تعریف آیین دادرسی کیفری و اصول حاکم بر آن

1. تعریف آیین دادرسی کیفری و اصول حاکم بر آن

2. تعریف آیین دادرسی کیفری آیین دادرسی کیفری مجموعه مقررات و قواعدی است که برای کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی، میانجیگری، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رای، طرق اعتراض به آراء، اجرای آرا، تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضایی و ضابطان دادگستری و رعایت حقوق متهم، بزه دیده و جامعه وضع می شود.

3. مهمترین تغییرات 1) اصلاح مراحل آیین دادرسی کیفری: 1- کشف جرم 2- تعقیب متهم 3- تحقیقات مقدماتی 4- محاکمه 5- اجرای حکم 2) تغییر واژه مجرم به متهم 3) پیش بینی میانجیگری در فرایند دادرسی (ماده 82 و 83) 4) اشاره به حقوق متهم، بزه دیده و جامعه

4. اصول حاکم بر آیین دادرسی کیفری مواد 2 تا 6 درمقام بیان «دادرسی عادلانه» هستند. این اصول عبارتند از: 1- اصل قانونی بودن دادرسی کیفری (ماده 2) 2- اصل تساوی اشخاص در دادرسی کیفری (ماده 2) 3- اصل بی طرفی مراجع قضایی (ماده 3)

5. 4- اصل استقلال مراجع قضایی (ماده 3) 5- اصل رسیدگی بدون تاخیر غیرموجه یا اصل رسیدگی در مدت معقول (ماده 3) 6- اصل برائت (ماده 4) 7- اصل حفظ کرامت اشخاص (ماده 4)

6. 8- اصل اطلاع متهم از موضوع اتهام و ادله آن (ماده 5) 9- اصل حق دسترسی متهم به وکیل (ماده 5) 10- اصل آگاهی اشخاص از حقوق خود در فرایند دادرسی کیفری (ماده 6)

7. حقوق افراد در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 الف) حقوق فرد تحت نظر 1) حق داشتن وکیل و ملاقات یک ساعته با وی (ماده 48) موارد استثنا تبصره ماده 48 2) حق اطلاع دادن از تحت نظر بودن (مواد 49 و 50) 3) حق آگاهی از حقوق به صورت مکتوب (ماده52)

8. ب) حقوق متهم 1) آگاهی از موضوع اتهام/ ادله اتهام و حق دسترسی به وکیل (ماده 5) 2) ذکر تاریخ، زمان و طول مدت بازجویی (ماده 60) 3) عدم انتشار تصویر و مشخصات مربوط به هویت متهم(ماده 96) 4) حمایت در برابر تهدیدات (ماده97)

9. 5) عدم احضار یا جلب بدون دلیل کافی (ماده 168) ضمانت اجرا: محکومیت انتظامی تا درجه 4 6) حق عدم حضور با اعلام عذر موجه (ماده 178) بند ج و تبصره 7) حق همراه داشتن وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی و تفهیم این حق به متهم (ماده 190) ضمانت اجرا: تبصره 1 استثنا: تبصره 3

10. 8) تفهیم اتهام به شکل صریح/ خودداری از طرح سوالات تلقینی و اغفال و اکراه و اجبار متهم (ماده 195) تذکر وکیل متهم به بازپرس: تبصره ضمانت اجرا: محکومیت انتظامی تا درجه 4 9) حق سکوت (ماده 197) تفهیم حق سکوت در قانون پیش بینی نشده است.

11. 10) حق نوشتن پاسخ سوالات (ماده 199) 11) تشکیل پرونده شخصیت (ماده 203) 12) ابلاغ و تحویل تصویر قرار تامینی به متهم (ماده 225) 13) اعتراض نسبت به قرار منتهی به بازداشت(ماده 226) 14) اعتراض نسبت به عدم پذیرش کفیل یا وثیقه (ماده 226) 15) درخواست تخفیف تامین برای یکبار (ماده 244)

12. 16) ارسال تصویر کیفرخواست برای متهم (ماده 342) 17) مطالعه پرونده و تهیه تصویر (ماده 351) استثنای تهیه تصویر: تبصره 18) حضور آزادانه و تحت مراقبت در جلسه دادگاه (ماده 356) 19) رد بازپرس و دادستان (ماده 424)

13. ج) حقوق شاکی 1) مطالبه ضرر و زیان ناشی ازجرم –مادی معنوی –منافع ممکن الحصول (ماده 14) 2) تفهیم حق مطالبه ضرر و زیان (ماده 38) 3) تفهیم حق بهره مندی از خدمات مشاوره ای و معاضدت حقوقی (ماده 38) 4) عدم تحمیل هزینه های ناشی از وظایف ضابطین بر بزه دیده (ماده 62)

14. 5) حق درخواست ترک تعقیب در جرایم قابل گذشت تا قبل از صدور کیفرخواست (ماده 79) 6) مطالعه پرونده و تهیه تصویر از آن (ماده 100) محدودیت ها تبصره 1 و 2 و 3 7) حفظ هویت بزه دیده (مواد 40 و 101) 8) عدم افشای هویت شاکی در رسانه ها (ماده 353) 9) داشتن حداکثر 3 وکیل در مرحله محاکمه (ماده 385)

15. 10) احاله پرونده نباید موجب عسر و حرج شاکی شود (ماده تبصره 419) 11) رد دادستان و بازپرس (ماده 424) 12) اطلاع بزه دیده از جرایم قابل گذشت کشف شده (تبصره ماده 99)

16. د) حقوق شاهد 1) حمایت در برابر تهدیدات (مواد 97) 2) حق امتناع از ادای شهادت (تبصره ماده 212) 3) حق خودداری از اتیان سوگند (تبصره ماده 323) 4) اتخاذ تدابیر جهت رفع خطر جانی/ حیثیتی و ضرر مالی شاهد (ماده 214)