Baarde en de goede Hoofdstuk 1: Onderzoeksvraag

1. Baarde en de goedeHoofdstuk 1:Onderzoeksvraag ContactDit document is samengesteld door onderwijsbureau Bijles en Training. Wij zijn DE expert op het gebied van bijlessen en trainingen in de exacte vakken, van VMBO tot universiteit. Zowel voor individuele lessen op maat als voor doelgerichte groepstrainingen die je voorbereiden op een toets of tentamen. Voor meer informatie kun je altijd contact met ons opnemen via onze website: http://www.wiskundebijlessen.nlof via e-mail: marc\_bremer@hotmail.comDisclaimer Alle informatie in dit document is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uit te sluiten dat informatie niet juist, onvolledig en/of niet up-to-date is. Wij zijn hiervoor niet aansprakelijk. Op geen enkele wijze kunnen rechten worden ontleend aan de in dit document aangeboden informatie.AuteursrechtOp dit document berust auteursrecht. Het is niet toegestaan om dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur te kopieren en/of te verspreiden in welke vorm dan ook.

2. Prakticumbijeenkomsten • Aanwezigheid bij alle bijeenkomsten (10 in totaal) is verplicht. 2. Je mag maximaal 1 keer, om welke reden dan ook, afwezig zijn. 3. Als je meer dan 1 keer afwezig bent, heb je het vak niet gehaald en kun je niet verder met de projectgroep. 4. Meer dan een half uur te laat komen staat gelijk aan afwezigheid. 5. Voor practicumlessen vantevoren de betreffende hoofdstukken lezen. 6. Tijdens de practicumles wordt de theorie besproken, worden oefeningen gemaakt en worden de ingeleverde opdrachten besproken.

3. Onderzoeksrapport 1 1. Aan het einde van iedere les worden opdrachten meegegeven voor het onderzoeksproject 2. Opdrachten dienen uiterlijk de woensdag voorafgaand aan de volgende bijeenkomst ingeleverd te worden. 3. Opdrachten dienen per e-mail ingeleverd te worden. 4. Opdrachten worden besproken in de eerstvolgende bijeenkomst of die daarna, of bij een door jullie afgesproken projectoverleg. 5. Vaak zal een gemaakte opdracht nog moeten worden aangepast naar aanleiding van de bespreking, of op een later moment naar aanleiding van het onderzoek zelf.

4. Onderzoeksrapport 2 1. Rapport geschreven in projectteam van ongeveer 5 mensen 2. Duurt het hele semester (kwartaal 1 en 2) 3. 1e kwartaal: opzet, vragenlijst, begin dataverzameling 2e kwartaal: dataverzameling, analyse, verslag 5. Er wordt van ieder lid van het projectteam een actieve bijdrage verwacht. 6. Testje om je teamleden in te kunnen schatten: http://www.van-osch.com/lipoweb/belbin.htm

5. Beoordeling • Prakticumbijeenkomsten beoordeeld met een V of een O. 2. Voor het behalen van een V dien je: • Aanwezig te zijn • Actief aanwezig te zijn • Opdrachten bijtijds in te leveren 3. Het eindrapport wordt beoordeeld met een, voor zover mogelijk individueel, cijfer. 4. Alhoewel de beoordeling (voor zover mogelijk) individueel is, dient het rapport als geheel voldoende te zijn. Je kunt dus geen voldoende halen met een onvoldoende rapport.

6. Aandachtspunten Ervaring studenten voorgaande jaren: • Heel veel werk • Heel laag cijfer De twee belangrijke zaken in het rapport: • Technisch in orde • Voldoende diepgang Belangrijkste oorzaken laag cijfer: • Onderzoeksvraag niet beantwoorden • Te eenvoudige onderzoeksvraag • Te veel irrelevante kletspraat

7. Handige informatie • Hoofdstuk 12 van Baarda en de Goed geeft de structuur van een onderzoeksrapport aan. • Baarda en de Goede geeft zowel per hoofdstuk als aan de binnenzijde van de kaft checklists. • Op de website van Baarda en de Goede staat ook nog onder het kopje ‘student’ een checklist voor een onderzoeksrapport: http://www.basisboekmethodenentechnieken.noordhoff.n • Ter inspiratie van verschillende typen onderzoeken, en misschien ook voor onderwerpen (maar laat je niet beperken !!): http://www.ruf.rice.edu/~lane/case_studies/index.html

8. Planning • Doelstelling, probleemstelling en onderzoeksvraag • Onderzoeksontwerp • Onderzoekspopulatie en steekproef • Dataverzameling • Bestaande gegevens • Interviewen • Observeren

9. Probleem en doelstelling • Iets of iemand bevindt zich in een ongewenste situatie. Dit is het ‘probleem’ van de opdrachtgever. 2. Vanuit een ongewenste situatie wil je natuurlijk naar een gewenste situatie. Dit is de ‘doelstelling’ van de opdrachtgever. 3. De opdrachtgever vraagt zich nu af: heb ik behoefte aan nieuwe informatie ? 4. Als dat zo is wordt een onderzoeksteam ingehuurd. Dit team heeft dus als doelstelling het leveren van de gevraagde informatie. 5. Samen met het onderzoeksteam (met ons dus) worden nu een of meerdere onderzoeksvragen geformuleerd.

10. Voorbeeld 1 (1) Probleemstelling Op rotondes vinden veel ongelukken met fietsers plaats. Doelstelling Het verminderen van het aantal ongelukken met fietsers.

11. Voorbeeld 1 (2) Informatie nodig ? Ja ! Globale onderzoeksvraag Waar worden ongelukken met fietsers op rotondes door veroorzaakt ? Specifieke onderzoeksvraag • Welk gedrag vertonen fietsers waarmee ze zichzelf in gevaar brengen ? 2. Welk gedrag vertonen andere weggebruikers waarmee ze fietsers in gevaar brengen ? 3. In welke mate is de inrichting van de rotonde van invloed op het onveilige verkeersgedrag van verkeersdeelnemers ?

12. Voorbeeld 2 (1) Probleemstelling Twijfels over leesbaarheid folders computerwinkel Doelstelling Folders zo goed mogelijk toespitsen op doelgroepen

13. Voorbeeld 2 (2) Informatie nodig ? Ja ! Globale onderzoeksvraag Welke informatie moet onze folder bevatten ? Specifieke onderzoeksvraag • Wat weten potentiele klanten van pc’s ? • Wat willen potentiele klanten graag weten ? • Met welke factoren hangen computerkennis en behoefte aan informatie samen ?

14. Onderzoeksdoelstelling Een onderzoeker is niet aangesteld om het probleem van de opdrachtgever op te lossen !! Een onderzoeker is wel aangesteld om op een verantwoorde manier antwoord te geven op de geformuleerde onderzoeksvragen.

15. Drie soorten onderzoeksvragen • Frequentievragen Hoeveel studenten op de TH geven de opleiding een voldoende ? • Verschilvragen Geven studenten bedrijfswiskunde hun opleiding een hogere waardering dan studenten technische bestuurskunde ? • Samenhangvragen Worden studenten minder tevreden naarmate ze vorderen in hun studie ?

16. Oefening 1, groepjes , 10 min Bedenk voor een onderzoek over straatcriminaliteit drie onderzoeksvragen: • Een frequentievraag • Een verschilvraag • Een samenhangvraag

17. Empirisch onderzoek Binnen dit vak wordt een EMPIRISCH onderzoek uitgevoerd. Empirisch onderzoek: hoe het is gebaseerd op waarnemingen Normatief onderzoek: hoe het zou moeten zijn gebaseerd op meningen • Is er gelijke toegang tot hoger onderwijs voor allochtonen en autochtonen ? • Is gelijke toegang wenselijk ? • Vinden Nederlanders gelijke toegang wenselijk ?

