Woon – en zorgbeleid

2. Woon – en zorgbeleid • Jaren ‘60 : overheid investeerde in residentiële ouderzorg = de rusthuizen • Belangrijke ‘nieuwe’ elementen : • Budget • De levensstandaard • Teloorgang van de ‘thuiszorg’ • Ontwikkeling van ouderenzorg • Residentiële zorg kreeg aanvulling : ambulante en semi-residentiële zorg voor senioren (1998) • Decreet 5 maart 1985 : residentiele ouderenzorg • Decreet 1998 : thuiszorg

3. 14 nov. 2008 – goedkeuring van het ontwerp woonzorgdecreet door de Vlaamse regering. • Thuiszorg • Ouderenzorg • Doelstelling decreet : • Het bieden van zorg op maat en continuïteit • Regelgeving inzake zorg, wonen en welzijn beter op mekaar afstemmen • Verhogen van kwaliteit van wonen en zorg door passend in te spelen op de noden van de zorgbehoevende

4. Het nieuwe woonzorgdecreetvoorjaar 2009 • reglementeert de niet-medische thuiszorg voor alle Vlamingen ongeacht hun leeftijd, • en de residentiële ouderenzorg binnen het federale kader enkel voor mensen ouder dan 65.

5. Structurering • Informele zorg • Formele zorg • Thuiszorg • ouderenzorg

6. Structurering - informele zorg • = de mantelzorg. Ondersteuning in thuismilieu van zorgbehoevende • Erkenning vanuit het Vlaams beleid  premie • In West-Vlaanderen 6 organisaties die opkomen voor de belangen van mantelzorgers en hun gebruikers • hen informatie bieden, • vorming geven, bv studiedag op woensdag 20 november • vertegenwoordigen in overlegorganen en • adviseren

8. Formele zorg - thuiszorg Missie : “ de zieke of zorgbehoevende zo lang mogelijk in het vertrouwde milieu te houden en verzorgen.”

9. Thuiszorgorganisaties • Dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg • Dienst voor logistieke hulp • Dienst voor oppashulp • Dienst voor thuisverpleging • Dienst MW van het ziekenfonds • Lokaal of regionaal dienstencentrum • Dienst voor gastopvang

10. Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg • Hulp- en dienstverleningsaanbod : • Persoonsverzorging • Huishoudelijke hulp/schoonmaakhulp • Psychosociale/pedagogische ondersteuning • Logistieke hulp • Sociaal onderzoek • Vindt plaats in het natuurlijk thuismilieu

11. Voorbeeld

12. Dienst voor oppashulp • Aanvulling op de professionele hulp en de mantelzorg • Accent ligt op gezelschap, basiszorgen bieden, en veiligheid • De oppasdienst coördineert het vrijwilligersoppas.

13. Regio Kortrijk • Oppas Zuid-West-Vlaanderen, Sint-Janslaan 10, Kortrijk • Solidariteit voor het Gezin, Stasegemsestraat 110, Kortrijk • Dienst voor Oppashulp Thuishulp Regio Kortrijk-Roeselare, President Kennedypark 2, Kortrijk

14. Diensten MW van het ziekenfonds • Vroeger : ICAW • Gericht op eigen leden van het ziekenfonds. Vooral ouderen, zieken, personen met een handicap • Laagdrempelige hulpverlening ( gratis ) • informerenhen over het aanbod in de gezondheid- en thuiszorg en het recht op tegemoetkomingen. • Via individuele hulpverlening psychosociale ondersteuning, informatie, advies en bemiddeling, administratieve ondersteuning bieden bij personen met gezondheidsproblemen ten gevolge van ziekte, handicap of hulpbehoevendheid. • CM, Bond Moyson, Liberaal Ziekenfonds, Onafhankelijk ziekenfonds bieden een regionale zetel aan met permanentie (zitdagen)in de verschillende gebieden. Een huisbezoek is soms ook mogelijk.

15. Lokaal dienstencentra • Twee (preventieve ) opdrachten : • Informatie, recreatie en educatieve activiteiten •  sociaal netwerk vergroten • Activiteiten van het dagelijks leven meer bepaald met focus op hygiënische zorgen •  zelfredzaamheid vergroten •  Aanbieden warme maaltijden • Voor wie? Iedereen met bijzondere aandacht voor personen in een beginnende zorgsituatie. • Intense samenwerking met vrijwilligers, buurt, andere regionale organisaties. • LDC De Condé (Kortrijk Condédreef) ;LDC 't Cirkant (Marke) ; Centrum Overleie (Kortrijk Overleie) ;LDC De Vlaskapelle (Bissegem) ;LDC De Zevenkamer (Heule) ;LDC De Zonnewijzer (Kortrijk Centrum)

