Els Gielis MaNaMa JGZ 23 mei 2008

1. Risico-analyse:Lokaal voor de lessen en practica chemie van het Sint-Jan Berchmanscollege Antwerpen. Els Gielis MaNaMa JGZ 23 mei 2008

2. Lokaal voor de lessen en practica chemie van het Sint-Jan Berchmanscollege Antwerpen: overzicht

3. Overzicht • 1. Wettelijke en organisatorische bepalingen • 2. Risico-analyse • 3. Milieu • 4. Bewaking arbeidsmilieu • 5. Suggesties ter verbetering • 6. Samenvatting • 7. Bronnen • 8. Bijlagen (zie documenten)

4. 1. Wettelijke en organisatorische bepalingen

5. 1. Wettelijke en organisatorische bepalingen (2)

6. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s Volgens checklist van Coprant (bijlage): • 1. Het chemielokaal heeft een afzonderlijke les- en practicumzone met een aansluitend preparatielokaal. •  Preparatielokaal: niet aanwezig. Doorgang naar leslokaal Leslokaal

7. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s • 2. Preparatielokalen bieden ruimte voor: • het opbergen van demonstratiemateriaal op een veilige, overzichtelijke en vlot toegankelijke wijze.

8. de administratie betreffende “veiligheid – gezondheid – verfraaiing”-beleid (chemiekaarten, veiligheidsinformatieblad volgens norm EEG/155/91, inventaris van gevaarlijke stoffen en preparaten, …) •  beide zaken zijn aanwezig in de practicumruimte.

9. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s • 3. In het vaklokaal chemie zijn minstens de volgende voorzieningen aanwezig: • De mogelijkheid om lichtontvlambare en corrosieve producten afzonderlijk op te bergen;  JA • Oogdouches en eventueel ook nooddouches afhankelijk van de activiteiten;  JA • Een naadloze en voldoende stroeve vloer die bestand is tegen morsen met chemicaliën;  NEE • Afvoerbuizen uit hitte- en corrosiebestendige materialen;  JA • Een krachtige en efficiëntie lokaalverluchting;  NEE • Een gasgebrekbeveiliging.  JA

11. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s • 4. Er is een afzuigsysteem (zuurkast) aangesloten op een verluchtingsschouw). De kasten moeten voorzien zijn van een kuipbodem zodat bij een eventueel lekkende verpakking de resten in de kast blijven. •  Dit is recent vernieuwd en conform de vereisten.

12. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s • 5. Voor de demonstratietafel geldt: • Groot, zuurbestendig, wit, niet poreus oppervlak met verhoogde randen, en ofwel met zuurbestendige voegen (bijvoorbeeld met siliconen) ofwel zonder voegen.  JA • Voorzieningen voor warm en koud water, elektriciteit en gas, waterstraalzuigpomp.  JA • Voldoende grote en diepe afloopbak.  JA • Regelbare spanningsbron voor laagspanning – waar mogelijk zeer lage veiligheidsspanning.  ? • Centrale afsluiting van energie en water, met noodstopschakelaar. ? • Veiligheidsscherm gemonteerd op de demonstratietafel of los te gebruiken. JA • Vrije wand voor het ophangen van tabellen (o.a. het periodiek systeem van de elementen.  JA • De demonstratietafel bevindt zich op vloerniveau (niet op een trede) en is aan de vloer verankerd.  JA • De demonstratietafel is zodanig geplaatst dat alle leerlingen de tafel vanaf hun zitplaats duidelijk, veilig en in haar geheel kunnen overzien. JA • Tussen het bord en de demonstratietafel moet men voldoende afstand laten, 1,2m is een minimum.  JA ?

14. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s • 6. Tussen de eerste rij leerlingentafels en de demonstratietafel moet voldoende plaats zijn om roltafels te plaatsen zonder de snelle evacuatie van de klas in noodsituaties te belemmeren en ook om occasioneel een groep leerlingen van nabij een demonstratie – experiment te laten volgen. Daartoe is 1,5 m een minimum. •  NEE ?

15. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s • 7. Het practicumlokaal: • 7.1: De practicumtafels zijn aan de vloer verankerd. Ze moeten ontworpen zijn voor rechtstaand werk (hoogte 0,85 m).  NEE • 7.2: Het werkblad van de werktafels is gemaakt van een zuur- en hittebestendig materiaal (geen asbest).  JA • 7.3: Verhoogde randen zijn aanwezig om te voorkomen dat glaswerk, gemorste vloeistof afdruipen, … .  JA

16. 2. Risico-analyse: A) Huidige risico’s • Niet vermeld op die lijst: • Verlichting: Geen meting mogelijk, maar volgens inschatting is de verlichting onvoldoende in meer dan helft van het lokaal. • Brandveiligheid: Ook brandblusser en branddeken aanwezig; Evacuatie van de ruimte: via 3 uitgangen: 2 naar naburig lokaal, 1 naar de gang. • Werkkleding: Labojassen en veiligheidsbrillen ter beschikking van de leerlingen. • Signalering: • Veiligheid: gevarensymbolen en uitgang staan aangegeven, geen signalisatie thv de bovenste trede van de trap. • Chemische stoffen: R- en S-zinnen op posters aan wand. • EHBO:Verbandkoffer aanwezig in het lokaal • Ergonomie: • Krukjes, werktafels: niet ergonomisch

18. 2. Risico-analyse: B) Afgelopen 5 jaar • Ongevallen: • Brandwonde •  EHBO • Incidenten: • Geen veiligheidsbril willen opzetten •  Leerling de klas uit sturen want gehoorzaamt het reglement niet. • Ongemakken: • Slechte verluchting door verouderde zuurkast •  Installatie van nieuwe zuurkast met goed afzuigsysteem.

19. Gebruikte chemische stoffen Sorteren van afval 3. Milieu: sorteren van afval

20. 4. Bewaking van arbeidsmilieu • Gebruiker Gebruikte stoffen Omgeving • door middel van: • Vakvergaderingen • Reglement chemielokaal (bijlage) • Risico-analyse • Afval correct sorteren • Aangepaste werkkledij

21. 5. Suggesties ter verbetering • Korte termijn: • Aanbrengen geel-zwarte kleefstrip bovenste trede • Werktafels nabij de demonstratietafel verwijderen • Lange termijn: • Practicumtafels verankeren • Verlichting • Vloer • Verluchting • Ergonomie • ‘Onmogelijk’: • Geen preparatielokaal • Trap naar gang is niet ideaal bij evacuatie

22. 6. Samenvatting • Voldoet aan meeste lokaalspecifieke eisen • Nood aan aandacht voor algemene eisen • Probleem met verouderde infrastructuur

23. 7. Referenties • Brochure ‘ De Risico-analyse’,versie 05/2006,geraadpleegd via http://www.meta.fgov.be op 20/05/2008. • Brochure ‘SOBANE strategie en opsporingsmethode DEPARIS’, versie 11/2004, geraadpleegd via http://www.meta.fgov.be op 20/05/2008. • Welzijn op het werk, 9e herwerkte uitgave van ‘Veiligheid&gezondheid bij de arbeid’ door het Provinciaal Veiligheidsinstituut van de Provincie Antwerpen, 1999. • Coördinerende Preventieadviseurs Antwerpen: www.coprant.be, http://www.coprant.be/coprant/Coprant(frames)/documenten/B_welzijnsregister/3_Veiligheidszorgsysteem/3.1_risico-inventaris/3.1.3_Dynamisch_risi_beheers/3.1.3.2_controlelijsten/3.1.3.2.3_speciale_lokalen/3.1.3.2.3.5_Lokaal_chemie.doc, geraadpleegd op 19/05/2008. • ‘Dynamische Inspectie-index: Veiligheid en Welzijn op School’, Inspectie Secundair Onderwijs, Departement Onderwijs, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Versie 1 september 2001. http://www.onderwijsinspectie.be/SO/veiligheid/inspectieindexaanpassing040123.doc • ‘Checklist lokalen natuurwetenschappen’ van Marc Verhaeghe, versie 16/10/2007 op http://www.gevaarlijkestoffen.be

24. 8. Bijlagen • ‘3.5 Lokaal Chemie’Coördinerende Preventieadviseurs Antwerpen: www.coprant.be, http://www.coprant.be/coprant/Coprant(frames)/documenten/B_welzijnsregister/3_Veiligheidszorgsysteem/3.1_risico-inventaris/3.1.3_Dynamisch_risi_beheers/3.1.3.2_controlelijsten/3.1.3.2.3_speciale_lokalen/3.1.3.2.3.5_Lokaal_chemie.doc, geraadpleegd op 19/05/2008. • ‘ Risicoanalyse lokalen natuurwetenschappen’ uit: ‘Checklist lokalen natuurwetenschappen’ van Marc Verhaeghe, versie 16/10/2007 op http://www.gevaarlijkestoffen.be • Reglement Chemielokaal Sint-Jan Berchmanscollege Antwerpen.

25. 1 Minuut is er nodig om een veiligheidsregel te schrijven,1 Uur is er nodig om een veiligheidsvergadering te houden,1 Week is er nodig om een veiligheidsprogramma op te stellen,1 jaar is er nodig om hiervan resultaten te bekomen,1 mensenleven om een veilig persoon te worden,en... Slechts 1 seconde ...om alles te vernietigen.