Wpływ odżywiania na rozwój psychofizyczny dziecka

1. Wpływ odżywiania na rozwój psychofizyczny dziecka Opracowanie: Joanna Zamojska

2. Dlaczego poruszam ten temat? • Jestem liderem upowszechniania Europejskiego Kodeksu ds.Walki z Rakiem • Szkoła stara się o wznowienie Certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie • Okres jesieni i zimy to czas niskich temperatur, a więc zwiększonego zapotrzebowania na energię. • Propagowanie zdrowego odżywiania wśród uczniów

4. Czym jest właściwe odżywianie? • zapewnią dobrą sprawność umysłową i równowagę emocjonalną, • gwarantują dobrą kondycję, • zmniejszają ryzyko chorób, • uwzględniają maksymalną długość ludzkiego życia.

5. Dzięki właściwemu odżywianiu można: • poprawić jasność umysłu i koncentrację • podwyższyć współczynnik inteligencji, • wzmóc sprawność fizyczną, • poprawić jakość snu, • zwiększyć odporność na infekcje, • ochronić się przed chorobami, • przedłużyć życie.

7. . Pamięć i wydajność umysłowa • ograniczenie spożywania używek typu: coca-cola, kawa, herbata, oczyszczone węglowodany (słodycze); • dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości niezbędnych kwasów tłuszczowych zawartych np. w: rybach, nasionach dyni, słonecznika, soi;  • nie przebywanie w zatrutym środowisku np. dymem tytoniowym, gdyż pierwiastki metali ciężkich obecne w skażonym środowisku mają zdolność gromadzenia się w mózgu, co zmniejsza inteligencję, upośledza koncentracje i pamięć oraz osłabia kontrolę nad organizmem.

8. Stres a odżywianie… • Dzieci uczące się w szkole często znajdują się w sytuacjach stresogennych np.: klasówka, odpowiedź ustna, konflikty z innymi członkami społeczności szkolnej. Wzrasta wtedy zapotrzebowanie na energię. Rezultatem jej spadku jest utrata koncentracji, skłonność do pomyłek, nerwowość, bóle głowy.

9. Wysiłek umysłowy • Wysiłek intelektualny wykonywany przez dziecko w szkole obciąża jego organizm. Zwiększa zapotrzebowanie na składniki odżywcze i witaminy. W okresie zimowym wzrasta zapotrzebowanie na energię niezbędną do ogrzania organizmu. Jeżeli dziecko nie spożyje odpowiednio skomponowanych posiłków jego zdrowie będzie zagrożone. To czym żywimy swoje dzieci w znacznym stopniu decyduje o ich zdrowiu i nawykach żywieniowych w późniejszym wieku. 

11. Choroby cywilizacyjne Otyłość Cukrzyca typu 2 Nadciśnienie tętnicze Miażdżyca Próchnica zębów Alergia pokarmowa

12. Choroby cywilizacyjne Na występowanie chorób cywilizacyjnych wpływ mają : - nieracjonalne odżywianie, - mała aktywność fizyczna. Sposób odżywiania kształtuje się u dziecka już w okresie życia wewnątrzmacicznego i zazwyczaj jest zachowywany przez cały okres życia osobniczego.

14. Nadmierne spożycie Nadmiar spożycia białka, węglowodanów i tłuszczów, w dostarczanym pożywieniu, głównie niemowlętom żywionym sztucznie, lub w sposób mieszany ma związek z występowaniem: - otyłości - cukrzycy typu 2

15. Otyłość Spożycie żywności zawierającej nadmiar: -węglowodanów (słodzone napoje) - tłuszczów (nasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol) - białek Zaburzenie równowagi energetycznej pomiędzy zapotrzebowaniem / spożyciem / wydatkiem.

