Tilbakemelding på skriftlege studentarbeid Jan Olav Fretland, 18.1.2008

1. Tilbakemelding på skriftlege studentarbeid Jan Olav Fretland, 18.1.2008

2. Støtteark/Referansar • Utdelt • fire døme på studenttekstar som blir trekte inn att etter økta • ei side med døme på korleis me skriv referansar • ei side laga av Per Arvid Ølmheim, med oppsummering av språkråd etter ei innlevering • Referansar • Rienecker, Lotte, Thomas Harboe, Peter Stray Jørgensen. 2005. Vejledning. Frederiksberg C: Forlaget Samfundslitteratur • Dysthe, Olga, Frøydis Hertzberg, Torlaug løkensgard Hoel. 2000. Skrive for å lære. Oslo: Abstract forlag • FOR 2005-12-19 nr 1718: Forskrift om opptak, studium og eksamen ved Høgskulen i Sogn og Fjordane • Erfaringar i samband med studiet PR 115 Rettleiing på fagtekstar” • Ask, Sofia. 2007. Vägar till ett akademiskt skriftspråk. Doktorgradsavhandling Växjö universitet

3. Termar å diskutera, eller ikkje? • Arbeidskrav: full respons, skal endeleg godkjennast, IKKJE evaluering • Innlevering: godkjenning berre på formalia/kriteria, skal leverast i ny versjon til evalueringsmappa • Prosess og produkt: rettleiing og evaluering • Arbeidskrav/innlevering kan vera: prosjektoppgåver, praksisarbeid, teoriarbeid, casearbeid, saksutgreiing, pbl-arbeid, lab-rapportar mm. • Større sjangrar: • masteroppgåve • vitskapleg artikkel på nivå 1 eller 2 • artikkel i fagbok, notat/rapport i skriftserie mm. • ”bacheloroppgåve”: større oppgåve på lågare nivå • større praksis- og prosjektrapport

4. Termar 2 • Rettleiing, mest omfattande? • Respons, tilbakemelding • Feed-back, tilbakeføring • Retting, evaluering • Skriftleg tilbakemelding, nokre råd • Med ikt eller på papir. Dykkar erfaringar? • Andre former for tilbakemelding: • Munnleg i dialog • Munnleg i gruppe • Munnleg som framføring til publikum

5. Termar 3 • Oppgåveformuleringar i haug og dunge: • Gje ei framstilling av ... - Gje ei innføring i ... • Beskriv • Grei ut ... - Gjer greie for • Analyser ... - Gje ein analyse av • Drøft • Tolk ... - Gje ei tolking av ... Analyser og tolk ... • Vurder ... - Gje ei vurdering av • Samanlikn ... - Gje ei samanlikning av • Vis med eksempel • Gje ein definisjon av .... , og gje eksempel på

6. Kva finn me i studenttekstar? (Ask, 2007) • ”Nya studentar har svårt før att se en koppling mellan undervisningen i svenska i gymnasieskolan och universitetsstudier. ... Upplever inkonsekvens i form av olika textnormer i olika emnen.” Mykje avskrift på ulik vis • ”De erfarna studenterna skriver visseligen inte av kalltext, men visar osikkerhet i sin anvendning av de texter de refererar till. De imiterar den akademiske genren genom att gøra tetta referansmarkørar och genom att valja en høgtravande och litterar stilfarg.” Fagskriving som dekor • Ask meiner at kjenneteiknet på ein akademisk tekst er koplinga mellom språk, medvit og diskursiv kontekst og ei kritisk-analytisk tenking • Dersom dette stemmer, kva konsekvensar bør det få for rettleiingspraksisen vår?

7. Respons på ulike nivå • Mottakarorientert • Saksorientert • Sendarorientert, eller • Frå lærar til elev/student • Frå elev/student til lærar • Mellom kollegaer, td. studentar. Tenk over: • Kva er det overordna formålet med teksten? • Kva er innhaldet i teksten (idear, synspunkt)? • Kva kan du seia om utforming, struktur, disposisjon? • Språk og uttrykksform? Tenk dessutan på: • Korleis, og kor mange rundar med respons? • Kva blir annleis med tekst på og respons på nett?

