1 / 12

FİZYOLOJİK SESBİLİM

FİZYOLOJİK SESBİLİM. İnsan dilinin seslerini tanıyabilmek , onların inceliklerine varabilmek için konuşma işleminin gerçekleşmesi sağlayan çeşitli organların yapısının ve işleyişinin bilinmesi gerekir. Konuşma işlemi çeşitli organlarımızın ortaklaşa işleyişiyle gerçekleşir

georgia-duran
Download Presentation

FİZYOLOJİK SESBİLİM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. FİZYOLOJİK SESBİLİM • İnsan dilinin seslerini tanıyabilmek , onların inceliklerine varabilmek için konuşma işleminin gerçekleşmesi sağlayan çeşitli organların yapısının ve işleyişinin bilinmesi gerekir. • Konuşma işlemi çeşitli organlarımızın ortaklaşa işleyişiyle gerçekleşir • Değişik organların katkısı ve çeşitli hareketler sonucu her bir dilde 30-50 arasında değişen sayıda ses oluşur.

  2. Ses için gerekli hava soluk alma ve soluk vermemizi sağlayan akciğerlerimiz tarafından sağlanır. • Diyafram adı verilen güçlü kas demeti soluk verirken yükselerek, soluk alırken de karın boşluğuna inip düzleşerek akciğerleri genişletip daraltır. • Sağlanan hava konuşma sırasında soluk borusu yoluyla gırtlak,boğaz,ağız kanalı,geniz,burun boşluğundan geçirilirken, her sesin özelliğine göre dil seslerine dönüştürülür

  3. Gırtlak seslerin oluşması için titreşimin üretilmesini sağlar. Kalkan kıkırdak, halka kıkırdak, ibriksi kıkırdaklar,gırtlak kapağı gibi bölümlerden oluşan oldukça karmaşık bir yapıdır. • Sesin oluşumunda birinci derecede rol alan sestelleri ise önde kalkan kıkırdak ve halka kıkırdağın iç kenarları arasındadır. Arkada ise ibriksi kıkırdakların iç yüzüne bağlıdır.

  4. Sestelleri gırtlağın ortasında iki kiriş biçiminde yer alır.Ve söyleyiş sırasında gergin durumdaki ses telleri soluk borusundan gelen havayla büyük bir hızla titreşirler. • Yutak adı verilen bölge üstü geniş altı daralan bir boruya benzer. En üst ucu burun boşluğuna,ortası ağız boşluğuna, altı da gırtlağa açılır.Tınlamayı sağlayan bölgemizdir.

  5. Konuşma işinde ise en önemli organımız dildir.İki yana aşağı yukarı hareket edebilen kıvrılıp bükülebilen bu organımız içerde bulunan dil kemiği üzerine oturur. • Özet olarak ;diyafram, gırtlak,ses telleri,yutak,dil ve bunların bölümleri, ayrıca ; dişetleri, dişler, damak,küçük dil ve burun boşluğu da sesin çıkışı, tonu ve renginde belirleyici olan organlarımızdır.

  6. SÖYLEYİŞ SESBİLİMİ • Söyleyiş: Konuşmayı sağlayan hareketlerin tümü yada dil seslerini çıkarma olayıdır. • Dil sesinin sestellerindeki titreşimle başlayan oluşumu söyleyiş işleminin ilk aşamasıdır buna sesleme denir. • Sözcükleri oluşturan dil sesleri söyleyiş nitelikleri bakımından genel olarak iki açıdan bölümlendirilir. • 1. Çıkış biçimine göre, • 2.Çıkış yerine göre,

  7. Dil sesleri çıkış biçimleri bakımından da ikiye ayrılır: • 1. Ünlü (vokal) • 2.Ünsüz (konsonant)

  8. ÜNLÜLER • Ünlüler genel olarak ağız kanalının açık olduğu durumda çıkarılan seslerdir.Bu nedenle kimi dilciler bunlara açıklık sesleri adını verir. • Çıkış biçimi bakımından ünlüler, üç görüş açısına göre bölümlendirilirler: • 1. Ağız kanalının açıklığına göre: • a. Açık ünlüler (geniş ünlüler): /a/,/e/,/o/ ve /ö/ dür. • b. Kapalı ünlüler(dar ünlüler):/ı/,/i/,/u/ ve /ü/ sesleridr.

  9. 2.Dilin durumuna göre : • a.Ön dil ünlüleri (ince ünlüler):/e/,/İ/,/ö/,/ü/, • b.Arka dil ünlüleri (kalın ünlüler):/a/,/ı/,/o/,/u/ • 3.Dudakların durumuna göre: • a. Düz ünlüler:/a/,/e/,/ı/,/i/ • b. Yuvarlak ünlüler :/o/,/ö/,/u/,/ü/

  10. BETÜL COŞARTürkçe Öğretmenliği (i.ö) GENEL DİLBİLİM

More Related