16. De regionale dienstencentra opdrachten • groepsgerichte activiteiten te organiseren voor mantelzorgers, ouderen en thuiszorgvoorzieningen. • vrijwilligerswerk beter op elkaar af te stemmen. • De zorgbehoevende adviseren en begeleiden bij de aanpassing van hun woning en ergotherapeutisch advies geven

17. Ouderenzorg • Missie : de oudere zorgbehoevende met de nodige en mogelijke zorgverlening zo lang mogelijk in het vertrouwde milieu laten verblijven. Hiervoor is een duidelijke omkadering en coördinatie van de hulpverlening noodzakelijk. Bij residentiëleopname streven naar een transparante informatieverstrekking en opnamebeleid. • De ouderenzorg kan men indelen in : • ambulante zorg • Semi-residentiële zorg • residentiële zorg

18. De woonzorglijn • Infolijn • Thema’s : rechten en plichten, financiële aspecten, dagdagelijkse aspecten ‘verblijf in WZC,… • Tel 078/152525 • Weekdag 9u – 12u • Mail woonzorglijn@vlaanderen.be

19. Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling • sinds 2002 expertise ontwikkelt en verstrekt door het Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling.Omgevormd naar het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling. • Slachtoffers, informele net  kan contact opnemen met 1712 • Hulpverleners kunnen rechtstreeks contact opnemen met het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis-(be)handeling  078 15 15 70 of ouderen@cawzuidoostvlaanderen.be.

20. Ambulante diensten Specifiek voor ouderen is er een extra waaier aan diensten beschikbaar (naast de thuiszorg): • maaltijdenlevering • Oppas- en vervoersdiensten • personenalarmsystemen • tegemoetkoming hulp aan bejaarden • tussenkomsten in materiaal (incontinentiemateriaal, ziekenhuisbedden, ...)

21. Semi-residentieel- dagverzorgingscentra • Veelal afdeling van een WZC/ thuis afgehaald en teruggebracht / vaak in combinatie met thuisverpleging / ontlasting mantelzorger • Animatie en creatieve ontspanning organiseren • Psychosociale ondersteuning • Activeren, ondersteuning en revalidatie aanbieden

22. Residentieel - Tijdelijk • De centra voor kortverblijf • korte tijd zorg nodig hebben tijdens de dag en nacht. • de mantelzorger tijdelijk te ontlasten of een tijdelijke crisissituatie met extra zorg aangewezen is. • deel van WZC. • De centra voor herstelverblijf • Het is een tijdelijke opvang na ziekenhuisopname  nogniet in staat zijn om zelfstandig thuis te functioneren.

23. Residentieel definitief Groep voor assistentiewoningen • Senioren die er zelfstandig verblijven in individuele aangepaste wooneenheden, en ouderenzorg waarop de oudere facultatief een beroep kunnen doen. • Verplichte taken : • Aangepaste huisvesting • Ouderenzorg wordt aangeboden afhankelijk van de vastgestelde behoeften • Scheppen van sociale netwerkvorming • Onmiddellijke hulp in noodsituaties • Kostprijs  dagprijs

24. HEERLYCKHEID HOOG MOSSCHER Heerlyckheid Hoog Mosscher is een nieuw project waarvan ingebruikname voorzien is op 1 februari 2014. Het gebouw omvat 62 woongelegenheden, 1 verdieping hoog en een dienstengebouw met dagcentrum, restaurant en ontmoetingsruimten. Er zijn 42 studio’s (+/- 40m²) en 20 flats met één slaapkamer (+/- 60m²) die gebouwd zijn rond een centraal aangelegde binnentuin met vijver. Woonzorgcentrum De Pottelberg vzw Pottelberg 1, 8500 Kortrijk - T. 056 25 50 49 - F. 056 20 42 03 - info@depottelberg.be - www.depottelberg.be

25. rust- en verzorgingstehuizen (RVT) in WZC • zwaar zorgbehoevendheid criteria  meestal om ouderen boven de 85 jaar. • Rusthuizen ombouwen tot woonzorgcentra. residentiële zorg , ambulante en semi-residentiële zorg samen aanbieden. • De zorg wordt meer gespecialiseerd nl. doelgroepgericht en afdelingsgericht

26. UITDAGING NAAR DE TOEKOMST • De woonzorgcentra moeten verankerd worden in wijken met een grotere betrokkenheid van de buren. • De plaats van allochtone ouderen in het woon-en zorgbeleid. • Voldoende personeel en middelen om kwaliteit te waarborgen. • Zorgvernieuwing en empowerend werken met ouderen • Nieuwe initiatieven zoals de woonzorgzone te Wervik, plattelandszorg,…moeten kansen krijgen • De financiering in hoeverre een goedkoper prijskaartje voor de gemeenschap?

