Het financieel optimaliseren van de jaarrekening

1. Het financieel optimaliseren van de jaarrekening Verschelden Accountants en Belastingconsulenten

2. Fiscaal optimaliseren Financieel optimaliseren • Fiscaal optimaliseren = binnen alle wettelijke grenzen trachten zo weinig mogelijk vennootschapsbelasting te betalen • Financieel optimaliseren = binnen alle wettelijke grenzen trachten een zo positief mogelijke jaarrekening naar voor te brengen Verschelden - 18 mei 2004

3. Verhouding tussen boekhoud-en jaarrekeningrecht en fiscaal recht • Superioriteit van het boekhoud-en jaarrekeningrecht boven het fiscaal recht : boekhoudkundige waarderingsregels moeten worden aanvaard, tenzij uitdrukkelijke afwijking in fiscale wetgving • Boekhoudkundig voorzichtigheidsbeginsel: voorzichtig doch realistisch beeld • Fiscaal doel: zo vlug mogelijk belastbare basis doen ontstaan Verschelden - 18 mei 2004

4. Tip 1: Oprichtingskosten • Kosten van oprichting en kapitaalverhoging • Kosten bij uitgifte van leningen • Overige oprichtingskosten • Herstructureringskosten Verschelden - 18 mei 2004

5. Tip 1: Oprichtingskosten:boekhoudkundig • Geactiveerd of onmiddellijk in kosten • Afschrijving: ten minste 20 % per jaar • Uitzondering: de kosten bij uitgifte van leningen mogen gespreid worden over de looptijd van de leningen Verschelden - 18 mei 2004

6. Tip 1: Oprichtingskosten: fiscaal • Al dan niet activering • Afschrijving « ad libitum » (dus 100 % mogelijk) • Boekjaar < 12 maanden • Geen degressieve afschrijvingen mogelijk • Geen investeringsaftrek Verschelden - 18 mei 2004

7. Tip 2: Immateriële vaste activa : wat ? • Kosten van onderzoek en ontwikkeling • Concessies, octrooien, licenties, know-how, merken en andere gelijkaardige rechten • Goodwill • Vooruitbetalingen op immateriële vaste activa Verschelden - 18 mei 2004

8. Tip 2: Immateriële vaste activa: boekhoudkundig • Afschrijven volgens afschrijvingsplan opgesteld door raad van bestuur • Als in uitzonderlijke afschrijvingen de kosten voor onderzoek en ontwikkeling of van goodwill worden gespreid over meer dan vijf jaar, dan moet dit worden verantwoord in de toelichting. Verschelden - 18 mei 2004

9. Tip 2:Immateriële vaste activa: fiscaal • Geen degressieve afschrijvingen toegestaan • Minimale afschrijvingstermijn van 3 jaar voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling en 5 jaar voor de andere immateriële vaste activa • Kosten m.b.t. zelf tot stand gebrachte IVA: ineens als kosten aftrekbaar of activeren. Bij activering: IA mogelijk. Verschelden - 18 mei 2004

10. Tip 2: Immateriële vaste activa: GOODWILL • Goodwil is afschrijfbaar, maar de belastingplichtige moet het bewijs leveren dat de goodwill een werkelijke waardevermindering heeft ondergaan. • Maar één client: toch afschrijving mogelijk • Afschrijven over 10-12 jaar. • Kortere termijn mogelijk (20 %), mits bewijs van effectieve waardevermindering. Verschelden - 18 mei 2004

11. Tip 3: Materiële vaste activa: wat ? • Terreinen en gebouwen • Installaties, machines en uitrusting • Meubilair en rollend materieel • Vaste activa in leasing en soortgelijke rechten • Overige materiële vaste activa • Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen Verschelden - 18 mei 2004

12. Tip 3: Materiële vaste activa: boekhoudkundig • Waardering aan:- aanschaffingsprijs- vervaardigingsprijs (directe / integrale kost)- inbrengwaarde • Afschrijvingen en waardeverminderingen, volgens eisen van voorzichtigheid, oprechtheid en goede trouw, los van het resultaat: - duur verlengen- pro rata temporis (dagbasis) Verschelden - 18 mei 2004

