Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu szkolnictwo.pl

1. Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2. Reisen früher und heute. Podróże wczoraj i dzisiaj.

3. Die Sehnsucht nach dem Neuen und die Suche nach ihm in der Ferne ist kein neuzeitliches Phänomen. Schon in der Antike wurden Reisen unternommen. Die Ausflüge zu den Olympischen Spielen, im Jahr 770 vor Christus sind in die Kategorie des Sporttourismus einzuordnen. Man hat auch die Reisen nach Ägypten unternommen. Tęsknota za czymś nowym i szukanie tego gdzieś dalej nie jest typowym zjawiskiem dla współczesności. Już w czasach antycznych organizowano podróże. Wycieczki na igrzyska olimpijskiew roku 770 p.n.e. były uważane za turystykę sportową. Organizowano także wycieczki do Egiptu.

4. Bei den Römern die Plebejer verfügten ebenfalls über die Freizeit. Deshalb organisierten die Herrschenden die Olympischen Spiele oder Wagenrennen. Man reiste auf von weiter her an. Zur Römerzeit reiste man hauptsächlich zu Fuß. Nur wenige Privilegierte konnten sich eine Reise zu Pferd oder mit einem Gespann leisten. Wśród Rzymian plebs dysponował również czasem wolnym. Dlatego też rządzący organizowali igrzyska olimpijskie lub wyścigi rydwanów. Przybywało się na nie z daleka. W czasach rzymskich podróżowano głównie pieszo. Tylko nielicznych uprzywilejowanych stać było na wycieczkę konną lub zaprzęgiem. Man legte man zu Fuß pro Tag zwischen 25 und 35 Kilometer zurück. Die kaiserliche Post konnte sogar mehr als 200 Kilometer pro Tag bewältigen. Przemierzano dziennie piechotą 25 -35 km. Cesarska poczta potrafiła pokonać dziennie nawet ponad 200 km.

5. Im Mittelalter verreisten Kaufmänner, Soldaten oder Pilgerleute. Frauen begaben sich meist erst gar nicht auf eine Reise - bis auf die Damen adeligen Geschlechts. Das größte Hindernis bei einer Reise war damals die Natur. Unbekannte Gegenden, keine Wegweiser und schlechte Landstraßen konnten Reisenden das Leben kosten. W średniowieczu podróżowali kupcy, żołnierze lub pielgrzymi. Kobiety raczej nie podróżowały za wyjątkiem pań z arystokracji. Największą przeszkodą w czasie podróży była natura. Nieznane okolice, brak oznakowań oraz złe drogi czasami mogły kosztować życie podróżujących.

6. Nach dem Ende der römischen Herrschaft im Westeuropa folgte die Völkerwanderung. Es entwickelte auch sich ein reger Wallfahrtsverkehr. Als maurische Heere 997 das Jakobusheiligtum zerstörten wurde Santiago de Compostela ( Spanien) zur christlichen Wallfahrtsstätte. Pod koniec rzymskiego panowania w Zachodniej Europie nastąpiła wędrówka ludów. Rozwinął się ożywiony ruch pielgrzymkowy. Kiedy wojsko Maurów w roku 997 zburzyło świątynię św. Jakuba miasto Santiago de Compostela (Hiszpania) stało się miejscem chrześcijańskiego pielgrzymowania. Die wichtigsten Pilgerstraßen „des Jakobswegs” führten aus der Schweiz entlang der Alpen nach Südfrankreich. Weiter folgte der Weg über die Pyrenäen nach Spanien und nach Santiago de Compostela. Główne szlaki pielgrzymkowe „drogi Jakuba” prowadziły ze Szwajcarii wzdłuż Alp do południowej Francji. Dalej był szlak przez Pireneje do Hiszpanii i Santiago de Compostela.

7. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. die Sehnsucht nach...- tęsknota za... die Suche nach...- poszukiwanie... in der Ferne - w oddali verfügten über - dysponować czymś bewältigen - pokonać das Hindernis - przeszkoda die Völkerwanderung - wędrówka ludów der Wallfahrtsverkehr - ruch pielgrzymkowy zerstören - zburzyć der Jakobsweg - droga Jakuba die wichtigsten Pilgerstraßen - główne szlaki pielgrzymkowe

8. Im Mittelalter entlang der Pilgerwege entstanden die Handelszentren. Die Seewege entwickelten sich zu Reisewegen. Es gab regelmäßige Schiffsverbindung mit Konstantinopel. Pilger waren auf Kost und Logis in kirchlichen Herbergen angewiesen, da sie meist über kein Vermögen verfügten.W średniowieczu wzdłuż tras pielgrzymkowych powstawały stoiska handlowe. Drogi morskie stały się trasami. Kursował regularnie prom do Konstantynopola. Pielgrzymi byli zdani na wyżywienie i zakwaterowanie w przykościelnych schroniskach ponieważ zazwyczaj nie posiadali majątku.

