Konferencja „ Świat różnorodnych kultur, doświadczeń i możliwości”

1. Konferencja „Świat różnorodnych kultur, doświadczeń i możliwości” Wszechnica PolskaSzkoła Wyższa TWP w Warszawie, Kuratorium Oświaty w Warszawie Warszawa, 25 maja 2011 r.

2. Edukacja globalna, pomoc rozwojowa, Milenijne Cele Rozwoju dr Ewa Pogorzała, Instytut Humanistyczny, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu

3. Co to jest edukacja globalna? • Istnieje wiele definicji edukacji globalnej • Centrum Północ-Południe, działające przy Radzie Europy posługuje się następującą definicją: • „Edukacja globalna to edukacja, która otwiera oczy i umysły ludzi na rzeczywistość, uświadamia potrzebę stworzenia świata, w którym będzie więcej sprawiedliwości, równości i będą przestrzegane prawa człowieka.” • „Największym grzechem ludzkości jest nie gniew, ale obojętność. Bo jest nieludzka”.

4. Czy „nasz” Sposób postrzegania świata jest uniwersalny?

5. Komponenty edukacji globalnej Edukacja globalna obejmuje: • Edukację rozwojową • Edukację o  prawach  człowieka • Edukację dla społeczności zrównoważonej • Edukację dla pokoju i zapobiegania konfliktom • Edukację międzykulturową,które są globalnym wymiarem edukacji obywatelskiej.

6. TYDZIEŃ EDUKACJI GLOBALNEJ 2010 • W 2010 roku po raz dwunasty na świecie obchodzony był Tydzień Edukacji Globalnej (13- 21 listopada 2010 r.) • ideą przewodnią w 2010 r. było hasło: “PEACE AND NON-VIOLENCE FOR THE CHILDREN OF THE WORLD”(Pokój i niestosowanie przemocy wobec dzieci).

7. Deklaracja z MAAStricht w sprawie edukacji globalnej • Ramowa struktura europejskiej strategii na rzecz poprawy jakości i wzmocnienia edukacji globalnej w Europie do roku 2015. • Od roku 2009 treści z zakresu edukacji globalnej zawarte zostały w nowej podstawie programowej kształcenia ogólnego. • Edukacja globalna w Polsce. Europejski proces partnerskiego przeglądu edukacji globalnej. Krajowy raport na temat edukacji globalnej w Polsce,GENE Global Education Network Europe, Warszawa 2009. • Raport z procesu międzysektorowego na temat edukacji globalnej, Warszawa, maj 2011.

8. Edukacja rozwojowa • Jest komponentem edukacji globalnej. • Jest skierowana do polskiego społeczeństwa. • U podstaw edukacji rozwojowej leży przekonanie, że ludzi żyjących w różnych krajach i na różnych kontynentach łączą wzajemne zależności, a współczesne problemy międzynarodowe dotyczą nas wszystkich, ponieważ każdy ma wpływ na to, w jakim świecie żyjemy.

9. Według definicji Ministerstwa Spraw Zagranicznych – edukacja rozwojowa to edukacja, która ma na celu: • podniesienie świadomości i poszerzenie wiedzy polskiego społeczeństwa na temat międzynarodowego rozwoju, • ułatwia zrozumienie globalnych współzależności pomiędzy społeczeństwami krajów rozwiniętych a społeczeństwami krajów rozwijających się i przechodzących transformację ustrojową, • skłania do krytycznej refleksji nad odpowiedzialnością za rozwój międzynarodowy, • prowadzi do osobistego zaangażowania i świadomego działania na rzecz walki z ubóstwem na świecie i realizacji Milenijnych Celów Rozwoju.

10. Milenijne Cele Rozwoju (ang. Millennium Development Goals, MDGs) • cele przyjęte przez przywódców 189 państw na szczycie Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2000 roku, • dotyczą redukcji ubóstwa i głodu, zapewnienia równego statusu kobiet i mężczyzn, poprawy stanu zdrowia, poprawy stanu edukacji, walki z AIDS, ochrony środowiska naturalnego oraz zbudowania globalnego partnerstwa między narodami na rzecz rozwoju.

