1 / 90

MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH

MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH Cel: wspomaganie procesów zarz ą dzania gospodark ą zasobami wodnymi a tak ż e ich ochron ą . Zadania: ilo ś ciowy i jako ś ciowy bilans zasobów wodnych; dostarczanie danych o stanie czysto ś ci wód;

burt
Download Presentation

MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH • Cel: wspomaganie procesów zarządzania gospodarką zasobami wodnymi a także ich ochroną. • Zadania: • ilościowy i jakościowy bilans zasobów wodnych; • dostarczanie danych o stanie czystości wód; • dostarczanie danych umożliwiających analizowanie procesów hydrogeochemicznych zachodzących w zlewniach; • prognozowanie zmian jakości wód w zależności od warunków hydrologicznych; • realizacja międzynarodowych zobowiązań Polski wynikających z podpisanych umów i konwencji.

  2. Struktura monitoringu uwzględnia powiązania z: • układem zlewniowym (Regionalne Zarządy); • układem administracyjnym (Wydziały Ochrony środowiska U.W. i WIOŚ). •  Monitoring wód powierzchniowych: • wody płynące (rzeki); • wody stojące (jeziora); • zbiorniki zaporowe; • osady wodne; • Bałtyk. • Koniec •  Główne źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych: • ścieki przemysłowe i miejskie (punktowe); • zanieczyszczenia obszarowe (nawozy, środki ochrony roślin); • ścieki odprowadzone z terenów wiejskich; • zasolone wody kopalniane.

  3. MONITORING WÓD PŁYNĄCYCH (RZEKI) • 1. sieć krajowa (ogólnopolska); • sieć reperowa; • sieć podstawowa; • sieć graniczna; • 2. sieci regionalne; • 3. sieci lokalne; • 4. osłonowe stacje ujęć wody. • Sieć reperowa zadania: • dostarczanie danych do bilansu zanieczyszczeń odprowadzanych głównych rzek Polski i do Bałtyku; • dostarczanie danych o jakości głównych rzek; • prognozowanie zmian jakości wód; • weryfikacja modeli prognozowania zmian jakości wód.

  4. Sieć obejmuje 20 przekrojów pomiarowo kontrolnych: • 5 w zlewni Wisły; • 5 w zlewni Odry • 10 na rzekach Przymorza. •  Badania wykonywana 1 lub 2 razy w tygodniu i obejmują ok. 44 parametry jakości wód, są podstawą opracowywania dekadowych i miesięcznych komunikatów o jakości wód rzecznych Polski.

  5. Sieć podstawowazadania: • dostarczanie danych o stanie czystości wód rzek, będący podstawą opracowywania corocznej oceny stanu; • analizowanie procesów hydrogeochemicznych w zlewni; • Sieć obejmuje 1027 przekrojów pomiarowo kontrolnych zlokalizowanych na 57 rzekach. • Badania wykonywana 1 lub 2 razy w miesiącu i obejmują 27 parametry jakości wód, • Sieć graniczna • Obejmuje przekroje kontrolno pomiarowe uzgodnione w ramach umów z partnerami zagranicznymi (58 przekrojów kontrolno-pomiarowych)

  6. Sieci regionalnezadania: • stworzenie miarodajnego narzędzia oceny stany jakości wód z obszaru regionu (bądź województwa); • stworzenie bazy danych do podejmowania decyzji planistyczno-inwestycyjnych na rzecz poprawy jakości wód w obszarze regionu; • zapewnienie warunków powtarzalności wyników pomiarów; • określenie wpływu źródeł zanieczyszczenia na jakość wód; • tworzenie programów zadań z zakresu ochrony wód dla potrzeb władz samorządowych; • dostarczanie danych do kontroli jakości wód rzek wpływających i wypływających z monitorowanego obszaru.

  7. Sieci lokalne Tworzone są przez podmioty gospodarcze szkodliwie oddziaływujące na środowisko na podstawie decyzji administracyjnych przez organ administracji. Osłonowe stacje ujęć wód Systemy ostrzegawczo-osłonowe ujęć wody w aglomeracjach miejskich – finansowane przez przedsiębiorstwa produkujące i dostarczające wodę pitną.

