Μια παρουσίαση του Π.ΑΡΦΑΝΗ , για την Α ! ΕΠΑΛ 2011, v.01

1. Μια παρουσίαση του Π.ΑΡΦΑΝΗ,για την Α! ΕΠΑΛ 2011,v.01

2. Χημικά στοιχεία • Χημικά στοιχεία ονομάζονται οι ουσίες που δεν μπορούν να διασπαστούν σε απλούστερες. • Τα χημικά στοιχεία αποτελούν τα δομικά υλικά του πλανήτη μας. • Είναι λίγο περισσότερα από εκατό(112) και χωρίζονται σε μέταλλακαιαμέταλλα. • Ταξινομούνται στον περιοδικό πίνακα • Συνδυάζονται μεταξύ τους και δημιουργούν την αφάνταστη ποικιλία με την οποία εμφανίζεται η ύλη.

3. ΜΕΤΑΛΛΑ vs. ΑΜΕΤΑΛΛΑ

4. ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ • Χρησιμοποιούμε το αρχικό γράμμα της λατινικής του ονομασίας(με κεφαλαίο). • Στις περιπτώσεις που το αρχικό γράμμα είναι το ίδιο με κάποιου άλλου στοιχείου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και δεύτερο γράμμα του ονόματος του στοιχείου(με μικρό).

5. Παραδείγματα: Ν(nitrogen) – άζωτο Να (sodium) – νάτριο C(carbon) – άνθρακας Ca(calcium) – ασβέστιο Cl(chlorine) – χλώριο F (Fluorine) – φθόριο Fe(iron) - σίδηρος

6. ΤΑ ΑΤΟΜΑ • Κάθε στοιχείο αποτελείται από άτομα. • Ταάτομαενός στοιχείου είναι όμοια μεταξύ τους και διαφέρουν από άλλα άτομαάλλων στοιχείων. • Τα άτομα δεν μετατρέπονται σε άλλου είδους άτομα, δεν καταστρέφονται και δεν δημιουργούνταιεκ του μηδενός. • Η ένωση διαφορετικών ατόμων οδηγεί στον σχηματισμό χημικών ενώσεων.

7. ΤΑ ΜΟΡΙΑ • Το μόριο είναι η μικρότερη ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να υπάρξει στη φύση. • Όλα τα μόρια ενός χημικού στοιχείου ή μιας χημικής ένωσης είναι ίδια μεταξύ τους.

8. Από τα άτομα στα ιόντα • Αν ο αριθμός των e σε ένα άτομο δεν είναι ίσος με τον αριθμό των πρωτονίων τότε το άτομο μετατράπηκε σε ιόν. • Αν τα e είναι περισσότερα από τα p, το ιόν έχει αρνητικό φορτίο και καλείται ανιόν. • Αν υπάρχουν λιγότερα ηλεκτρόνια από πρωτόνια τότε το ιόν έχει θετικό φορτίο και καλείται κατιόν.

9. ΟΙ ΧΗΜΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ • Τα μόρια των στοιχείων και των χημικών ενώσεων συμβολίζονται με τους χημικούς τύπους. • Ο χημικός τύπος μιας χημικής ένωσης μας δείχνει το είδος και την αναλογίατων ατόμων κάθε στοιχείου που συμμετέχει στην ένωση. • Οι χημικοί τύποι οι οποίοι αντιπροσωπεύουν και το μόριο στοιχείου ή ένωσης ονομάζονται Μοριακοί Χημικοί Τύποι (ΜΤ).

10. Τα μονοατομικά κατιόντα έχουν το ίδιο όνομα με το στοιχείο Τα πολυατομικά κατιόντα έχουν ειδικό όνομα . (Π.χ. ιόν αμμωνίου NH4+) Τι σημαίνει η γραφή κατιόν χαλκού (ΙΙ);

11. Μονοατομικά ανιόντα με φορτίο “1-” σχηματίζονται εύκολα από τα στοιχεία της ομάδας 7A (π.χ. Cl, I, Br, F). Ονομάζονται δε από το όνομα του στοιχείου και την κατάληξη –ούχο.

