Finansowanie rozwoju Polski Wyzwania - 2007 - 2013

1. Dobre rządzenie warunkiem wykorzystania funduszy Unii Europejskiej2007 – 2013dr hab. inż. Janusz MikułaPodsekretarz StanuKonferencja współpracy30 marca 2007 r.

2. Finansowanie rozwoju Polski Wyzwania - 2007 - 2013 Fundusze Unii Europejskiej i środki krajowe mld euro • Ceny z 2004 r. • Dodatkowo na realizację SRK przeznaczone będą również środki z mechanizmu finansowego EOG i Norweskiego • mechanizmu Finansowego (250 mln euro w latach 2004 – 2009)

3. Szanseiwyzwania dla Polski Polityka spójności 2007 - 2013 • Wielkość środków polityki spójności - ponad 67 mld Euro; razem z wkładem krajowym 108 mld Euro • Polska największym beneficjentem w UE - ok. 20% całości środków polityki spójności • Ponad 60% środków polityki spójności w Polsce na realizację Strategii Lizbońskiej • Tworzenie warunków dla inwestycji - infrastruktura techniczna i społeczna - ponad 40% środków (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko) • Wzmocnienie potencjału konkurencyjności i innowacyjności Polski i regionów - 11% środków (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka) oraz średnio 25% środków w Regionalnych Programach Operacyjnych na wsparcie rozwoju przedsiębiorczości • Poprawa jakości kapitału ludzkiego - 13% środków (Program Operacyjny Kapitał Ludzki) • Wspieranie rozwoju endogenicznego regionów w oparciu o zdecentralizowany system wdrażania funduszy unijnych - 16 Regionalnych Programów Operacyjnych • Samorządy terytorialne - główne ośrodki decyzyjne programowania i realizacji strategii rozwoju regionalnego • Sprawny system realizacji – nowoczesna polityka rozwoju

4. Narodowa Strategia Spójności 2007 - 2013 Cele i programy operacyjne 85, 6 mld euro (środki UE + wkład krajowy) na cele określone w Narodowej Strategii Spójności (NSRO)

5. zrównoważone infrastruktura wykorzystanie zasobów 43% 8% zatrudnienie przedsiębiorczość adaptacyjność innowacje, inwestycje w KL ICT 36% 13% Narodowa Strategia Spójności 2007-2013 (NSRO) 62% środków na realizację Strategii Lizbońskiej w tym:

6. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 43% środków na tworzenie warunków dla inwestycji: infrastruktura techniczna i społeczna Priorytety

7. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 11% środków na wzmocnienie potencjału konkurencyjności i innowacyjności Polski Beneficjenci

8. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytety • 13% środków na poprawę jakości kapitału ludzkiego • Komponent krajowy - 39% (4,5 mld euro) - działania horyzontalne: • Zatrudnienie i integracja społeczna • Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw • Wysoka jakość systemu oświaty • Szkolnictwo wyższe i nauka • Dobre rządzenie • Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia ludności w wieku • produkcyjnym • Komponent regionalny - 61% (7 mld euro) • Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej • Regionalne kadry gospodarki • Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach • Partnerstwo na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

9. Regionalne Programy Operacyjne Podział środków unijnych 15,9 mld euro = 24% całej alokacji UE dla Polski

10. Program Operacyjny Kapitał Ludzki

11. Regionalne Programy Operacyjne Zalecenia MRR • Działania w sferze produkcyjnej – min. 40 % całkowitej przyznanej alokacji • Infrastruktura społeczna i ochrony zdrowia – max. 7% całkowitej przyznanej alokacji (w tym max. 3% na ochronę zdrowia i opiekę nad dzieckiem) • Małe projekty infrastrukturalne – max. 20% całkowitej przyznanej alokacji • Współpraca międzyregionalna – max. 2% całkowitej przyznanej alokacji • Zapewnienie spójności celów RPO z celami Narodowej Strategii Spójności i Strategicznych Wytycznych Wspólnoty • Komplementarność podejmowanych działań w ramach RPO z krajowymi Programami Operacyjnymi oraz z PO Rozwój Polski Wschodniej

12. Regionalne Programy Operacyjne (RPO) Regionalne Programy Operacyjne Cele Podstawowe cele RPO: • wzrost konkurencyjności regionów, • promowanie trwałego i zrównoważonego rozwoju, • Podnoszenie spójności społeczno-gospodarczej i przestrzennej obszarów. Cele szczegółowe: • poprawa infrastruktury technicznej i społecznej regionu, • poprawa stanu środowiska przyrodniczego, lepsze wykorzystanie jego zasobów i walorów w rozwoju społeczno-gospodarczym, • budowa społeczeństwa informacyjnego, • tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności gospodarki, • odnowa i ożywienie społeczno-gospodarcze miast i obszarów zdegradowanych.

