Onkolojik Acillerde Girişimsel Radyoloji

1. Onkolojik Acillerde Girişimsel Radyoloji Dr. Celal ÇINAR Ege Üniversitesi Radyoloji Bilim Dalı

2. Tanım • Kanser veya tedavi komplikasyonları sonucunda gelişebilir. • Hayatı tehdit eder • Geç kalınırsa geri dönüşümsüz olabilir. • Kanserin herhangi bir döneminde görülebilir • İlk tanı sırasında • Aktif tedavi alırken • Hastalığın seyrine bağlı olarak ilerleme sırasında

3. Onkolojik Aciller A - Yapısal ve tıkayıcı aciller B - Hemorajik aciller

4. A - Yapısal ve tıkayıcı onkolojik aciller • Superior vena kava sendromu (SVC) • Üriner obstrüksiyon • Malign biliyer obstrüksiyon • Hava yolu obstrüksiyonu • Pulmoner emboli • Santral/port kateter embolisi

5. Süperior Vena Kava Sendromu Patofizyoloji • Obstrüksiyonun nedenleri: • Dıştan bası • Malign nedenler • Damar içi tıkanıklık • Tromboz(port kateter..vb) • Damar duvarının direkt invazyonu • Hızla ilerleyen olay Akut SVC

6. SVC Etyoloji - Malign • Akciğer ca %75’inde neden • NSCLC %50 • SCLC %22 • Sigara ve >50 yaş • Sağ kitlede sık • Ac Ca’nin %3-12’sinde SVC • Lenfoma • SVC’nin %12’inde neden • LAP, <65 yaş • Lenfomaların %8’sinde SVC • Metastatik Ca %9 • Meme ca • Germ-hüc.li tm %3 • Erkek, <40 yaş • βHCG, AFP • Timoma %2 • Myastenia gravis, saf kırmızı hücre aplazisi • Mezotelyoma %1 • Asbest • Diğer Ca %1 Wilson L, N Engl J Med 2007

7. SVC Etyoloji- Benign • SVC’nın % 10-25’inde neden • Substernal guatr • Mediastinal granulomatöz hast. • Histoplasmosis • Tbc • Diğer mediastinal inf. • Pyojenik • Actinomysis • Perikardit • İdiyopatik mediastinal fibroz • Benign mediastinal tm • Bronkojenik kistler • Santral venöz kateter kateterler

8. SVC Semptomlar & Bulgular • Pletore %20 • Artan dispne %54 • Öksürük %54 • Ortopne • Ses kısıklığı %17 • Stridor %4 • Ödem & şişlik • Boyun • Yüz %82 • Üst ekstremite %46 • Üst göğüs kafesi

9. SVC Semptomlar & Bulgular • Kollateral venöz dilatasyon • Boyun venleri %63 • Göğüs kafesi %53 • Abdomen • Görme bozuklukları %2 • Serebral venöz basıncı artar • Senkop %10 • Baş ağrısı %9 • Baş dönmesi %6 • Konfüzyon %4 • Stupor & koma Wilson L, N Engl J Med 2007

10. SVC - Tanı • Anatomik lokalizasyon Torasik BT/BTA • Vasküler özellikler Venografi/RDUS

11. SVC Tedavi • Destek • Steroidler • RT ile semp. artış • Diüretikler • Antikoagulan tedavi • Trombolitik tedavi • Endovasküler tedavi • Balon, stentler • Santral venöz kateter çıkartılması • Radyoterapi • Palyasyon • Küratif • Lenfoma • SCLC • Kemoterapi • SCLC • Lenfomalar • Germ hüc. tm.

12. Akc CA+SVC sendromu

13. Akc CA+ SVC sendromu(Y stent)

14. Akc CA+ SVC sendromu

15. Hava yolu obstrüksiyonu • Trakeobronşiyal obstrüksiyonun en sık endikasyonu bronkojenik karsinomlardır. • Lenfoma, tiroid ve özegagus CA, metastatik lenfadenopati basısına sekonder • Uzun trakeostomi sonrası benign striktürler • Multidisipliner yaklaşımla palyatif amaçlı • bare stent/greft stent/balonlar

17. Üriner Obstrüksiyon • Etyoloji • Prostat/Jinekolojik Ca (Serviks) • Mesane CA • Metastatik hastalık • Fibroz (Post RT) • Semptomlar • Hidronefroz • Böbrek yetmezliği • Üriner enfeksiyon • Hematüri

18. Üriner Obstrüksiyon • Tanı • Renal US • Tedavi • Perkütan nefrostomi • Suprapubik sistostomi

19. İnop Serviks CA+bilateral hidronefroz(ABY)

20. Malign Biliyer Obstrüksiyon • Belirti: • Sarılık • Açık renk dışkı • Koyu idrar • Kaşıntı • Kilo kaybı • Palyatif tedavi (stent) • Etyoloji • Pankreas Ca • Ampulla Vateri Ca • Safra yolları Ca • Hepatosellüler Ca • Metastatik karaciğer tm.ler • Periduktal lenf nodu metastazları olan tm.ler • (gastrik, kolon, meme, akc ca)

