JEOLOJİK ZAMANLAR

1. JEOLOJİK ZAMANLAR

2. Yaklaşık 4,5 milyar yaşında olan Dünya, günümüze kadar çeşitli evrelerden geçmiştir. Jeolojik zamanlar adı verilen bu evrelerin her birinde , değişik canlı türleri ve iklim koşulları görülmüştür. • Dünya’nın yapısını inceleyen jeoloji bilimi, jeolojik zamanlar belirlenirken fosillerden ve tortul tabakaların özelliklerindenyararlanmıştır.

4. İlkel Zaman ( Prekambriyen) • Günümüzden yaklaşık 570 milyon yıl önce sona erdiği varsayılan jeolojik zamandır. • Yeryüzünün oluşumundan Kambriyene kadar geçen dört milyar yıllık zaman dilimidir. Yeryüzü tarihinin 7/8'lik bölümü, Kambriyen öncesinde geçer.

5. Zamanın önemli olayları : • Sularda tek hücreli canlıların ortaya çıkışı • Dünyanın yüzeyinin soğuyup, katılaşması, kıtasal levhaların, atmosferin ve okyanusların oluşması. • İlkel zamanı karakterize eden canlılar alg ve radiolariadır.

6. I. ZAMAN-PALEOZOYİK (550-205 MİLYON) • Bölümleri: Kambriyen- Ordovisiyen- Silüriyen Devoniyen – Karbonifer- Permiyen • Yaklaşık üç yüz milyon yıl süren Paleozoik, Fanerozoiğin ilk ve en uzun zamanıdır. • Bu zaman çok hücreli canlıların ortaya çıktığı, gelişip yaygınlaştığı ve ekosistemin baskın yaşam biçimi haline geldiği zaman dilimidir. • Paleozoik boyunca iklim genel olarak nemli ve ılımandı.

7. İlk karasal omurgalı hayvanların bu devirde yaşadığı söylenir. • Balığa benzer ilk organizmaların ortaya çıkışı bu dönemde. • Nerdeyse bilinen tüm hayvan şubeleri Paleozoiğin başında çeşitli türlerce temsil ediliyor. • Paleozoiğin hemen başında "Kambriyen Patlaması" olarak bilinen olayla birlikte hayvanlar fosil kayıtlarına girer.

8. Erken Paleozoik yaşamı • Paleozoik zamandan görüntü

9. Paleozoik denizlerinin en tipik canlılarından biri eklembacaklılar grubundan olan üçloblulardı. • Paleozoiğin bir diğer baskın grubu da dallı bacaklılardı. Kambriyen döneminden bir manzara Üç loblu fosili (Trilobit)

10. Paleozoiğin ortalarına doğru omurgalılar denizlerin en önemli gruplarından biri olur. • Balık Çağı olarak adlandırılan bu dönemde, ilkel çenesiz balıkların ardından ilk çeneli balıklar, ilk kemikli balıklar ve köpek balıkları ortaya çıkıp yaygınlaşır. Çeneli balık (Coelacant)

11. Karasal faunanın en göze çarpan üyeleri, artık uçma yeteneğini geliştirmiş olan böcekler, iki yaşamlılar ve sürüngenlerdi. • Paleozoiğin sonlarına doğru Pangea'nın oluşmasıyla iklim kuraklaşıp, karasallaşır. • Zamanın sonlarında sürüngenler oldukça çeşitlendi ve memelilerin ve dinozorların ataları olan gruplar ortaya çıktı.

12. Permiyen sonunda, bir gök cisminin yeryüzüne çarpmasıyla, Paleozoik canlılarının büyük çoğunluğu ortadan kalkar. "Dinozorlar çağı" olarak da anılan Mezozoik Zaman başlar.

13. II.ZAMAN-Mezozoik(251.4-65.5) • Bölümleri: Trias-Jura-Kratese • Dinazorlar cağı • Bu zamanda sürüngenlerin Permiyende başlayan karasal ekosistemlerdeki baskınlığı, diğer ekosistemlere de yayılır ve artarak devam eder. • Permiyende oluşan dev kıta Pangea, Mezozoiğin ilk döneminin sonuna kadar varlığını sürdürür; fakat, daha sonra parçalanmaya başlar.Ayrılan kıtalar üzerinde farklı biyocoğrafik bölgeler oluşur.

