TÜRKİYE DE TIP EĞİTİMİNE BAKIŞ

1. TÜRKİYE DE TIP EĞİTİMİNE BAKIŞ Dr. Mehmet Demirhan

2. SUNUM İÇERİĞİ • Dünyada Tıp Eğitimi • Türkiye de planlama • Türkiye deki tıp fakültelerine bakış • Tıp Fakültelerindeki eğitim modelleri • İngilizce Tıp Eğitimi • UTEAK (Ulusal tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulu)

3. TIP EĞİTİMİNİN AMACI, TÜM İNSANLARIN SAĞLIKLI YAŞAMALARINI SAĞLAMAK İÇİN HEKİM YETİŞTİRMEKTİR. (Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu)

4. Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu 7-12 Ağustos 1988 - Edinburgh 1- Eğitim programlarının yürütüldüğü alanlar genişletilmeli, yalnız hastaneler değil, toplumun tüm sağlık kaynakları eğitime katılmalıdır. 2- Eğitim programları ulusal sağlık sorunlarını yansıtacak biçimde düzenlemelidir. 3- Öğretimin yaşam boyu sürmesi gerçekleştirilmelidir. Günümüzde çok yaygın olan “pasif” eğitimin yerine, kişisel yönlendirme, bağımsız çalışma ve küçük gruplar oluşturma gibi “aktif” öğrenim yollarına ağırlık verilmelidir. 4- Program ve sınavlar yalnızca bilginin saklanmasını ve anımsanmasını değil, mesleki beceri ve sosyal değerleri de geliştirecek biçimde hazırlanmalıdır. 5- Öğretmenler (öğretim üyeleri) yalnızca belli bir konuda uzman olarak değil, eğiticiler olarak yetiştirilmelidir. 6- Bilim eğitimi ve pratik eğitimin el ele yürütülmesine çalışılmalıdır. Klinik ve toplum içinde “problem çözme “ bir öğretim yöntemi olarak benimsenmelidir.

5. DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI- 2005 1- Tıp fakülteleri eğitim ve araştırma hizmetleri yerine, kamu kuruluşları gibi hizmet vermeye yönelmiştir. Öğretim elemanları bu yatakları öğrenci eğitimi için kullanmayıp, tedavi hizmetlerinde kullandıklarından öğrencilere ayırdıkları süreler ve yüzyüze eğitim olasılığı azalmaktadır. 2- Öğretim üyeleri, fakültede geçirdikleri sürenin çoğunu poliklinik, tedavi ve ameliyathanede harcamaktadır. 3- Zorunlu hizmet bile hekim dağılımını dengeleyememiş, hekimlerin yarıdan çoğu üç büyük kentte toplanmıştır. 4- Tıp eğitimi çekiciliğini kaybetmiş, uzmanlaşma eğilimi artmıştır. 5- Gerek pratisyen, gerekse de uzmanlar için “mezuniyet sonrası eğitim” üzerinde çok konuşulmuş, fakat kesin çözüm bulunamamıştır. 6- Hiçbir bilimsel veriye dayanmadan hızla tıp fakülteleri açılmıştır

6. Yıllara göre Tıp Fakülteleri (YÖK)

7. Yıllara göre Tıp Fak. Öğrenci sayıları

10. 2006-2007 öğrenci kontenjanları

11. Öğrenci Merkezli Eğitim?? • İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Öğrenci Kontenjanları • 1978 200 • 1998 380 • 2009 500

12. 47 Tıp Fak 31 Karma %65 12 Eğt. Merk %25 4 Öğren. Merk %8

13. Müfredatlar İncelendiğinde38 Entegre %805 Klasik %124 PDO %8

14. Tıp Fak. Eğitim Modelleri

19. İngilizce Tıp Eğitim • Marmara Tıp Fakültesi • Hacettepe Tıp Fakültesi ( İng) • İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ( İng) • Gazi Tıp Fakültesi* (İng) • Yedi Tepe Tıp Fakültesi • Koç Tıp Fakültesi