18. Type 1: Beschrijvend onderzoek Beschrijvend onderzoek (wat is er aan de hand ?) geeft antwoord op frequentievragen, waarbij we vooraf geen sterk vermoeden hebben over de uitkomst. • Hoe tevreden is de klant over verschillende kwaliteitsaspecten ? • Welk soort broodbeleg is populair ? • Welke trainingsvormen worden toegepast in topsport ?

19. Type 2: Explorerend onderzoek Explorerend onderzoek (waarom is iets zo ?) geeft antwoord op verschil- en samenhangvragen, waarbij we vooraf geen sterk vermoeden hebben over de uitkomst. • Welke kwaliteitsaspecten hangen sterk samen met de tevredenheid van klanten ? • Welke strategie levert de meeste winst op ? • Welke trainingsvorm is het meest succesvol ? Weliswaar heb je geen sterk vermoeden, maar natuurlijk onderzoek je NIET ALLES !

20. Type 3: Toetsend onderzoek Toetsend onderzoek (klopt het dat iets zus-of-zo zit ?) geeft antwoord op frequentie-, verschil of samenhangvragen, waarbij we vooraf wél een sterk vermoeden hebben over de uitkomst. • Ik heb het sterke vermoeden dat klanten bovengemiddeld tevreden zijn. • Ik heb het sterke vermoeden dat met name de prijs en de punctualiteit bepalend zijn voor de tevredenheid van klanten. • Ik heb het sterke vermoeden dat 70% van de leerlingen dit vak in 1 keer haalt.

21. Voorbeeld Globale onderzoeksvraag: Waardoor is het aantal klanten van een verzekeringsmaatschappij in 2004 gedaald ? 1. Is er een verband tussen de hoogte van de premie, de polisvoorwaarden en veranderingen in t aantal klanten ? 2. Bij gelijkblijvende polisvoorwaarden daalt het aantal klanten wanneer een premiestijging wordt doorgevoerd. Bij een gelijktijdige verbetering van de polisvoorwaarden blijft het aantal klanten gelijk. 3. Hoe is het verloop van het aantal klanten van deze maatschappij geweest in de periode 1995-2004 ?

22. Toetsend onderzoek Een onderzoeksvraag waarbij we een sterk vermoeden hebben over de uitkomst noemen we een hypothese. Voordat je een hypothese kunt opstellen, zul je eerst een aantal aannames moeten doen waar de hypothese uit volgt. De hypotheses in een toetsend onderzoek komen dus nooit zomaar uit de lucht vallen !!

23. Toetsend onderzoek 1. Medici hebben veel vrijheid in het bepalen van de lengte van een consult. 2. Binnen een verrichtingensysteem leveren korte consulten even veel op als lange. 3. Door te bezuinigen op de duur van consulten, verdienen ze in dat geval meer. 4. Medici in loondienst verdienen per uur een vast bedrag, ongeacht het aantal consulten Hypothese: Medici in loondienst zullen langere consulten geven dan medici die volgens het verrichtingensysteem worden betaald

24. Oefening 2, groepjes, 15 min Verschillende partijen zijn betrokken bij of willen invloed uitoefenen op de beslissing om wel of niet een extra landingsbaan bij Schiphol te bouwen. • Bedenk een opdrachtgever, en bedenk welke doelstellingen deze opdrachtgever kan hebben. • We gaan ervan uit dat deze opdrachtgever jullie opdracht heeft gegeven een onderzoek uit te voeren. Formuleer het doel van het onderzoek • Bedenk 1 of meer relevante onderzoeksvragen. • Gaat het bij dit onderzoek om beschrijvend, explorerend of toetsend onderzoek ? • Schrijf de doelstellingen en onderzoeksvragen uit.

