Stage 39 Cambridge Latin Course Prepared by Robert Patrick, NBCT Parkview High School Lilburn, GA

1. Ovid’s MetamorphosesI.253-255, 260-264,266, 269, 274-275, 283-285, 291-296, 304, 307-308, 299-300Ad usum serenissimorum discipulorum Stage 39 Cambridge Latin Course Prepared by Robert Patrick, NBCT Parkview High School Lilburn, GA

2. How this works:First, the original line of Ovid appears. Then, Ovid’s line appears re-written as prose—but with only Ovid’s words. Then, a paraphrase of Ovid’s line appears using synonyms, simpler language, etc. It appears in Italics and in a different color type. Then, very simple questions appear, like Who, When, Where, What, Why, How. Answers will also appear from Ovid’s verse using, mostly, Ovid’s language. Finally, Ovid’s original line appears again. Read it several times until it begins to communicate to you all that you’ve just worked through. Don’t move on until this happens. Finally, notice what happens to the colors as you go through these slides. 

3. Iamque erat in tōtās sparsūrus fulmina terrās: Iamque erat sparsurus fulmina in totas terras: Et nunc, Iuppiter fulmina in totas terras erat sparsurus. Quando? Iam Quis? Iuppiter Quid? Fulmina erat sparsurus. Ubi? In totas terras Iamque erat in tōtās sparsūrus fulmina terrās:

4. Sed timuit, nē forte sacer tot ab ignibus aethērConciperet flammās, longusque ardēsceret axis. Sed timuit, ne forte sacer aether ab tot ignibus flammas conciperet, longusque axis ardesceret. Sed Iuppiter timuit ne forte sacer caelum ab tot ignibus ardesceret. Quis? Iuppiter Quid? Timuit ne caelum ardesceret. Quomodo? Ab tot ignibus qui fulmina faciunt. Ubi? In longo axe (magno caelo) Sed timuit, nē forte sacer tot ab ignibus aethērConciperet flammās, longusque ardēsceret axis.

5. Poena placet dīversa, genus mortāle sub undīsPerdere et ex omnī nimbōs dēmittere caelō. Poena diversa placet: perdere genus mortale sub undis et demittere nimbos ex omni caelo. Poena diversa Iovi placet: perdere genus mortale sub undis et demittere pluviam ex omni caelo. Quid? Poena diversa Cui? Iovi placet Quem? Genus mortale Quomodo? Perdere sub undis et demittere pluviam Poena placet dīversa, genus mortāle sub undīsPerdere et ex omnī nimbōs dēmittere caelō.

6. Prōtinus Aeoliīs Aquilōnem claudit in antrīsĒmittitque Notum; madidīs Notus ēvolat ālīs;Barba gravis nimbīs, cānīs fluit unda capillīs. Protinus Aquilonem in antris Aeoliis claudit Emittitque Notum; Notus alis madidis evolat; Barba gravis nimbis, unda capillis canis fluit. Subito Iuppiter Aquilonem in antris Aeoliis claudit, et Notum emittit; Notus alis madidis evolat; Barba erat gravis nimbis, et unda ex capillis canis fluit. Quando? Protinus Quis? Quem? Iuppiter, Aquilonem, Notum Quid? Claudit Aquilonem; emittit Notum. Describe Notum. Alae erant madidae; barba gravis, et aqua ex capillis fluit. Qui color erant capilli? Cani Prōtinus Aeoliīs Aquilōnem claudit in antrīsĒmittitque Notum; madidīs Notus ēvolat ālīs;Barba gravis nimbīs, cānīs fluit unda capillīs.

7. Fit fragor; hinc dēnsī funduntur ab aethere nimbī. Fragor fit; hinc densi nimbi ab aethere funduntur. Fragor accidit; tum magna pluvia ab caelo funditur. Quid? Fragor fit. Post fragor fit, quid? Densi nimbi funduntur. Fit fragor; hinc dēnsī funduntur ab aethere nimbī.

8. Nec caelō contenta suō est Iovis īra, sed illumCaeruleus frāter iuvat auxiliāribus undīs. Nec ira Iovis caelo suo contenta est, sed caerulesus frater illum auxiliaribus undis iuvat. Et ira Iovis caelo suo contenta non est, sed Neptunus, frater suus, illum aquā auxilio iuvat. Quid? Ira Cuius? Iovis Describe iram Iovis. Non contenta est. Quis? Caeruleus frater (Neptunus) Quid frater agit? Auxiliaribus undis illum (Iovem) iuvat. Nec caelō contenta suō est Iovis īra, sed illumCaeruleus frāter iuvat auxiliāribus undīs.

