Zakładany układ Foresightu

1. Foresight regionalny dla szkół wyższych Warszawy i Mazowsza„Akademickie Mazowsze 2030”Prezentacja raportu z analizy SWOT i PEST przeprowadzonej przez panele eksperckie

2. Zakładany układ Foresightu

3. Przyjęty układ prac panelowych • Główne obszary tematyczne paneli (x4) • (P1) strategiczne kierunki kształcenia (np. polityka państwa a nastawienie popytowe) • (P2) model absolwenta (np. studia rożnego stopnia) • (P3) model uczelni (np. organizacja zarządzanie finansowanie) • (P4) budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym (np. rozwój regionalny współpraca z przemysłem)

4. Przyjęte założenia metodyczne przeprowadzenia analizy SWOT i PEST Założenie: 1. Analiza PEST będzie służyła do zdefiniowania szans i zagrożeń, które mogą się pojawić w obszarach: Polityczno-legislacyjnym, Ekonomicznym, Społeczno-demograficzno-kulturowym oraz Technologicznym. 2. Wypracowane szanse i zagrożenia w ramach poszczególnych obszarów analizy PEST będą się składały na analizę OT w ramach analizy SWOT Pozytywne (S) i negatywne (W) aspekty rozpatrywanego zagadnienia Pozytywne (O) i negatywne (T) aspekty dowiązane do otoczenia Analiza S W O T Analiza szans w ramach poszczególnych obszarów analizy PEST Analiza zagrożeń w ramach poszczególnych obszarów analizy PEST Definicja silnych stron Definicja słabych stron • Identyfikacja kluczowych czynników mających wpływ na rozwój szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza • Panele ekspertów – na poziomie każdego obszaru tematycznego • Top eksperci – na poziomie ogólnym

5. Przyjęty układ prac podczas pierwszego spotkania panelowego Raporty: Analiza strategii, modeli działania oraz ścieżek ewolucji wiodących szkół wyższych na świecie, Analiza szkół wyższych Warszawy i Mazowsza, Raport analityczny na temat potencjału, kluczowych kompetencji, strategii oraz działania szkół wyższych na Mazowszu oraz Scenariusze i strategie rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce i za granicą Analiza foresightów i dokumentów strategicznych 1. Wypracowanie głównych parametrów opisu, czyliparametrów pod kątem których powinno się rozpatrywać dany obszar tematyczny wziąwszy pod uwagę przyjęty punkt odniesienia do prowadzonych analiz Przyjęty punkt odniesienia GOW 2030 R 2. Zdefiniowanie modeli, które będą traktowane jako najbardziej pożądane dla danego obszaru tematycznego w kontekście przyjętego punktu odniesienia 3. Zdefiniowanie stanu obecnego, Czyli określenie jakie są obecnie dominujące stany/rozwiązania w ramach zdefiniowanych parametrów opisu 3 4. Zdefiniowanie głównych silnych i słabych stron istniejących rozwiązań w kontekście każdego z wypracowanych modeli Te z istniejących obecnie dominujących stanów/rozwiązań, które w będą sprzyjały (silna strona) lub utrudniały (słaba strona) osiągnięcie rozwiązań charakterystycznych dla danego modelu 1

6. Przyjęty układ prac podczas okresu pomiędzy pierwszym a drugim spotkaniem panelowym • Weryfikacja plus uzupełnienie materiałów z P1 oraz Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST głównych szans i zagrożeń, czyli głównych zjawisk/trendów/tendencji, które w perspektywie przyjętego punktu odniesienia będą sprzyjały (szanse) lub ograniczały (zagrożenia) osiąganie stanów charakterystycznych dla wypracowanych modeli Przyjęty punkt odniesienia GOW 2030 2