  8. MONITORING WÓD STOJĄCYCH (JEZIORA) • Cel: • ocena stanu wód jezior. • niedopuszczenie do degradacji jezior • Monitoring reperowy •  Cel: identyfikacja zanieczyszczeń wód jeziorowych spowodowanych ogólnym pogorszeniem stanu środowiska i ustalenie głównych dróg ich transportu. •  Elementem badań jest także jakość i ilość wód dopływów i wypływów. • Sieć reperowa obejmuje 33 jeziora w małym stopniu narażone na oddziaływanie czynników antropogennych.

  9. Kryteria wyboru jezior do sieci reperowej: • jezioro nie może być odbiornikiem ścieków pochodzących ze zrzutów punktowych; • duża powierzchnia jeziora – ponad 100 ha; • zróżnicowane rozmiary zlewni (stosunek powierzchni zlewni do powierzchni jeziora); • zróżnicowane użytkowanie gruntów w zlewni. • Analizy jakości wód jeziorowych i zasilających je cieków obejmuje 20 wskaźników fizyko-chemicznych oraz 2-4 biologiczne, przeprowadza się 2-4 razy w roku. • Wykonawca IMGW.

  10. Monitoring podstawowy Cel: określenie stanu zanieczyszczenia wybranych jezior i ich przyczyn. Badania prowadzi się co roku na innych jeziorach o powierzchni większej niż 50 ha (1032 jeziora) oraz na zbiornikach mniejszych ważnych dla regionu z ekologicznego i gospodarczego punktu widzenia. Cykl badawczy co 5 lat w stosunku do wszystkich wytypowanych jezior. W przypadku wykrycia niekorzystnych zmian wód jeziora opracowuje się program ochrony. Badania prowadzą WIOŚ pod nadzorem IOŚ.

  11. Wskaźniki określające podatność jezior na degradacje: • średnia głębokość jeziora – iloraz objętości jeziora i powierzchni zwierciadła wody; • stosunek objętość jeziora do długości linii brzegowej - im iloraz większy tym jezioro bardziej odporne; • procent stratyfikacji wód – udział hypolimnionu w całej objętości jeziora, im wyższy tym lepsza jakość wody; • iloraz powierzchni dna czynnego tj. dna leżącego w zasięgu epilimnionu i objętości epilimnionu im wyższy tym gorzej; • procent wymiany wody w roku – stosunek odpływu wody z jeziora do jego pojemności w odniesieniu do jednostki czasu, im większy tym gorzej; • współczynnik Schindlera – iloraz powierzchni zlewni całkowitej mierzonej łącznie z powierzchnią jeziora i objętości jeziora (Pz +Pj/V) – jest wskaźnikiem wpływu zlewni na jezioro, im mniejszy tym lepiej;

  12. sposoby zagospodarowania zlewni bezpośredniej (zl. bezp. – obszar z którego następuje bezpośredni spływ wód do jeziora). • Hypolimnion – (warstwa podskokowa) dolna, chłodna warstwa wód w jeziorze • Epilimnion (warstwa nadskokowa) – górna, w lecie najlepiej ogrzana warstwa wód w jeziorze.

  13. MONITORING GEOCHEMICZNYCH OSADÓW WODNYCH •  cel – oznaczenie w nich metali ciężkich jako wskaźnika zanieczyszczenia wód metalami •  sieć pomiarowa monitoringu osadów obejmuje: • punkty zlokalizowane przy ujściach rzek o długości ponad 60 km oraz wszystkich rzek prowadzących wody pozaklasowe; • punkty rozmieszczone równomiernie wzdłuż biegu rzek o długości ponad 100 km; • punkty zlokalizowane na granicy państwa na rzekach wypływających lub wpływających na terytorium Polski; • punkty zlokalizowane na jeziorach w sieci podstawowej. oznaczane są pierwiastki: As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Mg, Ni, P, Pb, S, Pb, Sr, Zn

  14. MONITORING BAŁTYKU Międzynarodowy Program Monitoringu Bałtyku oparty jest na konwencji Helsińskiej o ochronie środowiska morskiego Bałtyku. Zasady metodyczne i organizacyjneustalono w Szczecinie w 1997r. Cel: poznanie kierunku natężenia i przyczyn długookresowych zmian zachodzących w ekosystemie bałtyckim. Program dotyczy stref pełnomorskich i oparty jest na 45 stacjach międzynarodowych. W polskiej strefie znajdują się 3 stacje. Pomiary fizyczne, chemiczne i biologiczne prowadzone są co najmniej 6 razy w roku. Ponadto prowadzi się kontrolę biomasy w strefie przybrzeżnej 2 razy w roku na 5 stacjach.

