Aspekty finansowo-księgowe rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej

1. Aspekty finansowo-księgowe rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej

2. Podstawowe pojęcia księgowe • Przychody • Koszty • Zysk (dochód) = Przychody – Koszty • Zysk (dochód) jest często podstawą opodatkowania • Przepływy pieniężne: wydatki, wpływy gotówki (płynność finansowa)

3. Przychody i koszty • Rachunkowość, ustawa • Przychody: Wartość sprzedanych w danym okresie produktów w cenie sprzedaży (nawet jeśli nie zostały zapłacone!) • Koszty: wartość w cenie zakupu zużytych w danym okresie czynników produkcji

4. Koszty • Zużyciemateriałów • Zużyciepracy ludzkiej – mierzone wynagrodzeniami i składkami na ubezpieczenia – niezależnie od tego, kiedy zostały zapłacone • Zużycie innych czynników produkcji

5. Koszt – zużycie materiałów • Małe firmy stosują okresowy sposób ustalania zapasów • Wszystkie zakupy na bieżąco w koszty, niezależnie od zużycia • Na końcu roku spis z natury, by ustalić wartość ZUŻYCIA i skorygować koszty

6. Inne koszty • Zużycie energii • Delegacje • Telefon • Uczestnictwo w targach itp.. • Opłaty pocztowe • Opłaty za prowadzenie księgowości

7. Inne koszty • Reklama publiczna (za pomocą środków masowego przekazu) • Reklama niepubliczna (np. zakup gadżetów) – w ramach limitu 0,25% przychodów

8. Inne koszty • Używanie samochodu (nie zaliczanego u podatnika do środków trwałych: kosztem są wydatki potwierdzone rachunkami, nie większe niż wartość przejechanych kilometrów, wynikająca z ewidencji przebiegu pojazdów

9. Koszty-amortyzacja • Zużycie środków trwałychi wartości niematerialnych i prawnych to amortyzacja • Środki trwałe to np. budynki, maszyny, komputery • Wartości niematerialne i prawne to np. licencje, również programów komputerowych

10. Koszty-amortyzacja • Jeśli kupujemy środek trwały, to w chwili zapłaty ma miejsce WYDATEK (nie koszt!!!), a kosztem jest amortyzacja, chyba że nabywana rzecz ma cenę mniejszą niż ustalony limit - aktualnie 3500. • Np. 2% miesięcznie (przez 50 miesięcy) ceny samochodu

11. Koszty-amortyzacja • Również lokal używany przez osobę fizyczną na potrzeby działalności gospodarczej (lub jego część) może podlegać amortyzacji według obowiązujących stawek

12. Koszty-amortyzacja • Amortyzację można naliczać • Różnymi metodami • Przy użyciu różnych stawek (w zależności od stopnia postępu technologicznego, warunków używania) • To może mieć wpływ na podatek

13. Koszty-amortyzacja • Amortyzację można naliczać • Metodą liniową (co miesiąc taki sam koszt) • Metodą przyśpieszoną (postęp technologiczny, trudne warunki używania – przepisy!) • Metodą degresywną – np. początku większy koszt, potem coraz mniejszy • Można – w ramach przepisów – indywidualnie ustalać stawki.

14. Koszty-amortyzacja • Sposób naliczania amortyzacji ma wpływ na podatek: np. w przyśpieszonej i degresywnej większe koszty amortyzacji, a zatem mniejszy podatek niż w liniowej na początku, a potem odwrotnie

15. Koszty-odsetki od kredytu • Kredyt – odsetki • uzyskanie kredytu: wpływ gotówki (nie przychód!!!) • spłata raty kapitałowej – wydatek (nie koszt!) • zapłacone odsetki – koszty finansowe

16. Podatki i opłaty • Właściciel przedsiębiorstwa występuje przy zobowiązaniach podatkowych w podwójnej roli: • Jako podatnik (firma) • Jako płatnik podatków pobieranych od pracowników i zleceniobiorców

17. Firma - płatnik • W ciągu roku oblicza i przekazuje do Urzędów Skarbowych zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują u nich przychody ze stosunku pracy • Dokonuje rocznego obliczenia podatku

18. Firma – podatnik • Przekazuje miesięczne zaliczki na podatek dochodowy lub kwoty ryczałtowe – zależnie od formy opodatkowania

19. Formy opodatkowania małych przedsiębiorstw • Karta podatkowa(dotyczy niektórych rodzajów działalności) • Ryczałt ewidencjonowany • Księga przychodów i rozchodów • Zależnie od formy opodatkowania, nie wszyscy muszą liczyć koszty, przekazywać zaliczki itp.

