Concessies van openbare dienst:

1. Concessies van openbare dienst: • Begripsomschrijving • Onderscheid met andere rechtsfiguren • de concessie voor openbare werken • de domeinconcessie

2. Aard en kenmerken van de concessie van openbare dienst • 1. De concessie is : • een administratief contract; • Een complexe rechtshandeling (contractueel én reglementair bestanddeel) • 2. De concessie wordt verleend door de overheid. De gunning is niet onderworpen aan de WOO (waarom?) doch wel aan transparantie – en gelijkheidsbeginsel

3. De concessie (aard en kenmerken – vervolg) • De concessiehouder kan een particulier of publiekrechtelijk organisme zijn (voorbeelden). • - beschikt de particulier hierdoor over het prerogatief van openbaar gezag? • - moet het gelijkheidsbeginsel worden in acht genomen bij gunning van de concessie aan een publiekrechtelijk organisme?

4. De concessie (aard en kenmerken - vervolg) • De concessie is tijdelijk en wordt uitgeoefend onder gezag van de overheid belast met het beheer van de openbare dienst (gevolgen : wijzigingsbeginsel, continuïteitsbeginsel) • Kunnen alle openbare diensten in concessie worden gegeven?

5. Rechtsverhoudingen : overheid – concessiehouder - gebruiker • Complexe handeling • 1. contractueel bestanddeel : werdkerig contract tussen overheid en concessiehouder • 2. reglementair bestanddeel: statuut van de openbare dienst en toestand van de gebruikers

6. Rechtsverhoudingen (vervolg) • De in concessie gegeven dienst blijft een openbare dienst. Het voorwerp van de concessie is de exploitatie van die dienst. • Gevolg: toepassing van de wetten van de openbare dienst: • Veranderlijkheid • Continuïteit • Benuttigingsgelijkheid • ! Taalgebruik bestuurszaken (art. 1, § 1, 2° WTB)!

7. Is de concessie van openbare dienst nog actueel? • Oude rechtsfiguur • “ups and downs” • 2 belangrijke elementen • bezetting openbaar domein • recht vergoeding te heffen (tol of “schaduwtol”)? Revival naast (andere) PPS - formules

8. Overheidsopdrachten : aanneming van werken, leveringen en diensten(1) • Historisch overzicht • Huidige wettelijke regeling : de wet van 24 december 1993 • Toekomend recht • (1) De overheidsopdrachten in de nutssectoren water, energie, vervoer en postdiensten behoort niet tot de te kennen stof (p. 197 – 201)

9. Kenmerken van de regeling inzake overheidsopdrachten : de “10 geboden”. • 1. Beroep op de mededinging • 2. De bevoegde overheid beslist over het procédé (aanbesteding of offerte; onderhandse gunning in de door de wet limitatief opgesomde gevallen); • 3. In beginsel : overeenkomsten op forfaitaire grondslag; • 4. Betalingen na verstrekte én aanvaarde diensten • 5. Erkende aannemers (aanneming voor werken)

10. Gevolgen van de toepassing van het veranderlijkheidsbeginsel : • 1. Eenzijdige wijziging van de overeenkomst door de overheid (schadeloosstelling?). De wijzigingen raken ook de gebruiker • 2. Bevoegde rechter voor de beoordeling van de wijzigingsbeslissing (uitvoering resp. beëindiging van het contract) • 3. Eenzijdige beëindiging van de overeenkomst (bevoegde rechter?). • 4. Schadeloosstelling?

11. Gevolgen van de toepassing van het continuïteitsbeginsel: • 1. Behoudens overmacht, geen onderbreking van de dienst; • 2. Toepassing van “excetio non adimpleti contractus”? • 3. Toepassing van de imprevisieleer ?