  15. Monitoring strefy pełnomorskiej jest niewystarczający, wspierają go dodatkowo programy: • Mors – skażenia radioaktywne morza; • EGAP – zanieczyszczenia chemiczne atmosfery nadmorskiej; • monitoring odcinków ujściowych rzek i ładunków zanieczyszczeń wnoszonych do morza ciekami wodnymi; • monitoring osadów dennych; • monitoring stref przybrzeżnych

  16. MONITORING ZBIORNIKÓW ZAPOROWYCH • Eutrofizacja spowodowana nadmiernymi ładunkami pierwiastków biogennych, głównie: P., N, C, powoduje pojawienie się toksycznych zakwitów sinic. Obok zanieczyszczeń chemicznych stanowi to poważne zagrożenie zbiorników zaporowych. • Przeciw działanie: • redukcja zanieczyszczeń ze źródeł punktowych • redukcja zanieczyszczeń obszarowych • redukcja i retencjonowanie nutrientów w korycie i dolinie rzeki • biokontrola wtórnego zanieczyszczenia w korycie i dolinie rzeki

  17. Przyczyny dla których zbiorniki zaporowe są wyjątkowo podatne na degradację: • materia pochodzenia lądowego dostarczana jest do zbiornika na jednostkę objętości wody zbierana jest w dorzeczu z powierzchni wielokrotnie większej niż w przypadku jeziora • funkcjonowanie zbiorników o długim okresie retencji (powyżej 30 dni) zbliżone jest do zbiorników zamkniętych, w których występuje cyrkulacja biogenów. Stąd procesy eutrofizacji (przeżyźniania) mogą przebiegać szybko w przypadku braku odpowiednich zabiegów ochronnych. •  Jakość wody w zbiorniku jest wypadkową charakterys-tyki abiotycznej i biotycznej oraz procesów antropo-genicznych zachodzących w zlewni, stąd istnieje konieczność wypracowania zintegrowanej strategii i ochrony całych systemów rzecznych.

  18. Zagrożenia • Toksyczne zakwity jako efekt eutrofizacji (przeżyźniania) Eutrofizacja powoduje wtórne zanieczyszczenie w postaci intensywnych zakwitów: • glonów - powodujących powstawanie chloroformu w trakcie procesu uzdatniania wody (chlorowanie) znacznie przekraczającego poziomy dopuszczalne; • sinic szczególnie w obecności dużych stężeń fosforu. Toksyny sinicowe np. hepatoksyny są stabilne chemicznie - nie podlegają rozkładowi w trakcie tradycyjnych procesów uzdatniania wody a nawet gotowania. Microcystis - sinica najczęściej występująca • Zakwity sinicowe a globalne zmiany klimatu • Ocieplanie klimatu powoduje nasilenie negatywnych procesów i zwiększenie zagrożenia spowodowane wydłużeniem się okresu wegetacji i wzrostu temperatury.

  19. Monitoring • a. zlewnia • monitoring źródeł punktowych • monitoring zanieczyszczeń obszarowych (50% ładunków biogenów transportowanych rzekami do zbiorników zaporowych i Bałtyku) z wykorzystaniem zdjęć lotniczych • b. zbiornik • monitoring standardowy • monitoring w czasie powodzi (intensyfikacja) • monitoring biologiczny - fitoplankton/ zooplankton/ryby • planktonożerne/ryby drapieżne • monitoring osadów wodnych • Badania będą prowadzone: • sieci regionalne – pojemność ponad 40 mln m3 • sieci lokalne

  20. EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO WÓDPOWIERZCHNIOWYCH • Zadaniem podsystemu jest określenie i dokumentowanie ilości i rodzaju zanieczyszczeń wprowadzanych do wód. • Cele: śledzenie zmian ładunków odprowadzanych do wód; • identyfikacja głównych źródeł zanieczyszczeń; • prowadzenie prawidłowej gospodarki wodą w układzie zlewniowym w tym optymalizację programów naprawczych; • zakres badań:BZT5, ChZT, zawiesiny, metale ciężkie, chlorki, siarczany, biogeny, fenole lotne, cyjanki, detergenty, ekstrakt eterowy. •  Badania uzupełnione o szacowanie spływów powierzchniowych oraz o nierejestrowane małe źródła punktowe.

