Marek Kurkowski, EY 15 października 20 13

1. Szanse rozwoju i wzmocnienia finansów gmin poprzez rozwój poszukiwania i eksploatacji gazu łupkowego w Polsce Marek Kurkowski, EY 15 października 2013

2. Czynniki determinujące rozwój sektora poszukiwań i wydobycia gazu łupkowego Kluczowymi czynnikami determinującymi rozwój sektora poszukiwań i wydobycia gazu ze złóż niekonwencjonalnych są: • Zasoby • Ocena potencjału wydobywczego złóż węglowodorów w danym kraju, pod względem ilościowym, jakościowych i technologicznym. • Analiza atrakcyjności systemu finansowego, w tym zwłaszcza podatkowego danego kraju (zakres obciążeń, stabilność, przewidywalność), pod kątem efektywności ekonomicznej. • Otoczenie ekonomiczne • Analiza systemu prawno-regulacyjnego dotyczącego sektora (m.in. system udzielania praw do węglowodorów, wymagania środowiskowe, elastyczność realizacji transakcji), pod kątem ryzyka inwestycyjnego. • Otoczenie prawne • Polska charakteryzuje się obecnie: • Dużym, choć wciąż niezweryfikowanym rynkowo potencjałem wydobywczym. • Atrakcyjnym otoczeniem ekonomicznym, ale zapowiedzi zmian zwiększają ryzyko inwestycyjne. • Niesprzyjającym otoczeniem prawnym, przekładającym się na długie, skomplikowane procedury przygotowania projektu.

3. Jakie szanse stwarza rozwój sektora gazu łupkowego w Polsce? Sektor gazu łupkowego w Polsce jest na bardzo wstępnym, ale dynamicznym etapie rozwoju. Zgodnie ze wstępnymi szacunkami Państwowego Instytutu Geologicznego, złoża gazu łupkowego mogą pokryć zapotrzebowanie na gaz w kraju na około 65 lat (obecnie konsumpcja w kraju wynosi ok. 15 mld m3, z czego około 11 mld m3 stanowi import). Rozwój sektora gazu łupkowego stwarza liczne szanse dla polskiej gospodarki. Szanse związane z rozwojem sektora gazu łupkowego w Polsce • Wzmocnienie niezależności energetycznej Polski, w szczególności ograniczenie lub nawet uniezależnienie się od importu gazu (w szczególności z kierunku rosyjskiego). • Potencjalnie niższe ceny gazu dla konsumentów, co może prowadzić do wzrostu konkurencyjności polskiego przemysłu. • Szansa na wzrost zatrudnienia w wyniku realizacji inwestycji • Wzrost dochodów Państwa i JST, który umożliwi pozyskanie środków na inwestycje infrastrukturalne i społeczne. • Gazyfikacja wielu polskich gmin, które nie posiadały dotychczas żadnego źródła dostaw gazu.

4. Jakie są oczekiwania i obawy społeczności lokalnych związanych z gazem łupkowym? W świadomościwielu władz samorządowych oraz lokalnych społeczności wydobycie gazu łupkowego niesie ze sobą pewne szanse, ale wiąże się również z zagrożeniami. Oczekiwania społeczności lokalnych: Obawy społeczności lokalnych: • Obawa przed zanieczyszczeniem środowiska – przede wszystkim gleby i wód podziemnych – i zagrożeniemdla zdrowia i życia ludzi. • Obawa przed nadmiernym hałasem instalacji wiertniczych i ogólną uciążliwością przedsięwzięcia (m.in. wzmożonym ruchem pojazdów). • Obawa przed pogorszeniem walorów estetycznych krajobrazu. • Możliwość uzyskania dodatkowych przychodów z podatków i opłat, które mogą wpłynąć do budżetu gminy. • Oczekiwanie, że obecność na terenie gminy pracowników zatrudnionych przy inwestycji zwiększy zyski lokalnych przedsiębiorców (właścicieli sklepów, jadłodajni, kwater). • Nadzieja, że część mieszkańców gminy znajdzie zatrudnienie przy projektach realizowanych przez firmy wydobywcze. Brak współpracy inwestorów z samorządem w zakresie informowania i przezwyciężania obaw społeczności lokalnych może znacznie utrudnić działania inwestycyjne. Brak wsparcia władz samorządowych lub lokalnej społeczności do inwestycji może doprowadzić do zablokowania inwestycji, a w konsekwencji uniemożliwić gminom osiągnięcie pewnych korzyści.

5. Jakie korzyści może osiągnąć gmina w związku z rozwojem sektora gazu łupkowego w regionie? Skala potencjalnych korzyści dla gminy związanych z rozwojem sektora gazu łupkowego w regionie zmienia się w zależności od etapu prac. 1 Etap poszukiwaniai rozpoznania złóż węglowodorów • Etap wydobycia złóż węglowodorów 2 • Korzyści dla gminy na etapie poszukiwania i rozpoznania złóż węglowodorów są mniejsze ze względu na krótkotrwały charakter trwania prac. • Korzyści dla gminy na etapie wydobycia gazu łupkowego są znacznie większe niż w przypadku prac poszukiwawczych (duża skala oraz długi okres inwestycji) • Na obu etapach prac korzyści dla gminy mogą obejmować: • dodatkowe wpływy do budżetu gminy z tytułu podatków i opłat, które mogą stanowić podstawę do finansowania innych inwestycji w gminie, • możliwość realizacji inwestycji infrastrukturalnych przez inwestora, • dodatkowy rynek zamówień dla lokalnych przedsiębiorców, który przyczynia się do powstawania nowych miejsc pracy w gminie, • aktywny udział inwestora w życiu lokalnej społeczności.

