ด้วยโปรแกรม Microsoft Word เพื่อแปลเป็นอักษร เบรลล์ สำหรับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเห็น

1. คู่มือการพิมพ์หนังสือแบบเรียน หนังสือส่งเสริมการอ่านและ เอกสารประกอบการเรียนการสอน ด้วยโปรแกรม Microsoft Word เพื่อแปลเป็นอักษรเบรลล์สำหรับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเห็น

2. โดย เรณู ทรงคำ งานพัฒนาแหล่งเรียนรู้ สื่อ เทคโนโลยี และนวัตกรรม โรงเรียนสอนคนตาบอดภาคเหนือ ในพระบรมราชินูปถัมภ์ จังหวัดเชียงใหม่ E-Mail: nok_renoo_songkam@hotmail.co.th

3. การพิมพ์ด้วยโปรแกรม Microsoft Word เพื่อแปลเป็นอักษรเบรลล์ มีวิธีการพิมพ์ และจัดรูปแบบตามขั้นตอนต่อไปนี้

4. 1. สร้างไฟล์เอกสารบนโปรแกรม Microsoft Word 2. เลือกตัวอักษร Angsana New ขนาด 16 ปกติ โดยไม่เลือกการเน้นดำ ไม่เลือกแบบอักษรตัวเอียง ไม่เลือกการขีดเส้นใต้ตัวอักษร

5. 3. การพิมพ์หน้าปกหนังสือ ให้พิมพ์ที่ปกใน (ชื่อหนังสือ สาระการเรียนรู้ ผู้แต่ง สำนักพิมพ์ พิมพ์ครั้งที่ ปี พ.ศ. ที่พิมพ์ ) 4. การพิมพ์หน้าสารบัญ ให้กดแป้น Tab 1 ครั้ง พิมพ์เรื่องตามสารบัญ เคาะ Space Bar 1 เคาะ ใส่หมายเลขหน้าตามสารบัญ

6. 5. การพิมพ์เนื้อหาของหนังสือ ก่อนที่จะพิมพ์เนื้อหาของหนังสือในแต่ละหน้า ผู้พิมพ์จะต้องพิมพ์หมายเลขหน้าปกติ ตามหนังสือต้นฉบับทุกครั้ง โดยการพิมพ์ ด้วยเครื่องหมายลบ (- ) ประมาณ 34 ครั้ง เคาะเว้นวรรค 1 เคาะ แล้วจึงพิมพ์เลขหน้าตามหนังสือต้นฉบับ

7. ตัวอย่าง ---------------------------------- 1 6. การพิมพ์ย่อหน้าใหม่ทุกครั้ง ให้กดแป้น Tab 1 ครั้ง แล้วพิมพ์ไปจนจบเนื้อหาของแต่ละ ย่อหน้า โดยไม่ต้องกดแป้น Enter ในแต่ละบรรทัด

8. 7. การพิมพ์ตาราง ในการพิมพ์เนื้อหาที่เป็นตารางเพื่อแปลเป็นอักษรเบรลล์นั้นไม่สามารถพิมพ์ได้ เนื่องจากโปรแกรมที่ใช้ในการแปลอักษรปกติ เป็นอักษรเบรลล์นั้นไม่สามารถแปลตารางให้เป็นตารางอักษรเบรลล์ได้เหมือนกับตารางในหนังสือต้นฉบับได้ ดังนั้น ผู้พิมพ์จะต้องพิมพ์ตารางออกมาให้อยู่ในรูปของการบรรยายเนื้อหาในตาราง ดังตัวอย่างต่อไปนี้

9. ตัวอย่างการพิมพ์เนื้อหาที่เป็นตารางตัวอย่างการพิมพ์เนื้อหาที่เป็นตาราง ตัวอย่างตารางปกติ

10. การพิมพ์ตารางเพื่อแปลเป็นอักษรเบรลล์ ต้องพิมพ์ตามรูปแบบดังต่อไปนี้

11. ตารางแสดงสงครามระหว่างไทยกับพม่า 24 ครั้ง ในสมัยอยุธยา ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2081 ในรัชสมัยของ กษัตริย์ไทย สมเด็จพระไชยราชาธิราช กษัตริย์พม่า พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ สงครามที่เกิดขึ้น – พม่าตีเมืองกราน ไทยตีคืนได้ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2091 ในรัชสมัยของ กษัตริย์ไทย สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ กษัตริย์พม่า พระเจ้าตะเบ็ง-ชะเวตี้ สงครามที่เกิดขึ้น – สงครามครั้งนี้ไทยสูญเสีย สมเด็จพระสุริโยทัย

12. 8. การพิมพ์ช่องว่างสำหรับการเติมคำในช่องว่าง ให้พิมพ์เครื่องหมายลบ (- ) แทนช่องว่างเท่านั้น ในช่องว่างสั้นๆ ให้พิมพ์เครื่องหมายลบ จำนวน 3 ครั้ง โดยเว้นวรรคหน้า-วรรคหลัง 1 เคาะ ในช่องว่างที่ต้องเติมข้อความยาวๆ ให้พิมพ์เครื่องหมายลบประมาณ 30 ครั้ง จำนวน 2 บรรทัด

