Download
1 / 43
430 likes | 578 Views
Microsoft Project 2000. Jacek Nowak Ewa Rączkowska Tomasz Janas. Wstęp:.
E N D
Microsoft Project 2000 Jacek Nowak Ewa Rączkowska Tomasz Janas
Wstęp: Wszyscy realizujemy jakieś projekty. Budowanie drewnianego domu jest realizacją projektu; jest nią również wysłanie człowieka na księżyc. Od najprostszych prac domowych do najbardziej złożonych przedsięwzięć biznesowych czy naukowych, projekty są częścią naszego życia. Ale czym właściwie jest projekt i jak można zarządzać różnymi jego aspektami? Niektórymi projektami rządzi przypadek. Niedotrzymane terminy, nieprzyjemne niespodzianki i nieoczekiwane problemy wydają się być nieuniknione. Z kolei z innymi projektami mamy niewiele problemów. Tak czy inaczej, projekt, którego realizacja przebiega gładko od początku do końca, jest rzadkością. Dobre planowanie i skuteczna komunikacja mogą pomóc uniknąć kłopotów. I chociaż nawet największa ilość pracy włożonej w planowanie nie może zapobiec wszystkim możliwym problemom, dobre zarządzanie projektem pozwala poradzić sobie z realizacją planów w sposób najbardziej efektywny z możliwych.
Czym jest projekt – cechy: • Seria kroków często wykonywana przez więcej niż jedną osobę. • Określony i konkretny cel. Wiemy, że zakończyliśmy projekt, jeśli osiągnęliśmy jego cel. • Określone ramy czasowe. Powodzenie projektu często uwarunkowane jest zmieszczeniem się w określonych ramach czasowych. • Zasoby (ludzie, pieniądze, maszyny, materiały i inne…). Ich umiejętne przydzielane i wykorzystane stanowi jeden z warunków sukcesu projektu. • Współzależne, ale indywidualne kroki - zadania. Żadna część projektu nie jest zawieszona w próżni. Jeżeli jedno z zadań opóźni się albo przekroczy budżet, z reguły wpływa to na inne zadania, ogólny harmonogram oraz całkowite koszty. • Dynamika - tendencja do wzrostu i ulegania zmianom. • Często długi termin wykonania.
Zarządzanie projektem: Zarządzanie projektem polega na wniknięciu w naturę projektu i zaproponowaniu sposobów sterowania jego rozwojem. Celem jest zorganizowanie i usystematyzowanie procedur należących do projektu, aby zminimalizować ilość niespodzianek, jakie mogą wyniknąć. Kluczowe obszary: ·planowanie harmonogramu, · ustalanie budżetu, · zarządzanie zasobami, · śledzenie i raportowanie postępu prac.
Rola programu Microsoft Project 2000 w procesie zarządzanie projektem: ·Zaplanowanie kolejności działań. Przez wcześniejsze zaplanowanie różnych elementów naszego projektu można dokładniej oszacować czas i zasoby potrzebne do jego wykonania. ·Obserwacja postępu prac. Dzięki możliwości obserwowania realizacji projektu z różnych perspektyw można stwierdzić, czy jest prawdopodobne, że osiągniemy nasz cel. ·Rozpoznanie konfliktów. Wcześnie identyfikując konflikty dotyczące czasu i zasobów, można sprawdzić różne wariantowe rozwiązania, zanim konflikty wymkną się spod kontroli. ·Wprowadzanie poprawek. Można wprowadzić poprawki do czasu trwania i kosztów zadań oraz automatycznie zaktualizować zadania, uwzględniając wpływ wprowadzonych przez nas zmian. · Tworzenie raportów. Można stworzyć raport o stanie naszego projektu, co pozwoli członkom zespołu ustalić priorytety, a zarazem pomoże zarządowi w podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji.
Tworzenie harmonogramu: By zarządzać projektem w Microsoft Project należy stworzyć harmonogram - wprowadzić następujące informacje o zadaniach: ·indywidualne nazwy zadań, · czas trwania zadań, · współzależności między zadaniami. Aby śledzić koszty tych zadań, należy dodać określone informacje o zasobach, włączając w to: ·listę zasobów ludzkich i materialnych oraz ich koszty w normalnych godzinach pracy i w godzinach nadliczbowych, · przydział zasobów do poszczególnych zadań. Aby śledzić projekt w czasie jego realizacji, trzeba wprowadzić poniższe informacje: ·postęp wykonania zadań, · zmiany czasów rozpoczęcia, zakończenia i trwania zadań oraz współzależności między nimi, · zmiany w zasobach, czyli zasoby przydzielane do lub wycofywane z projektu, · zmiany w zaangażowaniu czasowym zasobów oraz w kosztach.
