1 / 12

HEMIJA

HEMIJA. UGLJENI HIDRATI PREDAVAČ: SAŠA STEVANOVIĆ. UVOD.

chavez
Download Presentation

HEMIJA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. HEMIJA UGLJENI HIDRATI PREDAVAČ: SAŠA STEVANOVIĆ

  2. UVOD To su najrasprostranjenija jedinjenja u zivom svijetu. Ime su dobili po tome sto je u prvim otkrivenim predstavnicima ove grupe jedinjena odnos ugljenika, vodonika i kiseonika bio takav da je navodio na zakljucak da je ugljenik hidratisan, dakle bruto formula je bila Cn(H2O)n. Kasnije je, medjutim, pronadjen i niz drugih pripadnika ove klase biomolekula, kod kojih ovaj odnos nije zadovoljen, ali je naziv i dalje zadrzan. Pored naziva ugljeni hidrati u upotrebi su i termini saharidi ili seceri. Ugljeni hidrati se sintetizuju iz ugljen-dioksida i vode, procesom koji se odvija u zelenim biljkama i nizim fotosintetskim organizmima, dok ih zivotinje unose u organizam hranom.

  3. PODELA UGLJENIH HIDRATA Prema stepenu slozenosti molekula, ugljeni hidrati se dijele u tri osnovne grupe: • Monosaharidi, koji se hidrolizom ne mogu razloziti na jednostavnija jedinjenja; • Oligosaharidi (grcki oligos � malen po broju), koji su izgradjeni iz 2-10 monosaharidnih jedinica. Najznacajniji iz ove grupe ugljenih hidrata su disaharidi. • Polisaharidikoji sadrze na stotine i hiljade monosaharidnih jedinica.

  4. MONOSAHARIDI • Monosaharidi se hidrolizom ne mogu razloziti na jednostavnija jedinjenja. Po hemijskom sastavu su polihidroksilni aldehidi i ketoni, po cemu postoje dve osnovne grupe monosaharida: aldoze i ketoze. Svaka od ovih grupa se dalje deli prema broju ugljenikovih atoma na • -  Trioze • -  Tetroze • -  Pentoze • -  Heksoze • -  Heptoze

  5. Oksidacijom daju ugljen-dioksid i vodu uz oslobadjanje energije. (CH2O)n + O2 (CO2)n + (H2O)n • Glavni izvor energije u je monosaharid glukoza, koja je i osnovni transportni oblik secera u organizmu. • Monosaharidi su čvrste kristalne supstancije bele boje i slatkog ukusa.

  6. Tipični predstavnici monosaharida su glukoza i fruktoza. • Smeša glukoze i fruktoze u odnosu 1:1 zove se invertni šećer. • Oksidacijom monosaharida nastaju alkoholi.

  7. DISAHARIDI • -Disaharidisu oligosaharidi koji se sastoje od dva kovalentno vezana monosaharida. Iako je glukoza uobicajena transportna forma secera , u nekim organizmima seceri se cesto transportuju u obliku disaharida. Najrasprostranjeniji su: • -   Maltoza koja je sastavljena od dvije glukozne jedinice koje su medjusobno povezane αglikozidnom vezom. • -   Laktoza ili mlijecni secer nastaje vezivanjem D-glukoze i α-D-galaktoze. • -   Saharoza koja nasteje reakcijom jednog molekula α-D-glukopiranoze i jednog molekula β-D-fruktofuranoze.

  8. maltoza laktoza saharoza

  9. Razlaganjem disaharida dobijaju se dva molekula monosaharida. Razlaganje saharoze: saharoza glukoza fruktoza

  10. POLISAHARIDI • Polisaharidisu makromolekuli nastali povezivanjem velikog broja monosaharidnih jedinki glikozidnim vezama. Prema sastavu se dijele na homopolisaharide, koji su izgradjeni od jedne vrste monosaharidnih jedinki i heteropolisaharide, koji sadrze dvije ili vise vrsta monosaharidnih jedinki. Po svojoj bioloskoj funkciji mogu se podijeliti na rezervne i strukturne polisaharide. • Rezervni polisaharidi predstavljaju makromolekule u kojima se cuva (skladisti) hemijska energija potrebna zivim organizmima. Najrasprostranjeniji rezervni polisaharidi su skrob (kod biljaka) i glikogen (kod zivotinja). • Strukturni polisaharidi ucestvuju u izgradnji celijskih struktura. Medju njima je najrasprostranjenija celuloza koja je glavni sastojak celijskih zidova biljaka. Hitin je takodje strukturni polisaharid i glavna je komponenta egzoskeleta zglavkara i celijskih zidova mnogih biljaka, a ima i zastitnu ulogu.

  11. Tipični predstavnici polisaharida su skrob i celuluza. • Skrob i celuloza su polimeri glukoze. • Različito hemijsko i fizičko ponašanje skroba i celuloze posledica je njihove različite strukture. • Primeri razlike u fizičkom i hemijskom ponašanju: Skrob se delimično rastvara u vrućuj vodi a celuloza ne. Skrob reaguje sa jodom gradeći jedinjenje plave boje, dok celuloza ne reaguje sa jodom.

  12. PRIMENA SKROBA I CELULOZE • Skrob se svakodnevno koristi u ishrani ljudi i životinja (unosi se preko žitarica) • Skrob služi kao izvor energije u organizmu. • Skrob se u industruji koristi za dobijanje lepka, etanola i kao punilac u farmaceutskoj industriji. • Celuloza u organizmu održava pravilan rad creva. • U industriji se od celuloze dobijaju: papir, celofan, veštačka vlakna i eksploziv.

More Related