20. Prof. Dr. Aydın Sav; Marmara Üniv. Patoloji

22. Türkiye Tıp Fak. Sayısında Dünyada 12. sıradadır • Boulet J et al; An overview of the worlds medical schools. Medical Teacher 2007;29;20-26 • Öğrenci alan Tıp Fak. 66 yükseldiğinde bu sayı daha da yukarı çıkacaktır. • Avrupa ülkeleri arasında Türkiye Tıp Fakülteleri sayısında birinciliği almaktadır • Vakıf üniversiteleri Tıp Fak. Son yıllarda büyük bir artış göze çarpmakta (2009*Toplam 10)

23. ULUSAL TIP EĞİTİMİ AKREDİTASYON KURULU uteak

24. uteak • Ülkemizde mezuniyet öncesi tıp eğitimin amacı toplumun gereksinimlerine yönelik niteliklihekim yetiştirmektir. • 1990’lı yıllardan itibaren tıp fakültelerimizde ve ulusal ölçekteçalışmalar ve işbirliği ivme kazanmış 2001 yılında oluşturulan Ulusal Çekirdek Müfredat(Ulusal ÇEP) ile ilk defa toplumun gereksinimlerine yönelik nitelikli hekim yetiştirmek içineğitim programlarında yer alması gereken konular ve yetkinlikler standardize edilmeyeçalışılmıştır.

25. uteak • Sayıları hızla artan tıp fakültelerimiz arasında, kuruluş tarihi ve bulunduğubölgeden kaynaklanan ve gelişim sürecini de etkileyen önemli farklar vardır • Alt yapı, öğretim kadrosu ve eğitim uygulamaları da değişkenlik göstermektedir.

26. uteak 2005 yılında Dünya Tıp EğitimiFederasyonu (WFME) mezuniyet öncesi, sonrası tıp eğitimi ve sürekli mesleksel gelişimalanları için referans çerçeveler oluşturmuş ve yayınlamış, tanıtmış ve ulusaldüzeydeki gereksinimlere uyarlanarak tıp eğitiminin standardizasyonu ve akreditasyonuiçin kullanılmasını önermiştir.

28. Türkiye için hazırlanan Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal Standartları: Dünya Tıp EğitimiFederasyonu Global Standartları; Avrupa Spesifikasyonları ve ABD Tıp Eğitiminde İşbirliğiKomitesi’nin (LCME) Tıp Doktoru Derecesi Veren Tıp Eğitimi Programlarının Akreditasyonuİçin Standartları’ndan yararlanılarak ülkemiz koşullarına uygun şekilde Ulusal Tıp EğitimiAkreditasyon Kurulu (UTEAK) tarafından geliştirilmiştir.

29. Uteak Ulusal Standartlar; Öğrenciler, eğiticiler, eğitim programıve fakülte yapısına yönelik konularıkapsayan dokuz ana ve 36 alt başlık altında toplanmıştır. Her bir başlık farklı sayıda temel ve gelişimstandardını içermektedir. Temel standartlar(TS), tıp eğitiminde “mutlak” olması gerekenler standartları, Gelişim standartları (GS) ise tıp eğitiminde niteliği artırmaya yönelik standartları tanımlamaktadır.

30. Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulu • Başkan Prof.Dr. İskender Sayek TTB - Tıp Fakülteleri • Başkan Yrd. Prof.Dr. Gülşen Kandiloğlu Ege ÜTF • Sekreter Doç.Dr. H.İbrahim Durak Tıp-DEK Sekreteri • Üye Yrd.Doç.Dr. Kemal Alimoğlu Akdeniz ÜTF (TEAD) • Üye Prof.Dr. Ayşen Bulut İstanbul Ü İstanbul TF • Üye Prof.Dr. Melikşah Ertem Dicle ÜTF (TEAD) • Üye Prof.Dr. Berna Musal Dokuz Eylül ÜTF (TEAD) • Üye Prof.Dr. Okan Özcan Gülhane Askeri TF • Üye Prof.Dr. Şevkat Bahar Özvarış Hacettepe ÜTF • Üye Dr. Gülden Aykanat TTB - Pratisyen Hekim • Üye Uzm.Dr. Aytül Çakçı TTB-Eğitim ve Araştırma Hastaneleri • Üye Prof.Dr. Cem Sungur TTB - Serbest Hekim • Üye Özgül Pamukçu İstanbul Ü İstanbul TF Öğrencisi • Üye Boran Yavuz Ankara ÜTF Öğrencisi • Üye Av. Tunç Demircan Toplum Temsilcisi • Üye ...................... Sağlık Bakanlığı