W jaki sposób pomaga Microsoft Projekt: ·Szablony projektu.Jeśli często wykonuje się podobne rodzaje projektów, można stworzyć szablony z już przygotowanymi typowymi zadaniami; później można modyfikować je dla określonych projektów. ·Automatycznie powtarzane zadania.Jeśli istnieją zadania, które powtarzają się przez cały czas realizacji projektu, jak cotygodniowe zebrania albo regularne kontrole, można stworzyć pojedyncze zadania powtarzalne, a Microsoft Project będzie je powielał. ·Śledzenie grup roboczych.Można wykorzystać możliwości sieciowe, które pozwolą członkom zespołu na wprowadzanie danych i śledzenie postępu na niewielkich odcinkach projektu. Dzięki temu żaden z pojedynczych użytkowników programu nie będzie miał nadmiernej ilości danych do wprowadzania. Dodatkowo, w takich warunkach członkowie zespołu czują się bardziej odpowiedzialni i zaangażowani w projekt. ·Makra.Można skorzystać z języka Visual Basic, aby zbudować makra, które zautomatyzują powtarzalne zadania, takie jak tworzenie cotygodniowych raportów.
Korzystanie z menu: • Program spójny z pakietem Office. • Część opcji analogicznie jak w Office (kalendarz – Outlook, arkusze – Excel, itd…).
Plik Otwieranie i zamykanie nowych i istniejących plików, zapisywanie i drukowanie plików, ustawienia strony i własności dokumentu, wysyłanie plików do odbiorców poczty elektronicznej. Edycja Wycinanie, kopiowanie i wklejanie tekstu lub obiektu; polecenia Wypełnij, Wyczyść, Usuń zadanie; połączenie i rozłączenie współzależności zadań; lokalizacja informacji za pomocą poleceń Znajdź, Zamień oraz Przejdź. Widok Wybór różnych rodzajów widoków projektu, dostęp do standardowych formatów raportów, wybór pokazania lub ukrycia różnych pasków narzędzi, użycie funkcji powiększania, albo wprowadzanie informacji do nagłówka i stopki. Wstaw Wstawianie nowego zadania, innego pliku projektu albo kolumny w widoku. Wstawianie różnych obiektów do harmonogramu, włączając w to rysunki, arkusze Excela, dokumenty Worda, wideoklipy, a nawet hiperłącza do stron WWW Funkcje menu:
Format Dostosowanie wyglądu tekstu, pasków zadań, skali czasu albo ogólnego wyglądu układu widoku. Narzędzia Uruchomienie lub modyfikacja funkcji Pisownia i Autokorekta, aby dokonać korekty harmonogramu; własności grupy roboczej, ustalenie połączenia między projektami i modyfikacja kalendarza roboczego lub zasobów. Można również dostosować standardowe widoki i funkcje poleceniami Organizator, Opcje i Dostosuj, lub zapisać makra i zainicjować funkcje śledzenia. Projekt Wyświetlanie informacji lub notatek o projekcie lub zadaniu, użycie poleceń do sortowania lub filtrowania zadań, by zobaczyć szczegóły. określanie poziomu konspektu dla zadań w projekcie. Okno Rozmieszczenie okien na ekranie. Pomoc Funkcje pomocy. Funkcje menu cd:
Pasek widoków: Microsoft Project oferuje różne sposoby prezentacji danych. Pasek widoków pozwala przechodzić z jednego widoku do drugiego, aby móc dokładnie skoncentrować się na wybranym aspekcie realizowanego projektu.
Więcej widoków: Na dole paska znajduje się pozycja Więcej widoków. Po jej kliknięciu otwiera się dodatkowe okno dialogowe. Okno dialogowe Więcej widoków udostępnia 24 zdefiniowane widoki. Użytkownik może również dodawać własne widoki.