9. Die Seefahrten sind bereits seit etwa 120.000 Jahren bekannt. Die einfachste Wasserfahrzeugen kommenaus der Altsteinzeit. Die erste Boote bestanden aus den ausgehöhlten Baumstämmen und eigneten sich nur für kleinere Unternehmungen mit leichtem Gepäck. Podróże morskiesą znane już od 120 tys. lat. Najprostsze łodzie pochodzą z paleolitu. Pierwsze łodzie były wykonane z wydrążonych pni drzew i nadawały się do wypraw tylko z lekkim bagażem. Gegen 5000 v. Chr. statteten die Mesopotamier (Irak) ihre Schilfbündelboote mit Segeln aus.Ok. 5.000 lat p.n.e Mezopotamczycy (Irak) wyposażyli swoje trzcinowe łodzie w żagle.

10. Im 15. Jahrhundert entstanden in Ungarn die ersten Kutschen. In Großbritannien fanden später die bedeutendsten Verbesserungen im Ihren Bau statt. Dieses hing mit dem Bau der harten Straßen im 19. Jahrhundert zusammen. Kutschen waren bis zum Ende des 19. Jahrhunderts das wichtige Reisemittel für Überlandreisen. W XV w powstały na Węgrzech pierwsze powozy. W Wielkiej Brytanii dokonano późnej znacznych ulepszeń w ich konstrukcji. Wiązało się to z budową utwardzanych dróg w XIX w. Powozy do końca XIX wieku były ważnym środkiem transportu w podróżach lądowych.

11. Im Laufe der Zeit entschieden sich immer mehr Menschen für die Bildungsreisen. Sie erreichten im 18 Jahrhundert ihren Höhepunkt. Das Vorrecht, eine solche Reise zu unternehmen, blieb dem Adel und den Reichen vorbehalten. Sie zogen ins Ausland um Kultur der anderen Länder zu erforschen. Beliebte Reiseziele waren damals die kulturellen Zentren, wie Wien, Paris, Nizza, Rom, Florenz und Venedig. Z biegiem czasu coraz więcej osób decydowało się na wycieczki edukacyjne. Swój punkt kulminacyjny osiągnęły one w XVIII wieku. Przywilej do podejmowania takich podróży był zarezerwowany dla arystokracji i ludzi bogatych. Wyjeżdżano zagranicę, aby poznać kulturę innych krajów. Popularnymi miejscami były wówczas ośrodki kulturalne takie jak: Wiedeń, Paryż, Nicea, Florencja oraz Wenecja.

12. Der Begriff "Eisenbahn" ist erstmals 1801 zu finden. Für die Konstruktion einer Eisenbahn waren verschiedene frühere Erfindungen die Voraussetzung: die Erfindung des Rades, die Schöpfung einer Fahrbahn in Form von Schienen, sowie die Herstellung von Eisen und Stahl. Erste Fahrt erfolgte mit der Muskelkraft von Pferden. Zwischen 1825 und 1832 wurde die Pferdeeisenbahn Budweis–Linz errichtet.Nazwa " kolej" pojawiła się po raz pierwszy w roku 1801. Do budowy linii kolejowej przyczyniły się wcześniejsze wynalazki: wynalezienie koła, utworzenie drogi w postaci szyn jak również produkcja stali i żelaza. Pierwsze jazdy odbywały się z wykorzystaniem siły mięśni koni. W latach 1825 - 1832 powstała pierwsza kolej konna na trasie Budweis - Linz. Der Adler war die erste Lokomotive. Die offizielle Eröffnungsfahrt fand am 7 Dezember 1835 in Deutschland statt. Orzeł był pierwszą lokomotywą. Oficjalna jazda inauguracyjna odbyła się w Niemczech 7 grudnia 1835.

13. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. der Seeweg - droga morska der Reiseweg - trasa der Pilger - pielgrzym angewiesen - skazany das Vermögen - majątek meist - przeważnie bekannt - znany ausgehöhlt - wydrążony der Baumstamm - pień drzewa die ersten Kutschen - pierwsze powozy die Erfindung - wynalazek

14. Gegen Ende des 19. Jahrhunderts wurdedie Fahrradproduktion zu einem der erfolgreichsten Zweige der Industrie. Die Fahrradfabrikanten führten einen Konkurrenzkampf, die Preise verfallen, und so wurde das Rad rasch zum unverzichtbaren Transportmittel der arbeitenden Massen.Pod koniec XIX wieku przemysł rowerowy stał się jedną z głównych gałęzi przemysłu. Producenci rowerów konkurując ze sobą zbijali ceny tak, że rower stał się szybko niezbędnym środkiem transportu mas pracujących.

15. Im Laufe des 19. Jahrhunderts etablieren sich auch entlang der Küsten Seebäder. In Südengland hatte man gesundheitliche Effekte und die Freuden der Badereise schon im 18. Jahrhundert entdeckt. Zunächst fanden die Badehäuser keine grosse Beachtung. W XIX w powstawały wzdłuż wybrzeży nadmorskie uzdrowiska. W południowej Anglii odkryto już w XVIII wieku walory zdrowotne oraz przyjemność związana z podróżowaniem do kurortów. Początkowo łaźnie nie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Nicht selten waren es Einheimische, in den Fischerdörfern, die den Auswärtigen und ihren Freizeitvergnügungen ablehnend gegenüberstanden. Nierzadko ludność miejscowa, w wioskach rybackich była negatywnie nastawiona wobec obcych przybyszów i ich rekreacji.

16. Automobil entstand Ende des 19 Jahrhunderts. Im Jahre 1900 verkehrten in den USA 40 Prozent der Automobile mit Dampf, 38 Prozent elektrisch. Man hat auch den Petroleummotor und den Spiritusmotor verwendet. Das Benzinautomobil ist erst im Jahr 1920 erschienen.Automobil powstał pod koniec XIX wieku. W roku 1900 w USA 40 procent samochodów jeździło na parę, 38 procent stosowało napęd elektryczny. Używano także silnika naftowego i spirytusowego.Samochód na benzynę pojawił się dopiero w roku 1920. Im Jahre 1924 begann in Deutschland die Fließbandproduktion von Pkw mit dem Opel. W roku 1924 w Niemczech, uruchomiono linię montażową samochodów osobowych Opel.

17. Im 19. Jahrhunderte wurden die Luxusreisen beliebt. Man reiste, um Spaß zu haben und Außergewöhnliches zu entdecken. So reiste man zum Beispiel mit dem Dampfer nach Ägypten oder stieg in den Orientexpress nach Istanbul.W wieku XIX popularne stały się podróże luksusowe. Podróżowano dla przyjemności oraz aby odkryć coś niezwykłego. Wyjeżdżano np. parowcem do Egiptu a następnie przesiadano się do Orient Expressu jadącego do Istambułu.

18. Das Universalgenie Leonardo da Vinci(1452-1519) studierte den Flug der Vögel und kam auf die Idee, dass man sich in die Luft schrauben könnte, durch die schnell drehende Schraube. Leonardo da Vinci gilt als Vater des Helikopters.Wszechstronny geniusz Leonardo da Vinci (1452 - 1519) studiując lot ptaków odkrył, że można by wznieść się w powietrze dzięki szybko obracającej się śrubie.Stworzył rysunki lotów spiralnych. Leonardo da Vinci jest uważany za ojca helikoptera. Die richtigen Hubschrauber wurden aber erst im 20. Jahrhundert gebaut. Współczesne helikoptery zostały jednak skonstruowane dopiero w XX wieku.

19. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. der Zweig - gałąź man hat entdeckt - odkryto Beachtung finden - znaleźć uznanie der Dampf - para Spaß haben - mieć przyjemność entdecken - odkryć der Dampfer - parowiec der Flug - lot auf die Idee kommen - wpaść na pomysł die Luft - powietrze drehende Schraube - obracająca się śruba

20. Bereits 1885 erfand der Engländer Gordon Staples den ersten luxuriösen Reisewagen mit dem Namen "Wanderer". Er wurde von Pferden gezogen. Die Briten waren davon so begeistert, dass schon kurz nach Einführung des Automobils im Jahre 1908 ein erster Caravanclub entstand. Der deutsche Wohnwagen wurde 1931 erfunden. Już w roku 1885 Anglik Gordon Staples wynalazł pierwszy luksusowy wóz podróżny o nazwie „wędrowiec”. Był on ciągnięty przez konie. Brytyjczycy byli nim tak zachwyceni, że krótko po wyprodukowaniu pierwszego samochodu, w roku 1908 powstał pierwszy samochód kombi. Pierwsza niemiecka przyczepa kempingowa została wynaleziona w roku 1931.

