MIPEX en monitoren van integratie

1. MIPEX en monitoren van integratie Rob Bijl Sociaal en Cultureel Planbureau  Expertmeeting FORUM/British Council,Utrecht - 22 november 2007

2. * Migrant Integration Policy Index - MIPEX * Jaarrapport Integratie (incl. Integratiekaart): tweejaarlijks overzicht van de positie van niet-westerse allochtonen in de smenleving * European Project Immigrants Integration Indicators: ontwikkelen van een gemeenschappelijk systeem van indicatoren om integratie van immigranten in Europa te meten

5. Common Agenda for Integration EC, sept 2005:Integratie van ‘third country nationals’ in de EU Common basic principles: • Integratie is een dynamisch tweerichtings- proces van wederzijdse aanpassing door immigranten en inwoners van de lidstaten • Integratie impliceert respect voor de basiswaarden van de EU • Werkgelegenheid is de sleutel tot integratie • Basiskennis van taal, geschiedenis en instituties van het gastland is onmisbaar voor integratie • Onderwijs is essentieel om immigranten voor te bereiden op succesvolle deelname in de samenleving • Overige: Toegang tot instituties op gelijke basis, stimuleren van interactie, anti-discriminatie

6. 1. MIPEX: - meet wet- en regelgeving per land op 6 terreinen - zet af tegen Europese standaarden - per land 2 –3 beoordelaars - vat samen in indexscore 2. Jaarrapport Integratie: - meet feitelijke objectieve situatie van allochtonen op 10 terreinen - geeft ontwikkelingen in de tijd, trends en cohorten - onderscheidt etnische groepen/ 1ste en 2de generatie / migratieachtergrond

7. 3. European common system of indicators: - zoekt indicatoren voor feitelijke objectieve leefsituatie van allochtonen op relevante maatschappelijke terreinen - vergelijkbaarheid tussen landen: uniformiteit van definities - beschikbare (registratie) data over meerdere jaren: monitoren van ontwikkelingen

8. Indicators on Immigrant Integration - I3 project - Europese Commissie financier - 6 lidstaten: Nederland, Duitsland, Spanje, Portugal, Italië, Denemarken. Doel: bijdragen aan het ontwikkelen van een gemeenschappelijk systeem van indicatoren om integratie van immigranten in Europa te meten.

9. Integratieprocessen : makes and creates : offers , makes INDIVIDUAL CHOICES SOCIETY OPPORTUNITIES and imposes OPPORTUNITIES DEM ANDS RESTRICTIONS - predisposing factors: migration , motive, past - legislation and regulations relating to the traumas r ights of immigrants - human capital: prior education, sex , age, - viewpoints, perception of migrants personality - economic context; resources - social capital: social networks A CQUISITION OF BASIC between SOCIAL RELATIONSHIPS : KNOWLEDGE AND SKILLS individuals from ethnic minorities - language skills and ind ividuals from the autochthonous - social orientation Dutch population : - inter - ethnic contacts - level of focus on the own group, transnationalism in extent and speed of PARTICIPATION SOCIAL DOMAINS - political - socio - economic: labour, education, housing, healthcare - cultural

10. MIPEX pag.4: “Although government policy is only one of the factors which affect integration, it is vital because it sets the legal and political framework within which other aspects of integration occur” - Is dit niet een overschatting van invloed van beleid? • Kracht van human en social kapitaal? • Invloed van economie? • ‘counterfactual’: veronderstel dat er géén beleid was geweest • Mogelijke negatieve effecten van beleid?

11. Nut en noodzaak van monitoren op Europees niveau • meten van verschillende effecten van verschillend integratiebeleid • volgen van het complexe integratieproces, ongeacht of beleid een rol speelt • beter inzicht in (verschillen) integratieprocessen: per groep, per generatie,per maatsch. domein - inzicht in de mate waarin ‘niet-integratiebeleid’ (bijv. onderwijsbeleid) wel/niet bijdraagt aan integratie en gelijke kansen voor migranten

12. Wat is haalbaar onder de huidige omstandigheden? - definities: Wat is een migrant? Wat is integratie? Wie bepaalt dat? - theoretisch kader: welke maatschappelijke domeinen zijn relevant? Welke indicatoren zijn relevant? - welke vergelijkbare gegevens zijn beschikbaar in welke landen: registraties, surveygegevens, kwalitatieve informatie

13. Keuzecriteria indicatoren: pragmatisch! • beperkt aantal, dit betekent prioriteiten stellen • focus op resultaatsindicatoren (wat is bereikt, performance/output/outcome), niet op proces (welk beleid, hoeveel middelen ingezet) • permanente beschikbaarheid van de gegevens: met eenmalige meting (bijv. survey) zijn geen ontwikkelingen in de tijd vast te stellen. Sterke voorkeur voor registraties. • vergelijkbaarheid tussen Europese landen moet mogelijk zijn: > NL en DK koplopers met betrouwbare en permanente databestanden > PT en D middenpositie in beschikbaarheid data > I en S nog zéér beperkt gegevens voorhanden

14. Resultaat - consensus over ‘key areas’ (cf. EU Agenda for Integration): 1. werkgelegenheid, 2. onderwijs, 3. basiskennis over de samenleving (incl. taalvaardigheid) Twee lijsten met indicatoren: • 1. short-term immediate indicators: basic, necessary, realistic and national scope • 2. medium/longterm potential indicators: dienen nog databronnen voor ontwikkeld te worden in de diverse landen

15. MIPEX? Definitiekwesties: ‘migrants’ is geen eenduidige, geen homogene groep en geen voor integratiebeleid hanteerbare term. Gebruikswaarde voor (evaluatie van) beleid: nut en noodzaak? - papieren werkelijkheid? - vaak specifiek groepsgericht beleid nodig - hoe houdbaar zijn de gehanteerde Europese standaarden? Landen verschillen qua startpositie/kwalificatie van hun migranten Scoring: - subjectiviteit: 2 – 3 beoordelaars - validiteit: bijv. : Family reunion: hoe minder regels hoe beter/hogere score. Werkelijkheid is weerbarstiger: bijv. voorkómen van kansarme migranten. - voor- en nadelen van een index: vergelijkbaarheid vs. verlies van relevante onderscheid