Otwieranie pliku projektu: Przy pierwszym uruchomieniu programu Microsoft Project w prawym dolnym rogu ekranu pojawia się okno powitalne pomocy. Osoba budująca pierwszy swój projekt może obejrzeć mapę programu. Ilustruje ona porządek logiczny, według którego można budować harmonogram. W oknie tym można wybrać wiele tematów pomocy dotyczących zarządzania projektem i planowania.
Otwieranie pliku projektu cd: Klikniencie łączy znajdujących się po lewej stronie okna pozwala dowiedzieć się więcej o budowaniu projektu. Po zamknięciu okna powitalnego (lub okna pomocy) na ekranie widoczny jest pusty harmonogram. Na początku pracy nad harmonogramem dostępne są trzy opcje: · Otwarcie istniejącego pliku przez wybór z menu Plik polecenia Otwórz. · Utworzenie nowego pliku przez wybór z menu Plik polecenia Nowy. Ukazuje się wtedy nowe okno dialogowe, z którego można wybrać szablon projektu lub pusty projekt. Po kliknięciu przycisku OK program tworzy nowy plik i otwiera okno dialogowe Informacje o projekcie. · Program Microsoft Project 2000 umożliwia budowę projektów w oparciu o szablony. Zawierają one standardowe informacje pomagające szybciej rozpocząć budowę harmonogramu.
Wprowadzanie informacji dotyczących projektu: Gdy ekran przedstawia pusty harmonogram, można rozpocząć budowę projektu, wybierając z menu Projekt polecenie Informacje o projekcie. Wówczas program wyświetla okno dialogowe: Okno dialogowe Informacje o projekcie jest oknem początkowym wszystkich tworzonych projektów.
Ustawianie opcji kalendarza Istotną sprawą w prowadzeniu projektu jest kalendarz. Kalendarz domyślny można dostosować do własnego harmonogramu pracy, wybierając z menu Narzędzia polecenie Opcje. W oknie dialogowym Opcje należy wybrać zakładkę Kalendarz. Wszelkie dokonane w ten sposób zmiany dotyczą tylko opracowywanego harmonogramu. Aby zostały one zastosowane we wszystkich harmonogramach, należy kliknąć przycisk Ustaw jako domyślne na zakładce Kalendarz.
Tworzenie nowego kalendarza Standardowy kalendarz może nie zawsze i nie we wszystkich warunkach pasować do realizowanego projektu. Istnieje możliwość utworzenia specjalnego kalendarza dostosowanego do własnych potrzeb. W programie Microsoft Project 2000 możliwe jest przypisywanie kalendarzy do zadań. Nowy kalendarz można stworzyć w oknie dialogowym Zmienianie czasu pracy po wybraniu z menu Narzędzia polecenia Zmień czas pracy:
Wprowadzanie zadań Wprowadzając zadania nie jest konieczne dokładne ustawianie kolejności. Istnieje możliwość zmiany w dowolnym momencie kolejności zadań przewidzianych w harmonogramie
Po wprowadzeniu zadań głównych można rozszerzyć ich zawartość, dodając zadania wchodzące w ich skład, nazywane zadaniami składowymi lub subzadaniami. • Dzięki temu sami decydujemy o wyświetlanym poziomie szczegółowości. • Aby to zrobić należy: • Kliknąć zadanie poniżej zadania do rozszeżenia. • Wybrać z menu Wstaw polecenie Nowe zadanie (pojawi się jeden wiersz pusty). • Wpisać nazwę podzadania i kliknąć przycisk akceptacji. • Kliknąć przycisk Wcięcie (Indent button) znajdujący się na pasku formatowania. Nazwa zadania sumarycznego jest wyświetlana czcionką pogrubioną. Do przesuwania zadań w ogólnej hierarchii można używać myszki.
Wyświetlanie i ukrywanie zadań Struktura konspektu pozwala oglądać projekt na różnych poziomach dokładności dzięki pokazywaniu lub ukrywaniu zadań składowych. Użycie przycisku Pokaż znajdującego się na pasku formatowania umożliwia szybkie ukrywanie lub wyświetlanie zadań składowych w zależności od ich poziomu w konspekcie. Konspekt może posiadać dowolną liczbę poziomów.
