Temel Bilgi Teknolojileri

Temel Bilgi Teknolojileri Bölüm - 2

Bilişim Teknolojilerinin Sosyal Yapı Üzerine Etkileri ve Eğitimdeki Yeri • Değişen Dünya ve Bilgi Toplumu • Bilgisayarların Meslek Hayatında Kullanımı ve Kişisel Verimliliğe Etkileri • Bilgisayarların Eğitimde Kullanımı • İnternet Tabanlı Eğitim • Eğitimde Blog Uygulamaları • Eğitimde Mobil Teknolojiler

Değişen Dünya ve Bilgi Toplumu • İçinde bulunduğumuz yüzyılda bireyler ve toplumlar büyük değişim ve dönüşümler yaşamaktadırlar. Her an yeni bir değişim ve gelişimin gerçekleştiği günümüzde, bunları tetikleyen en temel öğenin ise bilgi olduğu rahatlıkla söylenebilir. • Bilginin niteliğinde ve niceliğinde olumlu yönde büyük değişiklikler meydana gelmektedir. Bu değişiklikler aşağıdaki gibi özetlenebilir: • Dünyanın bilgi temelleri her 2-3 yılda ikiye katlanmaktadır. • Her gün 7000 bilimsel ve teknik makale yayınlanmaktadır. • Her iki haftada 19 milyon ciltlik veri dünyanın yörüngelerindeki uydulardan gönderilmektedir. • Sanayileşmiş uluslarda ortaokul mezunları, kendi büyükbabalarının ve büyükannelerinin tüm yaşamları boyunca öğrendiklerinden daha fazla bilgi ile mezun olmaktadır. • Gelecek otuz yılda, geçmiş üç yüzyıldaki kadar bir değişiklik olacaktır (National School Board Association, 2006)

Bilgi Toplumunda İnsan Nitelikleri • Bilgi toplumunda yer alan bireylerden değişime ve gelişime açık olmaları beklenmektedir. Sürekli değişen dünyada bireyler ancak gelişim göstererek kendilerine yer edinebileceklerdir. Bireylerin bilgi ve becerileri yenilememesi, bilgi toplumunda tutunamayacaklarının göstergesi olmaktadır. • Yaşadığımız çağda toplumların plan ve yorum yapabilen, yeni bilgiler oluşturup sosyal ve teknik sorunlar için kafa yorabilen bireylere gereksinimi olduğunu ve bilgi çağının ancak bu tür bireylerden oluşan toplumlara yaşama hakkı verdiği belirtilmektedir.

Yaşam Boyu Öğrenme • Yaşam boyu öğrenme becerisi ile birey; sadece kendisine öğretilmek istenilenleri değil kendisinin öğrenmek istediklerini de öğrenme olanağı bulur. Yaşam boyu öğrenme bu bağlamda, bireyin özgürlüğüne katkıda bulunur. • Yaşam boyu öğrenme okul öncesinde başlar ve yaşam boyu devam eder. Sadece resmi değil resmi olmayan eğitimi de kapsayan bir süreçtir.

Yaşam boyu öğrenmeyi tamamlama politikaları ve programları aşağıda sayılanları sağlamak için desteklenmektedir: • Gençlerin yaşamlarına en iyi şekilde başlamalarını sağlamak • Okullardaki standart ve başarıyı arttırmak • Zorunlu eğitim sonrası öğrenme ve eğitimi yükseltmek ve güçlendirmek • Yetişkinlerin mesleklerinde beceri kazanmalarına yardımcı olmak • İşi olmayan insanlara beceri kazandırarak onların iş bulmalarına yardımcı olmak • Emekli ve yaşlı kesimin aktif bir şekilde sağlıklı olarak yaşamalarını sağlamak

Bilgi Okuryazarlığı • Bilgi okuryazarlığı gerekirse bilgisayar ve ağları da kullanarak bireylerin basılı ve elektronik ortamdaki bilgi kaynaklarından, gereksinim duydukları bilgilere erişebilme yeteneğidir (DPT, 2011). • Günay (2005) bilgi okuryazarı olan kişiyi, nasıl öğrenebileceğini öğrenen kişi olarak tanımlamaktadır. Öğrenmeyi ise aşağıdaki bilgi yeteneklerini en üst düzeye çıkarma süreci olarak açıklamaktadır. • Doğru sorular sormak ve iyi problemler tasarlayabilmek • Bilgi edinmek ve bilgi kaynaklarını değerlendirebilmek • Eleştirel olarak araştırmak ve problem çözebilmek • Çok sayıda alternatifler arasından seçimler yapabilmek • Kavramları başkalarına açıklayabilmek (hem sözlü hem yazılı olarak) • Yeni durumlara genelleştirmeler yapabilmek

Yaşam boyu öğrenmenin amaç olduğu yerde bilgi okuryazarlığı araçtır. • Bilgi okuryazarlığı yaşam boyu öğrenmeye temel teşkil eder. • Bilgi okuryazarlığı becerilerine sahip olmayan birey, yaşam boyu öğrenmeyi gerçekleştiremez.

