Henryk Mikołaj Górecki

1. Henryk Mikołaj Górecki

2. Urodził się w 6 grudnia 1933 r. w Czernicy, w powiecie rybnickim. Ojciec, Roman Górecki, był kolejarzem. Matka, Otylia Górecka, zmarła w dniu drugich urodzin syna. Kilkanaście miesięcy później jego ojciec ożenił się ponownie i Góreccy przenieśli się z Czernicy do Rydułtów.

3. „Nikt sobie czasu i miejsca urodzenia nie wybiera. Otrzymany czas musisz godnie przeżyć, a miejsce szanować i być za nie odpowiedzialny” – przyznał przed laty Henryk Mikołaj Górecki.

4. Był niemal skazany na muzykę. Talent odziedziczył po rodzicach. Jego mama grywała na fortepianie, także ojciec pracę na kolei łączył z amatorskim muzykowaniem. Muzyczny talent powędrował także do kolejnych pokoleń. Córka państwa Góreckich Anna jest pianistką, zaś jej brat Mikołaj kompozytorem. Także wnuki – Emilka i Jaś Stańczykowie grają na skrzypcach.

5. Na jego trudne dzieciństwo złożyły się: miesiące pobytu w szpitalu z powodu problemów ze stawem biodrowym, potem II wojna światowa oraz poczucie niezrozumienia – ojciec i jego druga żona tłumili artystyczne zainteresowania Henryka, zabraniano mu zbliżać się do stojącego w domu pianina, na którym grywała matka.

6. Henryk Mikołaj Górecki po ukończeniu rydułtowskiego liceum ogólnokształcącego zaczął zarabiać jako nauczyciel przedmiotów ogólnych w szkole w Radoszowach.

7. Regularną edukację muzyczną rozpoczął późno, dopiero w wieku 19 lat. Po wielu bezskutecznych próbach dostania się do którejś ze szkół muzycznych na Śląsku, został przyjęty do Szkoły Muzycznej w Rybniku w 1952, na wydziale instruktorsko – pedagogicznym, gdzie kształcił się pod kierunkiem Karola i Antoniego Szafranków.

8. W 1960 ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Katowicach, gdzie studiował kompozycję u Bolesława Szabelskiego. Następnie kontynuował studia muzyczne w Paryżu. Po powrocie z Francji został profesorem klasy kompozycji, a w latach 1975 – 1979 rektorem swej macierzystej uczelni. Był członkiem PAU.

9. Pierwszym sukcesem muzycznym było Epitafium (do słów Juliana Tuwima) zaprezentowane w 1958 na „Warszawskiej Jesieni”. Utwór został skomponowany na chór mieszany i zespół instrumentalny.

10. W latach 60 XX w. Górecki wspólnie z grupą kompozytorów polskich wypracowali specyficzny typ nowoczesnej muzyki zwanej często sonoryzmem. Szczytowym osiągnięciem kompozytorskim tego okresu jego twórczości był utwór Scontri cykl Genesis

11. W 1969 roku powstała Muzykastaropolska na instrumenty dęte blaszane i smyczki, wyjątkowo statyczny utwór. Ta cecha stała się odtąd bardzo typowa dla muzyki Góreckiego. Nastąpiła też inna zmiana – kompozytor zwrócił się ku gatunkom wokalno –instrumentalnym, do sakralnych (na ogół) tekstów. Niejednokrotnie wyraźnie nawiązuje w nich do muzyki dawnej bądź ludowej, głównie podhalańskiej, tak więc są to utwory o wyraźnej melodii i tradycyjnej, wręcz prostej harmonii, w których motywy lub frazy wielokrotnie powtarzają się. Ta cecha sprawia, że muzykę Góreckiego niejednokrotnie kojarzy się z minimalizmem, albo określa się ją mianem "nowej prostoty”.

12. Taki właśnie charakter ma najbardziej znane dzieło Góreckiego, czyli III Symfonia zwana też Symfonią pieśni żałosnych. Wykonana została po raz pierwszy w 1976 na Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, potem również za granicą, ale nie wzbudziła wtedy większego zainteresowania.

13. W 1992 roku niezwykle skuteczna akcja promocyjna sprawiła, że kompozycja ta trafiła na światowe listy przebojów. Nagrań III Symfonii dokonały m.in. znakomite polskie śpiewaczki: Stefania Woytowicz oraz Zofia Kilanowicz. Górecki nieomal z dnia na dzień stał się międzynarodową sławą.

14. Wyróżnienia i nagrody Był laureatem nagrody Lux ex Silesia w 2003. Laureat wielu konkursów międzynarodowych i nagród państwowych. Jest doktorem honoris causa m.in. Uniwersytetu Warszawskiego, Jagiellońskiego, Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, KUL-u i Akademii Muzycznej w Krakowie oraz honorowym obywatelem miast: Zakopane, Rybnik, Rydułtowy, Katowice i Ostrowiec Świętokrzyski. Przez brytyjski dziennik TheDailyTelegraph został sklasyfikowany na 32 miejscu wśród żyjących geniuszy w roku 2007

15. Odznaczenia Odznaczony Orderem Orła Białego (2010), Orderem Ecce Homo (2000),Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1994), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2003) i Orderem św. Grzegorza Wielkiego (2009)

16. Henryk Mikołaj Górecki zmarł 12 listopada 2010 roku w szpitalu w Katowicach – Ochojcu, po długiej i ciężkiej chorobie płuc. Uroczystości pogrzebowe Góreckiego odbyły się 17 listopada 2010, w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach.

17. Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Miko%C5%82aj_G%C3%B3recki