Edycja informacji o zadaniu: Klękając na zadaniu mamy możliwość jego edycji:
Przypisywanie kalendarza do zadania Aby przypisać kalendarz do zadania, należy kliknąć dwukrotnie jego nazwę, otwierając w ten sposób okno dialogowe Informacje o zadaniu, a następnie wybrać zakładkę Zaawansowane, otworzyć listę przy polu Kalendarz i wybrać odpowiedni kalendarz.
Tworzenie punktów kontrolnych Punktami kontrolnymi są zwykłe zadania mające tzw. zerowy czas trwania.Są one wykorzystywane do identyfikacji znaczących zdarzeń w harmonogramie, takich jak zakończenie realizacji głównej fazy projektu, zatwierdzenie jakiegoś produktu lub działania. Tworzenie punktu kontrolnego polega na wpisaniu do harmonogramu zadania o zerowym czasie trwania. Symbolem punktu kontrolnego w tabeli Gantta jest czarny romb. Każde zadanie może być punktem kontrolnym (nie ma potrzeby zerowania czasu jego trwania), dzięki zaznaczeniu pola wyboru Oznacz zadanie jako punkt kontrolny na zakładce Zaawansowane okna dialogowego Informacje o zadaniu. Pasek prezentujący czas trwania tego zadania w tabeli Gantta zmienia się w romb oznaczający to zadanie jako moment w czasie.
Używanie zadań cyklicznych Zadania cykliczne używane są do zadań, które powtarzają się co pewien czas. Ponieważ program Microsoft Project wstawia kolejne zadanie nad już istniejącymi, kursor należy ustawić na zadaniu, nad którym ma znaleźć się zadanie cykliczne, a następnie wybrać z menu Wstaw polecenie Zadanie cykliczne. Spowoduje to otwarcie okna dialogowego o nazwie Informacje o zadaniu cyklicznym
Zależnie od wybranej częstotliwości (dziennej, tygodniowej, miesięcznej lub rocznej) ustalamy inne ustawienia. Po zatwierdzeniu w kolumnie Wskaźniki tabeli Gantta pojawia się symbol zadania cyklicznego.
Tworzenie ograniczeń czasowych i terminów ostatecznych Ograniczenia związane są z terminarzem zadań i odnoszą się do daty rozpoczęcia i zakończenia projektu, lub do innej określonej daty. Jeżeli zadanie posiada wyznaczony termin ostateczny jego wykonania, to przekroczenie tej daty powoduje wyświetlenie przez program przypomnienia. Możliwe ograniczenia: ·Jak najwcześniej (domyślne) ·Jak najpóźniej. Nie później niż w dniu zakończenia projektu. ·Zakończ nie wcześniej niż/Zakończ nie później niż. Wymusza zakończenie zadania nie wcześniej lub nie później niż w określonym terminie. ·Musi zakończyć się/Musi rozpocząć się. Wymusza zakończenie lub rozpoczęcie zadania w konkretnym dniu. ·Rozpocznij nie wcześniej niż/Rozpocznij nie później niż. Wymusza takie ustalenie daty rozpoczęcia zadania, aby przypadła ona nie wcześniej lub nie później niż w określonym dniu. ·Musi zakończyć się/Musi rozpocząć się Wymusza rozpoczęcie lub zakończenie zadania w konkretnym dniu.
Używanie terminów ostatecznych Możliwe jest ustalenie ostatecznego terminu wykonania zadania. Termin ostateczny różni się od ograniczenia, ponieważ program nie uwzględnia go w obliczeniach harmonogramu. Służy on tylko do włączenia sygnalizacji wizualnej przekroczenia terminu wykonania zadania.
Ustanawianie współzależności pomiędzy zadaniami Ograniczenia wiążą zadania z datą rozpoczęcia lub zakończenia projektu, lub konkretną datą.Natomiast współzależności wiążą zadania z parametrami czasowymi innych zadań należących do projektu. Współzależności są podstawą do przedstawienia prawdziwego czasu realizacji projektu. Zarównoograniczenia jak i współzależności mają wpływ na parametry czasowe zadania. Przy próbie ustanowienia takiej współzależności, program Microsoft Project wyświetla okno dialogowe Kreator planowania. Sygnalizuje ono wystąpienie konfliktu w planie. Program wyświetla to okno w przypadku wystąpienia konfliktu pomiędzy współzależnościami lub pomiędzy ograniczeniami i współzależnościami.
