STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU POWIATU HAJNOWSKIEGO NA LATA 2015 - 2020

1. STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU POWIATU HAJNOWSKIEGO NA LATA 2015 - 2020

2. Scenariusz spotkania 1) przedstawienie wizji i misji rozwoju powiatu 2) omówienie propozycji celów strategicznych rozwoju powiatu 3) określenie założeń celów operacyjnych i zakresu planów zadaniowych

3. Struktura części koncepcyjnej - geneza • Opis przedmiotu zamówienia (zał. 2 do SIWZ - Znak sprawy: P.P.042.2.4.3.2013) • Opracowania studialne opracowane równolegle w ramach projektu „Platforma współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju rejonu Puszczy Białowieskiej” • „Analiza stanu, wykorzystania i zainteresowania surowcami w powiecie hajnowskim” • „Analiza zapotrzebowania, potencjału i wykorzystania surowców w regionie” • „Waloryzacja kulturowa i przyrodnicza” • „Analiza dostępności komunikacyjnej regionu Puszczy Białowieskiej” • „Raport na temat kierunków rozwoju gospodarczego” • „Program zrównoważonego rozwoju regionu Puszczy Białowieskiej jako instrument polityki regionalnej w Obszarach Strategicznej Interwencji Województwa Podlaskiego 2014-202”0

4. Podsumowanie diagnozy OBSZAR PRZYRODNICZY Niepewność kierunków zmian ustawodawczych w zakresie ochrony środowiska i przyrody OBSZAR SPOŁECZNY: Społeczno – ekonomiczne problemy demograficzne (m.in. negatywne trendy migracyjne) OBSZAR GOSPODARCZY Brak inwestorów oraz słaba aktywność przedsiębiorcza mieszkańców wynikająca ze słabej atrakcyjności inwestycyjnej OBSZAR INSTYTUCJONALNY Niski poziom kapitału społecznego (konflikty lokalne) OBSZAR PRZESTRZENNY Planowanie przestrzenne oraz słaba dostępność komunikacyjna

5. WIZJA I MISJA ROZWOJU POWIATU POWIAT HAJNOWSKI INNOWACYJNYM REGIONEM OPARTYM NA ZRÓWNOWAŻONYM GOSPODAROWANIU USŁUGAMI ŚRODOWISKA REGIONU PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ NA RZECZ WZROSTU ZATRUDNIENIA I ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI POWIAT HAJNOWSKI KREATOREM ZRÓWNOWAŻONEJ GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY, ZASPOKAJAJĄCEJ POTRZEBY I POPRAWIAJĄCEJ JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW ORAZ ZACHOWUJĄCEJ WARTOŚCI PRZYRODNICZE I KULTUROWE

8. Obszar przyrodniczy • Cel strategiczny 1.1. Zachowanie wysokiej jakości zasobów przyrodniczych powiatu • Cel operacyjny 1.1.1. Ochrona zasobów przyrodniczych poprzez kompleksową gospodarkę odpadami • plany zadaniowe • Rozbudowa systemu selektywnej zbiórki odpadów w celu podnoszenia świadomości społeczności lokalnej prowadzącej do racjonalizacji gospodarowania odpadami komunalnymi • Likwidacja dzikich wysypisk śmieci • Cel operacyjny 1.1.2.Promowanie rozwiązań ekologicznych i energooszczędnych • plany zadaniowe • systematyczne ograniczanie na terenie powiatu niskiej emisji poprzez termomodernizację budynków • wsparcie finansowe i doradcze wymiany tradycyjnych źródeł ogrzewania na infrastrukturę wykorzystującą odnawialne źródła energii • eliminowanie strat energii cieplnej poprzez modernizację sieci przesyłowej • promowanie inwestycji proekologicznych

