Op weg naar een duurzame huisvesting voor de Vlaamse overheid

1. Evaluatie van kantoorgebouwen Op weg naar een duurzame huisvesting voor de Vlaamse overheid Evaluatie van kantoorgebouwen

2. Inhoud 1. Inleiding 2. Bestaande handleiding 3. Opdracht 4. Geactualiseerde handleiding 4.1. doel 4.2. duurzaamheid 4.3. opbouw 4.4. methodiek 4.5. afpuntlijst 5. Gebruik door AFM Gebouwen 6. Verdere stappen Evaluatie van kantoorgebouwen

3. 1. Inleiding • bestaande handleiding geactualiseerd • actieplan 2006-2010 energiezorg in de Vlaamse overheidgebouwen (Vlaamse regering 20 juli 2007) • uitgevoerd door KU-Leuven • gefinancierd door de Minister-president • in samenwerking tussen Coördinatiecel Milieuzorg (CCM) en de Afdeling Gebouwen (AFM) Evaluatie van kantoorgebouwen

4. 2. Bestaande handleiding • = voornaamste regelgeving en standpunten van de afdeling Gebouwen over bouwkundige en technische criteria • opgesteld in 2004: * op basis van expertise binnen de afdeling Gebouwen * in het kader van het oprichten van de VAC’s • sindsdien gebruikt binnen de afdeling Gebouwen als technische leidraad voor het ontwerpen en renoveren van kantoorgebouwen Evaluatie van kantoorgebouwen

5. 2. Bestaande handleiding • interesse van bouwpromotoren en meermaals toegepast in de privé-sector • intern document  externe doorlichting wenselijk • aspect duurzaamheid mocht niet ontbreken bij deze doorlichting Evaluatie van kantoorgebouwen

6. 3. Opdracht Titel Doorlichting, actualisatie, aanvulling en vormgeving van de bestaande handleiding “technische eisen voor nieuwe kantoorgebouwen” op basis van duurzaamheid en het opstellen van een bijhorende afpuntlijst Doel • doorlichting, actualisering en aanvulling van de handleiding op basis van duurzaamheidscriteria • redactie en vormgeving • opstellen van een afpuntlijst • verificatie afpuntlijst bij 10 gebouwen OpdrachtgeverDAR (cel duurzame ontwikkeling) OpvolgingCCM (AMIS, Dep. LNE) Opdrachtnemer KU Leuven onder leiding van prof. H. Hens Evaluatie van kantoorgebouwen

7. 3. Opdracht - opvolging Stuurgroep • 13 leden • afgevaardigden van AFM, LNE, VEA, Vlaams Bouwmeester, OVAM en Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid • kennis vanuit eigen vakgebied • specialisten van de Vlaamse overheid Klankbordgroep • 22 leden • aftoetsen van de output op basis van eigen kennis en ervaring • specialisten intern en extern aan de Vlaamse overheid • 2 vergaderingen: • handleiding • scoresysteem & afpuntlijst Evaluatie van kantoorgebouwen

8. 3. Opdracht - traject Doorlichting, actualisering en aanvulling van de handleiding op basis van duurzaamheidcriteria • actualisering bestaande handleiding • bepalen minimale eisen (wettelijke eisen) • bepalen van betere prestaties i.v.m. duurzaamheid • opstellen scoresysteem Opstellen & verificatie afpuntlijst • verificatie van de afpuntlijst op basis van 10 bestaande overheidsgebouwen • bijsturing afpuntlijst Redactie en vormgeving handleiding • uitwerking creatieve voorstellen i.v.m. actualiseerbaarheid van de handleiding • redactie en vormgeving Evaluatie van kantoorgebouwen

9. Geactualiseerde handleiding4.1. Doel • instrument voor (toekomstige) bouwheren en huurders van de Vlaamse overheid • in eerste instantie gebruikt door: • Afdeling Gebouwen van het AFM • Instanties die (ver)bouwen of huren voor de Vlaamse overheid • Instanties van de Vlaamse overheid die (ver)bouwen of huren • Bevoegde personen op lokaal niveau • daarnaast: de kantoormarkt meer aandacht laten hebben voor duurzaamheid • focus op grotere kantoorgebouwen (bruto oppervlakte > 1000m²) Evaluatie van kantoorgebouwen

10. 4. Geactualiseerde handleiding4.2. Duurzaamheid • ruimer bekeken dan enkel de impact op het milieu • ook leefbaarheid, welzijn en energie Evaluatie van kantoorgebouwen

11. 4. Geactualiseerde handleiding4.3. Opbouw Scoresysteem met gewichtsfactoren: • eisen zonder een score  moeten voldaan worden b.v. stabiliteit • eisen met een score Evaluatie van kantoorgebouwen

12. 4. Geactualiseerde handleiding4.3. Opbouw Eisen met een score: • onderscheid tussen nieuwbouw/renovatie en bestaande gebouwen • drie groepen van prestaties: 1. Leefbaarheid en welzijn toegankelijkheid - comfort - luchtkwaliteit – ventilatie – etc. 2. Energieverbruik voor verwarming en koeling - E-peil - U-waarde – etc. 3. Milieu en duurzaamheid mobiliteit – materiaalgebruik - vochthuishouding – watergebruik – etc. Evaluatie van kantoorgebouwen

13. 4. Geactualiseerde handleiding4.3. Opbouw Tot slot nog 2 beschrijvende onderdelen: • Specifieke voorzieningen en lokalenliften – laad- en loskade – douches – auditoria – etc. • Variatoegangscontrole – prikklok – noodstroom – etc. Evaluatie van kantoorgebouwen

14. 4. Geactualiseerde handleiding4.4. Methodiek • Prestaties worden gekoppeld aan een score (S) en wegingsfactor (g) • Score gaat van 0 tot 4 (0 = voldoet aan de huidige wettelijke eisen) • Alle prestaties van een gebouw  gemiddelde score per groep Evaluatie van kantoorgebouwen

15. In functie van de gemiddelde score per groep en de globale score krijgt het gebouw dan 1 tot 4 sterren: 4. Geactualiseerde handleiding4.4. Methodiek Evaluatie van kantoorgebouwen

16. wegingsfactor score 4. Geactualiseerde handleiding4.4. Methodiek Voorbeeld van een prestatie: K30 Evaluatie van kantoorgebouwen

17. 4. Geactualiseerde handleiding4.5. Afpuntlijst • soort checklist in matrixvorm • bevat alle prestatie-eisen • gegevens van plannen, berekeningen en metingen worden ingevuld • het rekenblad genereert het overeenkomstig aantal sterren Evaluatie van kantoorgebouwen

18. 5. Gebruik door AFM Gebouwen • handleiding met bijhorende afpuntlijst wordt al gebruikt voor de selectie van de toekomstige VAC’s • maakt hierbij deel uit van de bestekken opgemaakt door PMV(score telt mee voor 15% van het totaal aantal punten) • eerste reacties van bouwpromotoren zijn positief Evaluatie van kantoorgebouwen

19. 6. Verdere stappen • levend document: • evolutie van de kantoormarkt (oa. wettelijk, technisch en bouwkundig) • ambitie op gebied van vooruitstrevende technieken • document en afpuntlijst beschikbaar op website www.vlaanderen.be/duurzaamkantoor Evaluatie van kantoorgebouwen