21. Ab Mitte des 19. Jahrhunderts begannen sich in Europa die modernen Städte zu entwickeln. Mit ihnen baute man repräsentativen Straße für das Bürgertum. In Paris bildete Baron Haussmann breite Straßenzüge. Abgeleitet von dem deutschen Wort "Bollwerk" gaben die Franzosen ihren neuen Prachtstraßen den Namen Boulevard. Od połowy XIX wieku zaczęły się rozwijać w Europie nowoczesne miasta. Wraz z nimi budowano reprezentacyjne ulice dla mieszczaństwa. W Paryżu baron Hausmann zaprojektował szerokie ulice. Od niemieckiego słowa "przedmurze" nazwali Francuzi swoje nowe drogi bulwarami. In Madrid heißt der zentrale Boulevard "Gran Via", in Berlin ist es der "Kurfürstendamm", in Barcelona die "Ramblas" und in Wien „Ringstrasse”. W Madrycie centralny bulwar nazywa się "Gran Via", w Berlinie jest to "Kurfürstendamm" a w Barcelonie "Ramblas" a w Wiedniu Ringstrasse.

22. Als Entdeckungsreisen wurden Expeditionen bezeichnet, die der Entdeckung und Erforschung von entlegenen Ländern, Landstrichen, Gebirgen oder Inseln dienten. Die meisten Entdeckungsreisen waren geplant und gewollt. Von den Entdeckungsreisen gibt es wertvollen Aufzeichnungen so dass es möglich war, die geografischen Entdeckungen bestimmter Person zuzuordnen. Manche davon wurden nach ihrem Entdecker benannt, beispielsweise die Cookinseln oder die Barentssee. Podróże odkrywcze były wyprawami służącymi odkrywaniu i badaniu odległych krajów, krajobrazów, gór lub wysp. Większość wypraw była zaplanowana i celowa. Z wypraw zostały cenne zapiski, które umożliwiały połączenie odkrycia geograficznego z konkretną osobą. Wiele z nich zostało nazwane nazwiskiem odkrywcy np. Wyspy Cooka, Morze Barentsa.

23. Gebrüder Wright gelang es bei ihrem ersten Flugreise im Jahre 1903 zwölf Sekunden in der Luft zu halten. 16 Jahre später überquerte der Engländer John Alcock schon den Atlantik. Bis 1938 flogen jedes Jahr 200.000 Menschen mit dem Flugzeug.Braciom Wright udało się w czasie pierwszego lotu samolotem w roku 1903 utrzymać 12 sekund w powietrzu. 16 lat później Anglik John Alcock przeleciał Atlantyk. Do roku 1938 podróżowało samolotem rocznie 200 tys. ludzi. Im Jahre 1909 baute man in Berlin den ersten Flugplatz: Johannisthal. Am Flugplatz in Königsberg entstand 1919 das erste Passagier-Abfertigungsgebäude.W roku 1909 zbudowano w Berlinie pierwsze lotnisko Johannisthal. Na lotnisku w Kaliningradzie powstał w roku 1919 pierwszy terminal pasażerski.

24. Wir reisen heute mit dem Schiff, zu Fuß, mit dem Fahrrad, mit der Eisenbahn, mit dem Flugzeug, auf dem Pferd, auf dem Kamel, mit dem Auto – durch die Wüste. Wir reisen in die pulsierenden Metropolen und ins Kloster. Wir übernachten im Luxushotel, in der Jugendherberge, im Zelt, in der privaten Unterkunft, unter freiem Himmel oder in den Pensionen. Dziś podróżujemy statkiem, piechotą, rowerem, pociągiem, samolotem, konno, na wielbłądzie, samochodem przez pustynie. Wyjeżdżamy do pulsujących życiem metropolii i klasztorów. Nocujemy w hotelach luksusowych, w schroniskach młodzieżowych, pod namiotem, w kwaterach prywatnych, pod gołym niebem lub w pensjonatach.

25. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. der Wanderer - wędrowiec begeistert - zachwycony die Einführung - wprowadzenie das Bürgertum - mieszczaństwo die Entdeckungsreise - podróż odkrywcza die Erforschung - badanie der Entdecker - odkrywca das Abfertigungsgebäude - terminal mit dem Flugzeug fliegen - latać samolotem überqueren - przekraczać der Flugplatz - lotnisko