9. Obszar przyrodniczy • Cel operacyjny 1.1.3. poprawa jakości wód w powiecie • plany zadaniowe • ochrona obszarów, pod którymi znajdują się główne zbiorniki wód podziemnych • wsparcie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków • Cel operacyjny 1.1.4. ochrona środowiska i bioróżnorodności • plany zadaniowe • kontynuacja działań w zakresie monitorowania jakości powietrza • promowanie inwestycji wykorzystujących nowoczesne, proekologiczne technologie produkcyjne • odnawianie drzewostanu w celu minimalizacji strat w naturalnych ekosystemów leśnych • pozyskanie wsparcia finansowego na działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego • współpraca w Lasami Państwowymi w celu wypracowania modelu równoważenia gospodarki leśnej na rzecz wielofunkcyjnego wykorzystania walorów przyrodniczych Puszczy Białowieskiej

10. Obszar przyrodniczy • Cel strategiczny 1.2. Wykorzystanie potencjału naukowo-przyrodniczego na rzecz zrównoważonego rozwoju • Cel operacyjny 1.2.1. Działania na rzecz zwiększania świadomości ekologicznej w zakresie ochrony przyrody, ekonomii środowiska i rozwoju społeczeństwa w symbiozie z przyrodą • plany zadaniowe • wykorzystanie potencjału przyrodniczego i instytucjonalnego powiatu na rzecz rozwoju systemu ekologicznych placówek edukacyjnych • wzbogacanie oferty edukacji ekologicznej • stworzenie ponadlokalnej oferty edukacji ekologicznej • promowanie nowych wzorców konsumpcji • działania edukacyjne w zakresie ochrony przyrody • działania edukacyjne w zakresie ekonomii środowiska • działanie edukacyjne w sferze rozwoju społeczeństwa w symbiozie z przyrodą

11. Obszar przyrodniczy • Cel operacyjny 1.2.2. Rozwój współpracy nauki i biznesu w oparciu o Puszczę Białowieską i Dolinę Górnej Narwi • plany zadaniowe • Utworzenie Ośrodka Badawczo-Rozwojowego „PRONAR” • Utworzenie Parku Naukowo-Przyrodniczego w Hajnówce – nowoczesnego i innowacyjnego kompleksu o charakterze parku przyrodniczo-edukacyjno-rozrywkowego, nawiązującego do wartości i specyfiki regionu Puszczy Białowieskiej, powstającego w oparciu o funkcjonujący potencjał naukowo-badawczy, zapewniającego warunki dla wzrostu popytu na wyniki badań naukowych i ekoinnowacyjne produkty regionalne. • Utworzenie Laboratorium badania żywności i wody • Organizacja Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej oraz Tradycyjnych Ras Zwierząt i Roślin w dolinie Narwi • Utworzenie konsorcjum interdyscyplinarnych badań rozwojowych nad regionem Puszczy Białowieskiej • Stworzenie korzystnych warunków dla rozowju firm branży energii odnawialnej/Koordynowanie działań dążących do utworzenia klastra przemysłowego w dziedzinie odnawialnych źródeł energii

12. Obszar społeczny • Cel strategiczny 2.1. Rozwój kapitału ludzkiego • Cel operacyjny 2.1.1. Podniesienie poziomu wykształcenia • plany zadaniowe • Modernizacja szkolnictwa zawodowego poprzez inwestycje w infrastrukturę edukacyjną z zakresu praktycznej nauki zawodu w warunkach gospodarki opartej na wiedzy. • Poszerzenie oferty edukacyjnej o zawody związane z innowacyjną obsługa ruchu turystycznego – przygotowanie zaplecza technicznego i kadr. • Cel operacyjny 2.1.2. Aktywizacja zawodowa mieszkańców • plany zadaniowe • Utworzenie Zakładu Aktywności Zawodowej o charakterze usługowo-edukacyjno-rehabilitacyjnym, rekreacyjnym i turystycznym (rehabilitacja i opieka nad osobami starszymi), łącznie z prowadzeniem szkoleń ułatwiających restrukturyzację zawodową oraz przygotowanie kadr w zakresie usług opiekuńczo-medycznych (praktyki, staże). • Zintensyfikowanie przez PUP pozyskiwania środków finansowych w celu rozwiązywania problemów bezrobocia • Doradztwo i szkolenia w zakresie możliwości przekwalifikowania oraz zwiększenia mobilności zawodowej mieszkańców