  21. MONITORING ZWYKŁYCH WÓD PODZIEMNYCH • Cel: wspomaganie działań zmierzających do likwidacji lub ograniczenia ujemnego wpływu czynników antropogenicznych na wody podziemne. • W Polsce objęto ewidencją 12 323 potencjalne źródła skażenia wód podziemnych w tym: • wylewiska i wysypiska odpadów komunal. - 865 • fermy hodowlane i przemysł spożywczy - 404 • zwałowiska odpadów przemysłowych - 310 • magazyny materiałów chemicznych - 131 • obiekty gospodarki produktami naftowymi - 10267 • inne - 343

  22. Sieć krajowa monitoringu wód podziemnych • stanowiska pomiarowe reperowe • stanowiska pomiarowe podstawowe • sieć reperowa • zadanie: prowadzenie obserwacji zmian chemizmu, a także stanu zwierciadła wód podziemnych głównych pięter wodonośnych na obszarach o niewielkim oddziaływaniu antropopresji i poza oddziaływaniem lokalnych ognisk zanieczyszczeń. • Sieć reperowa ma liczyć 250 stanowisk pomiarowych. • Sieć podstawowa • zadania: zapewnienie stałej kontroli jakości wód powszechnie użytkowanych poziomów wodonośnych. • Sieć podstawowa składa się z 1150 stanowisk pomiarowych.

  23. Sieć regionalna • Zadania: rozpoznanie oraz stała kontrola jakości wód o znaczeniu regionalnym: • ustalenie jakości wód i priorytetów ich wykorzystania na potrzeby komunalne i przem.; • rozpoznanie wpływu w czasie i przestrzeni naturalnych i antropogenicznych procesów kształtujących jakość wód; • określenie odporności wód na zanieczyszczenia wielkoprzestrzenne; • ustalenie i oszacowanie istniejących i potencjalnych ognisk zanieczyszczeń oraz określenie ich zasięgu i zagrożeń jakie powodują dla wód podziemnych; • przedstawienie trendów zmian jakości wód; • dostarczenie danych umożliwiające ustalenie strategii ochrony wód; • umożliwienie realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniami oraz podniesienie jakości wód już zanieczyszczonych; • prowadzenie racjonalnej gospodarki wodami podziemnymi; • racjonalne zagospodarowanie przestrzenne uwzględniające potrzebę ochrony wód podziemnych

  24. MONITORING REGIONALNY • Sieć monitoringu regionalnego powinna obejmować główne zbiorniki wód podziemnych stanowiące podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę aglomeracji miejsko-przemysłowych i wiejskich i spełniających przynajmniej jeden z warunków: • posiadają znaczną ilość zasobów; • są intensywnie użytkowane; • wartość zasobów jest istotna dla gospodarki regionu; • jakość wód ulega zmianom; • podlegają lub będą podlegać oddziaływaniu antropopresji.

  25. Monitoring regionalny musi zawierać informacje o warunkach hydrologicznych: • warunki występowania zbiorników wód oraz o warstwach izolujących tj. podścielających i pokrywających; • warunki zasilania i drenażu zbiorników wód oraz drogi przepływu i więzi hydrauliczne z innymi poziomami wodonośnymi i wodami powierzchniowymi; • właściwości fizyko-chemiczne wód zbiornika; • ocena podatności zbiornika na zanieczyszczenia; • wielkość zasobów dyspozycyjnych; • charakterystyka techniczna studni oraz pobór wód.

  26. SIECI LOKALNE MONITORINGU WÓD PODZIEMNYCH • zadania: • rozpoznawanie i śledzenie wpływu na jakość wód podziemnych stwierdzonych i potencjalnych ognisk zanieczyszczeń • stała kontrola jakości wody dopływająca do ujęcia wody podziemnej. • monitoring lokalny tworzony jest także wokół konkretnych ujęć wody w formie osłonowej

  27. MONITORING POWIERZCHNI ZIEMI (MPZ) • powierzchnia ziemi - wierzchnia warstwa utworów geologicznych, pokrywa glebowa i szata roślinna, niezależnie od ekologicznych i gospodarczych funkcji terenu oraz charakteru i stanu przekształcenia wymienionych elementów środowiska. • Elementy biologicznie czynnej powierzchni ziemi: • gleba; • rzeźba terenu; • fitoekologiczne zasoby wody; • szata roślinna.