20. Karta podatkowa • Wysokość podatku określona przepisami, stała, zależna od rodzaju działalności, rozmiarów działalności, wielkości miejscowości, liczby zatrudnionych • Mogą z niej skorzystać np. pielęgniarki i korepetytorzy • Inny warunek: określony stan zatrudnienia, nie korzystanie z usług innych firm

21. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych • Podatek jest ustalonym procentem od PRZYCHODÓW • 8,5% dla usług, komisu, kolportażu prasy • 5,5% dla działalności wytwórczej, budowlanej, transportowej • 3,5% dla działalności gastronomicznej, handlu • Koszty nie mają wpływu na podatek

22. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych • Trzeba spełnić, jak zwykle, kilka warunków: • Pewne działalności są wykluczone (np. prowadzenie apteki lub wykonywanie wolnego zawodu) • Przychody w minionym roku nie mogły przekroczyć pewnej kwoty.

23. Księga przychodów i rozchodów • Inne określenie: NA ZASADACH OGÓLNYCH – możliwe bez względu na typ działalności • Podatek obliczany na podstawie różnicy między przychodami a kosztami • Koszty – to, co za nie można uznać – mają często ogromny wpływ na podatek

24. Przykład 1 Przychód 120 000 zł, koszty 96 000 zł, handel artykułami przemysłowymi. • Na zasadach ogólnych: 19%*24 000 – 336,60 = 4 223,40 • Ryczałt ewidencjonowany 3%*120 000 = 3 600 zł • Karta podatkowa: niemożliwe

25. Przykład 2 Przychód 60 000 zł, koszty 36 000 zł, usługi krawieckie • Na zasadach ogólnych: 19%*24 000 – 518,32 = 4 461,5 • Ryczałt ewidencjonowany 8,5%*120 000 = 5100 zł • Karta podatkowa: 3 888(miasto, 2 prac.)

26. „Obowiązki” przy różnych formach opodatkowania • Karta podatkowa: nie trzeba prowadzić ksiąg, składać zeznań podatkowych, deklaracji o uzyskanym dochodzie, ani wpłacać zaliczek na podatek dochodowy • Trzeba: opłacać podatek wg stawek miesięcznych, wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury

27. „Obowiązki” przy różnych formach opodatkowania • Ryczałt od przychodów: ewidencja przychody (w rozbiciu na działalności opodatkowane różnymi stawkami), nie trzeba obliczać kosztów, trzeba prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także przechowywać dowody zakupu towarów

28. „Obowiązki” przy różnych formach opodatkowania • Zasady ogólne: księga przychodów u rozchodów lub księgi rachunkowe • Trzeba płacić zaliczki na podatek dochodowy, począwszy od miesiąca, kiedy skumulowania podstawa opodatkowania (dochód) przekracza kwotę powodującą postanie podatku (2728 zł) • W następnych miesiącach: podatek należny od początku roku minus już przekazane zaliczki

29. „Obowiązki” przy różnych formach opodatkowania • Po pewnym czasie (najwcześniej w 2. roku działalności) podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych mogą opłacać zaliczki na podatek dochodowy na innych, uproszczonych zasadach (1/6 podatku należnego za półrocze roku poprzedniego, potem korekta)

30. Jak wybrać formę opodatkowania? • Karta podatkowa najprostsza • Przy karcie nawet jak nie ma przychodu, trzeba płacić • Niektórzy płacą za dużo tylko dlatego, że boją się bardziej skomplikowanych rozliczeń podatkowych.

31. Jak wybrać formę opodatkowania? • Przy ryczałcie ewidencjonowanym: • koszty nie zmniejszają podatku (nawet jeśli koszty przewyższą przychody) • dobre, jeśli wysokie marże, małe koszty, mało zużycia materiałów, wynagrodzeń itp., a duży udział własnej pracy umysłowej • Zasady ogólne – jeśli znaczne koszty, mała różnica między nimi a ceną, nawet strata

32. Jak wybrać formę opodatkowania? • Ze względu na całokształt regulacji, poza sytuacją, kiedy działalność jest niedochodowa lub przynosi dochód poniżej 2728 zł, najprostsza jest karta podatkowa, ale ze względu na ograniczenia w zatrudnienia nie sprzyja ona rozwojowi firmy

33. Zasady ogólne – ryczałt od przychodów • Kiedy minimalne dochody lub strata – zasady ogólne • Zasady ogólne będą też korzystniejsze, kiedy koszty przekroczą 46% przychodów (stawka 8,5%), 62 % przychodów (stawka 5,5%), 75% przychodów (stawka 3%) • Czasem lepiej zapłacić trochę mniejszy podatek, ale mieć mniej obowiązków

