NOWOCZESNE FORMY PRACY I ZARZĄDZANIA BIBLIOTEKĄ NAUKOWĄ Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMU RFID

1. NOWOCZESNE FORMY PRACY I ZARZĄDZANIA BIBLIOTEKĄ NAUKOWĄ Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMU RFID dr Danuta WańkaUniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuBiblioteka Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w Kaliszu

2. RFID (Radio Frequency Identification) • znaczniki składają się z dwóch głównych elementów: układu scalonego (chipa) i anteny nadawczo-odbiorczej RFID– identyfikacja obiektów za pomocą fal radiowych. Wykorzystuje się w tym celu dane zapisane w pamięci  znacznika • chipzawiera pamięć, z której czerpiemy dane za pomocą bezprzewodowej transmisji realizowanej przez antenę • funkcje zarówno odczytu jak i zapisu danych są realizowane przez sterowany komputerem czytnik RFID • w znacznikach  nie posiadających własnego zasilania (pasywnych) chip zasilany jest przez czytnik RFID za pośrednictwem anteny • znaczniki mogą pracować na różnych częstotliwościach, jak i realizować różne funkcje (jedynie odczyt, zapis i odczyt, funkcje alarmowe) • pojemność pamięci znacznika zależy od zastosowań • ważnym parametrem dla poprawnej pracy znaczników RFID jest maksymalna odległość z jakiej możemy przeczytać dane • na odległość tę wpływają zarówno częstotliwość pracy systemu, konstrukcje anten w znaczniku i czytniku i moc czytnika

3. SYSTEM BIBLIOTECZNY ARFIDO • system biblioteczny ARFIDO– nowoczesne rozwiązanie ochrony i identyfikacji materiałów bibliotecznych • każdy z modułów ARFIDO pracuje w oparciu o technologię identyfikacji przy pomocy fal radiowych RFID i wspiera wiele procesów bibliotecznych • wszystkie stanowiska ARFIDO są podłączone z istniejącym oprogramowaniem zarządzającym zbiorami bibliotecznymi (w bibliotece WP-A UAM z systemem Horizon) • moduły systemu ARFIDOsłużą ochronie i identyfikacji materiałów bibliotecznych, od rozpoznawania ich w bramce wyjściowej, po automatyczne porządkowanie zbiorów w wolnym dostępie do półek • system biblioteczny ARFIDO jest podzielony na strefy, w których uszeregowano poszczególne produkty, o podobnej funkcjonalności

4. STREFA ADMINISTRATORA • jest to oprogramowanie zarządzające dla użytkownika systemu • umożliwia zdalne testowanie systemu, tzn. sprawdzanie poprawności działania bramek oraz statystyk występowania alarmów na bramkach. Dzięki temu system pozostaje w stałej sprawności, a dodatkowa kontrola urządzeń przedłuża znacznie ich żywotność • uprawniona osoba z biblioteki ma możliwość przeglądania historii operacji kodowania, np. statystyki, który z użytkowników i kiedy zakodował książkę oraz uzyskanie informacji, które książki są zakodowane

5. STREFA BIBLIOTEKARZA Usprawnienie procesów bibliotecznych na stanowisku obsługi: • identyfikacja czytelnika • szybkie wypożyczenia i zwroty kilku książek równocześnie • przy wolnym dostępie do półek asystent ARFIDOzarządza i kontroluje zbiory • współpraca systemu z elektroniczną legitymacją studencką

6. A. Porządkowanie i kontrola księgozbioru przy pomocy asystenta ARFIDO Asystent ARFIDO – stanowisko służące do bezdotykowej identyfikacji zbiorów (sprawdzanie statusu książek – czy znajdują się na koncie czytelnika, czy biblioteki): • sortowanie według sygnatur • przeprowadzanie skontrum zbiorów i tworzenie arkuszy skontrowych • kontrola porządku na półkach • identyfikacja zagubionych pozycji • współdziałanie z systemem zarządzającym zbiorami bibliotecznymi • pomaga porządkować i kontrolować zbiory biblioteczne bez wyjmowania ich z półki (aby odczytać dane wystarczy przesunąć czytnik wzdłuż regałów bibliotecznych; zakres działania do 15 cm) • składa się z ręcznego czytnika i przenośnego komputera (typu I-PAQ)

7. Asystent ARFIDO

8. B. Kodowanie etykiet bibliotecznych – znakowanie i zabezpieczanie księgozbioru • wymagany jest czytnik RFIDz uruchomioną aplikacją kodowania etykiet RFID (instaluje się go zwykle w dziale opracowania zbiorów) • oprogramowanie urządzenia pozwala na automatyczne konwertowanie danych z systemu bibliotecznego z jednoczesnym ustawieniem flagi zabezpieczającej (EAS Bit) • aplikację można wykorzystać do wprowadzania nowych pozycji do systemu

9. C. Wypożyczenia i zwroty księgozbioru przy stanowisku bibliotekarza • stanowisko bibliotekarza umożliwia sprawny, szybki i łatwy obieg materiałów bibliotecznych w skład wyposażenia tego stanowiska wchodzą: • czytnik RFID średniego zasięgu (w wersji sterownik podblatowy i antena nadblatowa lub podblatowa) Czytnik RFID

10. czytnik kart bibliotecznych (legitymacji studenckich i kodów kreskowych) Czytnik kodów kreskowych • zasilacz sterownika RFID • oprogramowania stanowiskowe (kodowania etykiet, wypożyczania i zwrotów) • identyfikacja i odczyt danych o wypożyczanych i oddawanych książkach odbywa się przy pomocy stacjonarnych czytników RFID (na blacie i pod blatem) • jednocześnie można wypożyczać wiele książek – aby informacje zostały sczytane wystarczy zbliżyć wybrane pozycje w zakres działania czytnika • nie ma konieczności odszukania etykiety, jak odbywa się to w przypadku kodów kreskowych