13. ตัวอย่างให้นักเรียนเติมคำในช่องว่างให้ถูกต้อง พยัญชนะไทยมีทั้งหมด --- รูป --- เสียง บันทึกผลกิจกรรม ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของวัยรุ่น ------------------------------ ------------------------------

14. หมายเหตุ เครื่องหมาย * (ดอกจัน) ........ (จุด) ห้ามใช้ ให้เปลี่ยนไปใช้เครื่องหมาย ลบ (- ) แทน 10. การพิมพ์หัวข้อที่มีการเรียงลำดับกัน โปรแกรมมักจะขึ้นหัวข้อใหม่โดยอัตโนมัติ ให้ผู้พิมพ์ลบ หัวข้อที่ขึ้นมาโดยอัตโนมัติทิ้ง แล้วพิมพ์ซ้ำใหม่ทุกครั้ง

15. 11. วิธีการแทนค่า คำ ใน Microsoft Word ก่อนนำไปแปลเป็นอักษรเบรลล์ คำที่มีอักษรนำ แล้ว ประสมด้วย สระเอียสระเอือ สระเออ เช่น หย สบ คำตัวอย่างเช่น เหยียด เหยียบ เหยี่ยว เหยื่อ เสบียง เผชิญ เผอิญ เสรีภาพ ฯลฯ

16. ให้แทนค่าคำได้ดังนี้ หเยียดหเยียบหเยี่ยวหเยื่อสเบียงผเชิญผเอิญ เส-รีภาพ –ล คำอื่นๆ ที่มาจากภาษาต่างประเทศ ประสมด้วย สระเอีย และสระเอือ สามารถตรวจสอบก่อนการแปล ด้วยการคัดลอกเป็นคำแล้วนำไปทดสอบการแปล ถ้าแปลผิดอักษรเบรลล์มาตรฐาน ให้ทำการแก้ไขโดยการแทนค่าคำได้เช่นเดียวกับหลักการแทนค่าคำข้างต้น

17. 12. การแปลเอกสารที่พิมพ์ด้วยโปรแกรม Microsoft Word เป็นอักษรเบรลล์ ให้คัดลอกไฟล์ไปเปิดในโปรแกรม TBT for windows (TBT) หรือโปรแกรม CMU Braille Thai แล้วเลือกคำสั่งแปล โปรแกรมจะดำเนินการแปลเป็นอักษรเบรลล์ตามไฟล์ต้นฉบับ หลังจากนั้นให้คัดลอกไฟล์อักษรเบรลล์ นำไปเปิดในโปรแกรม The Duxbury Braille Translator (DBTwin) เพื่อจัดรูปแบบและแก้ไขให้ถูกต้องตามอักษรเบรลล์มาตรฐาน

18. วิธีการแทนค่าคำใน The Duxbury Braille Translator (DBTwin) หลังการแปล ให้เป็นอักษรเบรลล์มาตรฐาน เช่น เส-รีภาพ (เสรีภาพ), -ล (ฯลฯ), 1-2, 1/2, มีวิธีการดังต่อไปนี้

19. กด Ctrl A แล้ว กด F6 Text to find: พิมพ์คำอักษรเบรลล์ที่แปลผิด Backward Search: เช็คเครื่องหมาย (/) Replace with: พิมพ์คำอักษรเบรลล์ที่ถูกต้อง OK All Enter

20. ตัวอย่างการแทนค่าคำ • เสรีภาพ • Text to find: fs-r2,?*? • Backward Search: เช็คเครื่องหมาย (/) • Replace with: fsr2,?*? • OK • All Enter

21. ฯลฯ • Text to find: -l • Backward Search: เช็คเครื่องหมาย (/) • Replace with: ;l • OK • All Enter

22. 1-2 • Text to find: #a-#b • Backward Search: เช็คเครื่องหมาย (/) • Replace with: #a-b • OK • All Enter

23. 1/2 • Text to find: #a/#b • Backward Search: เช็คเครื่องหมาย (/) • Replace with: #a/b • OK • All Enter

24. 13. การจัดรูปแบบของหนังสือ หรือเอกสารที่แปลเป็น อักษรเบรลล์แล้ว

25. ในขั้นตอนการจัดรูปแบบหนังสืออักษรเบรลล์ให้ตรงตามหนังสือปกติ ถ้าการพิมพ์เอกสารขั้นต้นถูกต้องตามหลักเกณฑ์ที่ได้กล่าวมาข้างต้นแล้ว เอกสารที่แปลออกมาจะมีรูปแบบตรงตามหนังสือต้นฉบับเกือบทั้งหมด ยกเว้นจะมีเลขหน้าที่ไม่ต้องการเพราะจะเป็นเลขหน้าที่ซ้อนกับเลขหน้าอักษรเบรลล์ที่โปรแกรมขึ้นให้อัตโนมัติ ให้ผู้พิมพ์ลบเลขหน้านั้นออกให้หมด