14. Mezozoik zamandan bir manzara

15. Permiyen yok oluşunda neredeyse yok olma tehlikesi atlatan deniz yaşamı, sağ kalmayı başaranların uyumsal açılımıyla çeşitlenir, pek çok yeni grup ortaya çıkar. Modern deniz omurgasız yaşamı Mezozoikte kurulur. • Modern mercanlar, kabuklular, fitoplanktonlar,, Radiolaryalar, Belemnitler ve Ceratitesammonitler ortaya çıkar ve yaygınlaşır. Deniz sürüngenleri

16. Mezozoik boyunca dünya sıcak bir dönem yaşar. Kutuplar da buzullaşma olmaz. • Permiyende başlayan kurak ve aşırı karasal iklim, Trias boyunca devam eder. Jurada iklim yeniden nemli hale gelir, kıtalar yeniden bitkilerle kaplanır. Kretase boyunca da devam eder.

17. İlk gerçek memeliler de Triasın sonunda ortaya çıkar. • Mezozoiğin en tanınmış grubu olmalarına rağmen, dinozorlar Juraya kadar çok yaygınlaşamaz. Dinozorlar (Plateosaurus) Memeliler (Oligokhyphus)

18. Mezozoikte bitkiler de büyük bir değişim geçirir. • Dinozorlardan köken alan kuşlar da ilk kez Jurada ortaya çıkar. Archaeopetryx

19. Jurada yaygınlaşan dinozorlar, Kretasenin sonunda çeşitlilikçe ve yaygınlıkça zirveye ulaşmışlarken, pek çok canlı grubuyla birlikte ortadan kalkarlar. • Kretase/Tersiyer yok oluşu.

20. III.ZAMAN-Tersiyer • Günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce sona erdiği varsayılan jeolojik zamandır. • Üçüncü zamanın yaklaşık 63 milyon yıl sürdüğü tahmin edilmektedir. • Fosil kayıtları bize olan yakınlığı nedeniyle daha boldur. Bu nedenle hakkında en çok bilgiye sahip olduğumuz zamandır.

21. Zamanın önemli olayları : • Kıtaların bugünkü görünümünü kazanmaya başlaması • Linyit havzalarının oluşumu • Bugünkü iklim bölgelerinin ve bitki topluluklarının belirmeye başlaması • Alp kıvrım sisteminin gelişmesi • Nümmilitler ve memelilerin ortaya çıkışı • Üçüncü zamanı karakterize eden canlılar nummilit, hipparion, elephas ve mastadondur.

22. Mastodon Senozoik zamandan bir manzara Dev kara tembel hayvanı Memeliler

23. IV.ZAMAN - Kuvaterner • Bölümleri: Pleistosen-Holosen • Günümüzden 2 milyon yıl önce başladığı ve hala sürdüğü varsayılan jeolojik zamandır. • Zamanın önemli olayları : • İklimde büyük değişikliklerin ve dört buzul döneminin (Günz, Mindel, Riss, Würm) yaşanması • İnsanın ortaya çıkışı • Dördüncü zamanı karakterize eden canlılar mamut ve insandır.

24. Mamut insan Kuaterner dünyası (Günümüz dünyası))

25. Pleistosen yaşamı günümüze aşırı derecede benziyordu. Bugün yaşayan pek çok kozalaklı, çiçekli bitki, böcek, yumuşakça, kuş ve memeli cinsi -hatta türü- Pleistosende de yaşıyordu. • Ayrıca bir çok büyük hayvan da Pleistosen faunasının üyesiydi (kılıç dişli kaplanlar, mamutlar, kürklü gergedanlar, uzun boynuzlu bizonlar, Mastodonlar…). • Pleistosen sonunda gerçekleşen yok oluşta, bu devlerin hepsi ortadan kalkar. • Dönemin sonunda buzul çağı sona erer, iklim yumuşar, denizler yükselir.