Rachunek kosztów w szpitalu – podejście praktyczne

1. Rachunek kosztów w szpitalu – podejście praktyczne Violetta Cymbała violetta.cymbala@pwr.wroc.pl Wrocław, 10 czerwca 2013

2. Plan prezentacji • Rachunek kosztów w szpitalu – założenia • System finansowo – księgowy • Koszty pośrednie i bezpośrednie – trudności w kwalifikacji i klucze podziałowe • Najczęstsze problemy rozliczania kosztów • Moduł kontrolingowo-zarządczy – wycena obiektów kosztowych i kalkulacja planowanych kosztów obiektów – problemy i pułapki metodologiczne

3. Definicja szpitala Szpital to przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego, w którym podmiot ten wykonuje działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne. (Ustawaz dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, Dz.U. 2011 nr 112 poz. 654)

4. Rachunek kosztów - założenia System rachunku kosztów w szpitalu: • Informacje medyczne o pacjentach (zużycie leków i wyrobów medycznych, procedury, osobodni), • System finansowo-księgowy (koszt rzeczywisty ośrodków kosztu: zarządu, działalności podstawowej i pomocniczej), • Moduł kontrolingowo-zarządczy (koszt: leczenia pacjenta, procedury, hospitalizacji, osobodni, niewykorzystanego potencjału, gotowości i in.). Źródło: G.K. Świderska (red. nauk.): Rachunek kosztów w Zakładzie Opieki Zdrowotnej. Podręcznik. Wyd. II, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011.

5. System Finansowo-Księgowy Sprawozdanie finansowe jednostki: • Bilans • Rachunek zysków i strat • Zestawienie zmian w kapitale/funduszu własnym • Rachunek przepływów pieniężnych • Informacje dodatkowe Źródło: Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.

6. Koszty działalności podstawowej cz. 1 Koszty działalności podstawowej (konta 500-509)np. Oddziały szpitalne (504) I poziom analityczny wg ośrodków kosztów np. Oddział Angiologiczny (XXXX) II poziom analityczny wg kategorii kosztów np. 5. Zasoby ludzkie III poziom analityczny wg pozycji rodzajowych np. 402n wynagrodzenia za dyżury

7. Koszty działalności podstawowej cz. 2 Kategorie kosztów prostych: • Produkty lecznicze • Wyroby medyczne i inne materiały zużywane jednorazowo • Wyroby medyczne i inne materiały używane wielorazowo niebędące środkami trwałymi • Środki trwałe i wartości niematerialne i prawne • Zasoby ludzkie • Pomieszczenia • Usługi zewnętrzne nabywane na rzecz pacjenta • Usługi z innych ośrodków kosztów działalności podstawowej i pomocniczej Żródło: G.K. Świderska, W. Baran, M. Kwiatkowski: Wzorcowy plan kont dla Zakładów Opieki Zdrowotnej – ewidencja kosztów w systemie finansowo-księgowym, wyd. II, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011

8. Koszty pośrednie • Koszty usług z innych ośrodków działalności podstawowej (poradnie, pracownie, blok operacyjny, anestezjologia) • Koszty usług z innych ośrodków działalności pomocniczej (apteka, sterylizacja, usługi techniczne) • Koszty zarządu (funkcje ogólnego zarządzania, kadrowe, finansowe, administracyjne)

9. Koszty pośrednie – klucze podziałowe cz.1 Koszty usług z innej działalności podstawowej: • Anestezjologia – wg rodzaju znieczulenia, przypisanej mu ilości punktów i wartości punktu vs ilość i rodzaj znieczuleń, • Tomograf i rezonans - wg ilości i rodzaju badań, • RTG - wg ilości punktów vs wg ilości i rodzaju badań, • Blok Operacyjny – wg czasu pracy bloku na rzecz oddziału.

10. Koszty pośrednie – klucze podziałowe cz.2 Koszty komórek pomocniczych niemedycznych • Sterylizacja – wg ilości i rodzajów pakietów, • Apteka – wg wartości wydanych leków vs wg ilości wydanych opakowań, • Usługi techniczne – wg wartości wydanych materiałów, Koszty zarządu • Proporcjonalnie do kosztów bezpośrednich ośrodka vs Proporcjonalnie do wysokości kontraktu ośrodka.