13. Tip 3: Materiële vaste activa: fiscaal • Lineaire en degressieve afschrijvingen • Geen degressief afschrijvingen voor pw’s en activa waarvan gebruik is afgestaan • Max. 40 % degressief (behalve boekjaren van meer dan 1 jaar). • Bijkomende kosten: afschrijven ad libitum (behalve pw’s), maar niet degressief • Eenmalige en gespreide investeringsaftrek. Verschelden - 18 mei 2004

14. Tip 3:Materiële vaste activa: aandachtspunten • Opsplitsing tussen waarde terreinen en gebouwen • Gebouwen verworven om gesloopt te worden • Bijkomende kosten bij aankoop van een terrein • Degressieve afschrijving van activa waarvan recht van gebruik slechts na verloop van tijd is afgestaan • Investeringen en investeringsaftrek Verschelden - 18 mei 2004

15. Tip 3: Materiële vaste activa: investeringsaftrek • Voorwaarden: nieuw, uitsluitend voor beroep, in België, afschrijving over min. drie jaar, geen pw’s, gebruik niet afgestaan aan derden • Mogelijkheid van gespreide investeringsaftrek benutten ! • Niet op cliënteel • Ook immateriële vaste activa zijn meestal niet nieuw. Verschelden - 18 mei 2004

16. Tip 3: Materiële vaste activa: degressieve afschrijvingen • Mogelijkheid om degressief af te schrijven benutten ? • Ook wanneer het recht van gebruik pas later zal worden afgestaan aan derden; degressieve afschrijvingen zijn immers niet meer mogelijk wanneer het gebruik aan derden is afgestaan (dus niet zal worden afgestaan) • Heeft ook impact op gespreide IA ! Verschelden - 18 mei 2004

17. Tip 4: Voorraden & bestellingen in uitvoering: wat ? • Grond –en hulpstoffen • Goederen in bewerking • Gereed product • Handelsgoederen • Onroerende goederen bestemd voor verkoop • Vooruitbetalingen op voorraadinkopen • Bestellingen in uitvoering Verschelden - 18 mei 2004

18. Tip 4: Voorraden & WIP: boekhoudkundig • Grond –en hulpstoffen, handelsgoederen, OG bestemd voor verkoop: aanschaffingsprijs of marktprijs indien lager • Goederen in bewerking: vervaardigingsprijs • Gereed produkt: vervaardigingsprijs of marktprijs indien lager • Bestellingen in uitvoering: vervaardigingsprijs + eventueel winsttoerekening. Verschelden - 18 mei 2004

19. Tip 4: Voorraden en WIP: boekhoudkundig • Aanschaffingswaarde: aankoopprijs + bijkomende kosten. Er zijn 4 methoden:- individualisering van de prijs- gewogen gemiddelde prijs- fifo- lifo • Marktwaarde: « normale » aanschaffingsprijs op datum van de jaarafsluiting Verschelden - 18 mei 2004

20. Tip 4: Voorraden en WIP: vervaardigingsprijs • Keuze tussen:- directe vervaardigingsprijs: enkel directe kosten- semi-directe vervaardigingsprijs: directe + deel van onrechtstreekse productiekosten- integrale vervaardigingsprijs: directe + geheel van onrechtstreekse productiekosten Verschelden - 18 mei 2004

21. Tip 4: Voorraden & WIP: directe vervaardigingsprijs • Aanschaffingsprijs van grond –en hulpstoffen + • Directe productiekosten, nl.- prijs van de onderaannemingen- diensten & diverse goederen in direct verband met de productie van die goederen- personeelskosten die rechtstreeks op de productie betrekking hebben Verschelden - 18 mei 2004

22. Tip 4: Voorraden & WIP: onrechtstreekse productiekosten • Geen definitie in boekhoudwet. • Worden beschouwd als onrechtstreekse productiekosten:- Kosten van fabrieksgebouwen en machines- Indirecte lonen in de fabricage-afdeling- Deel van de algemene beheerskosten- Rente op vreemd vermogen Verschelden - 18 mei 2004

23. Tip 4: Waardering WIP • Keuze tussen:- percentage of completion- completed contract • Percentage of completion: ook deel van de winst wordt opgenomen • Completed contract: ook deel van de winst wordt opgenomen. Verschelden - 18 mei 2004

24. Tip 4: Voorraden & WIP: fiscaal • Geen specifieke fiscale bepalingen, dus boekhoudwetgeving wordt gevolgd. • Fiscaal veel speelruimte, vooral bij « vervaardigingsprijs »:- onrechtstreekse productiekosten niet, gedeeltelijk of volledig opnemen- geen duidelijke definitieve van onrechtstreekse productiekosten Verschelden - 18 mei 2004