13. Obszar społeczny • Cel strategiczny 2.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu • Cel operacyjny 2.2.1. Wsparcie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym • plany zadaniowe • finansowanie działań na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych, ze szczególnym uwzględnieniem osób długotrwale bezrobotnych, osób w grupie „50+”, kobiet oraz absolwentów szkół i uczelni. • realizacja projektów na rzecz osób zagrożonych ubóstwem • integracja i wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, w edukacji, w pracy zawodowej, kulturze, sporcie i rekreacji • realizacja programów społecznych • działania profilaktyczne przeciwko rozwojowi patologii społecznych zwłaszcza wśród młodych • profilaktyka, zapobieganie niepełnosprawności –wczesna diagnoza i wczesne wspomaganie • tworzenia warunków do pełnej rehabilitacji społecznej, zawodowej oraz warunków do zatrudnienia i przeciwdziałania skutkom bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych

14. Obszar społeczny • Cel operacyjny 2.2.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkańców powiatu • plany zadaniowe • Realizacja przedsięwzięć szkoleniowo – edukacyjnych w celu zapobiegania wykluczeniu cyfrowemu • Kontynuacja działań mających na celu rozwój sieci Internetowej w powiecie • Cel strategiczny 2.3. Rozwój infrastruktury społecznej na rzecz poprawy jakości życia • Cel operacyjny 2.3.1. rozwój i unowocześnienie infrastruktury społecznej • plany zadaniowe • rozwój bazy opieki społecznej, • utrzymanie kompletnego systemu oświatowych placówek integracyjnych, umożliwiających edukację dzieciom niepełnosprawnym • Dostosowanie infrastruktury ochrony zdrowia do obserwowanych trendów • Likwidacja barier architektonicznych • rozbudowa i modernizacja infrastruktury i zaplecza leczniczego SP ZOZ w Hajnówce jako element wzmocnienia systemu bezpieczeństwa zdrowotnego obszaru turystycznego rejonu Puszczy Białowieskiej

15. Obszar społeczny • plany zadaniowe cd. • Utworzenie „Puszczańskiego kompleksu medycznego” - ośrodka rehabilitacyjno-wypoczynkowego (medycyna regeneracyjna, nowoczesne metody terapii) na bazie SP ZOZ w Hajnówce oraz Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, podmiotów prywatnych • Rozbudowa i modernizacja bazy materialnej placówek edukacji przedszkolnej i szkolnej • poprawa stanu technicznego i doposażeniem istniejącej infrastruktury kultury i sportowo – rekreacyjnej • Cel operacyjny 2.3.2. dostosowanie oferty usług społecznej do potrzeb mieszkańców • plany zadaniowe • Stworzenie i wdrożenie programu pomocowego dla osób starszych • Współpraca gminnych jednostek z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się osobami starszymi i niepełnosprawnymi • Stworzenie programu wspierającego duże rodziny • rozszerzenie oferty edukacyjnej oraz zapewnieniem dostępu do wiedzy dla osób każdej grupy wiekowej • Inwestycje w infrastrukturę edukacyjną z zakresu praktycznej nauki zawodu w warunkach gospodarki opartej na wiedzy • Poszerzenie oferty edukacyjnej o zawody związane z innowacyjną obsługa ruchu turystycznego i niszowych zawodów (np. technolog meblarstawa, projektant wnętrz) znajdujących oparcie w tradycjach regionu i usługach środowiska Puszczy Białowieskiej – przygotowanie zaplecza technicznego i kadr (w tym liderów wiedzy w organizacjach)