31. Alt KomisyonlarStandartları Belirleme ve Geliştirme Komisyonu • Başkan Prof.Dr. Berna Musal Dokuz Eylül ÜTF (TEAD) • Sekreter Yrd.Doç.Dr. A.Hilal Batı Ege ÜTF (TEAD) • Üye Prof.Dr. Sancar Barış Ondokuz Mayıs ÜTF (Cerrahi Klinik Bilimler) • Üye Prof.Dr. Sabri Kemahlı Ankara ÜTF (Dahili Klinik Bilimler) • Üye Doç.Dr. Özlem Sarıkaya Marmara ÜTF (TEAD) • Üye Yrd.Doç.Dr. E. Melih Şahin Onsekiz Mart ÜTF (TEAD) • Üye Prof.Dr. Ümit Kemal Şentürk Akdeniz ÜTF (Temel Bilimler) • Üye Dr. Ali Demircan Pratisyen Hekim • Üye Gizem Tomaşan Ege ÜTF Öğrencisi

32. Danışmanlık ve Eğitim Komisyonu • Başkan Doç.Dr. Melih Elçin Hacettepe ÜTF (TEAD) • Sekreter Yrd.Doç.Dr. Melis Naçar Erciyes ÜTF (TEAD) • Üye Prof.Dr. Dilek Arman Gazi ÜTF • Üye Doç.Dr. Sibel Kalaça Marmara ÜTF • Üye Yrd.Doç.Dr. Güldal İzbırak Yeditepe ÜTF • Üye Prof.Dr. Gülşen Kandiloğlu UTEAK Başk. Yrd. • Üye Doç.Dr. H.İbrahim Durak UTEAK Sekreteri

33. Değerlendirme ve İzleme Ziyareti Komisyonu • Prof. Dr. Gülriz Ersöz Ankara ÜTF • Prof. Dr. Nurdan Evliyaoğlu Çukurova ÜTF • Prof. Dr. Selim Giray Nak Uludağ ÜTF • Prof. Dr. Seval Akgün Başkent ÜTF • Prof. Dr. Ayşen Bulut İ.Ü. İstanbul TF • Prof. Dr. Kürşat Yıdız Kocaeli ÜTF • Doç. Dr. Fatih Gültekin Süleyman Demirel ÜTF

34. PROGRAM • 1. Amaç ve Hedefler • 2. Eğitim Programı • 3. Öğrencilerin Değerlendirilmesi • 4. Öğrenciler • 5. Program Değerlendirme • 6. Öğretim Elemenlerı (Akademik Kadro) • 7. Eğitsel Kaynak ve Olanaklar • 8. Yönetim ve Yürütme • 9. Sürekli Yenilenme ve Gelişim

35. Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal Standartları 1. AMAÇ VE HEDEFLER: 1.1. Tıp fakültelerinin amaç ve hedeflerinin tanımlanması TS: Tıp fakülteleri eğitim, araştırma ve hizmet öğelerine ilişkin amaç ve hedefleri mutlaka tanımlanmış olmalıdır.

36. 1.2. Eğitim programının amaç ve hedeflerinin özellikleri TS:Tıp Eğitimi Süreci: hekimin toplumdaki rol ve sorumluluklarını yerine getirmesine yönelik yetkinlikleri mutlaka kapsayacak şekildetanımlanmalıdır. Bu tanımlama sürecinde ulusal ve uluslararası tıp eğitimiamaç ve hedefleri mutlaka göz önüne alınmalıdır

37. 1.3. Eğitim amaç ve hedeflerinin duyurulması TS: Tıp fakülteleri eğitimle ilgili amaç ve hedeflerini mutlaka yayınlamış ve tüm taraflarla paylaşmış olmalıdır.

