Annelore Willems Promotoren: Gert De Sutter & Johan De Caluwe BKL Taaldag 19 mei 2012

1. Binnen of buiten de tang Een corpusgebaseerd onderzoek naar de positie van voorzetselconstituenten in vertaald en origineel Nederlands. Annelore Willems Promotoren: Gert De Sutter & Johan De Caluwe BKL Taaldag 19 mei 2012

2. Nagaan wat de invloed is van de factor lengte op de positie van VzC’s in vertaalde en niet-vertaalde Nederlandse bijzinnen • Taalgebruikers hebben vaak de keuze om voorzetselconstituenten voor [1] of achter [2] de werkwoordelijke eindgroep te plaatsen: • (1) Ik denk dat ikSubjectbinnen een vijftiental ondernemingen van de Bel20VzC contacten hebPv. • (2) Ik denk dat ikSubject contacten hebPv binnen een vijftiental ondernemingen van de Bel20VzC. • Doelstelling

3. o.a. Behaghel (1909) & Hawkins (1994, 2000): lengte is een belangrijke factor om woordvolgordevariatie te verklaren • Vroeger onderzoek naar de positie van VzC’s heeft beperkingen: • Enkel gesproken taalgebruik • Methodologische problemen: • Braecke (1990): lengte ondergeschikt aan focus

4. Lengte middenveld • Van Haeringen en schrijfadviseurs (o.a. Renkema): tangconstructies vermijden • extra geheugenbelasting • Gibson (1998, 2000): de begrijpelijkheid van een zin is afhankelijk van de afstand tussen twee zinsdelen die op elkaar betrokken moeten worden • Hypothese 1: voorkeur om het subject en de persoonsvorm zo dicht mogelijk bij elkaar te plaatsen • VzC’s verschijnen in extrapositie • 1. Probleemstelling

5. Vertaald versus niet-vertaald • Vertalingen zijn een zelfstandige entiteit (Baker 1996, zie ook Toury 1995) • Vertaalde teksten verschillen van niet-vertaalde teksten, zowel lexicaal als grammaticaal • Zie Baker 1993, Puurtinen 1993, Laviosa 1998, Olohan & Baker 2000, ... • Hypothese 2: De positie van VzC’s verschilt in vertaalde taal versus niet-vertaalde taal • 2. Probleemstelling

6. Dutch Parallel Corpus (DPC) • 10 miljoen woorden • Parallel en vergelijkbaar corpus: NL als brontaal (> FR, EN) en doeltaal (< FR, EN) • Ingedeeld in teksttypes: ADMIN, JOURNAL, INSTR, NON-FIC, FIC • Data

7. Selectiecriteria: • Enkel journalistieke teksten • Enkel bijzinnen ingeleid door het grammaticaal onderschikkend voegwoord ‘dat’ • VzC’s = enkel zinsdelen die zowel in het middenveld als in extrapositie kunnen staan • 1926 manueel gecontroleerde zinnen • Data

8. Lengte tussen SU en Pv operationaliseren dat de bescherming van de privacy van de werknemers een kapitale rol kan spelen bij het beoordelen van geschillen tussen werkgevers en werknemers. • Aantal lettergrepen tussen kern subject en de persoonsvorm • de beschermingkern SUvan de pri · va · cy van de werk · ne · mers een ka · pi · ta · le rolkanPvspelen • Aantal woorden tussen kern subject en werkwoordelijke eindgroep • de beschermingkern SUvan / de / privacy / van / de / werknemers / een / kapitale / rol kanPvspelen • Methode

9. Gepartitioneerdechi-kwadraatanalyse: • Methode

10. 1. Analyse van de individuele impact van de factor lengte en de factor vertaald op de keuze tussen middenveld en extrapositie • Logistische regressieanalyse met 1 predictor • 2. Nagaan of de woordvolgorde verschilt in vertaalde en niet-vertaalde teksten • Analyse

11. 1. Analyse van de individuele impact van de factor lengte en de factor vertaald op de keuze tussen middenveld en extrapositie • Logistische regressieanalyse met 1 predictor: • 1. Resultaten

12. 1. Analyse van de individuele impact van de factor lengte en de factor vertaald op de keuze tussen middenveld en extrapositie • Logistische regressieanalyse met 1 predictor: • 1. Resultaten

13. Aantal woorden tussen SU en Pv • 1. Resultaten

14. Logistische regressieanalyse: • De lengte tussen SU en Pv heeft een statistisch significante impact op de variatie • Effect lettergrepen en woorden vergelijkbaar • Hypothese 1: voorkeur om het subject en het werkwoord zo dicht mogelijk bij elkaar te plaatsen • kan niet worden bevestigd • geen lettergrepen en woorden tussen SU en Pv: 60% VzC’s in het middenveld • meer lettergrepen en woorden in MV  meer VzC’s in extrapositie • 1. Besluit

15. 2. Nagaan of de woordvolgorde verschilt in vertaalde en niet-vertaalde teksten • Hypothese 2: De positie van VzC’s verschilt in vertaalde taal versus niet-vertaalde taal • kan niet worden bevestigd • 2. Resultaten

16. 2. Nagaan of de woordvolgorde verschilt in vertaalde en niet-vertaalde teksten • brontaal • 2. Resultaten

17. 2. Nagaan of de woordvolgorde verschilt in vertaalde en niet-vertaalde teksten • brontaal • 2. Resultaten

18. 2. Nagaan of de woordvolgorde verschilt in vertaalde en niet-vertaalde teksten • brontaal • 2. Resultaten

19. Lengte SU en Pv beïnvloedt positie VzC • meer lettergrepen en woorden in MV → meer VzC’s in extrapositie • maar geen lineaire stijging • De positie van VzC’s verschilt niet in vertaalde taal versus niet-vertaalde taal • Samengevat

20. Andere theorie: • Levy: verrassingstheorie • Andere factoren: • Complexiteit op een andere manier operationaliseren • Communicatief belang • Graad van toegankelijkheid • Vooruitblik

21. Suggesties? Vragen?