16. Obszar społeczny • plany zadaniowe cd. • Realizacja komplementarnych przedsięwzięć w zakresie rozwoju działalności kulturowej i sportowo-rekreacyjnej • Promocja działań i aktywności w sferze kultury ze szczególnym uwzględnieniem uczestnictwa w działaniach promujących wielokulturowe dziedzictwo powiatu • Kontynuacja upowszechniania wśród społeczności lokalnej znajomości miejscowych zasobów kultury • promowanie wśród mieszkańców powiatu hajnowskiego zdrowego stylu życia

17. Obszar gospodarczy • Cel strategiczny 3.1. Wzmocnienie i efektywne wykorzystanie potencjału marki Regionu Puszczy Białowieskiej • Cel operacyjny 3.1.1. Opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania turystyką w regionie Puszczy Białowieskiej • plany zadaniowe • Utworzenie centrum zarządzania turystyką w regionie Puszczy Białowieskiej. • Zwiększenie roli Lokalnej Organizacji Turystycznej generowaniu działań koordynacyjnych • Utworzenie systemu wizualizacji i informacji turystycznej regionu Puszczy Białowieskiej • Utworzenie systemu rezerwacji i programu lojalnościowego. • Cel operacyjny 3.1.2. Kreowanie i promocja produktów i usług Regionu Puszczy Białowieskiej bazujących na lokalnych zasobach • plany zadaniowe • Przygotowanie i wdrożenie promocji gospodarczej (produktów i usług) i inwestycyjnej regionu Puszczy Białowieskiej (promocja produktów, firm, terenów inwestycyjnych) • Przygotowanie i wdrożenie wielopłaszczyznowej, nowoczesnej kampanii promocyjnej turystycznej regionu Puszczy Białowieskiej w oparciu o audytu usług turystycznych • Tworzenie zintegrowanych produktów turystycznych. • Wspieranie tworzenia nowych produktów w zakresie produkcji zdrowej żywności, usług, zielonych technologii oraz wzmocnienie znaczenia istniejących. • Wsparcie i promocja o zasięgu ponadlokalnych istniejących produktów i usług Regionu Puszczy Białowieskiej

18. Obszar gospodarczy • Cel strategiczny 3.2. Zwiększenie atrakcyjności turystycznej z uwzględnieniem dywersyfikacji ruchu turystycznego • Cel operacyjny 3.2.1. Budowa i modernizacja bazy turystycznej w celu podniesienia jakości usług turystycznych • plany zadaniowe • Zagospodarowanie terenów parkingu Zwierzyniec jako miejsca obsługi ruchu turystycznego wypożyczalnią sprzętu turystycznego • Remont i adaptacja Stajni Kozackich w BPN na Ośrodek Edukacyjno-Szkoleniowy wraz z bazą noclegową dla młodzieży • Realizacja programu podniesienia jakości i innowacyjności bazy agroturystycznej • Utworzenie schronisk młodzieżowych. • Rozbudowa Ośrodka Wypoczynkowego Bachmaty. • Zagospodarowanie Turystyczne wokół zalewu „Repczyce” w Kleszczelach • Budowa ośrodka rekreacyjno-wypoczynkowego Bindziuga. • Budowa campingu w Hajnówce. • Budowa systemu parkingów leśnych • Zachowanie tradycyjnego budownictwa drewnianego