Sposoby tworzenia współzależności: · Po zaznaczeniu nazw zadań użyć polecenia Połącz zadania z menu Edycja, lub kliknąć przycisk o tej samej nazwie na pasku narzędzi. Zadanie, które zostało wybrane pierwotnie, staje się poprzednikiem. · Po otwarciu okna dialogowego Informacje o zadaniu dotyczącego zadania, które ma być następnikiem, na zakładce Poprzedniki wpisać nazwę poprzednika. · Za pomocą myszki przeciągnąć pasek zadania, które ma być poprzednikiem nad pasek zadania, które ma być następnikiem.
Typy współzależności Pomiędzy czasami rozpoczęcia i zakończenia zadań występują cztery podstawowe relacje zależności: · rozpoczęcie do zakończenia, · zakończenie do rozpoczęcia, · rozpoczęcie do rozpoczęcia, · zakończenie do zakończenia. Można je ustalać na zakładce Poprzedniki okna dialogowego Informacje o zadaniu.
Tworzenie listy zasobów Program Microsoft Project daje możliwość kontroli nad zasobami. Arkusz zasobów jest wyświetlany po kliknięciu przycisku Arkusz zasobów na pasku widoków lub po wybraniu z menu Widok polecenia Arkusz zasobów. Istnieje możliwość zdefiniowania dwóch rodzajów zasobów: · ludzkie, · materiałowe.
Przydzielanie zasobów do zadań Przydzielenia zasobów do zadań można łatwo dokonać w widoku wykresu Gantta,wykonując następujące kroki: 1. Wybrać zadanie, do którego mają zostać przydzielone zasoby, klikając pole tego zadania w dowolnej kolumnie tabeli. 2. Kliknąć przycisk Przydziel zasoby na pasku narzędzi lub wybrać z menu Narzędzia polecenie Zasoby, a następnie Przydziel zasoby; otwierane jest okno dialogowe Przydzielanie zasobów
3.Z listy widocznej oknie wybrać nazwę zasobu, który ma zostać przydzielony do zadania. Jeżeli do komunikacji używany jest program kompatybilny z MAPI, na przykład Microsoft Outlook, to w opcjach okna dostępny jest przyciskAdres. Kliknięcie tego przycisku pozwala wybrać zasób z książki adresowej.Jeżeli zasób nie został jeszcze utworzony, to można wpisać jego nazwę w kolumnieNazwa, okna dialogowegoPrzydzielanie zasobówbez konieczności powrotu do arkusza zasobów.4.Przydzielenia jednostek zasobu można dokonać jedną z poniższych metod:· Aby przydzielić jednostki inne niż 100%, należy podać je w kolumnieJednostki. (Microsoft Project określa jednostki jako udziały procentowe, więc 100% równa się jednostce zasobu.) · Aby przydzielić 100% zasobu, można zostawić puste miejsce; program wpisze 100%.
Koszty projektu: Przypisanie kosztów do zasobów powoduje, że mają one wpływ na koszt całego projektu. Koszty przypisywane do zasobów nie są jednak jedynymi kosztami projektu. Projekty mogą mieć swoje koszty stałe. Na widoku wykresu Gantta lub arkusza zasobów należy wybrać z menu Projekt polecenie Informacje o projekcie, aby otworzyć okno dialogowe Informacje o projekcie. Następnie kliknąć przycisk Statystyka, aby otworzyć okno dialogowe Statystyka projektu
Przypisywanie kosztów stałych Niektóre zadania charakteryzują się stałym kosztem. Koszt stały można przypisać do zadania przy użyciu wykresu Gantta i zastosowaniu tabeli kosztów, wykonując poniższe kroki: 1. Używając paska narzędzi włączyć widok wykresu Gantta. 2. Wybrać z menu Widok polecenie Tabela, a następnie Koszt, aby włączyć widok tabeli kosztów wykresu Gantta. 3. Wybrać zadanie, do którego ma zostać przypisany koszt stały. 4. Wpisać ten koszt w kolumnie Koszt stały i wcisnąć klawisz Enter. Sposób naliczania kosztu stałego zadania powinien zostać określony w kolumnie Naliczanie kosztu stałego. Do wyboru dostępne są opcje Rozpoczęcie., Proporcjonalnie i Na końcu.