12. Kenmerken overheidsopdrachten (vervolg) • 6. Geregistreerde aannemers - sanctie • 7. Verbod van belangenvermenging (art. 10 WOO) – sanctie • 8. Promotieovereenkomst (fb(d)) – concessieovereenkomst (dfbm) • 9. Verbod van onderlinge afspraken – sanctie t.a.v. de overeenkomst; art. 314 Sw.) • 10. De verantwoordelijkheid van de aannemer voor de onderaannemer inzake veiligheid, arbeidsvoorwaarden, fiscaliteit, SZ, …

13. Toepassingsgebied WOO • Ratione materiae • - contract ten bezwarende titel • - werken (Europese bekendmaking vanaf bedrag 4.845.000 euro) • - leveringen (Europese bekendmaking vanaf 193.000 euro ) en • - diensten (categorie A en B) (Europese bekendmaking vanaf 193.000 euro)

14. Toepassingsgebied WOO • Ratione personae • Het begrip aanbestedende dienst” • 1. De openbare rechtspersoon : • Staat, gemeenschappen, gewesten, gemeenten, OCMW, …, • evenals elke rechtspersoon die werd opgericht met het specifieke doel om te voorzien in behoeften van algemeen belang die niet van industriële of commerciële aard zijn en waarop de oprichtende overheid een “overwegende” invloed uitoefent (derestbepaling van art. 4, § 1 en § 2, 1°, 8° en 10°); • Overheidsbedrijven ?

15. Toepassingsgebied (vervolg) • 2. Bepaalde privaatrechtelijke instellingen • Privaatrechtelijke universitaire instellingen (gesubsidieerde opdrachten); • Elke (privaatrechtelijke) instelling met rechtspersoonlijkheid, opgericht met het specifieke doel te voorzien in behoeften van algemeen belang die niet van commerciële of industriële aard zijn en waarop de overheid een “ • Sommige privaatrechtelijke rechtspersonen igv subsidiëring

16. Gunningsprocédés • Soorten : • - Aanbesteding (openbaar of beperkt) • - Offerte (algemeen of beperkt) • - Onderhandse gunning • Vrije Keuze? • Gelijkenissen en verschillen (vooral inzake de Europese bekendmaking)

17. Selectie – en Gunningscriteria • Kwalitatieve selectie • uitsluitingsgronden • financiële en economische draagkracht • technische bekwaamheid

18. (vervolg) • Gunningscriteria (vergelijking en gelijke behandeling) • I. Aanbesteding : de laagste regelmatige inschrijving (sanctie: forfaitaire schadeloosstelling van 10% van het bedrag van de inschrijving; volledig herstel ingeval van een daad van corruptie) • Problematiek van de varianten • II.Offerte : de voordeligste regelmatige inschrijving • Problematiek van 1. de “waarde” van de gehanteerde criteria, 2. het onderscheid met kwalitatieve selectiecriteria en 3. de “vrije” variant

19. vervolg • III. Onderhandse gunning (met of zonder bekendmaking) • Wanneer? (art. 17 WOO) – (formele) motivering - minder dan 67000 €, bijzondere veiligheidsmaatregelen, dringend karakter, enkel onregelmatige offertes, slechts bepaalde specialisten in staat om opdracht uit te voeren • Zelfs dan minimale mededinging vereist tenzij onmogelijk

20. Gemeenschappelijke bepalingen • Geen verplichting om de opdracht toe te wijzen: rechtsgeldig motief • Mogelijkheid om voor bepaalde percelen in een nieuwe opdracht te voorzien • Sociale voorkeuren (uitvoeringsvoorwaarden gericht op het bereiken van sociale en ethische doelstellingen), …

21. De Kennisgeving van de gunningsbeslissing • Onderscheid tussen de keuze van de aannemer en de kennisgeving van de beslissing • Situeren van de problematiek • Totstandkoming van de overeenkomst door kennisgeving • Algemene informatieplicht, wat moet worden meegedeeld aan wie, wachttermijn, ratio legis aanwenden van jurisdictionele beroepsmogelijkheden (kort geding / UDN) • Uitzondering

22. De pagina’s 192 tot en met 201: niet te kennen

23. Het contentieux overheidsopdrachten • Bevoegdheid van de gewone rechter en de Raad van State • De gevolgen van een vernietiging van een onregelmatige gunning van een overheidsopdracht • Vordering tot schadeloosstelling • Vordering tot nietigverklaring van de overeenkomst (onverbindendverklaring)