Bilgisayar ve İnternet Okuryazarlığı • Bilgisayar okuryazarlığından kastedilen kullanıcının bilgisayarına ait yazılımsal ve donanımsal tüm ayrıntıları tüm parçaları bilmesi değildir. • Bilgisayar okuryazarından yeni bir yazılım geliştirmesi veya donanım parçaları üzerinde uzmanlık bilgisi gerektiren uygulamalar yapması beklenmez. • Bilgisayar ve internet okuryazarlığı, kullanıcıların kişisel ya da mesleki anlamda kullandıkları bilgisayar ve internet teknolojilerine ihtiyaçlarını karşılayacak derecede hükmedebilmesi olarak yorumlanabilir.

Bilgi Teknolojilerinin Toplumsal Etkileri • Bilgi yaşadığımız dünyayı küresel bir köy haline getirmiştir. Bilginin beraberinde getirdiği yeni bilgi teknolojileri de toplumların hem ekonomik hem de sosyal gelişim ve değişimlerinde büyük etkiler doğurmuştur. Günümüzde özel işyerlerinden kamuya ait devlet kurumlarına, bankacılıktan sağlık kuruluşlarına, askeri kurumlardan eğitim kurumlarına kadar tüm alanlarda bilgi teknolojileri (BİT) yaygın bir biçimde kullanılmaktadır.

BİT’in toplum üzerinde meydana getirdiği etkiler aşağıdaki gibi sıralanabilir. • Kurumların verimliliğinin artması • Çalışanlara daha yüksek bir yaşam standardı • Güvenli çalışma ortamları • Daha kıza çalışma zamanı ve daha uzun boş vakit • Özel hayata saldırı • Teknolojiye dayalı suçlarda artış • Sunulan hizmetlerde gelişme

Bilgisayar Kullanımında Sağlık ve Güvenlik • Birçok meslekte bilgisayar kullanımı zorunlu olduğundan ya da alışveriş, haber, eğlence, araştırma yapma gibi çeşitli etkinlikleri gerçekleştirmek için bilgisayar ve internet teknolojilerini sık sık kullanmaktayız. • Bilgisayarı hiç kullanmamak, yetersiz kullanmak, aşırı kullanmak ya da uygun biçimde kullanmamaktan meydana gelebilecek rahatsızlıkları iki ana başlıkta toplamak mümkündür. • Ruhsal Sorunlar • Fiziksel Sorunlar

Ruhsal Sorunlar • Teknoloji Korkusu: Böyle bir korku yaşayanlar teknolojiyi kullanamadıkları için hem öğretim hem de meslek süreçlerinde başarısız olmaktadırlar. Bu başarısızlık onlarda teknolojiyi uygun şekilde kullananlara karşı olumsuz duygular beslemelerine ve onlar karşısında kendilerini geri kalmış hissedip ruhsal bunalımlara düşmelerine yol açmaktadır. • Bilgisayar Kaygısı: Bilgisayar kaygısı bilgisayarı kullanma ihtimali olduğunda veya bilgisayar kullanırken ortaya çıkan korku ve endişe duyguları olarak tanımlanabilir (Namlu, Ceyhan 2002).

İnternet Bağımlılığı: İnternet bağımlılığı aşırı internet kullanılması isteğinin önüne geçilememesi ve internetten yoksun kaldığında, aşırı sinirlilik hali ve saldırgan olunması durumu olarak tanımlanmaktadır (Yıldız, Bölükbaş 2003). • Bir kişi: • İnterneti bunalım, kaygı, sorumluluk veya çaresizliği bastırıp sorunlardan uzaklaşmak için kullanıyorsa • Aşırı internet kullanımı yüzünden ilişkilerini, işini, eğitim ve kariyer olanaklarını tehlikeye atıyorsa • Sıklıkla internete bağlı olduğu anları düşünüyorsa • İnternet bağlantısı kesildiğinde kendini mutsuz, sinirli hissediyorsa • Düşündüğünden daha fazla internette kalıyorsa ve soranlara bağlanma süresi hakkında yalan söylüyorsa İnternet bağımlısı özellikleri göstermektedir.

Fiziksel Sorunlar • Kas gruplarında zorlanmaya ve sık tekrarlı hareketlere bağlı sorunlar • Bilekte bulunan median sinirinin yaralanması • Görme sorunları • Baş ağrısı ve dikkat bozuklukları • Uyku bozuklukları Bilgisayar başında sürekli durmanın fiziksel zararlarından bazılarıdır.

