ISBAS – Raforkumarkaður Tækifæri eða takmörkun Edvard G. Guðnason

1. ISBAS – Raforkumarkaður Tækifæri eða takmörkun Edvard G. Guðnason

2. Staðan síðustu 3 ár á raforkumarkaði • Landsvirkjun er eini aðilinn sem býður öðrum heildsölusamninga á stöðluðu formi. • Aðrir framleiðendur nýta sitt rafmagn nánast allt fyrir sína smásölu. • Skammtímaviðskiptifara fram í gegnum síma og tölvupóst. • Mjög fáir aðilar stunda heildsöluviðskipti með rafmagn.

3. ISBAS • Undirbúningur hefur tekið nokkuð langan tíma. • Það er eðlilegt að vel og vandlega sé staðið að undirbúningnum. • Mjög mikilvægt að undirbúningurinn sé unninn í samstarfi við aðilana sem nýta markaðinn. • Landsvirkjun telur að það viðskiptakerfi sem nota á sé nokkuð gott fyrir íslenskar aðstæður.

4. Helstu tækifærin • Fast form þarf að vera utan um viðskipti með skammtímarafmagn, þar sem kaupendur og seljendur mætast. • Margir aðilar þurfa að geta tekið þátt á jafnréttisgrundvelli. • Gera þarf fleiri framleiðendur virka á raforkumarkaði. • Gera þarf kaupendur rafmagns meðvitaða um verð á rafmagni.

5. Helstu áskoranir sem þarf að yfirstíga • Íslenski raforkumarkaðurinn er mjög lítill. • Fáir aðilar = grunnur markaður. • Hann hefur enga tengingu við aðra markaði. • Mikill stærðarmunur er á aðilum á markaðinum. • Nánast allt rafmagn verður líklega boðið frá vatnsafls- og jarðgufustöðvum.

6. Helstu áskoranir sem þarf að yfirstíga • Kostnaðurinn við að taka þátt í raforkumarkaði getur verið hindrun fyrir litla aðila, ásamt því að skipulagður markaður krefst meiri vöktunar. • Fá þarf einhvern lágmarks fjölda framleiðenda til að bjóða inn á markaðinn. • Jöfnunarorkumarkaður hefur verið í gangi í þrjú ár, en eftir því sem best er vitað hefur aðeins einn aðili boðið inn á hann.

7. Ótryggt rafmagn Er það boðlegt á ISBAS ? • Landsvirkjun er eini framleiðandinn sem hefur boðið ótryggt rafmagn til sölu. • Í tvo áratugi hefur verð á ótr. r. tekið mið af stöðunni í vatnsbúskapnum. • Verðsveiflur hafa samt verið litlar. • Verði ótr. r. boðið þá mun það breyta miklu fyrir þá sem kaupa það í dag. • Það er tímabært að breyta fyrirkomulagi á sölu ótryggðs rafmagns.

8. Stóriðjurafmagn Er það líka boðlegt ? • Um 80 % af raforkusölunni fer til stóriðju. • Rafmagnið er í flestum tilfellum selt með flutningsgjaldi inniföldu. • Samningsverð til stóriðjunotenda er byggt á langtímaeðli samninganna og þeirra fjárfestinga sem liggja á bak við en ekki skammtíma kostnaðarverði. • Í sumum tilfellum er kaupendunum ekki heimilt að endurselja rafmagnið nema gegnum framleiðandann. • Stóriðjurafmagn yrði líklega ekki hluti af ISBAS.

9. Heildsölurafmagn – er það lausnin ? • Landsvirkjun selur um 1450 GWst í heildsölu. • Aðrir framleiðendur nýta beint á sinn smásölumarkað um 1400 GWst. • Landsvirkjun íhugar að setja einhvern hluta af sínu heildsölurafmagni á skyndimarkað, ef virkni slíks markaðar er tryggð. • Eru aðrir framleiðendur tilbúnir til slíks ? • Landsvirkjun ætlar ekki að vera ein á ISBAS.

10. Mikilvægir þættir • Kostnaður fyrir þátttakendur verður að vera lágur. • Tryggja verður að ákveðinn hluti framleidds rafmagns fari um markaðinn. • Opna þarf markaðinn fyrir stórkaupendum. • Viðskiptin þurfa að vera auðveld og gegnsæ. • Opnunartími, verklag og samningsskilmála þarf að móta í samráði við þátttakendur. • Síðast en ekki síst: Til að markaður verði virkur þarf virka kaupendur og seljendur.

11. Takk fyrir