21. Klatskin tm

22. İnop Pankreas CA

23. Pulmoneremboli • Maligniteli olgularda derin ven trombozu ve pulmoner emboli sık • Malignite hiperkoagulobilite ve staz nedeni ile derin ven trombozu riski artırmakta • Malignite hastalarında ileri yaş ve immobilizasyon nedeni ile daha sık görülmekte • Maligniteli olgularda antikoagulan kullanma kontrendikasyonları sık(geçirilmiş cerrahi, tümoral kanama..vb) • Malignite ile birlikte pulmoner emboli varsa medikal olarak 3-6 ay düşük molekül ağırlıklı heparin

24. İnop serviks CA+ akut DVT+PE

25. Santral/port kateter fraktürü • Maligniteli olgularda port kateteri yada santral venöz kateterler sık • Klavikula ve kosta arasındaki sıkışmaya bağlı(pinch off fenomeni) kateterde fraktür ve kardiyak migrasyon • Migrasyon gösteren fraktüre katetere sekonder enfektif endokardit ve septisemi gelişebilir. • İmmunsuprese hastalarda enfeksiyon ve septisemi kaynağı • Uygun olgularda vasküler snaire(kement) ile endovasküler ekstraksiyon

27. Frakture port kateter vasküler kement ile çıkartma

28. B - Hemorajik aciller • Karotid blowout sendromu • Masif hemoptizi • Gastrointestinal kanamalar • Ürogenital kanamalar • İatrojenik kanamalar

29. Karotid blowout sendromu • Akut karotis blowout sendromu (CBS) ekstrakranial karotis arterlerin yada major dallarının damar bütünlüğünü bozan rüptürü olarak tanımlanan katastrofik hemoraji ile ilişkili bir patolojidir. • Nazofarenks karsinomu en sık neden olup, diğer baş boyun malign tümorleri de neden olabilir. • En sık internal karotis arter (ICA) petroz segmenttinde görülür. Bu genellikle yüksek doz RT osteonekroza neden olması ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. • Endovasküler tedavi oldukça etkin • Koiller, detachable balonlar, greft stent ve nitinol tıkaçlar embolizasyonda kullanılabilir.

30. Larenx CA-karotid blowout sendromu Abondan kanama: parent arter embolizasyonu

31. Nazofarenks CA+ RT(10 yıl önce)

32. Op.larenx CA+ RT Abondan kanama= CCA greft stent

33. Hipofarenks CA+ internal maksiller arter Pseudoanevrizma embolizasyonu

34. Larenx CA+karotid blowout sendromu

35. Dil kökü CA+lingual arter pseudoanevrizma Koil embolizasyon

36. Dil kökü CA Fasial arter pseudoanevrizma Onyx emb.

37. Masif hemoptizi • Masif hemoptizi deyimi genellikle 24-48 saat içinde 600ml ve üzerindeki kanamaları tanımlamak için kullanılır. • Maligniteye bağlı hemoptizilerde tümör kaynaklı anjiyogenezisin yoğunluğu ve arteriyel beslenmenin karmaşıklığı BAE’nin başarısını belirgin olarak kısıtlar. • %50 ‘ye yakın nüks • İnternal mammariyan arterden, subklaviyan arterden, interkostal arterlerden ve inferiyor frenik arterlerden parazitik beslenme sık • Embolizan ajan olarak 200 mikrondan büyük PVA, koiller kullanılabilir.

38. Lenfoma+ Akciğerde aspergilloma nedeni ile masif hemoptizi

39. Akc CA+ Mediastinal RT Masif hemoptizi

40. Akc CA+ bronşial arter embolizasyonu

41. Gastrointestinal kanamalar • Unrezektabl gastrik tümorlerde aktif ekstravazasyon ve pseudoanevrizma tesbit edilirse selektif embolizasyon • Periampuller bölge tümorlerindeki rekürren kanamalarda proflaktik/Ampirik gastroduodenal arter ve/veya gastrik arter embolizasyonu • Cerrahi sonrasında gelişen pseudoanevrizmaların embolizasyonu • Glue/PVA/koil embolizan ajan

42. Periampuller CA+ GIS kanama Koil+PVA embolizasyon

43. Duodenal tm GDA koil embolizasyon

44. Whipple op Sonrası GDA rekurren pseudoanevrizma Koil emb

45. Rüptüre HCC Kemoembolizasyon

46. İnop Serviks CA ilioenterik fistül greft stent ile tedavisi

47. Ürogenital kanamalar • Hematuri ürogenital sistem malignitelerindeki sık semptom • Renal karsinom(RCC), mesane ve lokal invazyona bağlı jinekolojik maligniteler(serviksCA), prostat CA’da sık görülmekte • Mesane ve prostat CA, pelvik RT sonrasında radyasyon sistiti ve hematolojik maligniteli olgularda siklofosfamide sekonder hemorajik sistitli olgularda intractable(inatçı) hematüri sık • İnoperabl renal tm’ lerde palyatif embolizasyon(alkol, PVA, glue, koil) • İntractable hematuride bilateral internal iliak arter embolizasyonu(PVA, koil)

48. İnoperabl RCC+hematuri PVA+ koil emb

49. İnop. serviks CA+ masif vaginal kanama PVA embolizasyon

50. İntractable hematuri