11. Cel 1 Wyeliminować skrajne ubóstwo i głód • Zmniejszyć o połowę liczbę ludzi, których dochód nie przekracza 1 dolara dziennie • Zmniejszyć o połowę liczbę ludzi, którzy cierpią głód

12. Cel 2 Zapewnić powszechne nauczanie na poziomie podstawowym • Zapewnić wszystkim chłopcom i dziewczętom możliwość ukończenia pełnego cyklu nauki na poziomie podstawowym

13. Cel 3 Promować równość płci i awans społeczny kobiet • Wyeliminować nierówny dostęp płci do pierwszego i drugiego szczebla edukacyjnego do 2005 roku, a na wszystkich szczeblach do 2015 roku

14. Cel 4 Ograniczyć umieralność dzieci • Zmniejszyć o 2/3 wskaźnik umieralności dzieci w wieku do lat 5

15. Cel 5 Poprawić opiekę zdrowotną nad matkami • Zmniejszyć o 3/4 wskaźnik umieralności matek

16. Cel 6 Ograniczyć rozprzestrzenianie się HIV/AIDS, malarii i innych chorób • Powstrzymać rozprzestrzenianie się HIV/AIDS i ograniczyć ilość nowych zakażeń • Powstrzymać rozprzestrzenianie się malarii i innych groźnych chorób i ograniczyć ilość zachorowań

17. Cel 7 Stosować zrównoważone metody gospodarowania zasobami naturalnymi • Uwzględnić zasady zrównoważonego rozwoju w krajowych strategiach i programach; stosować metody hamujące zubożenie zasobów środowiska naturalnego • Zmniejszyć o połowę liczbę ludzi pozbawionych stałego dostępu do czystej pitnej wody • Do 2020 roku osiągnąć znaczącą poprawę warunków życia przynajmniej 100 milionów mieszkańców slumsów

18. Cel 8 Stworzyć globalne partnerskie porozumienie na rzecz rozwoju

19. „Łatwiej powiedzieć, niż zmierzyć” • Czy rozwój da się skwantyfikować?, jak go zmierzyć? • PKB per capita, • HDI – Human Development Index (wskaźnik rozwoju społecznego z uwzględnieniem PKB per capita), • HPI – Human Poverty Index (dobrostan społeczeństwa niezależnie od dochodu), • GDI – Gender-related Development Index (rozwój społeczny w kontekście płci), • HPI – Happy Planet Index (Wskaźnik Szczęśliwiej Planety), • Gini Index (rozwarstwienie dochodów), • http://www.gapminder.org

20. THE BASIC CAPABILITIES INDEX: miara „godności dla wszystkich” • BCI jest wyznaczany przez 3 wskaźniki : • 1) odsetek dzieci, które skończyły 5 klas w systemie edukacji • 2) odsetek dzieci, które dożyły piątego roku życia (wyliczany w oparciu o wskaźnik umieralności dzieci poniżej piątego roku życia), • 3) odsetek porodów odebranych przez wykwalifikowany personel medyczny. • Basic Capabilities Index 2008 „Zbyt wolno!” • Milenijne Cele Rozwoju nie zostaną osiągnięte do roku 2015, przy tym tempie rozwoju.

21. POMOC ROZWOJOWA • Wg polskiego MSZ: • Pomoc rozwojowa stanowi odpowiedź ze strony krajów rozwiniętych na problem ubóstwa, z którym w XXI wieku boryka się wiele krajów. Kraje biedne nie są w stanie rozwijać się wyłącznie własnymi siłami, dlatego korzystają z pomocy innych państw i instytucji międzynarodowych. Przezwyciężenie globalnej luki rozwojowej stanowi wyzwanie dzisiejszych czasów. Problemy głodu i ubóstwa wymagają z jednej strony rozwiązań ogólnoświatowych, z drugiej zaś konieczne jest zaangażowanie każdego państwa z osobna. • www.polskapomoc.gov.pl

22. Formy i rodzaje pomocy • Podstawowymi formami pomocy rozwojowej są: pomoc finansowa, rzeczowa i techniczna. • Pomoc dwustronna jest kierowana bezpośrednio do instytucji, organizacji i osób w kraju-biorcy. • Pomoc trójstronna polega na udzielaniu pomocy rozwojowej wspólnie z innym krajem-donatorem. • Pomoc wielostronna jest udzielana za pośrednictwem instytucji międzynarodowych.

