Türk Finans - Bankacılık Sektörü Temel Göstergeler

1. Türk Finans - Bankacılık SektörüTemel Göstergeler 03.12.2007 Boğaziçi Üniversitesi

2. BDDK’nın Organizasyon Şeması Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

3. Kuruluş-Şube-Personel Yapısı Kaynak: BDDK, HM, SPK, TSRSB, TSPAKB (1)Sigorta (ve emeklilik) şirketlerinde personel sayısı eksperler, brokerler, ve acenteler nezdinde çalışan toplam kişi sayısı ifade etmektedir. (2) Kuruluş sayısı (bankalar hariç) TSPAKB üyelerini göstermektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

4. Aktif Büyüklüğü • Kaynak: BDDK, DPT, HM, SPK, TCMB, İMKB, TSPAKB, TBB. • TSRSB üyesi kuruluşları kapsamaktadır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

5. Dönem Kârı Kaynak: BDDK, HM, SPK, TSRSB, TSPAKB (1) TSPAKB üyesi kuruluşları kapsamaktadır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

6. Türk Bankacılık Sistemi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

7. Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bankalar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

8. Tartışma Türkiye’de banka sayısı yeterli midir? -yeni banka? -yeni yatırım bankası/mevduat bankası? -konsolidasyon devam mı? -birleşme mümkün mü? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

9. Türkiye’de Kurulu Bankaların Yurtdışı Organizasyonları • Yurtdışı Bankalar ve mali kuruluşlar İngiltere, Almanya, Hollanda, İrlanda, Rusya, Avusturya, İsviçre, Fransa, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan, Bosna Hersek, KKTC, Malta ve Cayman Adaları’nda bulunmaktadır. • Off-shore Şubeler, Malta ve Bahreyn’de, off-shore bankalar ise KKTC’de bulunmaktadır. • Yurtdışı Şube: Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında mukim tüm şubelerdir. • Kıyı bankacılığı: Bankacılık faaliyetleri, kurulu bulunulan ülke harici ile sınırlı tutulan veya ülke genelinde uygulanan ekonomik ve malî mevzuata tâbi olmayan ya da kurulu bulunulan ülkede yerleşik olanlardan mevduat ve fon kabulünün yasaklandığı bankacılığı ifade eder. • Off-Shore Şube : Kıyı bankacılığı faaliyetinin bulunulduğu bölgede mukim şubedir. • Off-Shore Banka : Kıyı bankacılığı faaliyetinin bulunulduğu bölgede mukim Bankaya iştirak olunmasıdır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

10. Tartışma Yurtdışı faaliyetler yeterli mi? -Avrupa? -balkanlar? -eski Rus Cumhuriyetleri? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

11. Bankacılık Sektörü – Genel Bilgiler Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

12. Bankacılıkta Grup Payları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

13. Tartışma Oligopol yapı -küçük bankalar ne yapacak? -hayat zor-rekabet şiddetli -orta ölçekli bankalar? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

14. Kapasite ve Verimlilik • Toplam İşletme Giderleri = Faiz Dışı Giderler-Genel Karşılık Provizyonu; Toplam Gelirler= Net Faiz Gelirleri+Faiz dışı Gelirler • Komisyon Gelirleri = Kredilerden Alınan Komisyonlar + Bankacılık Hizmetleri Gelirleri • 2006 ‘dan itibaren Katılım bankaları dahildir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

15. Bankacılık Sektörü’nün Karşılaştırmalı Olarak Üstün Olduğu Alanlar • Personel kalitesi • Bilgisayar ve IT teknolojisi • Bankacılık ürünlerinin gelişmişliği ve yaratıcılık • Avrupa Birliği’ne büyük ölçüde uyumlu • Tüm komşu ülkelerden ve Doğu Avrupa ülkelerinden daha gelişmiş ve birikimli bir yapı • Ülkenin potansiyeli ve genç nüfusu • Tüketen-üreten-yeniliklere açık bir nüfus yapısı • Krizlerden kazanılan tecrübe Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

16. Tartışma Pek çok alanda gayet iyiyiz? -AB -Bizde eksik olan nedir? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