19. Obszar gospodarczy • Cel operacyjny 3.2.2. Tworzenie nowych atrakcji turystycznych • plany zadaniowe • Utworzenie markowego produktu turystycznego „Puszcza Białowieska na tydzień” • Rozwój specjalistycznej oferty edukacyjno – naukowej (turystyka edukacyjna skierowana do młodzieży szkół podstawowych, średnich, studentów i środków naukowych) • Wykorzystanie linii kolejowej Hajnówka - Białowieża do kreowania nowych produktów turystycznych. • Budowa Centrum Informacyjno-Edukacyjnego „Park Wilka” w Długim Brodzie. • Ścieżka edukacyjna - spacer w koronach drzew. • Stworzenie zintegrowanego planu rozwoju turystyki rowerowej • Odnowienie i rozszerzenie sieci szlaków turystycznych (pieszych, rowerowych, NordicWalking, do nart biegowych, konnych) wraz z budową towarzyszącej małej infrastruktury turystycznej • Budowa ścieżek rowerowych w połączeniu z trasami rowerowymi w Polsce Wschodniej i innymi szlakami rowerowymi m.in. ścieżki rowerowej Hajnówka - Białowieża • Rozwój turystyki wodnej poprzez uruchomienie szlaków kajakowych wraz z budową towarzyszącej infrastruktury, budowę 4 przystani kajakowych na rzece Narewka, budowę wyciągu nart wodnych Stary Dwór • Utworzenie parku linowego w okolicach Hajnówki • Budowa pola golfowego w Nowej Łuce • Rozbudowa Muzeum Kolejnictwa w Czeremsze • Utworzenie Centrum Wielokulturowości Podlasia na bazie Muzeum i Ośrodka Kultury Białoruskiej w Hajnówce • Zagospodarowanie szlaku Wodnego doliny Górnej Narwi – Szlak Orylski - Ośrodek Turystyki Wodnej w Puchłach • Wsparcie Ekomuzeum Krainy Otwartych Okiennic - szkoła Tradycji Architektonicznych Podlasia w Puchłach. • Wzmocnienie znaczenia markowych, cyklicznych wydarzeń kulturalnych w regionie. • Realizacja inwestycji w obiektach BPN

20. Obszar gospodarczy • Cel strategiczny 3.3. Poprawa klimatu dla biznesu • Cel operacyjny 3.3.1. Koordynowanie, projektowanie i doradztwo w zakresie gospodarki opartej na wiedzy • plany zadaniowe • Utworzenie Regionalnego Centrum Rozwoju (jako centrum analiz wdrożeniowo-rozwojowych i komercjalizacji ekoinnowacyjnych technologii i produktów regionalnych • Doradztwo i szkolenia kadr w zakresie zarządzania wiedzą, zielonej gospodarki i gospodarki opartej na wiedzy, udostępnienie usług prawnych, księgowych, marketingowych dla przedsiębiorców • Utworzenie klastrów (np. meblarskiego, drzewnego) na bazie tradycji przetwórstwa drewna i doświadczenia lokalnych rzemieślników • Lobbowanie na rzecz stworzenia programu wsparcia rozwoju działalności gospodarczej w obszarach szczególnie cennych przyrodniczo, ze szczególnym uwzględnieniem Puszczy Białowieskiej • Promowanie działań na rzecz rozwoju sektora OZE przy wykorzystaniu wewnętrznego potencjału powiatu • Wsparcie podmiotów gospodarczych w zakresie innowacyjnych produktów drzewnych. • Przygotowanie i wdrożenie program wsparcia gospodarstw ekologicznych i produkcji zdrowej żywności. • Wsparcie podmiotów gospodarczych w zakresie zielarstwa. • Wsparcie utworzenia spółdzielni produkcyjnych (żywność, miód). • rozwój przetwórstwa owocowo – warzywnego w gminach powiatu hajnowskiego w oparciu o ideologię klastrów • Wsparcie rozwoju instytucji otoczenia biznesu. • Utworzenie inkubatora rozwoju przedsiębiorczości.