9. Ipse tridente suō terram percussit, at illaIntremuit mōtuque viās patefēcit aquārum.Exspatiāta ruunt per apertōs flūmina campōs. Ipse tridente suo terram percussit, at illa intremuit motuque vias aquarum patefecit. Flumina exspatiata per campos apertos ruunt. Neptunus ipse tridente suo terram verberavit, et omnia intremuit et motu vias aquarum aperuit. Flumina magna et longa per agros ruunt. Quis? Neptunus ipse Quid? Terram percussit Quomodo? Tridente suo Quid plus? Illa intremuit, et vias aquarum patefecit. Quomodo? Motu In quo tempore verba sunt? Perfectum (percussit, intremuit, patefecit), et praesens (ruunt) Ipse tridente suō terram percussit, at illaIntremuit mōtuque viās patefēcit aquārum.Exspatiāta ruunt per apertōs flūmina campōs.

10. Iamque mare et tellūs nūllum discrīmen habēbant:Omnia pontus erant, dēerant quoque lītora pontō. Iamque mare et tellus nullum discrimen habebant: Omnia pontus erant, litora quoque ponto deerant. Et nunc nullum discrimen erant inter mare et tellus. Omnia mare erant, et litora non erant. quid? Mare et tellus describe scaenam. Omnia pontus erant. Nullum discriment habebant mare et tellus. In quo tempore sunt verba? Tempus imperfectum Iamque mare et tellūs nūllum discrīmen habēbant:Omnia pontus erant, dēerant quoque lītora pontō.

11. Occupat hic collem, cumbā sedet alter aduncā et dūcit rēmōs illīc, ubi nūper arābat; Hic collem occupat, alter cumba adunca sedet et illic remos ducit, ubi nuper arabat. Hic vir in colle stat, et alter vir in cumba adunca sedet et illic remos ducit, ubi nuper agros arabat. Quis? Hic et alter Quid et ubi? Occupat collem et in cumba sedet. Quid mirabilis est? Alter remos ducit ubi nuper arabat. Occupat hic collem, cumbā sedet alter aduncā et dūcit rēmōs illīc, ubi nūper arābat;

12. ille suprā segetēs aut mersae culmina vīllaenāvigat, hic summā piscem dēprendit in ulmō. Ille supra segetes aut culmina villae mersae navigat, hic in summa ulmo piscem deprendit. Ille vir supra agros et oppida navigat, et hic vir in summa ulmo piscem invenit. Quis? Ille et hic Quid? Supra segetes et oppida navigat, piscem in ulmo deprendit. Explice. Quod erat in terra nunc supra terram est ( e.g. homines et pisces). Quid erat in caelo (e.g. (aqua) nunc est in terra. ille suprā segetēs aut mersae culmina vīllaenāvigat, hic summā piscem dēprendit in ulmō.

13. nat lupus inter ovēs, fulvōs vehit unda leōnēs,quaesītīsque diū terrīs, ubi sistere possit,in mare lassātīs volucris vaga dēcidit ālīs. Lupus nat inter oves, unda leones fulvos vehit, et diu quaesitis terris, ubi sistet possit, volucris vaga in mare alis lassatis decidit. Lupus nat inter oves, et aqua leones fulvos vehit, et avis quae terram quaesivit ubi sistere possit, in mare alis defessis decidit. Quid animalibus accidit? Natant in aqua, et aqua omnes vehit. Quid volucri accidit? Defessa volucris decidit. In quo tempore verba sunt? Tempus praesens. nat lupus inter ovēs, fulvōs vehit unda leōnēs,quaesītīsque diū terrīs, ubi sistere possit,in mare lassātīs volucris vaga dēcidit ālīs.

14. Et, modo quā gracilēs grāmen carpsēre capellae,Nunc ibi dēfōrmes pōnunt sua corpora phōcae. Et, modo qua capellae graciles gramen carpsere, nunc ibi phocae deformes suo corpora ponunt. Et in loco ubi capellae graciles gramen consumpserunt, nunc phocae deformes habitant. Ubi? Qua calellae gramen carpsere. Quid? Nunc phocae sua corpora ponunt. Explice. Quid erat terra nunc est mare. Et, modo quā gracilēs grāmen carpsēre capellae,Nunc ibi dēfōrmes pōnunt sua corpora phōcae.

15. The Final Test After you are confident that you understand these lines, sit down with a piece of paper and no reference (book or dictionary) and re-tell Ovid’s story in your own Latin words as “oratione soluta” as Titus and Publius did for Quintillian and the Emperor. When finished, compare your version to Ovid’s. What did you leave out? Make notes, and try again.