17. Sektörel Temel Büyüklükler Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

18. Aktif Gelişimi Milyar YTL • 2007 yılının ilk dokuz ayında bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2006’ya göre YTL bazında %8,8 artarak 543,5 milyar YTL (USD bazında %27,0 artarak 449,2 milyar USD)’ye yükselmiştir. • Eylül 2007 itibarıyla % 90,9 düzeyinde olan bilanço büyüklüğünün GSMH*’ya oranı gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında, %200-500 aralığında değişen gelişmiş ülke oranlarının oldukça altında seyretmektedir. • Eylül 2007 itibarıyla toplam aktiflerin 70,6’sı TP, 29,4’ü YP aktiflerden oluşmaktadır. *Haziran ve Eylül 2007 Aktif/GSMH rakamı tahmini olarak hesaplanmıştır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

19. Tartışma 1990’lı yıllarda bankacılığımızın davranış kalıpları farklı? - geçmişte bankacılığımız büyüyememiş? - potansiyel yüksek? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

20. Aktif Gelişimi • 2007 yılının ilk dokuz ayında sektörün toplam aktiflerindeki büyüme; • Toplamda % 8,8 • Katılım bankalarında % 27,1 olmuştur. • 2007 yılının ilk dokuz ayında toplam aktifleri en fazla artan on banka: • Merrill Lynch (% 128,1) • Tekfenbak (%101,3) • İMKB Takasbank (%98,4) • Deutsche Bank (%96,2) • Bank Pozitif (%85,7) • GSD yatırım (% 39,8) • Şekerbank (% 38,5) • Bank Asya (% 35,4) • Albaraka Türk KB. (% 33,0) • Çalık Yatırım (% 30,9) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

21. Bankacılık Sektörü Aktif Kalemler Dağılımı • Türk bankacılık sektöründe 2002 yılı sonundan bu yana aktiflerin dağılımına bakıldığında, bankalarımızın finansal aracılık fonksiyonunu daha etkili olarak yerine getirmesinin de bir sonucu olarak, yatırım tercihlerinin menkul değerlerden kredilere doğru kaydığı, nakit değerlerin azaldığı görülmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

22. Krediler

23. Kredi / Aktif Menkul Değerler /Aktif Oranları • Kredilerin aktifteki payı 2001 krizinden sonra sürekli olarak artış göstererek Eylül 2007’de 48,1’e yükselmiştir. 2005’ten itibaren katılım bankaları dahil Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

24. Tartışma Hazine borçlanma ihtiyacı azalırken ve Faizler düşerken başka alternatif? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

25. Kredilerin Gelişimi • Türk bankacılık sektöründe krediler portföyünün %24’ünü YP krediler oluşturmaktadır. Toplam 51,6 milyar USD’lık YP kredilerin yaklaşık % 60’ını ise bankaların yurtdışı şubelerinden (ağırlıklı olarak Bahreyn, Malta ve Düsseldorf şubelerinden) kullandırılan krediler oluşturmaktadır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

26. Tartışma Yabancı para krediler? -yurtdışı kredi kullanımı-mevzuat dolanımı? -33 sayılı karar? -Citibank-HSBC-……? -temsilcilikler? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

27. Türleri İtibariyle Krediler • Eylül 2007 itibarıyla kredilerin %28’i KOBİ, %33’ü bireysel ve %39’u ticari-kurumsal kredilerden oluşmaktadır. • 2006 yılsonuna göre KOBİ kredileri % 23,1, bireysel krediler %24,4 ve ticari/kurumsal krediler % 13,0 oranında artış göstermiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

28. Kredilerin Takibe Dönüşüm Oranı • Son beş yılda kredilerin takibe dönüşüm oranı (2002 yıl sonu) 17,6’dan (Eylül 2007) 3,6’ya gerilemiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

29. Tartışma Takip oranı düşük ancak her şey yolunda mı? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

30. Bireysel Krediler

31. Bireysel Kredilerin Hacmi * 2002 yıl sonundan itibaren hem tüketici kredileri, hem kredi kartları bakiyesi artmıştır. 2004 yılından itibaren konut kredisi sonraki dönemlerde de ihtiyaç kredisi kullanımlarındaki artışa bağlı olarak tüketici kredilerindeki artışın kredi kartlarındaki artıştan daha fazla olduğu gözlenmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

32. Tartışma İhtiyaç kredileri? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

33. Konut Kredilerinin Gelişimi-İlk 10 Banka • Sektördeki konut kredilerinin %85,0’ı yukarıda yer alan 10 banka tarafından kullandırılmıştır. • 31.12.2006-16.11.2007 tarihleri arasında en yüksek artış, tutar olarak 1.406 milyon YTL ile Garanti Bankası’nda, oransal olarak %82,9 ile Halkbank’ta görülmüştür. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

