1 / 74

Diabetes

Diabetes. Michiel Van Damme Blindenzorg – VeBeS Zaterdag 19 maart om 14 uur Muziekcentrum Track Conservatoriumplein 1 8500 Kortrijk. Vooroordelen. Een beetje suiker Suiker eten ≠ diabetes. Cijfers. Belgie Meer dan 700 000 In 2025 meer dan 1 miljoen

hyman
Download Presentation

Diabetes

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Diabetes Michiel Van Damme Blindenzorg – VeBeS Zaterdag 19 maart om 14 uur Muziekcentrum Track Conservatoriumplein 1 8500 Kortrijk

  2. Vooroordelen • Een beetje suiker • Suiker eten ≠ diabetes

  3. Cijfers • Belgie • Meer dan 700 000 • In 2025 meer dan 1 miljoen • 10% kans dat je tijdens je leven diabetes krijgt • 1 op 2 (type 2 – tussen de 50 en de 74 jaar) weten het niet • Wereld • In 2003 - 189 miljoen • In 2025 - 300 miljoen • = een stijging van 72%

  4. Diabetes: A Growing Global Crisis 189 million people in 2003 324 million projected for 2025 72% increase 81.8 156.1 91% 38.2 44.2 16% 25.0 39.7 59% 18.2 35.9 97% 13.6 26.9 98% 10.4 19.7 88% 1.1 1.7 59% Adapted from Zimmet P et al. Diabet Med. 2003;20:693-702.

  5. Diabetesprevalentie 2007 > 20% 14% - 20% 10% - 14% 8% - 10% 6% - 8% 4% - 6% < 4%

  6. Diabetesprevalentie 2025 > 20% 14% - 20% 10% - 14% 8% - 10% 6% - 8% 4% - 6% < 4%

  7. Diabeteszorg een zorg met toekomst

  8. Oorzaken van de toename • Veroudering van de bevolking • Levensstijl.: obesitas stijgt, lichaamsbeweging daalt Overtollige kilo's zijn de belangrijkste oorzaak van type 2-diabetes. • Vroegere diagnose • De grens verlaagd naar 126

  9. Bron van veel ellende 6de plaats doodsoorzaak nierfalen levensverwachting < met 5 à10 jaar blindheid hartfalen > 40% Diabetes zenuwbeschadeging bij ±70% van de Ptn amputaties

  10. L J

  11. Fysiologie – hoe werkt de normale stofwisseling • Pathogenese – wat loopt er fout

  12. Het menselijk lichaam bestaat uit miljoenen cellen, die allemaal bij elkaar zorgen dat we leven en bewegen. • Die cellen hebben allerlei voedingsstoffen nodig om hun werk te kunnen doen. • Die voedingsstoffen worden onttrokken aan het voedsel dat we eten en de lucht die we inademen. • Ons lichaam heeft het vermogen om dat voedsel en die lucht automatisch te verwerken tot stoffen die de cellen nodig hebben. • Die verwerking gaat dag en nacht door via een groot aantal ingewikkelde processen, die we stofwisseling noemen.

  13. Voedsel q Stofwisseling q Voedingsstoffen q Naar de cellen

  14. Nu is het onder andere de verwerking van koolhydraten die bij diabetici niet meer helemaal goed verloopt. • Koolhydraten worden tijdens de spijsvertering omgezet in glucose, een soort suiker. • Glucose dient als brandstof, die binnen de cellen in energie wordt omgezet. • Glucose in de cellen is in zekere zin te vergelijken met benzine in een auto.

  15. Glucose kan niet zo maar op eigen kracht de cellen binnenkomen • Glucose wordt, net als de andere (verwerkte) voedingsstoffen, door het bloed naar de cellen gebracht. • De meeste stoffen kunnen zonder moeite binnendringen door de wand van de cellen waar ze nodig zijn. • Maar glucose is een bijzonder geval.

  16. Insuline wordt door de alvleesklier geproduceerd en in de bloedstroom gebracht. De insuline begeleidt daar als het ware de glucose en zorgt dus dat deze in de cellen wordt opgenomen. Als er geen insuline wordt geproduceerd of te weinig, dan kunnen de lichaamscellen geen glucose opnemen, of te weinig.

