1 / 17

Co-evolutie

Co-evolutie. de wapenwedloop tussen planten en herbivoren. Evolutie door natuurlijke selectie. Hoogste fitness: zoveel mogelijk nakomelingen Eigenschappen worden doorgegeven aan volgende generaties Selectiedruk: omgevingsfactoren. Volgende generatie. Hoe werkt selectiedruk.

avel
Download Presentation

Co-evolutie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Co-evolutie de wapenwedloop tussen planten en herbivoren

  2. Evolutie door natuurlijke selectie • Hoogste fitness: zoveel mogelijk nakomelingen • Eigenschappen worden doorgegeven aan volgende generaties • Selectiedruk: omgevingsfactoren

  3. Volgende generatie Hoe werkt selectiedruk • Pesticiden kunnen selecteren voor resistente herbivoren

  4. Co-evolutie: een speciaal geval • Twee organismen evolueren samen • Selectiedruk komt voort uit de interactie met het andere organisme • Interactie kan positief zijn (symbiose) of negatief (wapenwedloop)

  5. Rupsen Luizen Virussen Aaltjes Zoogdieren Planten zijn primaire producenten • Organismen van klein tot groot voeden zich met planten

  6. Herbivoren vormen selectiedruk zonder herbivoren met herbivoren Datura wrightii (Doornappel) Elle, Hare and van Dam (2003) Evolution 57

  7. Bursera (tropische boom) die een straal van hars uitspuit als je het blad breekt Planten verdedigen zichzelf • Het wapenarsenaal van planten kan bestaan uit: • Chemische verdediging: Gifstoffen en smaakvergallers • Morfologische verdediging: haren, doorns, hout, steencellen • Beetje van beiden: klierharen, melksap (latex), hars

  8. Wilde tabak Nicotiana attenuata • Komt voor in de woestijnen van W-USA • In gebruik door inheemse volkeren • Nicotine

  9. Sommige dieren onder ons zijn niet zo wijs Nicotine is chemische afweer • Nicotine is een neurotoxine • Giftig voor mens en dier • Smaakt bitter, daarom wordt de plant gemeden door veel dieren

  10. Rups van Manduca sexta (Tabakspijlstaart) Stap 1: Wilde tabak is giftig en bitter, dus geen herbivoren?

  11. Bloed-brein barrière (bescherm je zenuwstelsel) Speciale enzymen (P450) voor ontgiften Stap 2: Manduca sexta past zich aan om nicotine te kunnen overleven maar dit heeft een prijs…..

  12. De kosten van nicotine in het dieet Manduca sexta rupsen ontwikkelen even snel met en zonder nicotine, maar met nicotine is hun popgewicht is geringer Jeff Harvey et al (2007) Ecol Entomol.32

  13. Nicotine producerende planten eten: Voordeel of nadeel voor de rups? • Nadelen • Kostbaar in termen van popgewicht • Specialisatie vermindert opties • Voordelen • Unieke niche • Mogelijk beschermt nicotine rups ook tegen zijn vijanden

  14. Stap 2: Rups doorbreekt afweer Stap 1: Plant maakt nicotine Co-evolutie gaat stapsgewijs Stap 3??

  15. Van Dam and Hare (1998) Stap 3 • Andere verdedigingsmechanismen • Verteringsremmende eiwitten (protease inhibitoren) – versterken effect nicotine • Klierharen met excreten remmen groei

  16. Co-evolutie • Organismen evolueren in interactie • Stapsgewijze aanpassingen • Co-evolutie kan leiden tot diversiteit van afweersystemen in planten • Belangrijk aspect bij ontstaan pesticiden-resistentie landbouwplagen

  17. Meer informatie • Deze presentatie is te vinden op mijn personal page (www.nioo.knaw.nl//pages/nvandam) • Verder lezen over insect-plant co-evolutie? • Schoonhoven et al (2006) Insect-plant Biology • Ehrlich, P.R. & Raven, P.H. (1964) "Butterflies and plants: a study in coevolution" Evolution: 18 pp 586-608

More Related