34. Wybór formy opodatkowania • Od podatku na zasadach ogólnych można dokonywać różnego rodzaju odliczeń, niedostępnych dla podatników opodatkowanych w sposób zryczałtowany. Więc często zasady ogólne lepsze nawet przy stosunkowo małych kosztach

35. VAT • VAT naliczony – dotyczy naszych zakupów, możemy uzyskać z powrotem w miesiącu następującym po dacie faktury zakupu • VAT należny – dotyczy naszej sprzedaży, musimy odprowadzić w miesiącu następującym po dacie faktury sprzedaży (niezależnie od płatności za usługę)

36. VAT należny • W zasadzie od przychodów, ale przychód VAT to nie zawsze to samo co przychód w rachunkowości • Sprzedaż licencji (rachunkowość tak, VAT nie) • Darowizny towarów (rachunkowość nie, VAT tak) • Dlatego konieczna podwójna ewidencja przychodów

37. VAT • Jeśli jesteśmy płatnikami VAT-u, VAT w zasadzie nie jest kosztem ani przychodem, ale jest wydatkiem lub wpływem gotówki • Jeśli nie jesteśmy płatnikami VAT-u, a kupujemy coś z VAT-em, to VAT jest kosztem i wydatkiem

38. VAT-owcy • Płatnikiem VAT-u trzeba zostać, gdy roczne przychody przekroczą pewien pułap (38 500 zł), chyba że się jest na karcie podatkowej • Na początku działalności można wybrać: zwolnienie z VAT-u lub płacenie VAT-u (przy karcie podatkowej nie ma możliwości płacenia VAT-u)

39. VAT-owcy • Muszą prowadzić odpowiednią ewidencję (rejestr zakupu i rejestr sprzedaż) i składać deklaracje podatkowe VAT-7 (miesięcznie)

40. Kiedy warto wybrać zwolnienie z VAT-u? • Kiedy nasi dostawcy i odbiorcy są zwolnieni z VAT-u • Kiedy mało zakupów, a raczej nasza praca umysłowa

41. Kiedy warto być VAT-owcem? • Eksportujemy (wówczas VAT należny 0%, ale dostajemy zwrot VAT-u naliczonego) • Dokonujemyzakupów inwestycyjnych (duży zwrot VAT-u naliczonego) • Nasi odbiorcypłacą VAT (oni chcą go sobie odliczyć) • Produkujemy i sprzedajemy towary ze stawką 0% lub 7%.

42. Obowiązki wobec ZUS • Dużo papierkowej roboty • Obliczanie i odprowadzanie składek płaconych przez firmę oraz w imieniu pracowników i zleceniobiorców

43. Obowiązki wobec ZUS - składki • Z tytułu ubezpieczenia emerytalnego - 19,52% (pełną stawkę opłaca (wpisuje w swoje koszty) właściciel firmy prywatnej, ubezpieczenie pracowników: pracodawca wpisuje w koszty połowę, tyle samo opłaca pracownik) • Z tytułu ubezpieczenia rentowego – 13% (jak wyżej)

44. Obowiązki wobec ZUS - składki • Z tytułu ubezpieczenia chorobowego - 2,45% (opłaca pracownik ) • Z tytułu ubezpieczenia wypadkowego – 1,63% (opłaca pracodawca) • Z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego – 7,75 (opłacają pracownicy i zleceniobiorcy)

45. Obowiązki wobec ZUS - składki • Składka na Fundusz Pracy – 2,45% (opłaca pracodawca i zleceniobiorca) • Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 0,08% (opłaca pracodawca, który nawiązał stosunek pracy)

46. Zasady podlegania ubezpieczeniom • Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą podlegają co do zasady obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu, tylko chorobowe jest dla nich dobrowolne) oraz powszechnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

47. Biznes plan • Jedna z części: plan finansowy • Plan przychodów • Plan kosztów • Plan rachunku wyników (zysku brutto i netto) • Plan nakładów inwestycyjnych • Plan przepływów pieniężnych

48. Biznes plan • Kolejna część: ocena finansowa • Rentowność sprzedaży: zysk netto/przychody • Rentowność majątku: zysk netto/majątek • Próg rentowności: taka wielkość sprzedaży, przy której firma zacznie osiągać zyski (przychody zaczną przewyższać koszty) • Ocena finansowa zależna od branży

49. Biznes plan • Dobrze jest: przedstawiać różne warianty (pesymistyczny, optymistyczny, średni), uwiarygodniać podawane liczby – analiza konkurencji, analiza potencjalnych dostawców