  17. Pathogenese van diabetes Hoe verloopt de normale stofwisseling KH worden na vertering omgezet in glucose of enkelvoudige suikers Glucose wordt opgenomen in de bloedbaan en vervoerd naar de cellen Glucose is de energieleverancier van onze cellen Insuline (hormoon gemaakt door de pancreas) vormt de sleutel om glucose te laten toetreden tot de cel

  18. Classificatie van Diabetes Mellitus Type 1 diabetes: • Destructie van de insuline producerende betacellen Type 2 diabetes: • Weerstandigheid aan insuline en/of falen van de betacel Andere vormen: • Moleculaire defecten • Zwangerschapsdiabetes • Pancreasafwijkingen

  19. Metabool syndroom(of insulineresistentiesyndroom of syndroom X • een gestoord bloedsuikergehalte, • hoge bloeddruk, • obesitas • atherogene dyslipidemie (laag HDL cholesterol en hoog triglyceridengehalte) • stoornissen in de bloedstolling (protrombotische toestand )

  20. In de definitie van de International Diabetes Federation (2005) is er sprake van metabool syndroom als aan volgende criteria is voldaan: • buikomtrek (abdominale obesitas): >94 cm mannen, >80 cm vrouwen) • plus tenminste twee van de volgende kenmerken:• verhoogd suikergehalte (nuchtere plasmaglycemie): >100 mg/dL (5,6 mmol/L) of eerdere diagnose van diabetes)• verstoorde vetzuurhuishouding (triglyceriden =150 mg/dL (1,7 mmol/L) of een behandeling hiervoor• HDL-cholesterol <40 mg/dL bij mannen, < 50 mg/dl bij vrouwen, of een behandeling hiervoor• bloeddruk > 130/85 mmHg of een behandeling van hypertensie

  21. Symptomen diabetes type 2 • Geleidelijk optreden van de ziekte • Vaak obees • Vaak asymptomatisch of minder uitgesproken symptomen • Infecties • Zelden ketosis • Vaak reeds complicaties bij diagnose • Meestal na de leeftijd; van 40 jaar

  22. Diabetes: Hoe Screenen? • nuchtere glycemie op veneus bloedstaal (niet met glucosemeter) • interpretatie :° nuchtere glycemie  110 mg/dl = normaal  corrigeer risicofactoren, hertest na 3 j° nuchtere glycemie 111-125 mg/dl = gestoorde nuchtere glycemie  corrigeer risicofactoren, hertest na 1 j° nuchtere glycemie  126 mg/dl = diabetes (als 2de x bevestigd)  behandeling

  23. Behandelingsdoelen • streven naar goede bloedglucose regulatie • verminderen overgewicht • behandelen hypertensie • behandelen dyslipidemie • roken afraden • lichaamsbeweging stimuleren • tijdig chronische complicaties opsporen en behandelen

  24. Behandelingspeilers • voeding • lichaamsbeweging • bloedsuikerverlagende medicatie • correctie cardiovasculaire risicofactoren • screening en vroegtijdige behandeling van complicaties • preventie van acute complicaties • educatie, stimuleren van zelfzorg en zelfregulatie

  25. Hemoglobine A1c of HgA1c • normaalwaarde 4-6 % • uitstekend < 6 % • goed 6-7 % • aanvaardbaar 7-8 % • flauw 8-9 % • slecht 9-10 % • zeer slecht > 10 % • We streven naar een HgA1c < 7%

  26. bij vermindering van Hba1c met 1 % • overlijden van diabetes –21% • myocardinfarct –14% • microvasculair complicaties –37% • perifere vasculaire complicaties – 43%

  27. DCCT: Relationship of HbA1c to risk of microvascular complications Retinopathy 15 Nephropathy 13 11 9 Neuropathy Relative Risk 7 5 Microalbuminuria 3 1 6 7 8 9 10 11 12 HbA1c (%)

  28. Voeding DOEL: Bereiken an goede regulatie van diabetes Preventie van complicaties Verkrijgen van een aanvaardbaar lichaamsgewicht of (BMI) 20-25: ideaal gewicht 25-30: overgewicht > 30: obesitas > 40: morbide obesitas DM type1:nadruk op evenwichtige verdeling van Kh DM type2: nadruk op vermageren

  29. De actieve voedingsdriehoek

  30. Effect van 10% gewichtsdaling Overlijden:  > 20% Bloeddruk SBD  10 mm Hg DBD  20 mm Hg Glycemie nuchtere glycemie  50% Lipiden totale CH  10% LDL-CH  15% TG  30% HDL-CH  8%

  31. Hot items in het voedingsadvies • Koolhydraten • Vetten • Voedingsvezels • Zoetstoffen • Alcohol • Uit eten • Voedingsadvies bij type 1 en type 2 • Speciale voedingsmiddelen

  32. Zoetstoffen die geen energie leveren • sacharine, cyclamaat, aspartaam, acesulfaam-K en sucralose. • Van deze energievrije zoetstoffen zijn maar kleine hoeveelheden nodig. • Ze zijn vele malen zoeter dan suiker en hebben geen invloed op het bloedsuikergehalte.

