1 / 25

OSNOVI GEOFIZIČKOG KAROTAŽA

OSNOVI GEOFIZIČKOG KAROTAŽA. Deseto predavanje. DIPMETAR - KAROTAŽ PADA I PRAVCA PRUŽANJA SLOJEVA. DIPMETAR - KAROTAŽ PADA I PRAVCA PRUŽANJA SLOJEVA Dipmetar je mikroelektrični geofi zički karotažni uređaj za merenje pravca pružanja i padnog ugla slojeva .

chaim-freeman
Download Presentation

OSNOVI GEOFIZIČKOG KAROTAŽA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. OSNOVI GEOFIZIČKOGKAROTAŽA Deseto predavanje DIPMETAR - KAROTAŽ PADA I PRAVCA PRUŽANJA SLOJEVA

  2. DIPMETAR - KAROTAŽ PADA I PRAVCA PRUŽANJA SLOJEVA Dipmetar je mikroelektrični geofizički karotažni uređaj za merenje pravca pružanja i padnog ugla slojeva. Dipmetar je prvi put primenjen 1930. godine, a vršena je registracija krivih sopstvenog potencijala (SP). Od 1946. godine koriste se uređaji koji registruju specifičnu električnu otpornost (SEO), pomoću trokrakog mikrofokusirajućeg sistema. Od 1978. godine koristi se četvorokraki merni sistem, a danas se koriste uređaji sa 4 ili 6 papuča. Savremeni uređija imaju po dva fokusirajuća sistema na svakoj od 4 papuče, tako da se dobija 8 merenih krivih promene SEO.

  3. Dipmetar se primenjuje za određivanje strukturnih i stratigrafskih svojstava ispitivanog područja. Na osnovu analize i interpretacije podataka merenja dipmetrom, mogu da se dobiju informacije o geološkim strukturnim oblicima (strukturni pad, rasedi, nabori, diskordance,...) i podaci o procesima sedimentacije u basenu (energija i tip depozicione sredine, količina i pravac pritoka sedimentnog materijala, relativna dubina vode, ...). Pri interpretaciji rezultata merenja dipmetrom, koriste se i svi drugi raspoloživi podaci o ispitivanom prostoru, a pre svega rezultati merenja drugim geofizičkim karotažnim postupcima.

  4. PRINCIP RADA Dipmetar je uređaj za merenje SEO, koji radi na istom principu kao i mikrolaterolog. Vertikalna rezolucija rezultata merenja zavisi od tipa elektroda i brzine kretanja sonde, a obično iznosi oko 0.3cm (320 podataka/metru), što omogućava registraciju vrlo tankih proslojaka. Određivanje položaja ravni u prostoru na osnovu rezultata merenja dipmetrom

  5. Konvencionalni uređaj registruje četiri krive SEO, pri čemu su susedne papuče pod uglom od 900. Korelacijom krivih SEO određuje se položaj ravni u prostoru (potrebne su najmanje 3 tačke), odnosno padni ugao i pravac pružanja slojeva. Određivanje položaja ravni u prostoru na osnovu rezultata merenja dipmetrom

  6. Neophodno je da je poznat položaj instrumenta u toku merenja. Orijentacija instrumenta u prostoru određuje se na osnovu devijacije bušotine (otklon ose bušotine od vertikale), azimuta papuče broj 1 (ugao otklona od pravca severa, meren u horizontalnoj ravni) i ugla koji zaklapaju papuča broj 1 i osa bušotine. Za merenje ovih parametara koriste se posebni instrumenti, koji su sastavni deo sonde dipmetra. Određivanje položaja ravni u prostoru na osnovu rezultata merenja dipmetrom

  7. Registrovane krive SEO prikazuju se na linearnoj skali. Prati se odnos minimalnih i maksimalnih vrednosti SEO na sve 4 krive, odnosno vrši se kvalitativna analiza krivih. Mali radijus istraživanja (oko 2.5cm) omogućava detekciju formacije iza isplačnog kolača, uz minimalan uticaj fluda koji potiču iz formacija. Prenos podataka merenja vrši se pomoću telemetrijskog sistema. Određivanje položaja ravni u prostoru na osnovu rezultata merenja dipmetrom

  8. Merenja dipmetrom ne mogu da se izvode u zacevljenim bušotinama, a problemi se javljaju pri merenjima u bušotinama pod velikim nagibom (preko 450). Kod bušotina sa isplakom na bazi nafte ili gasa koriste se specijalne elektrode, koje se urezuju u zid bušotine. Određivanje položaja ravni u prostoru na osnovu rezultata merenja dipmetrom