  28. Najważniejsze zagrożenia biologicznie czynnej powierzchni ziemi: • zmiany w strukturze użytkowania ziemi; • techniczna zabudowa powierzchni ziemi; • górnicza eksploatacja surowców; • składowanie odpadów; • przemysłowe i motoryzacyjne zanieczyszczenie ekosystemów; • chemizacja produkcji rolnej i leśnej; • inwestycje powodujące degradację gleb i zakłócenia stosunków wodnych.

  29. zadania monitoringu (MPZ) - analizowanie, ocenianie i prognozowanie jakościowych i ilościowych zmian w strukturze ekologicznej, będącej skutkiem: • radykalnej ingerencji w środowisko; • długotrwałego użytkowania środowiska; • antropopresji z przyległych i odległych terenów; • żywiołów naturalnych. • zadania MPZ w zakresie informacyjno-organizacyjnym: • dostarczanie informacji o stanie i zmianach jakościowych oraz przestrzennych w zakresie degradacji i zanieczyszczenia gleb, użytkowania ziemi i dewastacji ich powierzchni; • dostarczanie ostrzegawczych prognoz dotyczących zachodzących zmian; • integrowanie i usprawnianie badań i ocen związanych z powierzchnią ziemi.

  30. źródła informacji do monitoringu przestrzennego: • dane z monitoringów branżowych, monitoringu lokalnego, prac prowadzonych przez instytuty naukowe, materiały wojewódzkich służb ochrony środowiska; • materiały z istniejącej dokumentacji glebowej i topograficznej; • zdjęcia lotnicze i satelitarne (techniki teledetekcji);

  31. Monitoring terenów rolnych – MTR (teoria) • zadania: gromadzenie danych źródłowych o ilościowych i jakościowych zmianach w strukturze przestrzennej użytków rolnych, pomiary i obserwacje, ocena stanu degradacji i zagrożenia, prognozowanie negatywnych tendencji, wskazywanie potrzeb profilaktycznych i rekultywacyjnych działań. • monitoringi wchodzące w skład MTR: • monitoring agroekologiczny; • monitoring chemizmu gleb i roślin; • monitoring erozji gleb; • monitoring melioracji i rekultywacji gruntów; • monitoring użytków zielonych i mokradeł; • monitoring chemizacji rolnictwa.

  32. 1. Ocena stanu zasobów gleb gruntów rolnych: • grunty orne; • użytki zielone. • 2. Agrochemiczne właściwości gleb użytków rolnych: • zawartość próchnicy w ornych glebach mineralnych • stan i zasoby materii organicznej w glebach torfowych • odczyn gleb uprawnych • zasobność gleb uprawnych w składniki mineralne: - makroelementy: P, K, Mg - mikroelementy: B, Cu, Mn, Mo, Zn - rozpuszczalne formy mikroelementów

  33. 3. Stan erozji gleb: • erozja wodna; • erozja wąwozowa; • erozja wietrzna. • 4. Określenie stanu degradacji gleb: • degradacja gleb powodowana imisją zanieczyszczeń gazowych i pyłowych; • oddziaływanie nawozowej chemizacji rolnictwa; • oddziaływanie środków ochrony roślin; • degradacja gleb powodowana deformacjami; • stosunków wodnych. • 5. Degradacja gleb powodowana mechanicznymi przekształceniami powierzchni

  34. MONITORING TERENÓW ZURBANIZOWANYCH ujmuje wszystkie formy użytkowania ziemi (gruntów) w granicach administracyjnych miast, łącznie z terenami przemysłowymi. 1. monitoring struktury użytkowania terenów zurbanizowanych: - analizuje, ocenia i prognozuje zmiany w strukturze przestrzennej ekologicznego i technicznego zagospodarowania ziemi na podstawie istniejącej dokumentacji oraz specjalistycznych ekspertyz i badań. - weryfikuje on zgodność kształtowania struktury przestrzennej miasta z obowiązującymi planami przestrzennego zagospodarowania i dostarcza danych na potrzeby lokalnych planów zagospodarowania

  35. 2. monitoring struktury i funkcjonowania zieleni • analizuje i ocenia: • udział powierzchni biologicznie czynnych (zielonych) w strukturze miasta; • zmiany udziału terenów zieleni w przestrzennym rozwoju miasta; • zgodność terenów zieleni z ekologicznymi warunkami miasta. • 3. monitoring degradacji gleb i roślin • kontroluje: • chemiczne, fizyczne i biologiczne zanieczyszczenia biologicznie czynnych powierzchni miasta; • zniekształcenia pokarmowych i wodnych warunków życia i funkcjonowania szaty roślinnej.