23. Pomoc rozwojowa a pomoc humanitarna • Pomoc humanitarna (ang. humanitarianaid, assistance) - pomoc doraźna, zaspokajająca najbardziej podstawowe potrzeby zachowania życia i godności ofiar sytuacji nadzwyczajnych, takich jak kataklizmy, katastrofy, konflikty zbrojne.

24. ODA – Oficjalna Pomoc rozwojowa • Oficjalna Pomoc Rozwojowa (ang. Official Development Assistance, ODA) - darowizny i pożyczki przekazane krajom rozwijającym się przez oficjalne instytucje rządowe państw-dawców lub organizacje międzynarodowe, mające na celu wsparcie rozwoju gospodarczego i dobrobytu w tych krajach. • Pożyczki są liczone jako Oficjalna Pomoc Rozwojowa tylko wtedy, gdy zawierają element darowizny o wartości przynajmniej 25% wartości pomocy.

25. Dlaczego pomoc rozwojowa jest potrzebna? • Załóżmy, że świat jest wioską liczącą 100 mieszkańców... • 51 kobiet, 49 mężczyzn (odwrotne proporcje w niektórych krajach azjatyckich z uwagi na preferowanie narodzin chłopców), • 50 osób jest poniżej 25 roku życia, • 20 mężczyzn jest właścicielami 80% wioski i jej majątku,

26. 1 kobieta posiada na własność kawałek ziemi, • 1 osoba jest właścicielem 50% wioski i jej majątku, • 5-6 kobiet jest ofiarami gwałtu, • 42 osoby nigdy nie piją wody zdatnej do picia, • 50 osób mieszka w wiosce, pozostali są rozproszeni poza nią,

27. 33 mieszkańców, w tym 23 kobiety, żyje w warunkach konfliktu zbrojnego, • 5 mężczyzn i 1 kobieta są żołnierzami, policjantami lub żandarmami, • 5 dzieci pracuje w warunkach niewolniczych, • 60 osób, z czego 40 mężczyzn, umie czytać i liczyć, • 50 mieszkańców korzysta ze świadczeń służby medycznej, • 8 osób ma dostęp do komputera, z czego 6 posiada dostęp do Internetu,

28. 80 osób wyznaje jakąś religię, z czego 40 jest zmuszane do jej praktykowania, 20 kolejnych nie praktykuje wcale, zaś 5 praktykuje z narażeniem życia, • do wioskowej biblioteki mają dostęp tylko 24 osoby, do kina chodzi jedna osoba, ciągle ta sama, • elektryczność jest odcięta przez połowę doby, z braku środków, 30 osób wykorzystuje 90% zasobów naturalnych i energetycznych wioski, • 5 osób już kiedyś było na wakacjach, 10 osób wyjedzie na wakacje w okresie najbliższych 5 lat. • Źródło: http://www.polskapomoc.gov.pl/Materialy,edukacyjne,227.html

29. Gdzie szukać materiałów edukacyjnych dotyczących edukacji globalnej? • „Edukacja globalna w każdej szkole" – publikacja przygotowana przez Centrum Edukacji Obywatelskiej i Polską Akcję Humanitarną. • Dostępna w formacie pdf na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej: http://www.men.gov.pl/images/stories/pdf/ceo_edukacja_globalna_2011_www.pdf • Publikacja skierowana jest do nauczycieli. • Porusza zagadnienia związane z migracjami, zmianami klimatu, prawami człowieka, zrównoważonym rozwojem, dostępem do edukacji w krajach rozwijających się oraz ubóstwem. • Podzielona jest na część teoretyczną oraz zestaw ćwiczeń do wykorzystania podczas lekcji.