6. 1 Etap poszukiwaniai rozpoznania złóż węglowodorów Potencjalne korzyści dla gminy Korzyści dla gminy na etapie poszukiwania i rozpoznania złóż węglowodorów są mniejsze niż na etapie wydobycia ze względu na krótkotrwały charakter trwania prac. A C B Dodatkowe wpływy do budżetu gminy Inwestycje infrastrukturalne Dodatkowy rynek zamówień • Na etapie prac poszukiwawczych gmina może uzyskać dodatkowe wpływy z tytułu: • Opłat koncesyjnych, • Umów dzierżawy i podatku od nieruchomości, • Opłat środowiskowych, • Opłat związanych z pozyskiwaniem pozwoleń, • Innych opłat związanych z funkcjonowaniem wiertni. • Z uwagi na specyfikę prac poszukiwawczych, inwestorzy realizują inwestycje przygotowawcze np. w zakresie: • Rozbudowa i modernizacja lokalnych dróg, • Budowa lub zwiększenie przepustowości wodociągów, • Budowa studni głębinowych (które przekazywane są po zakończeniu prac gminie). • Realizacja inwestycji w regionie stwarza szansę dla gmin na gazyfikację! • W trakcie prowadzenia prac, inwestorzy zaopatrują się w lokalnych sklepach i firmach. W związku z tym, na terenie danej gminy tworzy się dodatkowy rynek zamówień dla lokalnych przedsiębiorców, który przyczynia się do powstawania nowych miejsc pracy w gminie. • Ponadto,przy pracach pomocniczych dla jednej wiertni prace może znaleźć ok. 10-15 mieszkańców.

7. 2 • Etap wydobycia złóż węglowodorów Potencjalne korzyści dla gminy Korzyści dla gminy na etapie wydobycia gazu łupkowego są znacznie większe niż w przypadku prac poszukiwawczych z uwagi na większą skalę i dłuższy okres inwestycji. A C B Dodatkowe wpływy do budżetu gminy Inwestycje infrastrukturalne Dodatkowy rynek zamówień • Na etapie prac wydobywczych gmina może uzyskać dodatkowe wpływy z tytułu: • Opłaty eksploatacyjne i opłaty koncesyjne, • Podatek od nieruchomości, • Udział w podatkach PIT i CIT. • Inne. • Realizacja inwestycji w regionie stwarza szansę dla gmin na gazyfikację! • Intensyfikacja zaangażowania w rozwój gminnej infrastruktury. • W trakcie prowadzenia prac wydobywczych, inwestorzy kreują stały rynek zamówień dla lokalnych przedsiębiorców. • Szacowane jest,iżna etapie prac wydobywczych prace może znaleźć ok. 30 mieszkańców. Z uwagi na długoterminowy charakter tego rodzaju inwestycji, inwestorzy mogą brać aktywny udział w życiu lokalnej społeczności, poprzez wsparcie lokalnych organizacji społecznych (szkoły, biblioteki itp.) i ważnych wydarzeń (sportowych i kulturalnych).

8. Podsumowanie 1 Jak pokazują doświadczenia innych branż (infrastruktura liniowa, energetyka odnawialna, gospodarka odpadami) bez poparcia społecznego i samorządowego nie jest możliwy dynamiczny rozwój żadnego sektora. 2 Kluczem do efektywnej współpracy przedsiębiorców z samorządami i społecznościami lokalnymi przy projektach związanych z poszukiwaniem i wydobyciem gazu łupkowego jest łagodzenie obaw związanych z wpływem działalności poszukiwawczej i wydobywczej na środowisko i zdrowie ludzi oraz komunikowanie korzyści dla lokalnych społeczności wynikających z prowadzenia inwestycji w obszarze poszukiwawczo-wydobywczym. Podstawą skutecznej komunikacji jest przekazywanie rzetelnej wiedzy na temat stosowanych technologii i ich oddziaływań, uwzględnianie uwarunkowań lokalnych przy planowaniu procesu inwestycyjnego oraz zachowanie pełnej transparentności wszelkich działań. 3 Skala potencjalnych korzyści dla gminy związanych z rozwojem sektora gazu łupkowego w regionie zmienia się w zależności od etapu prac. Najważniejszą korzyścią dla samorządów lokalnych będą dodatkowe wpływy do budżetu gminy z tytułu podatków i opłat.Środki te będą stanowić podstawę do finansowania innych inwestycji w regionie.

9. Dziękuję za uwagę! • Marek Kurkowski • Konsultant • Ernst & Young Business Advisory Tel:+48 (22) 557 62 58 +48 519 511 486 E-mail:marek.kurkowski@pl.ey.com