25. Begrippen Eenheidsbegrippen = de personen of dingen van wie of wat we eigenschappen gaan vaststellen Eigenschapsbegrippen = de eigenschappen van de eenheidsbegrippen die we gaan we vaststellen

26. Voorbeeld Globale onderzoeksvraag: Waar worden ongelukken met fietsers op rotondes door veroorzaakt ? Eigenschapsbegrippen 1: • Verkeersgedrag • type vervoersmiddel Eenheidsbegrippen: • Verkeersdeelnemers • Rotondes Eigenschapsbegrippen 2: • aantal ongevallen • enkel / dubbelbaans • voorrangsregels

27. Controle begrippen 1 Er zijn veel eigenschapsbegrippen die niet in de onderzoeksvraag staan, maar wel degelijk invloed hebben. Dit noemen we controlebegrippen. Controlebegrippen: • Kunnen een wel bestaand verband verhullen • Kunnen een niet bestaand verband suggereren Invloed controlebegrippen uitschakelen door: • Statistische software (voert hier te ver. Maar als je een heel hoog cijfer wilt halen …) • Alleen voor kwalitatieve variabele (variabelen die een indeling in groepen geven): voer je analyse uit voor iedere groep afzonderlijk.

28. Controle begrippen 2 Controlebegrippen bij eenheidsbegrip verkeersdeelnemers: • Leeftijd • Geslacht Controlebegrippen bij eenheidsbegrip rotondes: • Regio (stad of platteland) • Uitrit snelweg (ja of nee) In dit geval moeten we dus de onderzoeksvragen apart beantwoorden voor mannen en voor vrouwen. In dit geval moeten we dus de onderzoeksvragen apart beantwoorden voor jongeren (27-), volwassenen en ouderen (65+) Etc …

29. Operationaliseren Uiteindelijk willen we in ons onderzoek eigenschapsbegrippen meten. Niet alle eigenschapsbegrippen zijn even goed meetbaar: • Verkeersgedrag • Depressie • Strategie We zullen deze begrippen dus net zo lang in stukjes moeten hakken (‘operationaliseren’) tot ze wel meetbaar zijn. Dan noemen we de eigenschapsbegrippen (en ook de controlegrippen) variabelen.

30. Oefening 3, individueel, 10 min In een explorerend onderzoek zoeken we factoren die de (on)tevredenheid van studenten over de opleiding bepalen, door middel van interviews met studenten. • Noem 10 variabelen die je in zo n onderzoek zou opnemen om te exploreren. • Noem er 3 die je zeker niet zou opnoemen • Kun je je een taboe-onderwerp voorstellen ?

31. Uitwerkingen oefening 2 1 Opdrachtgever: overheid Probleem: veiligheid door teveel vliegverkeer Doelstelling: verbeteren veiligheid Onderzoeksvragen: Leidt een extra landingsbaan tot minder gevaarlijke situaties ? Dit is een toetsend onderzoek

32. Uitwerkingen oefening 2 2 Opdrachtgever: schiphol Probleem: Doelstelling: Groei van het aantal reizigers Onderzoeksvragen: • Leidt een extra landingsbaan tot extra reizigers • Kunnen de huidige landingsbanen een groei van 10% van het vliegverkeer aan ? Dit is een toetsend / explorerend onderzoek

33. Uitwerkingen oefening 2 3 Opdrachtgever: Milieuorganisatie Probleem: Extra landingsbaan Doelstelling: Geen extra milieubelasting Onderzoeksvragen: Wat zijn de nadelige gevolgen van een extra start / landingsbaan voor het milieu ? Dit is een beschrijvend onderzoek

34. Uitwerkingen oefening 2 4 Opdrachtgever: Omwonenden Probleem: geluidsoverlast Doelstelling: minder of in ieder geval geen toename van geluidsoverlast Onderzoeksvragen: Leidt een extra landingsbaan tot minder of juist tot meer geluidsoverlast ? Dit is een toetsend onderzoek

35. Voor volgende week • Maak de opdrachten. Let op: de inhoudelijke opdracht ga je gebruiken voor je projectopdracht ! • Lees hoofdstuk 4: onderzoeksontwerp