12. Γραφή ενώσεων με δύο τμήματα με φορτίο • Γράφουμε τα σύμβολα των δύο τμημάτων, πρώτα το κατιόν Κ (Μέταλλο)και δίπλα του το ανιόν Α (Αμέταλλο). • Γράφουμε το φορτίο κάθε ανιόντος ως εκθέτη. • Γράφουμε χιαστί τα φορτία χωρίς το πρόσημο ως δείκτες. • Απλοποιούμε τους δείκτες. Mg2+ O2- Mg2O2 …MgO Ca2+ HCO3- Ca(HCO)2 Fe3+O2- Fe2O3 Σημείωση: όταν ο δείκτης είναι 1 παραλείπεται

13. Ονομασία: Άλατα … Βασικός κανόνας: x= 1,2,3 y =1,2,3 z = 1,2,3,4 Το Κ είναι κατιόν (μέταλλο) • ΚxAy Το Α είναι μονοατομικό ανιόν-αμέταλλο Διαβάζουμε πρώτα το στοιχείο που είναι γραμμένο δεύτερο, βάζοντας του την κατάληξη -ούχο, και στη συνέχεια διαβάζουμε το στοιχείο που είναι γραμμένο πρώτο. • Κx(ΓΟΖ)y Το ΓΟΖ είναι πολυατομικό ιόν(Ο =οξυγόνο). Διαβάζουμε το όνομα του ιόντος πρώτα και το όνομα του μετάλλου δεύτερο με κατάληξη -ικό. Πχ: Al2S3 θειούχο αργίλιο, Ca3(PO4)2Φωσφορικό ασβέστιο

14. … Οξέα… • ΗxA, ΗxΓΟΖ. Όταν το κατιόν είναι το υδρογόνο έχουμε τα Οξέα. Επειδή το Η έχει +1 φορτίο δεν το γράφουμε (y=1). • Για τις ενώσεις του υδρογόνου με τα αμέταλλα χρησιμοποιείται το πρόθεμα υδρο- και ακολουθεί το όνομα του αμέταλλου. Τα υδατικά διαλύματα των ενώσεων αυτών παίρνουν επιπλέον μια κατάληξη -ικό οξύ. • Για τις ενώσεις με τα πολυατομικά ιόντα διαβάζουμε πρώτα το όνομα του ιόντος και βάζουμε την κατάληξη –ικο οξύ. Πχ: HCl υδροχλώριο, H2S υδρόθειο,HNO3 νιτρικό οξύ, H2SO4 θειικό οξύ, H3PO4 φωσφορικό οξύ.

15. …Βάσεις, οξείδια. • Κ(ΟΗ)yΣτην θέση του ανιόντος πλέον έχουμε υδροξείδιο (ΟΗ)-και έτσι έχουμε τις Βάσεις. Επειδή το ΟΗ έχει -1 φορτίο δεν το γράφουμε (X=1). Διαβάζεται: υδροξείδιο του Κ • Πχ: NaOH υδροξείδιο του νατρίου, Ca(OH)2 υδροξείδιο του ασβεστίου, Al(OH)3 υδροξείδιο του αργιλίου. • Σ2ΟXΣτη θέση του ανιόντος έχουμε Οξυγόνο και στην θέση του κατιόντος μέταλλο ή αμέταλλο. • Χρησιμοποιείται αποκλειστικά η λέξη οξείδιο του Σ. Όταν έχουμεπερισσότερες από μία ενώσεις, χρησιμοποιούμε ένα αριθμητικό πρόθεμα που δείχνει τον αριθμό των ατόμων του οξυγόνου που υπάρχουν στον τύπο της ένωσης • Πχ: Na2O: οξείδιο του νατρίου, Fe2O3: οξείδιο του σιδήρου, P2O3:τριοξείδιο του φωσφόρου, CO2:διοξείδιο του άνθρακα.

16. Τ Ε Λ Ο Σ http://arfanis.50webs.com