  33. De groep van de polyolen • Maltitol, isomaltitol, sorbitol, mannitol, lactitol en xylitol • Deze suikervervangers zijn iets minder of ongeveer even zoet als suiker. Ze leveren ongeveer de helft van de energie en hebben weinig of geen invloed op het bloedsuikergehalte. • Polyolen zijn, met uitzondering van sorbitol, niet te koop in de handel.

  34. Tagatose • Tagatose is een zoetmiddel verkregen uit lactose (= melksuiker). • De zoetkracht is ongeveer even groot als suiker, maar het brengt minder dan de helft van de calorieën van suiker aan. • De invloed op de bloedsuikerspiegel is verwaarloosbaar. • 75g Tagatesse = 100g gewone suiker!

  35. "Tagatesse" Damhert Tagatesse Dispenser 6g • Newpharma prijs: 2,32 € Damhert Tagatesse Pdr 500g • Newpharma prijs: 6,89 €

  36. Fructose • Fructose (= vruchtensuiker) en andere alternatieve suikers zoals moutstroop(=maltose), maïsstroop, cichoreistroop en honing zijn broertjes van gewone suiker. • Ze leveren evenveel energie en zullen de bloedsuikerwaarden wel beïnvloeden. Ze worden nochtans veel gebruikt in producten met vermelding 'suikervrij' of 'geschikt voor mensen die het gebruik van gewone suiker willen of moeten vermijden'. • Laat je dus niet beetnemen, lees steeds aandachtig de samenstelling op de verpakking!

  37. Revogan - Prodia • 1 afgestreken maatje (=18g) heeft een vergelijkende zoetkracht van +/- 180g suiker. • de Prodia zoetstof is geschikt om mee te koken of te bakken tot 225°C en in te vriezen. • Pot van 250g of doos met 20 zakken van 250gnetto gewicht: 250g of 5000g

  38. Stevia • Stevia rebaudiana Bertoni is een meerjarige kruidachtige plant • Zaad zal beschikbaar zijn vanaf maart 2011 • Stepa-extract - 15%-oplossing. 2 à 3 druppels/= ± 4g sucrose • Stepa Zero - zoetstof - 1 afgestreken koffielepel (± 3,5 g) komt overeen met 35 g suiker - zakje van 200 g - 12.00€ • Stevia sweet - Wit poeder - 30 x zoeter dan suiker • Stepa dispenser - Dispenser met 300 tabletjes - 6.90€ • STEPA-BIER – niet in Europa

  39. Koolhydraatruilwaardenlijst • Brood en meelprodukten = 1 snede brood = 1 aardappel = 2 beschuiten • Melk en melkprodukten  = 300 ml magere melk = 150 ml pudding = 200 ml magere yoghourt met fruit en aspartaam • Groenten = 300 g asperges, brocolli,… = 70 g schorseneren,… • Fruit = 200 g aardbeien, frambozen,… = 125 g abrikozen, pruimen,… = 65 g sharon

  40. =

  41. Lichaamsbeweging • Goed voor hart en bloedvaten (gunstig effect op cholesterol, RR) • Maakt het lichaam gevoeliger voor insuline • Calorieverbruik stijgt • Fitheid stijgt: spierkracht, flexibiliteit, gunstig psychisch effect • Levenskwaliteit stijgt

  42. Lichaamsbeweging • Iedere dag • 30 tal minuten • Effect blijft ± 48 uur aanhouden • Haalbare zaken afspreken goed: flink doorstappen, fietsen, hometrainer • Best in dagelijks leven inbouwen (te voet ipv wagen, trap ipv lift, tv beperken)

  43. Sporten • Eet per uur sportbeoefening 20 -30 gram koolhydraten extra • Gebruik deze extra koolhydraten voor / tijdens / na de sportbeoefening in de vorm van koolhydraatrijke produkten • Neem altijd druivesuiker en / of andere koolhydraten mee tijdens het sporten • Bij kortdurende inspanning zijn extra koolhydraten het meest effectief • Bij een langdurende inspanning is een combinatie van insuline-aanpassing met extra koolhydraten het meest effectief.

  44. Koolhydraatrijke verstrekkingen • 1 glas vruchtensap (150 ml) • 1 blikje Isostar (250 ml) • 250 ml dorstlesser • 250 ml energiedrank • 1 plak ontbijtkoek • 1 banaan • 1 snee brood met honing • 1 mars gram KH 15 18 10 100 12 18 25 38

  45. Insuline • Behandelen met insuline • Tijdstip van inspuiten • Het toedienen van insuline • Inspuitplaatsen en -technieken • Rotatieplaatsen • Verkeerde inspuittechniek? • Insulinepomp • Spuitangst

More Related