  36. 4. monitoring deformacji i zanieczyszczenia gruntów • gromadzi i przetwarza źródłowe dane o mechanicznym i chemicznym zanieczyszczeniu wierzchniej warstwy ziemi. • 5. monitoring odpadów - • gromadzi i opracowuje informacje o: • składowiskach odpadów; • gruntach rekultywowanych i użyźnianych odpadami, uwzględniając aktualny i potencjalny stan zagrożenia dla jakości środowiska. • zadania: kontrola wpływu składowiska na środowisko w czasie: budowy, eksploatacji, rekultywacji i ponownego zagospodarowania

  37. MONITORING LEŚNY (MTL) • 1. Monitoring struktury lasów: • - struktura wiekowa; • - struktura gatunkowa; • - siedliska leśne; • - struktura powierzchniowa zasobów leśnych: • plany urządzania lasów • mapa glebowo-siedliskowa (skala 1:5 000) • mapa gospodarczo-przeglądowa obszaru leśnictw

  38. Monitoring stanu zdrowotnego lasówzadania: • określenie przestrzennego rozkładu poziomu uszkodzeń drzewostanu; • śledzenie kierunku zmian poziomu uszkodzeń w czasie; • analizowanie związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy uszkodzeniem lasów a biotycznymi i abiotycznymi czynnikami środowiska; • opracowywanie prognoz zmian poziomu uszkodzenia lasu. • Czynniki zagrażające kondycji zdrowotnej lasów: • wiatry i śnieg; • ilość, stan i obieg wody; • grzyby, szkodniki owadzie; • ssaki roślinożerne; • pożary lasu; • stan powietrza atmosferycznego.

  39. Na monitoring stanu zdrowotnego lasów składają się: • monitoring biologiczny - system Stałych Powierzchni Obserwacyjnych (SPO); • Wielkopowierzchniowa Inwentaryzacja Stanu Zdrowotnego i Sanitarnego Lasu (WISZiSL); • monitoring techniczny; • inwentaryzacja zagrożenia fitopatologicznego.

  40. monitoring biologiczny - system Stałych • PowierzchniObserwacyjnych (SPO) • SPO założono w 1989 roku, w drzewostanach: sosnowych, świerkowych, jodłowych, dębowych, bukowych i brzozowych w wieku powyżej 40 lat. Każda powierzchnia składa się z 20 drzew, wybranych z drzewostanu panującego. • powierzchnie I rzędu – 1500 • powierzchnie II rzędu – 500 • powierzchnie III rzędu - 200

  41. a.defoliacja i odbarwianie aparatu asymilacyjnego • wskaźnik defoliacji i wskaźnik odbarwienia • oblicza się jako średnie ważone wyrażone wzorem: • X = (n + 2n + .......+10n) / N • gdzie: • x - wskaźnik defoliacji lub odbarwienia, • n - liczba drzew w dziesięcioprocentowych • przedziałach, • N - liczba wszystkich drzew, • 1,2,3,...10 - numery przedziałów. • b. badania dendrometryczne: • badanie zmian miąższości drzewostanów; • pomiar pierśnicy; • pomiar wysokości; • grubość kory/

  42. chemizm igliwia; • stopień uszkodzenia drzewostanów; • rozpoznanie populacji owadów; • badanie gleby; • badanie żywych korzeni poniżej 0.2 mm. • 2. Wielkopowierzchniowa Inwentaryzacja Stanu Zdrowotnego i Sanitarnego Lasu • Ocena na podstawie ubytku aparatu asymilacyjnego- stopień defoliacji, obejmuje drzewostany w wieku powyżej 20 lat. • Łącznie wylosowano (założono) 23 122 powierzchnie • klasyfikacja : • drzewa martwe; • drzewa żywe.