8. Teksttrekant 2 og 3 Handlingskompetanse Informativ funksjon teksten Appellativ funksjon Ekspressiv funksjon Teoretisk kompetanse Personleg kompetanse

9. Teksttrekanten - 1 Fokus (formål, mottakar, kanal) Innhald (inf. app. ekspr.) Form, struktur, sjanger Formulering (stil, tekstbinding, setningar, ordval) Finsnikring (rettskriving, teiknsetjing, referansar)

10. Teksttrekanten med tilbehør • Dei fire f-ane: fokus, form, formulering, finsnikring (rettskriving, referansar mm.) • Planleggjaren og omskrivaren • Prosessorientert skriving: dei grunnleggjande fasane: • Idemyldring • Førsteutkast med respons • Omskriving med respons • Sluttprodukt der formalia også kjem på plass • Kreativ og kritisk skriving • Dei sju omskrivingsstrategiane: tilføya, stryka, erstatta, klargjera, utdjupa, korrigera, flytta • Dei tre dygdene i fagteksten: økonomisering, organisering, klarheit • SPLE (situasjon, problem, løysing, evaluering) eller sple,sple,sple,sple. Eller: IMTRoD

11. Sjanger og stil må me halda frå kvarandre • Sjanger er kva me gjer språkleg og kommunikativt, sjangerkompetansen avgjer kva konvensjonar og sjangerskjema me kjenner att • Stil er korleis me gjer noko språkleg og kommunikativt, kva verkemiddel me brukar, korleis me set saman, varierer • Du kan finna ein stil i fleire sjangrar og omvendt. • Nokre motsetningspar: teknisk /kvardagsleg – folkeleg/byråkratisk - objektiv/subjektiv – formell/uformell – dialogisk/monologisk - syntetisk/analytisk, munnleg/skriftleg osv. Motsetningspara kan delast meir: • Høgprosa, normalprosa, ledig prosa, slang • Enkle/utbygde nominal – verbal/nominal – infofulle/infomagre verb, få/mange preposisjonsfrasar, lette/viktige ledd i framfeltet (temafeltet)

12. Tekstbinding på godt og vondt • Nyare undersøkingar (Berge) viser at dårleg tekstbinding er viktigaste årsaka til dårlege, vanskelege elevtekstar. Det vil seia at me må kunna læra meir frå oss om tekststruktur, binding, stil osv. Nokre omgrep: • Referentbinding, også kalla semantisk binding, korleis tydinga bind orda saman. Ola/gutungen, han/mammadalten innhaldsordklassar. Tekstreferentar er det som bind saman, kjende ord frå teksten eller konteksten. Referentkjeder bind teksten saman • Setningsbinding, også kalla konnektivbinding, med konjunksjonar, subjunksjonar, adverb, prep.uttrykk. Kan vera kausale, temporale, adversative (kontrast, motseiing) og additive (og, dessutan, vidare, til og med m.fl.) • Tema-rema-binding (korleis større einingar heng saman, kopling mellom nytt og kjent innhald

13. Kva særmerkjer dårleg makrostruktur hjå studenten? Wikborg og Bjørk (1989) • Uspesifisert tema • Umotivert byte av emne, emnegliding • Villeiande avsnittsbruk (emneskifte innanfor eller umotivert avsnitt) • Villeiande, feil disposisjon • Irrelevans i delar av teksten • Upresis overskrift • Usikker referentbinding (referanseorda uspesifiserte, kjem inn utan forklaring) • Ingen eller feil setningsbinding • For svak tema-rema-binding • For lang avstand mellom ledd som høyrer saman • Villeiande fordeling av tema/rema (kjend og ny info.)

14. Fire fallgruver, og kvifor • Referatgrøfta. Du fortel kva du les, som skjer og set nokre faguttrykk på det. Du går ikkje vidare med samanlikning, drøfting, ev. vurdering • Synsegrøfta. Du skriv av garde, ut frå det du synest, legg til generell allmennkunnskap og litt gammalmannssynspunkt. Fagspråk og teori er fråverande • Nærsyntgrøfta. Du har nokre kjepphestar, enten frå faglitteraturen eller skulen, og rir dei utan omsyn til kva som er mest interessant i ein tekst. Då blir det vanskeleg å treffa blink • Litt av kvart-grøfta. Du har på sømmeleg vis laga deg eit førsteinntrykk, og skrive ned stikkord – ei idemyldring. Så skriv du ut assosiasjonane og håpar det blir ein struktur. Det blir det ikkje …