7. Przyjęty układ prac podczas drugiego spotkania panelowego 5. Wypracowanie najistotniejszych silnych i słabych stron istniejących rozwiązań Generalizacja obszaru SW, czylizbiorcza ocena stanu obecnego w kontekście silnych i słabych stron określonych dla wszystkich zdefiniowanych modeli 4 1 8.Główne wnioski dotyczące analizy SWOT • Identyfikacja kluczowych czynników, mających wpływ na rozwój szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza • Poziom obszaru tematycznego 6. Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST głównych szans i zagrożeń, czyli głównych zjawisk/trendów/tendencji, które w perspektywie przyjętego punktu odniesienia będą sprzyjały (szanse) lub ograniczały (zagrożenia) osiąganie stanów charakterystycznych dla wypracowanych modeli 2 7. Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST najistotniejszych szans i zagrożeń, Generalizacja obszaru OT, czyli określenie na bazie wcześniejszych opracowań, jakie są najistotniejsze szanse oraz zagrożenia w ramach danego obszaru tematycznego w poszczególnych obszarach analizy PEST 5

8. Przyjęty układ prac panelu Top Ekspertów • Weryfikacja opracowań poszczególnych paneli oraz 1. Zdefiniowanie głównych modeli przekrojowych obejmujących cztery rozpatrywane obszary tematyczne 3 R 2. Wypracowanie najistotniejszych silnych i słabych stron istniejących rozwiązań Generalizacja obszaru SW, czyli określenie na bazie opracowań wszystkich paneli tematycznych, jakie są najistotniejsze silne i słabe stron stanu obecnego 3. Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST najistotniejszych szans i zagrożeń, Generalizacja obszaru OT, czyli określenie na bazie opracowań wszystkich paneli tematycznych, jakie są najistotniejsze szanse oraz zagrożenia w poszczególnych obszarach analizy PEST 4 5 4. Główne wnioski dotyczące analizy SWOT i PEST • Identyfikacja kluczowych czynników, mających wpływ na rozwój szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza • Podsumowanie raportu

9. Przyjęty układ raportu – zakładane efekty prac panelowych Poziom panelu Top Ekspertów Analiza opracowań poszczególnych paneli eksperckich oraz sformułowanie wniosków końcowych dotyczących: • Modelu edukacji wyższej na poziomie regionu • Sformułowanie głównych wniosków w ramach analizy SWOT: • Zdefiniowanie silnych i słabych stron stanu obecnego w kontekście wypracowanego modelu • Zdefiniowanie najistotniejszych szans i zagrożeń w ramach analizy PEST • Podsumowanie prac panelowych Poziom panelu tematycznego (x4) • {Parametry Opisu} Wypracowanie parametrów opisu dla obszaru tematycznego • {Modele} Zdefiniowanie głównych modeli w kontekście przyjętego punktu odniesienia (GOW 2030) • {Stan Obecny} Zdefiniowanie stanu obecnego • {Analiza SWOT – Modele} Analiza SWOT w kontekście każdego z wypracowanych modeli: • Zdefiniowanie silnych i słabych stron istniejących rozwiązań • Zdefiniowanie szans i zagrożeń w ramach analizy PEST • {Analiza SWOT – Obszar} Analiza SWOT dla rozpatrywanego obszaru tematycznego: • Zdefiniowanie silnych i słabych stron istniejących rozwiązań (generalizacja wniosków z analiz p. 4.1) • Zdefiniowanie szans i zagrożeń w ramach analizy PEST (generalizacja wniosków z analiz p. 4.2) Następny etap prac: • Wypracowanie i ocena hipotez • Delphi

10. Panel: Strategiczne kierunki kształcenia Uczestnicy panelu • Lider:Tomasz Kulisiewicz • Moderator: dr hab. Stanisław Łobejko • Sekretarz:Dominka Brodowicz • Dr hab. Ryszard Gubrynowicz • Jacek Kotrasiński • Dr Jacek Kuciński • Sławomir Pyciński • Prof. dr hab. Teresa Słaby • Dr arch. Tomasz Sławiński • Dr inż. lek. med. Dariusz Włodarek • Dr Mirosław Woźniakowski

11. Panel: Strategiczne kierunki kształceniaEfekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz Komentarze do opracowania: • Eksperci w panelu „Strategiczne kierunki kształcenia” w ramach parametrów opisu obszaru tematycznego zdefiniowali charakterystyki otoczenia, które będą miały istotny wpływ na strategiczne kierunki kształcenia. W konsekwencji wypracowane zostały trzy modele otoczenia i w tym kontekście prowadzone były dalsze analizy