27. Kinderen, jongeren en het gezin • Gezinsondersteuning • Integrale jeugdhulp • De brede toegangspoort • Sector K&G • CLB’s • CAW’s (zie dag 1)

28. Opvoedingsondersteuning • In 2001 eerste decreet inzake opvoedingsondersteuning. Contouren voor eenmalige opleidings-, vormings – of trainingsreeksen. • In 2007 het tweede decreet. opvoedingsondersteuning is “de laagdrempelige, gelaagde ondersteuning van opvoedingsverantwoordelijken bij de opvoeding van kinderen’”. • Accent op : • preventieve rol • het versterken van de opvoedingsverantwoordelijken in hun rol. • doelstellingen: • de competentie, vaardigheden en draagkracht van ouders te versterken; • de draaglast te verminderen  tijdig signaleren en praktische hulp of steun bieden; • het sociale netwerk rondom kinderen en gezinnen te versterken • ouders weerbaar maken om evt. problemen in de toekomst te vermijden

29. Organisaties met kerntaak opvoedingsondersteuning: • Kind en Gezin (zie verder) • Opvoedingswinkels Opvoedingswinkel De Pluim Sint-Janslaan 1, 8500 Kortrijk T 056 27 73 10, opvoedingswinkel@kortrijk.bewww.kortrijk.be/opvoedingswinkel • Gezinsbond • Project :Bijtanken @ home • Ontmoetingsplaatsen • Website : www.groeimee.be

30. Jeugdhulp  Integrale jeugdhulp • 1999 : startschot door Vlaams Parlement • Intersectorale samenwerking werd opgestart • 6 jeugdhulpsectoren : • AWW • CLB • BJB • K&G • CGG • CIG • VAPH • 3 juli 2013 werd het resultaat van een moeizaam proces goedgekeurd. • 1 maart 2014 wordt de nieuwe structuur in West-Vlaanderen geïmplementeerd en toegepast.

31. Het beleid • 2 belangrijke doelstellingen : • Vraaggericht werken • Doeltreffend werken • 2 decreten : • Decreet rechtspositie van de minderejarige  gelijke rechten voor elke jongere binnen de jeugdhulp • Decreet integrale jeugdhulp  intersectorale samenwerking en afstemming

32. Doelstellingen geformuleerd in 6 kernopdrachten • Vermaatschappelijking van de hulp • Hulpcontinuïteit waarborgen • Tijdige toegang tot de jeugdhulp • Op een gepaste wijze omgaan met verontrusting • Voorzien in een crisisjeugdhulp • Maximale participatie van de jongere en zijn gezin

33. Integrale jeugdhulp 2.0

34. Vermaatschappelijking van de hulp Wat: • Maximale aandacht voor de eigen krachten in netwerk, familie, maatschappij Hefbomen: • Gebruik maken van aangepaste methodieken • Verslag doen van krachtgericht werken bij stap naar toegangspoort of naar gemandateerde voorzieningen

35. Hulpcontinuïteit waarborgen Wat: • Cliënten naadloze hulp bieden Hefbomen: • Expertise delen om verwijzingen te vermijden • Goede verwijsafspraken maken en opvolgen • Cliëntoverleg inschakelen • Bemiddeling inschakelen • Vertrouwenspersoon betrekken

36. Voorzien in een aanbod crisisjeugdhulp Wat: • Elke minderjarige in crisis de gepaste hulp bieden Hefbomen: • Snel inzetbaar aanbod voor elke minderjarige in een crisis • Permanent bereikbaar (24/24; 7/7) • Vraagverheldering, dispatching en regierol door meldpunt, ook verlener van consult • Inzetbaar aanbod interventie, begeleiding en opvang voor crisishulp • Belangrijke rol voor aanmelder (hulp- en dienstverleners en jeugdmagistraten)

37. Maximale participatie van de minderjarige en zijn context Wat: • Participatie als uitgangspunt in de casus, in de voorziening, in het beleid Hefbomen: • Decreet rechtspositie en cliëntrechten uit decreet IJH toepassen • Participatieve basishouding • Vertrouwenspersoon betrekken • Cliëntvertegenwoordiging realiseren

38. Toegankelijke jeugdhulp: rechtstreeks… Wat: • Bruikbaarheid, bereikbaarheid, beschikbaarheid, begrijpbaarheid, betaalbaarheid Hefbomen: • De brede instap bekend maken • Specifieke aandacht voor bijzondere doelgroepen • Intersectorale kwaliteitseisen • Kwantitatieve versterking van de rechtstreeks toegankelijke hulp

39. Toegankelijke jeugdhulp: … en niet rechtstreeks Wat: • Vraaggerichte hulp over de sectoren heen Hefbomen: • De intersectorale toegangspoort • ‘Wat is de wenselijke hulp?’ ≠ ‘Waar is de beschikbare hulp?’

