Wpływ przesuszania podłoża na przeżywalność i migracje kiełży rodzimych oraz pochodzących

1. Wpływ przesuszania podłoża na przeżywalność i migracje kiełży rodzimych oraz pochodzących z regionu pontokaspijskiego Małgorzata Poznańska * Jarosław Kobak * Maciej Krzyżyński * Tomasz Kakareko ** * Zakład Zoologii Bezkręgowców UMK w Toruniu ** Zakład Hydrobiologii UMK w Toruniu Dikerogammarus villosus http://www.paas.co.uk/2010/09/invasive-species-alert-dikerogammarus-villosus/

2. Wstęp Gammarus fossarum Rodzimy Pontogammarus robustoides Piaskolubny Dikerogammarus haemobaphes Nijaki Dikerogammarus villosus Najbardziej inwazyjny

3. Cel pracy • Celem pracy było: • zbadanie przeżywalności kiełży w zależności od uwodnienia podłoża piaszczystego • zbadanie możliwości migracji horyzontalnych i pionowych pod wpływem przesuszania podłoża

4. Założenia woda osady

5. Założenia Pozostanie na miejscu Śmierć w przypadku dalszego przesuszania ? Co robić po obniżeniu się poziomu wody? Migracja horyzontalna w ślad za opadającą wodą Migracja w głąb osadów

6. Przeżywalność Introdukcja 5 kiełży 190 mm woda (15 mm) 160 mm kuweta 45 mm piasek (20 mm) Badania prowadziliśmy w 5 powtórzeniach

7. Przeżywalność Stopniowe wysychanie Codzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża kuweta Równoległa kontrola w kuwetach o stałym poziomie wody

8. Przeżywalność Stopniowe wysychanie Codzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża kuweta Równoległa kontrola w kuwetach o stałym poziomie wody

9. Przeżywalność Stopniowe wysychanie Codzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża kuweta Równoległa kontrola w kuwetach o stałym poziomie wody

10. Przeżywalność Stopniowe wysychanie Codzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża Koniec eksperymentu po stwierdzeniu 100% śmiertelności kiełży czas trwania: do 8 dni kuweta Analizowana zmienna: uwodnienie podłoża, przy którym następowała 90% śmiertelność kiełży

11. Przeżywalność LC 90 w odniesieniu do uwodnienia podłoża 0 5 10 15 Probit analysis 9,8 G. fossarum N = 5 x 5 osobników * 1,8 P. robustoides istotnie różne od pozostałych gatunków 7,1 D. haemobaphes 95% przedział ufności 10,5 D. villosus zawartość wody w podłożu, która powodowała 90% śmiertelność kiełży (%) • P. robustoides ginął przy niższym uwodnieniu podłoża niż pozostałe gatunki • Brak istotnych różnic w śmiertelności kiełży w kontroli

12. Migracje horyzontalne Introdukcja 10 kiełży przegrody 120 mm woda (30 mm) 200 mm 80 mm 80 mm 80 mm piasek (15 mm)

13. Migracje horyzontalne Po 24 h - podniesienie krawędzi akwarium 45 mm 15 mm 45 mm

14. Migracje horyzontalne Po 24 h - podniesienie krawędzi akwarium Wyjęcie przegród 45 mm 15 mm 45 mm Badania prowadziliśmy w 5 powtórzeniach

15. Migracje horyzontalne Stopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

16. Migracje horyzontalne Stopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

17. Migracje horyzontalne Stopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

18. Migracje horyzontalne Stopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

19. Migracje horyzontalne Stopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

20. Migracje horyzontalne Stopniowe wysychanie • Koniec eksperymentu: • 3 strefy o jednakowej powierzchni • Po 7 dniach 15 mm strefa sucha strefa z wodą interstycjalną strefa zalana 17% 18% 20% Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

21. Migracje horyzontalne Wstawienie przegród i sprawdzenie lokalizacji kiełży 15 mm strefa sucha strefa z wodą interstycjalną strefa zalana 17% 18% 20% Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

22. Migracje horyzontalne istotne odstępstwo od rozkładu losowego (test t) martwe G. fossarum D. haemobaphes * * * * * * 33% D. villosus P. robustoides * * 33% N = 5 x 10 osobników • Preferowały zalaną strefę • Preferowały zalaną strefę • Ginęły w strefie odsłoniętej • Brak preferencji • Preferowały strefę z wodą interstycjalną

23. Migracje w głąb podłoża Introdukcja 5 kiełży 120 mm 120 mm woda (30 mm) 200 mm piasek (150 mm) Badania prowadziliśmy w 5 powtórzeniach

24. Migracje w głąb podłoża Stopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

25. Migracje w głąb podłoża Stopniowe wysychanie • Po obniżeniu poziomu wody poniżej poziomu osadów: • Podzielenie osadów na warstwy 25 mm • Sprawdzenie położenia żywych kiełży Czas trwania: 4-5 dni Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

26. Migracje w głąb podłoża N = 5 x 5 osobników ANOVA: Różnice między gatunkami: F3, 27 = 19,7 P < 0,0001 Wpływ przesuszania podłoża nieistotny G. fossarum wysychające podłoże * P. robustoides zalana kontrola D. haemobaphes istotnie różne od pozostałych gatunków (test Tukey’a) D. villosus zakopane osobniki (%) 100 20 40 60 80 0 8% 12% 78% 73% • Tylko P. robustoides wykazywał tendencję do zakopywania się w podłożu • Behawior ten był niezależny od przesuszania podłoża • Kiełże zakopywały się tuż pod powierzchnią piasku

27. Podsumowanie i wnioski Dikerogammarusvillosus i Gammarus fossarum były najmniej odporne na ubytek wody z podłoża. Przystosowaniem Gammarus fossarum jest migracja horyzontalna w ślad za opadającą wodą. Pontogammarus robustoides był najbardziej odporny na ubytek wody z podłoża. Przystosowaniem tego gatunku jest zagrzebywanie się tuż pod powierzchnią odsłoniętego piasku i czekanie na podniesienie poziomu wody. Dikerogammarus haemobaphes migrował za wodą. Osobniki, które nie przemieściły się, ginęły na odsłoniętym podłożu. Dikerogammarusvillosus był znajdowany tam, gdzie wody nie było, ale podłoże było silnie uwodnione (strefa z wodą podsiąkową).

28. Dziękujemy za uwagę! Poznańska M., Kakareko T., Krzyżyński M., Kobak J., 2012: Effect of substratum drying on the survival and migrations of Ponto-Caspian and native gammarids(Crustacea: Amphipoda). Hydrobiologia, DOI 10.1007/s10750-012-1218-6. Niniejsze badania zostały wsparte przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika grant 308-B oraz przez Narodowe Centrum Nauki grant N N304 306840.