Bilgisayarın karşısında otururken şunlara özen göstermeliyiz. • Masa yüksekliği 65-70 cm. • Yüksekliği ayarlanabilir, sırtı bele uygun ve esnek bir ergonomik koltuk • Omuzlar rahat bırakılmış • Dik oturulmuş ve sırt desteklenmiş • Kollar yatay veya biraz yukarıda • Dirsek ve eller düz bir çizgide • Bacakların üst kısmı yatay • Dizler 90 veya 110 derece açıda olmalı

Gözlerimizin sağlığı için: • Bilgisayar kullanmadan önce bir göz muayenesinden geçmeli, görme bozukluğu varsa mutlaka düzeltilmeli • Ekrandan 45-75 cm. uzakta oturmalı • Ekranın üst kenarı ile göz hizasının aynı seviyede olmasına dikkat etmeli • Kağıt tutucu kullanıyorsak bunu ekranla aynı hizada tutmalı • Odanın loş ışıklı, aydınlatma 30-50 mumluk ve indirekt olmalı • Işık ekrana dik açıyla gelmemeli • Işık yansıma ve parlamaları önlemeli • 15-20 dakikada bir kısa süre gözleri uzağa odaklayarak göz kaslarının dinlenmesi sağlanmalı.

Günlük Hayatta Bilgisayar Kullanımı • Bilgisayar ve interneti kullanmayı niçin öğrenmeliyiz? Öncelikle bilgisayar ve internete kullanarak yaşamımıza zenginlik katabiliriz. Günlük hayatımızda bilgisayarın zengin bir kullanımı alanı vardır; • Bilgi • İletişim ve Arkadaşlık • Meslek • Eğlence • Ticaret

Bilgisayarların Meslek Hayatında Kullanımı ve Kişisel Verimliliğe Etkileri • Bilgisayarlar meslek hayatımızda, eğlencelerimizde ve yaşamımızda büyük değişiklikler meydana getirmektedir. Sürekli rekabetin yaşandığı günlük hayatta ayakta kalabilmek için bilgisayar kullanımının bilinmesi bir zorunluluk haline gelmektedir. Mesleğimizde bilgisayarları etkili bir biçimde kullanamıyorsak, bilgisayar kullanan birey ya da kurumlarla rekabet etmek adeta olanaksızlaşmaktadır. Bilgisayarların hızlı ve doğru çalışma becerileri insan yetenekleri ile birleştiğinde verimlilik artacaktır.

Bilgisayarların Eğitimde Kullanımı • Bilgi çağında ihtiyaç duyulan insan özelliklerinin bireylere kazandırılmasında geleneksel eğitim-öğretim anlayışı ne yazık ki yetersiz kalmaktadır. Bireylere önceden belirlenmiş davranışsal amaçlara göre, belirli bir yer ve zamanda gerçekleştirilen, ezbere dayalı öğretim biçimi günümüzde giderek önemini yitirmektedir. Bu anlayış yerini giderek, öğrenci merkezli, araştıran, bilgiyi gerçek yaşama transfer edebilen ve bu amaçla teknolojiyi etkin bir biçimde kullanan bireyler yetiştirmeye bırakmaktadır.

Eğitimde teknolojinin kullanılmasını gerekli hale getiren nedenler aşağıdaki şekilde sıralanabilir (İşman, Eskicumalı 2003). • Bilginin hızlı yayılmasının gerekliliği • Bireysel öğrenme ortamlarının tasarımı • Faal öğrenme ortamlarının tasarımı • Eleştirel düşünmeyi öğrenme • Kubaşık (yardımlaşarak) çalışma olanağı • Bireyler arası iletişimin artması • Küresel eğitim olanağı • Bilgiyi öğrenmeye karşı güdülenmenin artması

Eğitim amaçlı bilgisayar kullanımının bazı yararlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: • Ses, video, müzik, canlandırma gibi çoklu ortam öğeleri ile öğrenmeyi zenginleştirir. • Kayıt saklayabilir ve bunların gerektiğinde yeniden kullanımına olanak sağlar. • Öğrenmeyi bireyselleştirir, öğrencilerin kendi hızlarında öğrenebilmelerine olanak sağlar. • İletişim ve etkileşim yeteneğine sahiptir. • Okul yönetiminde, rehberlik, araştırma, ölçme ve değerlendirme işlemlerinde kullanılabilir, verimliliği artırır, kaynak kullanımında tasarruf sağlar. • Herkesin kendilerine uygun zaman ve yerde eğitim almalarına olanak sağlar.

Okul Yönetiminde Bilgisayar Kullanımı • Okullarda yönetim açısından bilgisayarların kullanım alanları şunlardır (Bal, Keleş ve Erbil 2002): • Personel bilgilerinin takibi • Yazışmalar • Demirbaş takibi • Memur bordrosu • Öğrenci işleri • Not işleri • Sınav programlarının hazırlanması ve takibi • Yıllık ders planlarının hazırlanması • Ders dağıtım çizelgelerinin hazırlanması

Temel Bilgi Teknolojileri