Polska szkoła w zwierciadle badań międzynarodowych

1. Polska szkoła w zwierciadle badań międzynarodowych Młodzież a rynek pracy w Polsce Zamek Książ, 21-22 stycznia 2008 Jerzy Wiśniewski

4. Nakłady na edukację rocznie na ucznia (w USD, lewa oś) oraz w stosunku do dochodu narodowego na 1 mieszkańca (%, oś prawa) 9 000 35 8 000 30 7 000 25 6 000 20 5 000 USD % 4 000 15 3 000 10 2 000 5 1 000 0 0 średnie szkoły gimnazja pomaturalne podstawowe przedszkola badania) szkoły szkoły nakł. na szkoły wyższe (bez Polska średnia OECD Polska średnia OECD

5. Interaktywne wykorzystywanie narzędzi (języki, technologia) Współdziałanie w heterogenicznych grupach Działanie samodzielne i odpowiedzialne (autonomiczne)

6. Używanie języków, symboli, tekstów • Wykorzystywanie wiedzy i informacji, • Wykorzystywanie technologii • Umiejętność budowania i rozwijania dobrych relacji z innymi, • Umiejętność współdziałania i pracy zespołowej, • Radzenie sobie z konfliktami i umiejętność ich rozwiązywania. • Działanie w szerokim kontekście, szerokiej perspektywie, • Określenia i realizowanie osobistych planów, zamierzeń i projektów, • Obrona praw, interesów, określanie granic i potrzeb

7. PISA • Uczniowie piętnastoletni • Cyklicznie, co trzy lata (2000, 2003, 2006...) • Trzy obszary tematyczne: • Czytanie • Matematyka • Przyroda (science) • Kwestionariusz kontekstowy (szkoła, dom, stosunek do szkoły, strategie uczenia się etc.)

8. Between Within

9. Percentage of students at each of the proficiency levels on the mathematics scale Level 6 Level 5 Level 4 Level 3 Level 2 Level 1 Below Level 1 OECD (2004), Learning for tomorrow’s world: First results from PISA 2003, Table 2.5a, p.354.

10. Variation in student performance in mathematics Variation of performance within schools Variation of performance between schools Variation explained by socio-economic level of students and schools OECD (2004), Learning for tomorrow’s world: First results from PISA 2003, Table 4.1a, p.383.

13. Percentage of students at each of the proficiency levels in problem solving Level 3 Level 2 Level 1 Below Level 1 OECD (2004), Problem solving for tomorrow’s world: First results from PISA 2003.

17. Unia Europejska • Program „Edukacja i Szkolenie 2010” realizacja Strategii Lizbońskiej • Konkurencyjna, innowacyjna gospodarka • Zatrudnienie • Spójność społeczna • Zrównoważony rozwój

18. Umiejętność uczenia się • „Umiejętność uczenia się” to zdolność konsekwentnego i wytrwałego uczenia się, organizowania własnego procesu uczenia się, w tym poprzez efektywne zarządzanie czasem i informacjami, zarówno indywidualnie, jak i w grupach. Kompetencja ta obejmuje świadomość własnego procesu uczenia się i potrzeb w tym zakresie, identyfikowanie dostępnych możliwości oraz zdolność pokonywania przeszkód w celu osiągnięcia powodzenia w uczeniu się. Kompetencja ta oznacza nabywanie, przetwarzanie i przyswajanie nowej wiedzy i umiejętności, a także poszukiwanie i korzystanie ze wskazówek. Umiejętność uczenia się pozwala osobom nabyć umiejętność korzystania z wcześniejszych doświadczeń w uczeniu się i ogólnych doświadczeńżyciowych w celu wykorzystywania i stosowania wiedzy i umiejętności w różnorodnych kontekstach – w domu, w pracy, a także w edukacji i szkoleniu. Kluczowymi czynnikami w rozwinięciu tej kompetencji u danej osoby są motywacja i wiara we własne możliwości.

19. Kompetencje społeczne i obywatelskie • Są to kompetencje osobowe, interpersonalne i międzykulturowe obejmujące pełny zakres zachowań przygotowujących osoby do skutecznego i konstruktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym, szczególnie w społeczeństwach charakteryzujących się coraz większą różnorodnością, a także rozwiązywania konfliktów w razie potrzeby. Kompetencje obywatelskie przygotowują osoby do pełnego uczestnictwa w życiu obywatelskim w oparciu o znajomość pojęć i struktur społecznych i politycznych oraz poczuwanie się do aktywnego i demokratycznego uczestnictwa. Kompetencja ta opiera się na współpracy, asertywności i prawości. Osoby powinny interesować się rozwojem społeczno-gospodarczym, komunikacją międzykulturową, cenić różnorodność i szanować innych ludzi, a także być przygotowane na pokonywanie uprzedzeń i osiąganie kompromisu.

20. Inicjatywność iprzedsiębiorczość • Inicjatywność i przedsiębiorczość oznaczają zdolność osoby do wcielania pomysłów w czyn. Obejmują one kreatywność, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla osiągnięcia zamierzonych celów. Stanowią one wsparcie dla indywidualnych osób nie tylko w ich codziennym życiu prywatnym i społecznym, ale także w ich miejscu pracy pomagając im uzyskaćświadomość kontekstu ich pracy i zdolność wykorzystywania szans; są podstawą bardziej konkretnych umiejętności i wiedzy potrzebnych tym, którzy podejmują przedsięwzięcia o charakterze społecznym lub handlowym lub w nich uczestniczą. Powinny one obejmowaćświadomość wartości etycznych i promować dobre zarządzanie.

23. Jak „uczyć” kluczowych kompetencji • Organizacja pracy szkoły • Przygotowanie nauczycieli • ewaluacja

24. W krajach, które osiągnęły najlepsze wyniki • decentralizacja jest połączona z mechanizmami zapewniającymi równe szanse • krajowy system standardów jest wspomagany profesjonalną (zewnętrzną) ewaluacją • System egzaminów zewnętrznych uzupełniają indywidualne informacje dla uczniów o ich postępach.

25. nastawienie do matematyki, szkoły • polscy uczniowie nie odbiegają od przeciętnej OECD w nastawieniu do matematyki. Natomiast plasują się nieznacznie poniżej średniej w ocenie stosunku do szkoły, szczególnie poczuciu przynależności i gotowości pomocy ze strony nauczycieli. Przy czym poczucie przynależności dodatnio wpływa na wyniki polskich uczniów w matematyce w stopniu znacznie wyższym niż przeciętnie w OECD.

26. strategie uczenia się • Spośród strategii uczenia się w przypadku naszych uczniów najbardziej skuteczna była strategia opracowywania. Co ciekawe - w innych krajach OECD częstsze wybieranie tej strategii nie przekłada się na wzrost wyników.

27. Co wpływa na wyniki? • Powiązania nastawienia do matematyki z wynikami badań PISA pokazują, że najsilniejszy wpływ na wyniki mają: przekonanie uczniów, że sobie poradzą z problemami, stres (wpływ negatywny) i samoocena kompetencji matematycznych. • W przypadku Polski wszystkie te powiązania są znacząco silniejsze niżśrednio w OECD.