30. Ośrodek Rozwoju Edukacji • Projekt „Odkrywamy Prawo Humanitarne”. • projekty: „Pomagamy innym – edukacja rozwojowa w szkole", „Regionalne partnerstwo szkół w promocji TEG", „Wiem, rozumiem, działam – edukacja rozwojowa w polskiej szkole” • http://www.edukacjaglobalna-codn.pl • Gimnazjalne projekty edukacyjne z zakresu edukacji globalnej. • www.polskapomoc.gov.pl - portal poświęcony programowi polskiej pomocy zagranicznej.

31. Kampania społeczna Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP)i Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej • http://www.un.org.pl/rozwoj/ • Materiały edukacyjne • http://www.un.org.pl/rozwoj/mdg/

32. Kiedy możemy promować w szkole treści z zakresu edukacji globalnej? • 27 stycznia – Dzień Dialogu z Islamem • 21 marca – Międzynarodowy Dzień Eliminacji Dyskryminacji Rasowej • 8 maja – Światowy Dzień Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca • 14 maja – Dzień Sprawiedliwego Handlu • 21 maja – Dzień Różnorodności Kulturowej • 25 maja – Dzień Afryki • 20 czerwca – Światowy Dzień Uchodźcy • 9 sierpnia – Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej • 8 września – Miedzynarodowy Dzień Przeciw Analfabetyzmowi • 17 października – Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem • 18 grudnia – Międzynarodowy Dzień Imigranta

33. Projekt edukacyjny „Szkoła humanitarna” www.pah.org.pl/szkola_humanitarna.pl • Polska Akcja Humanitarna • szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne z miejscowości do 500 tys. mieszkańców • roczny projekt edukacyjny „Szkoła Humanitarna”, edycja 2011/2012.

34. Konferencja „Rozwój globalny a nowe państwa członkowskie UE – czas na nowe otwarcie?”26-28 maja 2011, Warszawa, SWPS, PKiNPolska Akcja Humanitarna

35. W trakcie konferencji podpisane zostanie porozumienie w sprawie wspierania rozwoju edukacji globalnej w Polsce, pomiędzy Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Edukacji Narodowej oraz Grupą Zagranica. • Defincja edukacji globalnej, wypracowana w trakcie procesu międzysektorowego: • Edukacja globalna to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza ich zakres przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzalezności globalnych. Jej głównym celem jest przygotowanie odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości.

36. Wizja rozwoju edukacji globalnej w Polsce: • Rozszerzenie współpracy instytucji zaangażowanych w działania w zakresie edukacji globalnej. • Upowszechnienie oraz promowanie wypracowanej definicji edukacji globalnej. • Wypracowanie standardów jakości edukacji globalnej. • Stworzenie ogólnodostępnego katalogu dobrych praktyk (działań i narzędzi), które mogą stanowić inspirację dla osób zajmujacych się edukacją globalną. • Stworzenie systemu rekomendacji materiałów z zakresu edukacji globalnej. • Wzmacnianie potencjału instytucji zajmujących się edukacją globalną. • Zwiększenie zainteresowania nowych grantodawców edukacją globalną i umożliwienie udziału w konkursach grantowych możliwie dużej liczbie aktorów edukacji globalnej. • Źródło: Raport z procesu międzysektorowego na temat edukacji globalnej, Warszawa, maj 2011.

37. „zobacz, dotknij, poczuj”www.parkedukacji.swm.pl • Projekt „Park Edukacji Rozwojowej. Zobacz, dotknij, poczuj – nowoczesne narzędzia w edukacji rozwojowej” • Salezjański Wolontariat Misyjny MŁODZI ŚWIATU. • Park Edukacji Rozwojowej to obszar, na którym znajdują się osady z różnych regionów świata (wioska arktyczna, wioska ghańska, wioska peruwiańska, wioska papuaska, wioska mongolska, wioska indiańska). • Park otwarty jest od pn. – pt. w godz. 9.00-16.00, Kraków, ul. Tyniecka 39. • Grupy od 10-25 osób należy zgłaszać z dwutygodniowym wyprzedzeniem e-mail: parkedukacji@swm.pl.