17. Czynniki predysponujące otyłość - karmienie sztuczne, - mała aktywność fizyczna, - żywności typu „fast food”, - nieregularne spożywanie posiłków, - obfitość i mała częstość posiłków, - produkty o wysokim indeksie glikemicznym,

18. Dieta „świateł drogowych” Zielone (praktycznie bez ograniczeń): warzywa, owoce, ryby, chude mleko, sery Żółty (kontrola ilości): pieczywo, makarony pełnoziarniste, kasze, fasola Czerwony (rzadko, w ograniczonej ilości): czekolada, masło, potrawy smażone

19. Próchnica Wynik demineralizacji szkliwa zębów pod wpływem fermentacji węglowodanów, która obniża pH w jamie ustnej. Produkty typu; - rodzynki, - chipsy, - słodzone, gazowane napoje, - cukierki i batoniki

20. Cukrzyca typu 2 Czynniki ryzyka rozwoju u dziecka: - otyłość u matki, - cukrzyca ciężarnych, - otyłość, - mała aktywność fizyczna,

22. Cukrzyca typu 2 Zapobieganie - zdrowy styl życia: - kontrola i utrzymanie BMI, - skład, jakość i ilość pokarmu, - aktywność fizyczna,

23. Miażdżyca i nadciśnienie tętnicze Profilaktyka: - żywienie pokarmem naturalnym ( mleko matki posiada odpowiedni skład białek, lipidów i węglowodanów, zmniejszając ryzyko otyłości) - utrzymanie prawidłowego BMI, - aktywność fizyczna

25. Barwniki i konserwanty – czy powinniśmy bać się jedzenia? • Rocznie zjadamy ok. 2 kilogramów chemikaliów zawartych w jedzeniu. • Półki z żywnością warto zatem potraktować jak dział chemiczny.

26. Etykieta (nie)prawdę Ci powie • Oczywiście nie wszystkie oznaczenia z literką E na początku muszą być niebezpieczne dla zdrowia. Zdarza się, że pojedynczo taka substancja nie działa na nas szkodliwie, jednak w połączeniu z inną tworzy związek, który może być dla nas nawet trujący.

28. CO JEMY? • Pod literą E i trzema cyframi znajdują się grupy substancji dodawanych do produkcji żywności: • barwniki – od E 100 do E 180 • konserwanty – od E 200 do E 283 • przeciwutleniacze – od E 300 do E 341 • substancje stabilizujące – od E 400 do E 495 • substancje zapachowe, zapobiegające zlepianiu się, spienianiu, rozwarstwianiu, np. sosów itp. – od E 500 do E 1500.

29. Co kryje się pod E oznaczeniem? • Z E związkami nie ma żartów. Dodawanie związków chemicznych do żywności i kosmetyków może powodować lub nasilać problemy zdrowotne, np. astmę, zapalenie skóry, migrenę, katar sienny, dolegliwości żołądkowe, problemy behawioralne, nadpobudliwość i wiele innych. Niektóre związki mogą być toksyczne dla organów, np. dla wątroby, nerek, serca czy mózgu. 

31. PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS • Śniadanie I • płatki kukurydziane z jogurtem waniliowym•    jogurt waniliowy – 1 szklanka•    płatki kukurydziane – 5 łyżek

33. PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS • Śniadanie II do szkoły • kanapka z wędliną i warzywami•    chleb pszenno-żytni – 2 kromki•    masło – 1 łyżeczka•    szynka – 2 plasterki•    sałata lodowa•    papryka – cząstki • jabłko – 1 sztuka • woda

34. PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS • Obiad • zupa brokułowa – 1 szklanka • gulasz cielęcy z ryżem•    gulasz cielęcy – 1-2 łyżki•    ryż gotowany – 2-3 łyżki • buraczki – 1-2 łyżki • surówka z marchewki, jabłka, ogórka kwaszonego z dodatkiem oliwy z oliwek – porcja 2 łyżki • kompot z jabłek i gruszek – 1 szklanka

35. PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS • Podwieczorek • twarożek z truskawkami•    ser biały półtłusty – 2 łyżki•    jogurt naturalny – 2 łyżki•    truskawki – kilka sztuk•    cukier – 1 łyżeczka • chałka – 1 kromka

36. PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS • Kolacja • sałatka jarzynowa – 1-2 łyżki • grahamka – 1 sztuka • masło – 1 łyżeczka • kakao na mleku•    mleko 2% tł. – 1 szklanka•    kakao naturalne – 1 płaska łyżeczka•    cukier – 1 łyżeczka

38. Praktyczne wskazówki dla rodziców • Dzieci w wieku szkolnym i młodsze zazwyczaj nie są w stanie zjeść dużego posiłku na raz. Dlatego też zdrowe żywienie polega na podaniu im pięciu mniejszych posiłków w ciągu całego dnia. Śniadanie, obiad oraz kolacja powinny być bardziej obfite, natomiast II śniadanie i podwieczorek powinny być lekkie.