38. 1.4. Eğitim amaç ve hedeflerinin tanımlanmasında paydaş katılımı TS: Tıp fakülteleri eğitimle ilgili amaç ve hedefleri mutlaka ilgili tüm paydaşların geniş katılımıyla tanımlamış olmalıdır.

39. 1.5. Eğitim programlarının düzenlenmesi ve uygulanmasındaözerklik TS: Tıp Fakülteleri yasal süreçleri tamamlamak koşuluyla kendi eğitim programlarını belirlenen temel amaç ve hedefler doğrultusunda düzenlemek ve uygulamak konusunda mutlaka özerkliğe sahip olmalıdır

40. 2. EĞİTİM PROGRAMI : 2.1. Eğitim programı modeli ve öğretim yöntemlerinin tanımlanması TS: Tıp fakülteleri eğitim programı modeli ve öğretim yöntemlerini mutlakatanımlamalıdır

41. 2.2. Tıp fakülteleri eğitim programının temel özelliklerinintanımlanması TS: Tıp fakülteleri eğitim programının temel özelliklerini aşamalara/yıllara göremutlaka tanımlamalıdır.

42. 2.3. Eğitim programının topluma yönelik/topluma dayalı özellikleri TS: Tıp fakülteleri eğitim programını mutlaka toplumun öncelikli sağlıksorunlarını içerecek şekilde kurgulamalıdır

43. 2.4. Eğitim programlarında bilimsel yöntem ve ilkeler ile kanıtadayalı tıbba yer verilmesi TS: Tıp fakülteleri eğitim programları analitik, eleştirel düşünmeyi geliştirecek, bilimsel yöntemlerini içerecek şekilde planlanmalıdır.

44. 2.5. Eğitim programının entegrasyonu TS: Tıp fakülteleri eğitim programlarında dikey ve yatay entegrasyonu mutlakasağlamalıdır.

45. 2.6. Öğrencilerin sahip olması gereken yetkinlikler TS: Tıp fakülteleri eğitim programlarında, öğrencilerin mezuniyet aşamasında sahip olması gereken yetkinlikler mutlaka tanımlanmalı, eğitim programında yer almalı ve değerlendirilmelidir. Bu yetkinlikler şu alanları kapsamalıdır: • Temel ve klinik bilgi ve beceriler • Davranış ve sosyal bilimler, tıpta insan bilimleri, adli tıp, toplumsal öğelerve tıp etiği • Genel hekimlik becerileri

46. 2.7. Eğitim programının ulusal çekirdek müfredata uygunluğu TS: Tıp fakülteleri eğitim programlarında fakültenin kurumsal hedefleri ve önceliklerinin yanı sıra ulusal çekirdek müfredata (ÇEP) uygunluğu mutlaka sağlamalıdır.

47. 2.8. Öğrenciyi mezuniyet sonrası eğitim ve çalışma koşullarınahazırlama TS: Tıp fakülteleri eğitim programları öğrenciyi mezuniyet sonrası eğitim ve çalışma koşullarına mutlaka hazırlamalıdır

48. 3. ÖĞRENCİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: 3.1. Ölçme değerlendirme yöntemlerinin belirlenmesi ve duyurulması TS: Tıp fakültelerinde kullanılan ölçme-değerlendirme yöntem ve ölçütleri mutlaka belirlenmiş, yayınlanmış, öğrenciler ve öğretim üyeleri tarafından biliniyor olmalıdır.

49. 3.2. Ölçme değerlendirme yöntemlerinin yıllara ve aşamalara göretanımlanması TS: Tıp fakültelerinde ölçme değerlendirme yöntemlerinin yıllara ve aşamalara göre kullanımı mutlaka tanımlanmalıdır

50. 3.3. Ölçme değerlendirmede çoklu ve güncel yöntem ve gereçkullanımı TS: Tıp fakülteleri amaç ve öğrenim hedefleri doğrultusunda her aşama/sınavda çoklu değerlendirme yöntem ve gereçlerini mutlaka kullanmalıdır