21. Obszar gospodarczy • Cel operacyjny 3.3.2. Wsparcie inwestycyjne MŚP w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy z zachowaniem wartości środowiska Puszczy Białowieskiej • plany zadaniowe • Wsparcie i wdrożenie narzędzi inżynierii finansowej jako instrumentów finansowych skierowanych do przedsiębiorców (m.in. Program start-up utworzenie funduszu pożyczkowego o zasięgu powiatowym, Opracowanie i wdrożenie systemu dotacji i kredytów preferencyjnych, Opracowanie i wdrożenie programu mikro-dotacji, fundusz poręczeniowy). • prowadzenie gospodarstw ekologicznych, produkcja zdrowej żywności, przetwórstwo spożywcze, zielarstwo, produkcja energii z odnawialnych źródeł, funkcjonowanie lokalnego rzemiosła i sztuki • Utworzenie podstrefy Suwalskiej Strefy Ekonomicznej • Tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorstw ekonomii społecznej • Cel operacyjny 3.3.3. Przygotowanie terenów inwestycyjnych • plany zadaniowe • Uzbrojenie terenów inwestycyjnych (m.in. w Hajnówce, w Narewce, w Czeremsze, w Kleszczelach, Postołowie) • Opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów inwestycyjnych • Promocja ponadlokalna oferty inwestycyjnej w ramach projektowanych i powstałych terenów aktywności gospodarczej • opracowanie przewodnika informacyjno – edukacyjnego dla inwestorów na temat zasad gospodarowania na obszarach cennych przyrodniczo (obalenie stereotypów)

22. Obszar instytucjonalny • Cel strategiczny 4.1. Realizacja zasad dobrego rządzenia dla kreowania zrównoważonego rozwoju • Cel operacyjny 4.1.1. Umacnianie świadomości społecznej oraz poczucia odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie na rzecz budowy społeczeństwa obywatelskiego • plany zadaniowe • Zwiększenie oferty narzędzi partycypacji społecznej poprzez doskonalenie systemu informowania i partycypacji społecznej; • realizacja narzędzi dialogu społecznego • wdrożenie założeń „inicjatywy lokalnej” • promowanie inicjatywy budżetu obywatelskiego • promowanie inicjatywy funduszy sołeckich • Cel operacyjny 4.1.2. Aktywizacja i współpraca podmiotów realizujących zadania publiczne wraz z działaniami na rzecz partnerstwa • plany zadaniowe • Powołanie rady rozwoju powiatu (przedstawiciele sektora publicznego, w tym samorządu lokalnego; biznesu; organizacji pozarządowych i nauki) • generowanie impulsów dla tworzenia partnerstw publiczno – prywatnych • kontynuacja założeń platformy współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju • wdrożenie narzędzia mediacji dla rozwiązania najważniejszych konfliktów wewnętrznych w powiecie (w celu ułatwienia dialogu różnych grup interesu)

23. Obszar instytucjonalny • plany zadaniowe cd. • lobbowanie na rzecz stworzenia centralnego lub regionalnego programu na rzecz wsparcia rozwoju gospodarczego obszarów o szczególnie cennych walorach przyrodniczych • prowadzenie działań edukacyjno-informacyjnychnychrzecz rozwoju partnerstwa • aktywizacja wszystkich lokalnych samorządów w tworzeniu wspólnych narzędzi rozwojowych na rzecz poprawy jakości życia w powiecie • aktualizacja, opracowania oraz wdrożenie ponadlokalnych strategii branżowych • Stworzenie platformy edukacyjno – informacyjnej na rzecz rozwiązania konfliktu pomiędzy społecznością lokalną a Lasami Państwowymi w zakresie pozyskania i przeznaczania drewna (konflikty środowiskowe, ekonomiczne itp.) • Umacnianie istniejących partnerstw • Opracowanie oraz wdrożenie strategii komunikacji powiatu hajnowskiego.

24. Obszar instytucjonalny • Cel strategiczny 4.2. Rozwój i wzmocnienie organizacji pozarządowych na terenie powiatu hajnowskiego • Cel operacyjny 4.2.1. Podniesienie świadomości na temat możliwości działań organizacji pozarządowych • plany zadaniowe • szkolenia dla NGO oraz osób zaangażowanych w rozwój lokalny • działania informacyjne na temat zasad funkcjonowania i organizacji działalności pozarządowej • stworzenie forum wymiany dobrych praktyk w ramach rozwoju działalności non-profit • Cel operacyjny 4.2.2. Wspieranie sektora organizacji pozarządowych w powiecie • plany zadaniowe • Wspieranie działalności organizacji niepublicznych i pozarządowych • Ścisła współpraca z organizacjami pozarządowymi w celu zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców oraz wzbogacenia powiatowej oferty w zakresie kultury, sportu, edukacji, zdrowia itp. • Pomoc organizacjom niepublicznym i pozarządowym przy ubieganiu się o zewnętrzne środki pomocowe na ich działalność statutową • Zaangażowanie organizacji pozarządowych w tworzenie aktów prawnych dotyczących ich działalności • Stworzenie inkubatora NGO