39. Praktyczne wskazówki dla rodziców • Preferuje się podawanie produktów bogatych w węglowodany złożone (pieczywo pełnoziarniste, kasze, makarony z pełnego ziarna). • Przynajmniej dwa razy w tygodniu powinna zostać podana ryba, aby dostarczać nienasyconych kwasów tłuszczowych.

40. Praktyczne wskazówki dla rodziców • Dwa posiłki dziennie powinny zawierać produkty mleczne bogate w wapń tj. mleko, jogurt, kefir. • Ważne jest zmniejszenie ilości soli i cukru dodawanych do przygotowywania posiłków. Dziecko, które nie jest nauczone smaku słonego czy słodkiego nie będzie się domagało słonych czy słodkich produktów w przyszłości.

41. Praktyczne wskazówki dla rodziców • Należy ograniczać słodycze, ostatecznie wybierać te „zdrowsze” tj. ciasteczka zbożowe pełnoziarniste, lody sorbetowe czy śmietankowe. • Nie należy zachęcać dzieci do jedzenia produktów wysoko przetworzonych takich jak: chrupki, chipsy, dania typu „fast food”.

42. Praktyczne wskazówki dla rodziców • Bardzo istotne jest również ustalenie określonych godzin spożywania posiłków i ich przestrzeganie. • Zadbajmy także o to, aby dziecko nie podjadało pomiędzy zaplanowanymi posiłkami. Pamiętajmy, że złe nawyki żywieniowe bardzo trudno zwalczyć!

43. Praktyczne wskazówki dla rodziców • W dużych ilościach na talerzach dzieci powinny gościć warzywa i owoce. Pamiętajmy, że najwięcej wartości odżywczych mają te spożywane w postaci surowej.

44. Jak zachęcić niejadka do jedzenia? • 1. Uczyń talerz bardziej kolorowym np. poprzez dodatek różnych warzyw i owoców. To może zachęcić dzieci do spróbowania potraw, których zwykle unikają. • 2. Opowiedz dziecku o zaletach nowego produktu już na dzień lub dwa przed jego przygotowaniem, zachęcając do spróbowania go. • 3. Uczyń wspólny posiłek małą uroczystością. Jedz razem z dziećmi te same dania. • 4. Zachęcaj dzieci do pomocy w przygotowywaniu potraw. Doświadczenie wskazuje, że będą je potem chętniej jeść.

46. Wnioski • 1. Właściwe odżywianie gwarantuje dobrą sprawność intelektualną i zdrowie.2. Zawsze należy spożywać śniadanie, którego podstawę powinny stanowić produkty wolno uwalniające energię.3. Drugie śniadanie jest obowiązkowe. Nie może się ono składać z chipsów i napoju gazowanego. Chipsy zawierają zbyt dużo soli, która podnosi ciśnienie krwi, a produkty rozkładu tłuszczy w wysokiej temperaturze mogą mieć działanie rakotwórcze. Napoje gazowane zawierają sztuczne barwniki i konserwanty, które zatruwają organizm oraz „wypłukują” z niego niezbędne pierwiastki bądź ograniczają ich wchłanianie.4. Obiad powinien być głównym posiłkiem.

47. Wnioski 5. Należy unikać jedzenia słodyczy między posiłkami.6. W diecie powinna znaleźć się odpowiednia ilość owoców i surowych lub krótko gotowanych warzyw – są naturalnym źródłem witamin i mikroelementów.7. Napoje gazowane można zastąpić przegotowana wodą z miodem i sokiem z cytryny lub samą wodą (mineralną lub przegotowaną).8. Kolacja powinna być spożywana najpóźniej 2 godziny przed snem.

48. NOWINKI ŻYWIENIOWE • Stewia – słodkie życie bez cukru? • Roszponka – kojąca system nerwowy? • Warzywa i owoce bez Pestycydów? • Zdrowotne właściwości ziarna owsa? • Pistacje z zdrowie serca? • Gorzka czekolada – leczy biegunkę? • Kasza a walka z wirusami?

49. Dziękuję za uwagę…..