GRUPA ROBOCZA 5 ZAPOBIEGANIE POWAŻNYM AWARIOM W PRZEMYŚLE

1. GRUPA ROBOCZA 5 ZAPOBIEGANIE POWAŻNYM AWARIOM W PRZEMYŚLE prof. dr hab. inż. Jerzy S. Michalik Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy Zakład zagrożeń Chemicznych i Pyłowych PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.

2. GŁÓWNE CELE REALIZACJI PROGRAMU • ZAPOBIEGANIE MOŻLIWOŚCI WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ, TZN. ZMNIEJSZENIE JEJ RYZYKA • OGRANICZANIE DO MINIMUM SKUTKÓW POWAŻNEJ AWARII W ODNIESIENIU DO LUDZI, ŚRODOWISKA ORAZ WARTOŚCI MATERIALNYCH PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.

3. PODSTAWOWE KIERUNKI BADAŃ • Narzędzia do analizy i oceny ryzyka poważnych awarii • Metody i narzędzia zapobiegania poważnym awariom i ograniczania ich ryzyka • Zarządzanie bezpieczeństwem w zakładach przemysłowych i na obszarach zagrożonych skutkami poważnych awarii • Procedury i narzędzia reagowania na awarie i zwalczania sytuacji kryzysowych PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.

4. NARZĘDZIA DO ANALIZY I OCENY RYZYKA POWAŻNYCH AWARII • Metody analizy ryzyka poważnych awarii dla różnych niebezpiecznych technologii oraz instalacji, zintegrowane oceny ryzyka poważnych awarii i zagrożeń terrorystycznych, modele i narzędzia dla szacowania ryzyka w drogowym i kolejowym transporcie niebezpiecznych substancji • Identyfikacja właściwości niebezpiecznych substancji „sevesowskich” z uwzględnieniem substancji niebezpiecznych, które mogą powstać w warunkach awaryjnych – bazy danych tych substancji dla poprawy wiarygodności analiz i ocen ryzyka oraz skutków poważnych awarii • Bazy danych o niezawodności instalacji chemicznych, określonych elementów konstrukcyjnych, urządzeń kontrolno-pomiarowych oraz systemów i urządzeń automatyki dla przemysłu procesowego • Zmodyfikowana metoda analizy warstw zabezpieczeń – półilościowa metoda oceny ryzyka poważnych awarii oraz uproszczona wersja tej metody do oceny ryzyka wystąpienia wybuchu na stanowiskach pracy PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.

5. METODY I NARZĘDZIA ZAPOBIEGANIA POWAŻNYM AWARIOM I OGRANICZANIA ICH RYZYKA • Nowe narzędzia wspierające planowanie i realizację programów zapobiegania poważnym awariom, środki techniczne i organizacyjne, a także odpowiednie systemy bezpieczeństwa • Metodyki kontroli, przeglądów i remontów wyposażenia w obiektach przemysłowych, w tym przenośnego inteligentnego systemu monitorowania gazów toksycznych i atmosfer potencjalnie wybuchowych  • Propozycje technologii i instalacji z wbudowanym (inherentnym) bezpieczeństwem oraz zastąpienie substancji niebezpiecznych przez bardziej bezpieczne – z uwzględnieniem BREF opracowanych w UE • Zintegrowane metody i narzędzia komputerowe do wspomagania oceny zagrożeń i sterowania ryzykiem w instalacjach i systemach krytycznych, uwzględniające funkcje bezpieczeństwa PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.

6. ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH I NA OBSZARACH ZAGROŻONYCH SKUTKAMI POWAŻNYCH AWARII • Zaawansowane systemy zarządzania bezpieczeństwem w zakładach przemysłowych i na obszarach uprzemysłowionych zapewniające zmniejszenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii, lepsze przygotowanie na wypadek awarii oraz efektywne zmniejszenie ich skutków • Zalecane rozwiązania w zakresie zintegrowanego systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy, ochroną zdrowia, ryzykiem poważnych awarii oraz zarządzania środowiskowego w zakładach zwiększonego i dużego ryzyka • Zbadanie wpływu czynnika ludzkiego na zagrożenia awaryjne – zastosowanie w systemach zarządzania bezpieczeństwem odpowiednich rozwiązań w zakresie zapobiegania błędom ludzkim • Narzędzia oceny ryzyka oraz projekty programu zarządzania bezpieczeństwem chemicznym i ekologicznym dla transportu kolejowego, drogowego i rurociągami przesyłowymi substancji i materiałów niebezpiecznych PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.

7. PROCEDURY I NARZĘDZIA REAGOWANIA NA AWARIE I ZWALCZANIA SYTUACJI KRYZYSOWYCH • Systemy komputerowe działające w czasie rzeczywistym, uwzględniające diagnozowanie numeryczne pól meteorologicznych, mapy numeryczne, modele rozprzestrzeniania się substancji niebezpiecznych w atmosferze i wodzie, modele skutków pożarów i wybuchów – do zarządzania działaniami ratowniczymi w zakładach oraz zarządzania kryzysowego na terenach dotkniętych skutkami poważnych awarii • Modele oraz metody symulacji komputerowych zdarzeń awaryjnych dla terenów zurbanizowanych z uwzględnieniem określania skutków poważnych awarii i ich zasięgu w różnych skalach przestrzennych, (ulic, miasta, regionu) z uwzględnieniem technik automatycznego generowania siatek obliczeniowych PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.

8. Tematy badawcze korespondują ze strategicznymi obszarami badawczymi KPB nr II „Środowisko”, priorytetowy kierunek: 2.1. Zarządzanie środowiskiem; nr V „Bezpieczeństwo”, priorytetowe kierunkibadań 5.2. Systemy wczesnego ostrzegania o sytuacjach kryzysowych i 5.4. Materiały, podzespoły, sensory i struktury do systemów bezpieczeństwa. Potencjalni realizatorzy: Politechnika Gdańska, Politechnika Łódzka, Politechnika Warszawska, Instytut Energii Atomowej – Centrum Doskonałości „MANHAZ”, Instytut Chemii Przemysłowej, Akademia Morska, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy Użytkownicy wyników projektu: Zakłady stwarzające zagrożenie poważną awarią – aktualnie ich liczba wynosi 337, z czego 147 – to zakłady dużego ryzyka, a 189 – zakłady zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnej awarii; Instytucje państwowego nadzoru nad wykonywaniem zadań i procedur systemu przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym oraz bezpieczeństwa pracy: Państwowa Straż Pożarna, Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa Inspekcja Pracy PPT BPP, Warszawa, 5 czerwiec 2006 r.