40. Gepast omgaan met verontrusting Wat: • Verontrusting als gedeelde verantwoordelijkheid • Gericht handelen • Dubbel perspectief • Maatschappelijke noodzaak als verantwoordelijkheid van de GV Hefbomen: • Verontrusting bespreken met cliënt en team • Ondersteuning met vorming en procedures • Samenwerking en verwijzing in de regio • Het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg • Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling

41. Hulpvrager Minderjarige-ouders-context Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp MDT Toegangspoort IRPC BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Gemand. voorz. Gerecht. jeugdhulp Parket OCJ SDJ MDT Jeugd rechter VK Gemeenschaps- instelling Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT CAP Politie Crisisjeugdhulp Bemiddeling Cliëntoverleg

42. Hulpvrager Minderjarige-ouders-context Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp MDT Toegangspoort IRPC BREDE INSTAP Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie Gemand. voorz. Gerecht. jeugdhulp Parket OCJ SDJ MDT Jeugd rechter VK Gemeenschaps- instelling Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT CAP Politie Crisisjeugdhulp Bemiddeling Cliëntoverleg

43. Kijk hier naar het filmpje over het nieuwe decreet IJH Ook terug te vinden op www.jeugdhulp.be

44. Eigen kracht Conferentie Bruno OCMW Bruno kinderen- zussen-schoonouders-vriendjes- leerkrachten-huisarts Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Toegangspoort IRPC MDT CLB BREDE INSTAP Indicatiestelling Jeugd hulpregie Probleem gebonden hulp Gemand. voorz. Gerecht. jeugdhulp Parket OCJ SDJ MDT Jeugd rechter VK Gemeenschaps- instelling Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT CAP Politie Crisisjeugdhulp Bemiddeling Cliëntoverleg

45. kenny Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp MDT Toegangspoort IRPC BREDE INSTAP K&G Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie pleegzorg CKG Gemand. voorz. Gerecht. jeugdhulp Parket OCJ SDJ MDT Jeugd rechter VK Gemeenschaps- instelling Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT CAP Politie Crisisjeugdhulp Bemiddeling Cliëntoverleg

46. cindy Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp MDT Toegangspoort IRPC BREDE INSTAP JAC Probleem gebonden hulp Indicatiestelling Jeugd hulpregie TCK spoor 2 Gemand. voorz. Gerecht. jeugdhulp Parket spoor 1 CGG consult OCJ SDJ MDT aanmelding Jeugd rechter VK Gemeenschaps- instelling Jeugdhulp buiten toep. gebied IJH MDT CAP Politie Crisisjeugdhulp Bemiddeling Cliëntoverleg

47. Kind en Gezin Missie “voor elk kind waar en hoe het geboren is of opgroeit zoveel mogelijk kansen creëren.”

48. Kind en GezinPreventieve gezinsondersteuning • infoavonden ‘Kind op Komst’ in samenwerking met kraamklinieken. • Huisbezoeken o Prenatale begeleiding van maatschappelijk kwetsbare gezinnen a.d.h.v. prenatale consulten en huisbezoeken. o De regioverpleegkundige komt minimaal 2 maal op huisbezoek in de eerste drie maanden na de bevalling. • Consultaties (gratis) vaccinaties, opvolging van de ontwikkeling van hun kind, bespreking van allerlei vragen over de ontwikkeling en opvoeding, gehoor- en oogtest. • Huizen van het Kind Bedoeling is om zoveel mogelijk initiatieven samen brengen onder één dak • Een ruim aanbod van gratis informatie • Kind en Gezin-Lijn

49. Gespecialiseerde gezinsondersteuningInloopteam: Organisatie • een laagdrempelig fysisch onthaal voor iedereen • bijeenkomsten voor ouders en/of aanstaande ouders tot het versterken van de ouderlijke competenties en aan de kwaliteit van de opvoedingssituatie. • Activiteiten, uitgaand van de behoeften van de ouders, gaan onder meer over de zorg en opvoeding van kinderen, de start in de kleuterschool, zwangerschap, … Preventieve zorgverlening naar kansarme gezinnen. • Inloopteam in West-Vlaanderen : Oostende en Menen

50. Centrum voor kinderzorg en gezinsondersteuning (CKG) • CKG biedt mobiele, ambulante (met opvang en oudertraining) en kortdurige residentiële opvang voor KK van 0-12jr • in West-Vlaanderen ook Amberproject, dat staat voor vroegtijdige intensieve thuisbegeleiding en STOP 4-7 • In West-Vlaanderen zijn er 3 CKG’so.a. CKG Don Bosco te Kortrijk met steunpunt in Roeselare