25. Tip 4: Voorraden & WIP: waardeverminderingen • Aanvullende waardeverminderingen mogen om rekening te houden, ofwel met de evolutie van de realisatie –of marktwaarde, ofwel met de risico’s inherent aan de aard van de betrokken producten of gevoerde activiteit. • Fiscaal mag prijs niet dalen onder de prijs die men zo ontvangen in geval van massale verkoop (uitverkoop) Verschelden - 18 mei 2004

26. Tip 5: Overlopende rekeningen van het actief: boekhoudkundig • Betreft:- over te dragen kosten- de verworven opbrengsten • Er moet rekening worden gehouden met kosten en opbrengsten, ongeacht de dag waarop deze kosten en opbrengsten worden betaald of geïnd (behalve indien de effectieve inning onzeker is). Verschelden - 18 mei 2004

27. Tip 5: Overlopende rekeningenvan het actief: fiscaal • Aftrekbaar: kosten die in het belastbare tijdperk zijn gedaan of gedragen … d.w.z. of betaald of bedragen of het karakter van zekere en vaststaande schulden of verliezen hebben verkregen en als zodanig geboekt • OTDK zijn theoretisch fiscaal aftrekbaar in het boekjaar van betaling. Administratie aanvaardt de toerekening aan het boekjaar waarop de kosten in werkelijkheid betrekking hebben. Verschelden - 18 mei 2004

28. Tip 6:Herwaarderingsmeerwaarden • Principe: herwaardering van activa • Voordeel: verbetering van het eigen vermogen • Nadeel: drukt op resultaat van komende jaren (behalve bij herwaardering van gronden) • Fiscaal : neutraal Verschelden - 18 mei 2004

29. Voorzieningen voor risico’s en kosten : boekhoudkundig • Toepassing van de principes van:- continuïteit- matching- getrouw beeld • Voorzieningen: ter dekking van naar hun aard duidelijk omschreven verliezen of kosten die op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, maar waarvan bedrag nog niet vaststaat. Verschelden - 18 mei 2004

30. Voorzieningen voor risico’s en kosten: fiscaal • Voorwaarden voor fiscale aftrekbaarheid:- lasten met beroepsmatig karakter- lasten van het boekjaar- afzonderlijke rekening van het passief- formulier 204.3 • Toepassingen: hangende geschillen, brugpensioenen, groot onderhoud, pensioenbelofte, technische waarborgen Verschelden - 18 mei 2004

31. Tip 7: Rekening courant omzetten in lening lange termijn • Principe van de rekening courant • Voordeel van de langetermijnlening:- permanent vermogen- liquiditeitsratio’s zijn beter- mooiere structuur van de balans- kan fiscaal nog interessant zijn ook Verschelden - 18 mei 2004

32. Schulden op minder dan één jaar • Schulden m.b.t. nog te verletten overuren • Te ontvangen facturen: - fiscale opportuniteit- een must !- voorbeelden: kost neerlegging jaarrekening, afsluiting boekhouding, enz. Verschelden - 18 mei 2004

33. Tip 8: Overlopende rekeningen van het passief • Over te dragen opbrengsten:- voorbeelden: abonnementen, huur, enz. • Toe te rekenen kosten:- intresten kaskrediet - intresten andere leningen- OV- kosten afsluiting boekjaar - enz. Verschelden - 18 mei 2004

34. Tip 9: Resultaatsbestemming • Werk met tantièmes (of dividenden) i.p.v. bestuursbezoldigingen • Voorwaarden voor het verlaagd getrapt belastingstarief • Mogelijkheid om gebruik te maken van tantièmes om te voldoen aan de « éénmiljoenregel » Verschelden - 18 mei 2004

35. Tip 10:Het belastingskrediet • Deel van de winst van het boekjaar wordt vrijgesteld van belasting • Enkel voor KMO’s • Uitstel van belasting, geen afstel • Op korte termijn wel = financiële optimalisatie van de jaarrekening Verschelden - 18 mei 2004

36. Conclusie: • Kiezen tussen fiscaal of financieel geoptimaliseerde jaarrekeningen • Maar soms ook: the best of both worlds … Verschelden - 18 mei 2004