Przypisywanie stałego kosztu zasobu do zadania • Jeżeli wynajmujemy do wykonania zadania konsultanta za określoną sumę pieniędzy, możemy przydzielić go do zadania jako zasób o stałym koszcie. • Za pomocą paska widoków włączyć widok wykresu Gantta. • Wybrać z menu Widok polecenie Tabela, a następnie Wprowadzanie, aby włączyć widok tabeli wprowadzania wykresu Gantta. • Wybrać zadanie w kolumnie Nazwa zadania. • Przydzielić zasób do zadania. • Wybrać z menu Okno polecenie Podziel. • Wybrać nazwę zasobu w kolumnie Nazwa zasobu dolnego okna. • Wybrać z menu Format polecenie Szczegóły, a następnie Koszt zasobu. Pod wykresem Gantta otwierane jest wtedy nowe okno. • Wpisać 0 w kolumnie Jednostki. • Wpisać stały koszt zasobu w kolumnie Koszt. • Kliknąć OK. • Obliczając całkowity koszt zadania, program Microsoft Project dodaje koszt stały zasobu do innych kosztów tego zasobu, ale koszt stały nie zależy od tego, ile czasu zasób będzie pracował przy realizacji zadania.
Widoki Widok to sposób patrzenia na projekt. Różne widoki pozwalają ogarnąć różne aspekty projektu. Program pozwala na korzystanie z trzech opisanych poniżej rodzajów widoków, które zazwyczaj występują w różnych kombinacjach: ·Widoki w postaci wykresów. Przedstawiają informacje w postaci graficznej. Widok wykresu Gantta, który został przedstawiony wcześniej, jest przykładem takiego widoku. ·Widoki w postaci arkuszy. Przedstawiają informacje w rzędach i kolumnach, podobnie jak programy kalkulacyjne. Widok Arkusz zadań i Arkusz zasobów to przykłady tego typu widoków.Każdy rząd w arkuszu zawiera wszystkie informacje o pojedynczym zadaniu lub zasobie w projekcie, a każda kolumna określa pole w jakim są przechowywane informacje o zadaniu czy zasobie. ·Formularze. Przedstawiają informacje w postaci podobnej do formularza.
Dostępne są następujące widoki: · Alokacja zasobów · Arkusz wprowadzania danych (PERT) · Arkusz zadań · Arkusz zasobów · Diagram relacji · Diagram sieciowy · Formularz nazwy zadania · Formularz nazwy zasobu · Formularz szczegółów zadań · Formularz zadania · Formularz zasobu · Kalendarz · Obciążenie zadaniami · Obciążenie zasobów · Opisowy diagram sieciowy · Rzutowanie dat punktów kontrolnych · Rzutowanie pasków · Rzutowanie punktów kontrolnych · Wprowadzanie zadań · Wykres Gantta · Wykres Gantta — bilans. · Wykres Gantta — przypadek oczekiwany (PERT) · Wykres Gantta — przypadek optymistyczny (PERT) · Wykres Gantta — przypadek pesymistyczny (PERT) · Wykres Gantta — szczegóły · Wykres Gantta — śledzenie · Wykres zasobów Dodatkowo możliwe jest dostosowywanie każdego z widoków do własnych potrzeb. Niestety omówienie szczegółowe każdego typu widoku nie mieści się w ramach czasowych tej prezentacji.
Śledzenie: Śledzenie jest procesem polegającym na porównywaniu rzeczywistego przebiegu projektu z wcześniejszymi przewidywaniami. W celu śledzenia projektu trzeba, w momencie zakończenia planowania, stworzyć plan bazowy, czyli obraz harmonogramu danego projektu. Dzięki śledzeniu możliwe jest dokonywanie korekt w trakcie realizacji projektu.
Raporty: Aby przedstawić raporty dostępne w określonej kategorii należy: 1.Z menu Widok wybrać Raporty, aby otworzyć okno dialogowe Raporty. 2. Kliknąć wybraną kategorię. 3.. Kliknąć Wybierz. Program przedstawi dostępne w tej kategorii raporty. 4. Wybrać raport. 5. Kliknąć Wybierz. Program przedstawia na ekranie raport w trybie podglądu wydruku.
Dodatkowo możliwe jest dostosowywanie każdego z raportów do własnych potrzeb. Niestety omówienie szczegółowe każdego typu raportu nie mieści się w ramach czasowych tej prezentacji.