11. Koszty bezpośrednie – klucze podziałowe cz.1 Koszty usług z innych ośrodków działalności pomocniczej: • Amortyzacja budynków - wg kosztów bezpośrednich oddziału • Energia elektryczna - wg mocy zainstalowanej • Sprzątanie - wg powierzchni sprzątanej, • Woda i ścieki - oddziały szpitalne (80%)-wg ilości łóżek, - administracja (10%)- wg liczby zatrudnionych, - poradnie (10%) - wg ilości pacjentów • CO - wg powierzchni grzewczej, • Odpady komunalne - wg ilości worków lub kg • Odpady medyczne - wg ilości worków lub kg, • Spalanie odp. med. - wg ilości worków lub kg

12. Problemy rozliczania kosztów - przykłady • Koszty nadwykonań – koszty nie sprzedanych usług, • Koszty gotowości – ostre dyżury, oddziały współpracujące z SOR, • Koszty reoperacji i przekładanych operacji, • Zmienność kosztu jednostkowego zrealizowanych procedur w zależności od ich ilości - duża ilość zmniejsza koszt jednostkowy i odwrotnie, • Brak zwymiarowanego kosztu utrzymania niewykorzystanego majątku – ustalić stałą cenę wewnętrzną procedury.

13. Problemy rozliczania kosztów-przykłady c.d. • Wpływ wymogów NFZ w zakresie ofertowania na wzrost kosztów niewykorzystanego majątku • Przekłamania w kalkulacjach wyceny procedur: • Rozliczanie kosztów robocizny do czasu nominalnego, a nie efektywnego • Nieuwzględnianie czasu przygotowawczo – zakończeniowego realizowanych procedur oraz urządzeń, • brak specjalistów ds. opracowania technologii procedur medycznych, • uśrednianie kosztów procedur w danym ośrodku – np. TK z kontrastem i bez, • nieuwzględnianie w kalkulacji kosztów pracy urządzeń i sprzętu zamortyzowanego.

14. Moduł kontrolingowo-zarządczy Wpływ błędnie wydzielonych ośrodków działalności podstawowej na wycenę i kalkulację kosztów obiektów –przykłady: • Osobodzień – oddział neonatologii i chirurgii ogólnej • Sala porodowa – oddział ginekologiczno - położniczy

15. Moduł kontrolingowo-zarządczy Ile kosztują a ile powinny kosztować procedury? – uwagi praktyczne do wyceny • Blok operacyjny - wycena kosztu godziny pracy bloku, - wycena kosztu zabiegu operacyjnego. • Pracownia endoskopowa (procedury). • Ośrodek Diagnostyki Obrazowej (procedury). • Osobodzień. • Koszty niewykorzystanego potencjałuvs koszty gotowości – przykłady i zadania.

16. Moduł kontrolingowo-zarządczy Pacjent kosztochłonny: • Pojęcie pacjenta kosztochłonnego. • Zasady wyliczania kosztów pacjentów kosztochłonnych (NFZ) • Przedstawienie problemów i możliwych rozwiązań na rzeczywistych przykładach (oddział zabiegowy): • Koszty operacji (koszty osobowe, środki farmaceutyczne, koszty pozamedyczne), • Koszty środków farmaceutycznych (koszt standardowy leków i materiałów + skumulowany koszt apteki jako koszt pozamedyczny), • Usługi obce (podatek vat).

17. Moduł kontrolingowo-zarządczy Zasoby ludzkie: • Zasoby elastyczne i zasoby zaangażowane. • Praktyczna vs teoretyczna dostępność zasobów. • Ustalanie minimalnych norm zatrudnienia w oparciu o kategoryzację pacjentów na przykładzie personelu pielęgniarskiego (przykład oddziału angiologicznego i chirurgicznego - wyliczenia).

18. Dziękuję za uwagę violetta.cymbala@pwr.wroc.pl