12. Panel: Model absolwenta Uczestnicy panelu • Lider:prof. dr hab. Krzysztof Dołowy • Moderator: drRafał Stefański • Sekretarz:Iwona Nowicka • Dr hab.KrzysztofGrysa • Dr Barbara Minkiewicz • Prof. dr hab. Henryk Runowski • Dr Ewa Satalecka • Prof. zw. Jan Terelak

13. Panel: Model absolwentaEfekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz Komentarze do opracowania: • Eksperci w panelu „Model Absolwenta” w ramach definiowania silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń dla rozpatrywanego obszaru tematycznego, odeszli od zaproponowanych układów tabelarycznych i zdecydowali, że właściwym podsumowaniem prac panelowych będzie stworzenie list silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń.

14. Panel: Model uczelni Uczestnicy panelu • Lider:prof. dr hab. Robert Rządca • Moderator: Jan Urmański • Sekretarz:dr Tadeusz Filipiak • Prof. nadzw. dr hab. WitoldBielecki • Prof. dr hab. Dorota Dobija • Maciej Grelowski • Prof. dr hab. Krzysztof Marasek • Prof. dr hab. Andrzej Radecki • Dr Sławomir Sowiński • Dr Piotr Wachowiak • Prof. dr hab. Andrzej Wierzbicki

15. Panel: Model uczelniEfekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz Komentarze do opracowania: • Eksperci w panelu „Model uczelni” podsumowanie prac panelowych ograniczyli do zdefiniowania najistotniejszych szans i zagrożeń w ramach poszczególnych obszarów analizy PEST. Definiowanie głównych oraz najistotniejszych silnych i słabych stron zostało ograniczone do oceny stanu obecnego w kontekście zdefiniowanych modeli

16. Panel: Budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym Uczestnicy panelu • Lider:Anna Kozińska • Moderator: drKrzysztof Piech • Sekretarz: Krzysztof Mieszkowski • Dr inż. Krzysztof Dziedzic • Justyna Gorzoch • Dr Mieczysław Grudziński • Dr Leszek Karski • Tomasz Pactwa • Prof. dr hab. Zbigniew Strzelecki • Prof. nadzw. dr hab. Ewa Rembiałkowska • Prof. UKSW dr hab. Paweł Ruszkowski

17. Panel: Budowa powiązań z otoczeniem gospodarczymEfekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz

18. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Uczestnicy panelu • Moderator:prof. dr hab. JaninaJóźwiak • Sekretarz:dr Barbara Minkiewicz • Prof. dr hab. Romuald Kotowski • Prof. dr hab. inż. Krzysztof J. Kurzydłowski • Prof. dr hab. Alojzy Nowak • Prof. UKSW dr hab. Włodzimierz Okrasa • Dr Tomasz Perkowski • Prof. dr hab. Sławomir Podlaski • Prof. dr hab. Jacek Salij • Prof. dr hab. Tomasz Szapiro • Prof. UW dr hab. Urszula Sztanderska

19. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Panel Top Ekspertów Analiza i synteza opracowań Raporty z deskresearch Główne założenia dotyczące kierunków/obszarów kształcenia wspierających GOW Panel 1 Strategiczne kierunki kształcenia Panel 2 Model absolwenta Zdefiniowany model edukacji wyższej wraz z charakterystykami jego opisu Panel 3 Model uczelni Analiza SWOT szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza Mocne i słabe strony aktualnego systemu w kontekście wypracowanego modelu Najistotniejsze szanse i zagrożenia w ramach analizy PEST Panel 4 Budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym Uwagi, komentarze

20. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Główne założenia dotyczące kierunków/obszarów kształcenia wspierających GOW • W długiej perspektywie: • Z punktu widzenia kierunków/obszarów kształcenia wspierających gospodarkę opartą na wiedzy (GOW) w regionie Mazowsza w perspektywie 2030 roku ważniejsza wydaje się identyfikacja warunków dla powstania takich kierunków niż ich nazwanie, czy wskazanie. • System edukacji wyższej powinien być na tyle elastyczny, aby uczelnie Warszawy i Mazowsza same mogły „pójść za życiem” reagując na oczekiwania innowacyjnej gospodarki, równocześnie na nie wpływając, głównie poprzez spełnianie swojej najważniejszej roli, jaką jest kształtowanie „społeczeństwa wiedzy”. • W krótkiej perspektywie: • Równocześnie, w krótszej perspektywie czasowej wiadomo, że niezwykle istotną rolę dla rozwoju GOW odgrywa kształcenie specjalistów z obszarów umownie nazwanych „BIO-NANO-INFO” oraz „ENERGIA-ZDROWIE-ŚRODOWISKO” i że kierunki z tych obszarów należy rozwijać jako strategiczne.

21. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów • Wypracowany model systemu edukacji wyższej na poziomie regionu

22. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Opis wypracowanego modelu 1. Różnorodność • zróżnicowanie misji uczelni • wszystkie poziomy edukacji: I – III stopień oraz life long learning • różne modele absolwentów adekwatne do poziomu edukacji • indywidualizacja ścieżek edukacyjnych w ramach obszarów i pomiędzy obszarami kształcenia • 2. Otwartość • reakcja na zmiany, podążanie za uniwersalnymi trendami rozwojowymi, elastyczne kształtowanie programów • tworzenie platform współpracy i dialog z otoczeniem (gospodarczym, społecznym, politycznym) w tym z władzami lokalnymi • współpraca międzynarodowa, międzyuczelniana, międzywydziałowa • kształcenie interdyscyplinarne • wspieranie wielokulturowości/wielonarodowości • mobilność studentów na wszystkich etapach kształcenia • współpraca z placówkami edukacji podstawowej i średniej.

23. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Opis wypracowanego modelu 3. Jakość • umiejętność definiowania celów i (długookresowej) strategii edukacyjnej • zdolność do odnawiania treści (i form) edukacyjnych • ścisłe powiązanie działalności edukacyjnej i naukowej uczelni • samodoskonalenie procedur zarządczych • infrastruktura adekwatna do potrzeb edukacyjnych i badawczych • wysoki potencjał kadry akademickiej • ewaluacja wewnętrzna i zewnętrzna jako stałe narzędzie kształtowania strategii uczelni • odpowiedzialna autonomia oparta o umowę społeczną (w której dysponent środków publicznych- państwo udziela beneficjentowi-uczelnia daleko posuniętej samodzielności w dysponowaniu tymi środkami, pod warunkiem wyznaczenia jasnych i mierzalnych celów działania w perspektywie średnio- i długookresowej) • dywersyfikacja źródeł finansowania • 4. Spójność • system edukacji wyższej w regionie Mazowsza jako sieć współpracy uczelni • wspólne standardy nauczania w sieci regionalnej • Warszawa jako akademickie centrum Mazowsza i Polski odpowiedzialne za kształcenie elit oraz kształtowanie standardów jakości kształcenia

24. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT – silne i słabe strony istniejących rozwiązań w kontekście wypracowanego modelu

25. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT – silne i słabe strony istniejących rozwiązań w kontekście wypracowanego modelu

26. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu politycznym

27. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu ekonomicznym

28. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu społecznym

29. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu technologicznym

30. Podsumowanie raportuWnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Komentarze dotyczące relacji z wynikami prac paneli tematycznych • W opisie charakterystyk „Otwartego Modelu Aktywnego” (OMA) znaleźć można niektóre z „Parametrów opisu” przyjęte w analizie mocnych i słabych stron na poziomie paneli tematycznych, chociaż w niewielkim stopniu. Model „OMA” i ocena mocnych i słabych stron przeprowadzona z jego perspektywy jest wynikiem dyskusji Panelu Top Ekspertów. • Do analizy OMA wprowadzone zostało pojęcie zaczerpnięte z klasyfikacji typów absolwentów zaproponowanej przez panel tematyczny „Model absolwenta” • Analiza szans i zagrożeń w znacznym stopniu odwołuje się do propozycji paneli tematycznych, choć waga przypisana poszczególnym czynnikom jest inna niż w panelach tematycznych, ponieważ model OMA nie jest prostą sumą poszczególnych obszarów dyskutowanych w poszczególnych panelach tematycznych. „Szanse i zagrożenia” są pewnego rodzaju agregacją, uogólnieniem ale i uzupełnieniem propozycji sformułowanych na poziomie paneli tematycznych.