13. Regionalne Programy operacyjneAlokacja środków wg priorytetów (w %)

14. Regionalne Programy OperacyjneIndykatywny Plan Inwestycyjny Z analizy planów inwestycyjnych wynika, że regiony uznały za ważne dla rozwoju województw przedsięwzięcia w zakresie: • dróg, transportu miejskiego • kolei • lotnisk • ochrony środowiska • społeczeństwa informacyjnego • centrów technologii i innowacji • infrastruktury naukowo-badawczej • przedsiębiorczości • turystyki/rekreacji, kultury • edukacji, pomocy społecznej, zdrowia • rewitalizacji

15. Indykatywny Plan InwestycyjnyKorzyści • koordynacja i komplementarność ważnych projektów pomiędzy programami (strategia województw/Strategia Rozwoju Kraju, programy krajowe/RPO, pomiędzy RPO), • partnerstwo – kluczowe projekty poddane zostają ocenie społecznej, • ułatwienie programowania, • możliwość stałego monitorowania realizacji projektów i szybkiej reakcji na zidentyfikowane problemy, • przyspieszenie przygotowania projektów o znaczeniu strategicznym i zwiększenie absorpcji, • racjonalizacja kosztów przygotowania projektów przez beneficjentów, • wsparcie projektów w przygotowaniu dokumentacji ze środków PO PT na początku okresu programowania (w latach 2007 – 2008).

16. Polityka spójności w Polsce 2007 - 2013 Warunkiem wykorzystania szansy wsparcia przemian gospodarczych i społecznych w Polsce ze środków Unii Europejskiej jest zapewnienie skutecznego i efektywnego systemu realizacji europejskiej polityki spójności w Polsce, w tym zwłaszcza: • Umocnienie systemu instytucjonalnego oraz utworzenie odpowiednich struktur organizacyjnych tak na szczeblu centralnym, jak i regionalnym, a także lokalnym • Przygotowanie pracowników administracji publicznej do zarządzania i wdrażania programów operacyjnych • Wykorzystanie informatyki w procesach zarządzania i realizacji programów i projektów

17. Polityka spójności w Polsce 2007 – 2015 Diagnoza • Diagnoza funkcjonowania instytucji publicznych w Polsce • Ocena efektywności rządzenia w Polsce i stosowania zasad państwa prawa jest w porównaniu z innymi krajami UE bardzo niska. • Niestabilne i nieprzejrzyste prawo. • Niska efektywność w tworzeniu i egzekwowaniu prawa oraz dostarczaniu usług publicznych. • Niska jakość funkcjonowania administracji publicznej i jej niski status społeczny. • Niedostateczne wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych. • Niska aktywność społeczna i zaangażowanie obywatelskie.

18. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego DOBRE RZĄDZENIE Unia Europejska stworzyła w ramach polityki spójności odpowiednie mechanizmy dla finansowego wsparcia zdolności administracyjnych w krajach członkowskich tak, by możliwe było stosowanie się do zasad DOBREGO RZĄDZENIA. W zakresie polityki spójności, która daje Polsce szanse na wszechstronny i dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy, na zniwelowanie dużych dysproporcji rozwojowych między poszczególnymi regionami tak wewnątrz kraju, jak i w stosunku do innych państw Unii Europejskiej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego dąży do stosowania zasad DOBREGO RZĄDZENIA. Stworzenie sprawnie funkcjonującego systemu zarządzania państwem opartego na zasadach DOBREGO RZĄDZENIA na poziomie kraju, regionu i w skali lokalnej jest warunkiem wykorzystania przyznanych Polsce na lata 2007 - 2013 funduszy unijnych i związanych z tym szans rozwojowych.

19. skala lokalna skala regionalna skala ogólnopolska Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju z 6 grudnia 2006 r. Art. 2: Przez politykę rozwoju rozumie się Zespół wzajemniepowiązanychdziałań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju spójności społeczno-gospodarczej i terytorialnej

20. Partnerzy • społeczni i gospodarczy: • Komisja WspólnaRządu i SamorząduTerytorialnego • Wojewódzkie stałekonferencjewspółpracy • organizacje pracodawców, • organizacje związkowe, • organizacje pozarządowe, • izby gospodarcze, • samorządy zawodowe, • jednostki naukowe Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju - podmioty Podmioty polityki rozwoju skala kraju SejmiSenat Rada Ministrów skala regionu Samorząd województwa skala lokalna Samorząd lokalny

21. System programowania strategicznego w Polsce Umowy i poroz. międzynar., inne instrumenty prawne i finansowe StrategiaRozwoju Kraju2007 - 2015 Strategierozwojuwojewództw Strategiesektorowe NSS (NSRO) 2007 - 2013 (plan wykonawczy) Strategierozwojulokalnego Inne instrumentyprawne i fin. Krajowe ProgramyOperacyjnei RegionalneProgramyOperacyjne RegionalneProgramyOperacyjne ProgramyOperacyjne Planywykonawcze Planywykonawcze Planywykonawcze

22. Cele dokumentów strategicznych krajowych i regionalnych Cel strategiczny SRKPodniesienie poziomu i jakości życiamieszkańców Polski: poszczególnych obywateli i rodzin. Cel strategiczny NSRO Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Podstawowe cele RPO: promowanie trwałego i zrównoważonego rozwoju wzrost konkurencyjności regionów podnoszenie spójności społeczno-gospodarczej i przestrzennej obszarów

23. Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Tryb przyjmowania Krajowych Programów Operacyjnychi Regionalnych Programów Operacyjnych Krajowy ProgramOperacyjny opinia MRR o zgodności PO z SRK(oraz planemwykonawczym) decyzja RM w sprawie zgodności AkceptacjaRM właściwy minister lubMRR we współpracy Regionalny ProgramOperacyjny uchwałaZarząduwojewództwa MRR zawiera z Zarządem województwa„kontraktregionalny” Zarząd województwawe współpracy z MRR MRR może przekazać wojewodzie nadzór nad wykorzystaniem środków

24. Realizacja Programów Operacyjnych2007 - 2013 Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju z 6 grudnia 2006 r.określa Podmioty zaangażowane i ich obowiązki Rodzajeprojektów Wybór projektóww trybie konkursu Art. 28 Rozdz. 5 Art. 28 ust. 3, art. 29-31 • indywidualne • systemowe • z konkursu • powyżej 25 mln EUR • sposób przeprowadzaniakonkursów • powołanie ekspertówdo oceny projektów • tryb odwoławczy • nadzór wojewody • instytucja zarządzająca • instytucja pośrednicząca • instytucja wdrażająca Art. 35 Zadania MRR Art. 36 Komitet Monitorujący

25. Dobre zarządzanie funduszami unijnymi Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju z 6 grudnia 2006 r.zapewnia Przepływ informacji między poszczególnymi podmiotami Łatwy dostęp do informacji Jawność i przejrzystość wszelkich procesów Jasne kryteria i procedury Włączenie w proces przygotowań i wdrażania ekspertów, różnych instytucji rządowych i pozarządowych, a także organizacji społecznych

26. Polityka regionalna Polski Zasady • Polityka regionalna państwa - • jeden z najważniejszych elementów polityki gospodarczej • Zasada subsydiarności rozwoju regionalnego, • Zasada równych szans, • Zasada wspierania rozwoju endogenicznego województw, • Zasada inicjowania długofalowego rozwoju regionalnego, • Zasada koordynacji instrumentów polityki regionalnej i innych publicznych polityk rozwojowych, • Zasada koncentracji na priorytetowych problemach rozwoju regionalnego, • Zasada zapewnienia efektywności i najwyższej jakości polityki regionalnej.

27. System wdrażania RPOInstytucje Instytucja Koordynująca – Departament Koordynacji Programów Regionalnych w MRR; przygotowanie wspólnych ram dla przygotowania i wdrażania 16 RPO. Instytucje Zarządzające – Zarządy Województw odpowiadają za zarządzanie programem operacyjnym i jego realizację zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami. Instytucja Zarządzająca może być bezpośrednio odpowiedzialna za wypełnienie zadań związanych z prowadzeniem naboru, oceny i podpisywaniem umów/decyzji. Instytucja Zarządzającamoże wydelegować zadania odpowiednio do instytucji pośredniczącej lub do innego podmiotu. Instytucja Certyfikująca – odpowiada za certyfikowanie wydatków dokonanych przez beneficjentów i formułowanie wniosków o płatność okresową i końcową do KE, część zadań związanych z certyfikacją wydatków w ramach RPO będzie delegowana do urzędów wojewódzkich. Instytucja Audytowa – dla wszystkich programów operacyjnych funkcje instytucji audytowej pełni Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej.

28. Partnerstwo - ważny element polityki rządu Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Art. 11 PARTNERSTWO Każde państwo członkowskie realizując cele polityki strukturalnej organizuje partnerstwo z władzami i podmiotami, takimi jak: • Władze regionalne i lokalne oraz inne władze publiczne • Partnerzy gospodarczy i społeczni • Inne podmioty reprezentujące społeczeństwo obywatelskie, partnerów zajmujących się zagadnieniami ochrony środowiska, organizacje pozarządowe oraz podmioty odpowiedzialne za wspieranie równości kobiet i mężczyzn W Polsce partnerzy społeczni aktywnie uczestniczą w przygotowaniu procesu wdrożenia programów operacyjnych, na każdym etapie obejmującym: • PROGRAMOWANIE • PRZYGOTOWANIE • REALIZACJĘ • MONITOROWANIE • OCENĘ

29. Narodowa Strategia Spójności (NSRO) 2007 - 2013 Uczestnicy konsultacji społecznych Ponad 4,8 tys. osób

30. Aktualne prace MRR • Analiza Narodowej Strategii Spójności (NSRO) i programów operacyjnych przez Komisję Europejską • Przygotowywanie szczegółowych opisów osi priorytetowych • Przygotowywanie systemu instytucjonalnego (pre-audyt) • Demarkacja/komplementarność (obszary problemowe) • „Kompensacja” - podział 570 mln euro na 4 województwa • Przygotowywanie schematów pomoc publicznej • Opracowywanie wytycznych • Przygotowanie nowelizacji ustawy o prowadzeniu polityki rozwoju • Negocjacje z Komisją Europejską

31. Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rozwoju RegionalnegoUl. Wspólna 2/4www.mrr.gov.plstrategia@mrr.gov.pl