34. Kredi Kartlarının Gelişimi-İlk 10 Banka • Sektörde kredi kartlarından kullandırılan kredilerin %93,3’ü yukarıda yer alan 10 banka tarafından kullandırılmıştır. İlk beş bankada ise oran %78,7’dir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

35. Konut Kredilerinin Vade Dağılımı • 30-06-2007 itibarıyla toplam 583,251 adet (26,96 milyar YTL) konut kredisi kullandırılmıştır. Vade dağılımı bazında incelendiğinde, kullandırılan kredilerin adet olarak % 50,9’unun, tutar olarak ise % 62,2’sinin vadesine 5 yıl ve daha uzun süre bulunmaktadır. • Proje kredileri toplam konut kredilerinin % 10,9’una tekabül etmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

36. Tartışma Konut kredileri- Değişken faiz hemen hemen hiç yok, ikincil piyasa mevcut değil. Aşırı dikkat gösterilmeli? Yurtdışı deneyimler….. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

37. Takipteki Bireysel Krediler • Konut kredilerinin takibe dönüşüm oranı Aralık 2006 itibarıyla binde 2,4’den 16.11.2007 itibarıyla binde 5,6’ya yükselmiştir. • Diğer taraftan, 16.11.2007 tarihi itibarıyla sektörün kredi kartı alacaklarının takibe dönüşüm oranı % 6,2, tüketici kredilerinin takibe dönüşüm oranı % 1,3, toplam bireysel kredilerin takibe dönüşüm oranı ise % 2,7 olarak gerçekleşmiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

38. Menkul Değerler Cüzdanı

39. Menkul Değerler Cüzdanı Menkul Değerler, Eylül 2007 itibariyle 2006 yılsonuna göre % 4,7 artış göstermiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

40. Menkul Değerlerin Portföy Dağılımı Sektördeki menkul değerlerin %59,2’sinin değişken, %40,4’ünün sabit faizli olduğu görülmektedir. Bankaların özellikle 2003 yılından sonra menkul değerlerini satılmaya hazır portföyde sınıflandırmayı tercih ettikleri gözlenmektedir. Eylül 2007 itibariyle menkul değerlerin % 66,0’ı satılmaya hazır portföyde, % 27,1’i vadeye kadar elde tutulacak portföyde ve % 6,9’unun ise gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan portföyde sınıflandırılmaktadır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

41. Menkul Değerlerin Gelişimi (İlk 10 Banka) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

42. Tartışma - değişken faiz-sabit faiz - ytl – yabancı para - muhasebesel gösterim Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

43. Seçilmiş Pasif Hesaplar -Mevduat -Bankalara Borçlar -Özkaynaklar -Kârlılık

44. Türk Bankacılık Sektörü-Pasif Yapısı • Türk bankacılık sektöründe pasiflerin dağılımına bakıldığında 2002 yılsonundan Eylül 2007’ye göre mevduatın 3 puan kadar azaldığı, buna karşın bankalar kaleminin artış gösterdiği görülmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

45. Mevduatın Gelişimi ve Kompozisyonu • Aralık 2002’de 138 milyar YTL olan toplam mevduat 2007 Eylül sonunda 336,3 milyar YTL’ye ulaşmıştır. • YP mevduatın toplam mevduat içindeki payı aynı dönemlerde %57,3’ten %36,4’e gerilemiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

46. Tartışma YTL mevduat artıyor DTH gelişmelere oldukça hassas Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

47. Garanti Kapsamındaki Mevduat Milyar YTL %48,7 %48,6 %49,9 %53,4 %52,5 %100 %100 %100 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

48. Tartışma toplam mudilerin yaklaşık %98’i sigorta kapsamında ! Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

49. Döviz Tevdiat Hesaplarının Gelişimi ve Kompozisyonu • Döviz Tevdiat Hesaplarına USD bazında bakıldığında Aralık 2002-2006 arasında %77, Aralık 2005-2006 döneminde ise %27,7 oranında arttığı görülmektedir. • 31.12.2006 – 16 Kasım 2007 döneminde ise %17,1’lik bir artış görülmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

50. Mevduatın Vade Yapısı • Bankaların en önemli yabancı kaynağı olan mevduatın % 89,7’sinin vadesiz ve 3 aya kadar vadede toplanması sektörün en önemli sorunlarından biri olarak görülmektedir. • 16 Kasım 2007 tarihi itibarıyla sektördeki mevduatın ağırlıklı ortalama vadesi 34 gündür. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu