Download
1 / 7
E N D
Ranabjöllur (Curculionidae)Eins og nafnið bendir til, þá er höfuðlag ranabjalla (Curculionidae) sérstakt. Munnur dýrsins er fremst á rana eða totu sem gengur fram úr höfði þess. Skjaldarvængir eru samgrónir og dýrin ófleyg. Talið er að um 20 teg. lifi hér á landi en nokkur fjöldi slæðinga hefur einnig fundist. Talið er að til séu um 40 þús. tegundir í heiminum og þar með er þetta stærsta bjölluættin. Ranabjöllur eru plöntuætur, bæði á lirfu- og fullorðinsstigi
Bjöllur þessar eru á bilinu 6-8 mm að lengd og brúndröfnóttar. Þær hafa harða og grófgerða skel, framteygðan haus og fálmara fremst á trjónunni. Bjöllurnar lifa utan dyra þar sem þær nærast á gróðri en eiga þó til að villast inn í hús. Að sögn ber meira á þeim í herbergjum sem snúa undan sól, en væntanlega koma þær inn um opna glugga. Mest virðist vera um bjöllurnar þar sem stórir garðar eru í góðri rækt.
Ranabjöllur (Otiorhyncus spp) skríða úr púpu upp úr miðju sumri og verpa. Lirfurnar klekjast úr eggi í lok sumars og leggjast í dvala þegar vetrar. Lirfurnar koma úr dvala næsta vor og lifa á plönturótum allt næsta sumar og leggjast aftur í dvala þegar vetrar. Þær púpa sig sumarið eftir
Ranabjöllur eru áhyggjuefni margra ræktenda hér á landi. Þetta vandamál skýtur ótrúlega víða upp kollinum; í pottaplöntum og garðrækt, gróðrastöðvum og skógrækt. Það má því segja að ranabjöllur séu einstaklega fjölhæf meindýr Á Íslandi hafa fundist 24 tegundir, en aðeins tvær þeirra valda verulegu tjóni, það eru húskeppur og letikeppur. Þær tegundir hafa raunar gengið undir öðrum heitum og hefur sú fyrrnefnda verið kölluð gróðurhúsranabjalla, en sú síðarnefnda latakind eða hélurani. Eins og nafnið bendir til þrífst húskeppur hér eingöngu innanhúss, enda ekki langt síðan hann barst hingað úr suðlægari og hlýrri löndum. Letikeppur hefur hinsvegar verið hér frá ómunatíð og er mjög algengur um land allt, einkum á vel grónum svæðum.
Ranabjallan hún er grá • Er hún dettur gólfið á • Kemur svaka skellur þá • Hún mikið högg má á sig fá Höfundur, Fjóla Karen
Höfundur • Fjóla Karen Sigurðardóttir • Leikarar • Ranabjalla 1, Ranabjalla 2, Ranabjalla 3, Ranabjalla 4, Ranabjöllulirfa 1 2 3 4 og 5, Laufblað 1 og 2 • Heimildir