11. Kody kreskowe (HORIZON) • nie ma potrzeby dezaktywacji książek, jak to ma miejsce w przypadku standardowych systemów zabezpieczających • identyfikacja karty bibliotecznej i elektronicznej legitymacji studenckiej • zintegrowane funkcje zabezpieczające (EAS Bit)

12. STREFA CZYTELNIKA wypożyczenia samoobsługowe – umożliwiają je specjalnie zaprojektowane urządzenia w postaci wolnostojącego stanowiska umożliwiającego użytkownikowi na: • samodzielne wypożyczanie bez udziału pracownika biblioteki • dostęp do swojego konta • informują o terminach zwrotów • drukują informacje o stanie konta oraz pokwitowania

13. Z wypożyczeń samoobsługowych mogą korzystać tylko użytkownicy posiadający aktualną elektroniczną legitymację studencką Urządzenie do samowypożyczeń Monitor urządzenia do samowypożyczeń

14. samoobsługowe zwroty– są możliwe dzięki automatycznej wrzucie ARFIDO (wewnętrznej lub zewnętrznej) • wrzutaumożliwia użytkownikom na całodobowe oddawanie materiałów bibliotecznych w szybki i łatwy sposób • odciąża pracowników biblioteki od dodatkowych czynności związanych z kontrolą • i obsługą zwrotów materiałów bibliotecznych • drukuje pokwitowania • wrzuta obsługuje tylko użytkowników nie zalegających wobec biblioteki z żadnymi opłatami; nie przyjmuje książek których termin zwrotu minął Ekran wrzuty Wrzuta

15. Wrzuta od wewnątrz

16. STREFA BEZPIECZEŃSTWA • etykiety zabezpieczające RFID • bramki wyjściowe RFID chroniące przed niekontrolowanym i bezprawnym wyniesieniem książek Etykieta biblioteczna • identyfikuje i chroni książki • jest samoprzylepna (biała); dane można odczytywać i zapisywać (read/write − możliwość wielokrotnego zapisu i odczytywania informacji); w polu anteny można odczytywać wiele etykiet jednocześnie (antykolizyjność) • wyposażona w chip pamięci (gwarancja na chip 10 lat lub 100 000 przeprogramowań etykiety), z którego można odczytywać informację za pomocą fal radiowych • zwiększa funkcjonalność wszystkich procesów bibliotecznych • zastępuje tradycyjny kod kreskowy oraz pasek magnetyczny (pojemność pamięci: 1024 bitów; rozmiar min. 49/76 mm) • integruje procesy identyfikacji, obiegu oraz ochrony materiałów bibliotecznych • w prosty sposób można ją nanieść na wszystkie materiały biblioteczne

17. istnieje możliwość wykonania nadruku termotransferowego (polega na uzyskiwaniu obrazu na etykiecie poprzez podgrzewanie pigmentu zawartego w taśmie termotransferowej >odpowiednik taśmy barwiącej<) • standard ISO • różnorodność etykiet pozwala na oklejenie każdego nośnika informacji (książki, czasopisma, płyty CD, kasety, pudła, obiekty kartograficzne, itp.) Etykiety biblioteczne ARFIDO Etykieta biblioteczna ARFIDO od wewnątrz

18. Bramka zabezpieczająca • system RFID umożliwia ochronę oraz identyfikację książek przenoszonych przez bramkę zabezpieczającą • bramka wyposażona jest w oprogramowanie zwane monitorem bramki, który rejestruje zdarzenia wyświetlane następnie na monitorach komputerów • obsługi biblioteki (lub ochrony) • po zainstalowaniu programu zwanego raport z bramki istnieje możliwość monitorowania zdarzeń i alarmów z wszystkich zamontowanych bramek i tworzenia raportów • bramka wykrywa i identyfikuje wynoszone książki (sygnalizacja alarmu: świetlna • i dźwiękowa) • w przypadku odłączenia systemu RFID od wewnętrznego systemu biblioteki, sterownik bramki rejestruje zdarzenia, które przekazywane są do systemu po nawiązaniu połączenia • bramka współdziała z innymi systemami zabezpieczeń, np. kontrolą dostępu • istnieje możliwość sterowania blokadą elektromagnetyczną drzwi i dodatkową barierą podczerwieni

19. Bramki zabezpieczające ARFIDO Blokada elektromagnetyczna drzwi wyjściowych

20. Fotodokumentacja Biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM Budynek Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM (wejście główne)

21. Hol Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM

22. Budynek Biblioteki Wydziałowej

23. Wejście główne Biblioteki WP-A Sala komputerowa do użytku czytelników

24. Lada biblioteczna

25. Regały z czasopismami bieżącymi Księgozbiór podręczny

26. Strefa wolnego dostępu do półek Schemat układu książek na półkach w strefie wolnego dostępu

27. Tablica informacyjna o zawartości regałów w strefie wolnego dostępu Fragment księgozbioru w strefie wolnego dostępu do półek

28. Winda do użytku pracowników Biblioteki Jedno z pomieszczeń na zapleczu

29. Sala zebrań Sala multimedialna

30. Samoobsługa Kabiny do pracy indywidualnej (zbiory specjalne)

31. Jedna z kabin  do pracy zespołowej Zapraszamy na stronę WWW Biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM http://www.bwpa.amu.edu.pl