  43. 3. Monitoring techniczny • określenie przestrzennego rozkładu głównych zanieczyszczeń powietrza: SO2, NOx, F. • pomiary metodą kontaktową - pasywny monitory • wyniki wyrażone w mg/m2/dobę - jako wartości średnie • 4. Inwentaryzacja zagrożenia fitopatologicznego i entomologicznego • Specyficzny wysoce wyspecjalizowany monitoring • choroby systemów korzeniowych (huba, opieńka); • szkodniki liściowe; • szkodniki drewna.

  44. MONITORING TERENÓW GÓRNICZYCH zadania: gromadzenie, przetwarzanie i interpretowanie źródłowych informacji o użytkowaniu, degradacji i rekultywacji środowiska w obrębie każdego terenu górniczego, regionu, rodzaju górnictwa. MONITORING PRZYRODY CHRONIONEJ zadania - ewidencjonowanie struktur przestrzennych i funkcjonowania: parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów krajobrazu chronionego, użytków ekologicznych, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.

  45. MONITORINGI STRUKTUR PRZESTRZENNYCH (MPS) • MPS pozyskuje i przetwarza dane o występowaniu, użytkowaniu i funkcjonowaniu głównych składników powierzchni ziemi, niezależnie od sposobów użytkowania środowiska. Szczególnym zadaniem MPS jest ocena negatywnych (degradacyjnych ) zjawisk oraz wskazywanie niezbędnych profilaktycznych i rekultywacyjnych działań. • działy MPS: • monitoring użytkowania ziemi; • monitoring zniekształcenia powierzchni ziemi; • monitoring odpadów w środowisku; • monitoring degradacji i odnowy środowiska.

  46. 1. monitoring użytkowania ziemi • jest kartograficznym , liczbowym i opisowym systemem o zmianach zachodzących w strukturze użytkowania terenu. • 2. monitoring zniekształcenia powierzchni ziemi • eksploatacja zasobów geologicznych, • składowanie odpadów • budownictwo: przemysłowe, mieszkaniowe, drogowe • budownictwo wodne, regulacja rzek i melioracje wodne • erozja wodna powierzchniowa, rzeczna, morska • erozja wietrzna • masowe ruchy ziemi • powodzie • poszukiwanie i dokumentowanie zasobów geologicznych

  47. 3. monitoring odpadów w środowisku gromadzi, analizuje i opracowuje dane o składowiskowym użytkowaniu i użytkowym wprowadzaniu odpadów do ziemi oraz o ekologicznych skutkach tego wprowadzania MOŚ prowadzony jest w oparciu o: obowiązkowe ewidencjonowanie odpadów wprowadzenie klasyfikacji i oceny odpadów w aspekcie ich szkodliwego oddziaływania na środowisko 4. monitoring degradacji i odnowy środowiska gromadzi dane o występowaniu głównych form degradacji na głównych obszarach zagrożenia

  48. MONITORING PRZYRODY OŻYWIONEJ • cel - badanie stanu poszczególnych gatunków flory i • fauny i całych zespołów • obejmuje: • monitoring gatunków; • monitoring biocenoz i systemów ekologicznych; • monitoring lasów. • Monitoring gatunków • składa się: • monitoring gatunków ginących zagrożonych i rzadkich; • monitoring zwierząt łownych; • monitoring gatunków inwazyjnych i szkodliwych.

  49. ad a) monitoring gatunków ginących zagrożonych i rzadkich • opiera się na czerwonych listach i księgach • dane o gatunkach obejmują: • dane o liczebności populacji; • opis biologiczny gatunku; • opis siedliska; • mapa występowania gatunku w Polsce i w Europie; • stopień zagrożenia i możliwość ochrony; • źródła informacji i literatura.

  50. MONITORING HAŁASU Hałas definiujemy jako drgania rozprzestrzeniające się w powietrzu w postaci fal akustycznych o częstotliwościach i natężeniach stwarzających uciążliwość dla ludzi i środowiska Zadaniem monitoringu hałasu jest uzyskanie w ujednolicony sposób danych dotyczących klimatu akustycznego, rozumianego jako zespół zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym, określony za pomocą parametrów akustycznych w funkcji częstotliwości, czasu i przestrzeni.

More Related