25. Obszar instytucjonalny • Cel strategiczny 4.3. Rozwój współpracy transgranicznej • Cel operacyjny 4.3.1. Współpraca gospodarcza • plany zadaniowe • Organizacja wschodnich targów gospodarczych – targów Pogranicza. • Budowa systemu powiązań gospodarczych przy wykorzystaniu możliwości Stowarzyszenia Samorządów Euroregionu Puszczy Białowieskiej. • Cel operacyjny 4.3.2. Współpraca kulturowa, sportowa, edukacyjna • plany zadaniowe • współpraca w zakresie wymiany szkolnej dzieci i młodzieży • Współpraca instytucji publicznych na rzecz wspólnych przedsięwzięć. • Ochrona wspólnego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. • Budowa transgranicznegoproduktu turystycznego.

26. Obszar przestrzenny • Cel strategiczny 5.1. Poprawa ładu przestrzennego • Cel operacyjny 5.1.1. Poprawa estetyki powiatu • plany zadaniowe • rewitalizacja i odnowa przestrzeni miejskiej • rewitalizacja i odnowa przestrzeni wiejskiej • remont i modernizacja obiektów • zaangażowanie mieszkańców we wspólne dbanie o estetykę powiatu np. poprzez organizowanie konkurów na najbardziej zadbaną wieś, gospodarstwo, ulicę itp. • koordynacja działań na rzecz promocji wspólnego dbania o przestrzenie publiczne • koordynowanie prac w zakresie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania terenu • Cel strategiczny 5.2 Poprawa dostępności komunikacyjnej powiatu • Cel operacyjny 5.2.1. Poprawa stanu technicznego dróg • plany zadaniowe • Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 687: Zwodzieckie – Juszkowy Gród, wraz z drogą powiatową 1644B prowadzącą do przejścia granicznego w Siemianówce. • Przebudowa drogi powiatowej Nr 1601B Narew – Bielsk Podlaski, drogi powiatowej 1649B na odcinku ulica Olgi Gabiec w Białowieży, drogi powiatowej 1619B na odcinku Nowoberezowo – Łosinka i innych (Lipiny) będących drogami dojazdowymi do siedziby podmiotów gospodarczych, obiektów inwestycyjnych lub posiadających znaczenie wizerunkowe • Prace w zakresie bieżących prac remontowych (poprawa parametrów technicznych) – zwieszenie bezpieczeństwa i komfortu jazdy

27. Obszar przestrzenny • Cel operacyjny 5.2.2. Poprawa stanu technicznego oraz rozwój infrastruktury kolejowej • plany zadaniowe • Poprawa dostępności komunikacyjnej poprzez modernizację linii kolejowej Hajnówka – Białowieża. • Poprawa dostępności komunikacyjnej poprzez utrzymanie połączeń weekendowych na trasie Warszawa – Hajnówka umożliwiających przewóz rowerów. • Modernizacja kolejki wąskotorowej • Reaktywowanie szerokotorowych bocznic kolejowych - Chryzanów Wiącków - w powiązaniu z przejściami granicznymi • Utworzenie połączenia kolejowego Brześć – Białystok – Grodno • Elektryfikacja linii kolejowej Siemianówka – Siedlce, Białystok – Czeremcha • Cel operacyjny 5.2.3. Modernizacja i rozwój systemu komunikacyjnego • plany zadaniowe • Budowa zintegrowanego centrum przesiadkowego w Hajnówce • Rozbudowa sieci tras rowerowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą • Działania na rzecz zwiększenia częstotliwości kursowania na wybranych trasach