  9. OBRADA I PRIKAZ PODATAKA Obrada podataka vrši se na računarima, uz korišćenje specijalizovanih programa. Podaci se obrađuju na različite načine, za potrebe strukturne ili stratigrafske analize. Proces obrade vrši se u dve osnovne faze. Korelacija krivih SEO

  10. Prva faza obuhvata korelaciju krivih SEO i određivanje međusobnog odnosa (pomaka) karakterističnih anomalija. Druga faza je izračunavanje elemenata pada (ravni slojevitosti, na primer), na osnovu položaja karakterističnih anomalija (pomaka), uz uvođenje korekcije za položaj instrumenta. Korelacija krivih SEO

  11. Postoje različiti načini prikaza obrađenih podataka. Osnovni način prikaza podataka dipmetra je vektorski dijagram. Vektorski dijagram je predstavljen tačkom i kratkom duži. Tačka pokazuje vrednost padnog ugla sloja, koja se očitava na skali. Kratka duž prikazuje azimut pada sloja. Vektorski dijagram

  12. Pored elemenata pada, na dijagramu mogu da se nalaze i drugi podaci (podaci o prečniku bušotine - dve krive kalipera, krive SP ili prirodne gama radioaktivnosti, itd). Vektorski dijagram

  13. INTERPRETACIJA PODATAKA I PRIMENA • Rezultati merenja dipmetrom, u korelaciji sa rezultatima primene drugih geofizičkih karotažnihpostupaka, koriste se za geološku interpretaciju, odnosno kreiranje geološkog modela ispitivanog prostora. • Rezultati merenja dipmetrom koriste se za: • - određivanje strukturnog pada slojeva, • otkrivanje, lociranje i određivanje položaja raseda, nabora i • diskordanci, • određivanje geometrije i trenda razvoja kolektora ili akvifera na • osnovu lociranih depozicionih oblika (prudovi, sedimentne • ispunekanala, različiti tipovi slojevitosti), • - određivanje pravca dotoka sedimentnog materijala (pravci • paleotransporta), • - procenu energije i tipa depozicione sredine, • - detekciju prirodno frakturiranih zona, itd.

  14. Strukturna analiza Strukturna analiza daje elemente pada strukturnih oblika, kao što su rased, nabor, diskordanca i strukturni pad. Pri strukturnoj analizi se vrši definisanje trenda padnih uglova u određenim intervalima. Različiti strukturni oblici prouzrokuju različite trendove padnih uglova na vektorskom dijagramu. Radi lakše interpretacije uvedena je tehnika bojenja osnovnih trendova, a u praksi se najčešće koriste crveni, zeleni, plavi i žuti oblik.

  15. Osnovne karakteristike bojenih oblika su: Zeleni oblik- konstantne vrednosti padnih uglova i azimuta pada (strukturni pad slojeva); Žutioblik- vrednosti padova i azimuta su rasute (rasedne zone, nabori, breče); Bojeni oblici trendova padnih uglova na vektorskom dijagramu

  16. Crveni oblik- sa dubinom se povećava vrednost padnih uglova, azimut ostaje isti (antiklinale, diskordance, rasedi); Plavi oblik- vrednosti padova se smanjuju sa dubinom, azimut ostaje isti (paleostrujanja,rasedi, diskordance). Bojeni oblici trendova padnih uglova na vektorskom dijagramu

  17. Prikazana je interpretacija diskordance, na osnovu vektorskog dijagrama dipmetra.

  18. Prikazana je interpretacija diskordance, na osnovu vektorskog dijagrama dipmetra.

  19. Prikazana je interpretacija normalnog raseda, na osnovu vektorskog dijagrama dipmetra.

  20. Prikazana je interpretacija nabora i reverznog raseda, na osnovu vektorskog dijagrama dipmetra.

  21. Primeri

  22. Primeri

  23. Stratigrafska analiza Pod stratigrafskom analizom podrazumeva se opis sredine sedimetacije jedne formacije ili više formacija, kao i njihova međusobna povezanost. Podaci dipmetra su unapredili analizu i izdvajanje sedimentata različitih depozicionih sredina u bušotinama. Analiza podataka dipmetra daje informacije o procesima taloženja u depozicionim sredinama, energiji(brzini)ipravcu paleostrujanja pri transportu i sedimentaciji,specifičnim depozicionim oblicima, položaju izvora sedimentacionog materijala, itd.

  24. Hvala na pažnji!

  25. Da li ima pitanja?

More Related