28. Obszar przestrzenny • Cel strategiczny 5.3. Modernizacja i rozbudowa infrastruktury komunalnej jako niezbędny element rozwoju powiatu hajnowskiego • Cel operacyjny 5.3.1. Budowa infrastruktury komunalnej na rzecz rozwoju obszarów rekreacyjnych i sportowych • plany zadaniowe • Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenach rekreacyjnych i sportowych położonych wokół zalewu „Repczyce” w Kleszczelach • Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenach rekreacyjnych i sportowych położonych wokół zalewu „Bachmaty” w Dubiczach Cerkiewnych • Cel operacyjny 5.3.2. Budowa i rozwój infrastruktury komunalnej na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców • plany zadaniowe • Działania na rzecz dostarczenia gazu ziemnego na teren powiatu hajnowskiego - budowa gazociągu wysokiego ciśnienia do Hajnówki oraz sieci gazowej średniego i niskiego ciśnienia na terenie gmin Powiatu Hajnowskiego. • Rozwój infrastruktury elektroenergetycznej – budowa instalacji umożliwiających realizację przedsięwzięć wykorzystujących odnawialne źródła energii • Internet szerokopasmowy – tzw. ostatnia mila • Konserwacja i modernizacja infrastruktury wodno – kanalizacyjnej w powiecie

29. Wdrażanie Strategii STAROSTA HAJNOWSKI Zespół ds. Realizacji Strategii (wdrażanie Strategii, kontakty z istniejącymi i potencjalnymi partnerami realizacji poszczególnych planów zadaniowych) członkowie rady powiatu przedsiębiorcy kierownicy/ przedstawiciele poszczególnych wydziałów Starostwa kierownicy/ przedstawiciele poszczególnych jednostek organizacyjnych przedstawiciele stowarzyszeń i organizacji pozarządowych liderzy lokalni Raporty coroczne, sprawozdania ze stopnia realizacji przedkładane Staroście, aktualizacja zapisów Strategii w przypadku stwierdzenia takiej konieczności

30. mierniki realizacji Strategii • Warunki, które muszą spełniać wskaźniki realizacji strategii: • są łatwo mierzalne • są agregowane w taki sam sposób dla wszystkich jednostek (w tym przypadku gmin) • są agregowane w taki sam sposób w dłuższym przedziale czasowym • nie podlegają ryzyku usunięcia z ogólnodostępnej statystyki publicznej • są możliwe do zbadania w ramach działań podejmowanych przez instytucje zaangażowane w realizację Strategii • Propozycja wskaźników obejmuje dwie listy: • wskaźniki podstawowe • wskaźniki dodatkowe

32. Możliwe źródła finansowania • Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Fundacja FAPA, Polsko - Amerykańskiej Fundacji Wolności, środki przyznawane w ramach Podlaskiego pozarządowego funduszu mikrodotacji • Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego 2014-2020 • PO Inteligentny Rozwój • PO Wiedza Edukacja Rozwój • PO Polska Wschodnia • PO Polska Cyfrowa • PO Infrastruktura i Środowisko • PROW 2014-2020 • Horyzont 2020 • Inicjatywy i konkursy w ramach Narodowego Centrum Badań i Rozwoju • program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME) (2014-2020)

33. Możliwe źródła finansowania • Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych (GDDiKA) • Instrument finansowy LIFE+ • Norweski Mechanizm Finansowy/Mechanizm Finansowy EOG • Środki NFOŚiGWO i WFOŚiGW • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2014 (Kreatywna Europa) • Europejski Bank Inwestycyjny (kredyty publicznym i prywatnym podmiotom – zrównoważone środowisko) • Podlaski fundusz pożyczkowy (którego partnerem jest nawet Miasto Hajnówka) • Budżet powiatu, budżet gminy, środki prywatne

34. DZIĘKUJEMY PAŃSTWU ZA UWAGĘ Zapraszamy na stronę projektu: www.puszczailudzie.pl