Download
1 / 63
630 likes | 887 Views
การวางแผนและการบริหารเชิง ยุทธศาสตร์การพัฒนา (Strategic Planning and Management for Development). ผศ.ดร.ธวัช สุทธิกุลสมบัติ มหาวิทยาลัยราช ภัฏ อุดรธานี drtawat@gmail.com. กลยุทธ์หรือยุทธศาสตร์. ความหมายของ Strategy การตั้งและกำหนดวิธีการที่ไปถึงเป้าหมายไว้ล่วงหน้าอย่างมีเหตุผล.
E N D
การวางแผนและการบริหารเชิงยุทธศาสตร์การพัฒนา(Strategic Planning and Management for Development) ผศ.ดร.ธวัช สุทธิกุลสมบัติ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี drtawat@gmail.com
กลยุทธ์หรือยุทธศาสตร์กลยุทธ์หรือยุทธศาสตร์ • ความหมายของ Strategy การตั้งและกำหนดวิธีการที่ไปถึงเป้าหมายไว้ล่วงหน้าอย่างมีเหตุผล • ทางธุรกิจมักใช้คำว่า “กลยุทธ์” เช่น กลยุทธ์ทางการตลาด กลยุทธ์เพื่อเพิ่มกำไรต่อหน่วย เป็นต้น • ทางราชการมักใช้คำว่า “ยุทธศาสตร์” เช่น การวางยุทธศาสตร์การรบ ยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ
ความหมาย • ภาษากรีกStrategiaหมายถึง การนำทัพ (Generalship) หรือ แปลว่า ศิลปะในการนำทัพของแม่ทัพ หรือความเป็นผู้นำ (Arts of general or Leadership) • สิ่งที่เกี่ยวกับกลวิธีที่ใช้เป็นหลักในการดำเนินงานเพื่อให้บรรลุเป้าประสงค์ (ทองหล่อ เดชไทย 2544) • วิธีหรือแผนปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับการแบ่งสรรทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดเพื่อให้เกิดผลดีที่เป็นข้อได้เปรียบ และสามารถบรรลุถึงวัตถุประสงค์อันใดอันหนึ่งหรือหลายวัตถุประสงค์พร้อมกัน โดยมีความเสี่ยงน้อยที่สุด(ธงชัย สันติวงษ์ 2539)
ยุทธศาสตร์ไม่ใช่วิธีการธรรมดา มีการใช้ความคิดเป็นพิเศษ เพื่อกลั่นเอาแนวทางที่ดีที่สุด และสามารถแปรเปลี่ยนสถานการณ์ทุกประเภท ให้กลับกลายเป็นประโยชน์แก่หน่วยงาน ไม่ว่าขณะนั้นองค์การจะอยู่ในสถานการณ์ใด ไม่ว่าจะเป็นช่วงได้เปรียบหรือเสียเปรียบก็ตาม
Basic Strategic Process 3 2 การวิเคราะห์สิ่งแวดล้อม การวิเคราะห์โอกาส ภัยคุกคาม 1 วิเคราะห์สถานการองค์กร พันธกิจ วัตถุประสงค์ ยุทธศาสตร์ 8 6 7 การควบคุมประเมินผล วางแผนยุทธศาสตร์ การนำยุทธศาสตร์ไปปฏิบัติ SWOT Analysis 4 5 การวิเคราะห์ทรัพยากรขององค์กร การวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน
Strategic Process Need Assessment S W O T Strategic Planning Blueprint for Change BSC KSA KPI Weight Vision Mission Strategy Competency HDI Monitoring Evaluation Award Motivation Satisfaction KM, Leaning Society TQM, ISO,PSO,PMQA Efficiency + Effective
เป้าหมาย องค์กรของเรา เราจะไปที่ไหน เราอยู่ที่ไหน เราจะจัดการทรัพยากรที่มีอยู่อย่างไรเพื่อให้ถึงเป้าหมาย
กระบวนการบริหารแผนยุทธศาสตร์การพัฒนากระบวนการบริหารแผนยุทธศาสตร์การพัฒนา การนำยุทธศาสตร์ไปปฏิบัติ การควบคุมเชิงยุทธศาสตร์ การวางแผนยุทธศาสตร์ • กำกับติดตาม • การวัดผล • การประเมินผล • การทบทวนสถานการณ์เพื่อปรับแต่งยุทธศาสตร์ • การวิเคราะห์ตนเอง • วิสัยทัศน์ • ประเด็นยุทธศาสตร์ • การกำหนดแผนงาน • กลยุทธ์ • เป้าประสงค์ • ตัวชี้วัด/ค่าเป้าหมาย • แผนที่ยุทธศาสตร์ • ผู้รับผิดชอบ • แผนปฏิบัติการ • โครงการ • กระบวนงาน • โครงสร้าง • งบประมาณ • เทคโนโลยี • คน
การวิเคราะห์ทบทวนตนเองการวิเคราะห์ทบทวนตนเอง • เพื่อตอบคำถามว่า “เราอยู่ที่ไหน” • การวิเคราะห์ จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และภัยคุกคาม (SWOT analysis)
SWOT ANALYSIS การสำรวจสภาพแวดล้อม ปัจจัยภายในองค์กร ปัจจัยภายนอกองค์กร จุดแข็ง โอกาส ภัยคุกคาม จุดอ่อน SWOT/TOWS Matrix กำหนดตำแหน่งทางยุทธศาสตร์ขององค์กร
การพิจารณาปัจจัยภายในและภายนอกการพิจารณาปัจจัยภายในและภายนอก ขอบเขตขององค์กร จังหวัดหนองบัวลำภู ศรีบุญเรือง จุดแข็ง (S) โอกาส (O) จุดอ่อน (W) ภัยคุกคาม (T) จุดแข็ง (S) + โอกาส (O) + จุดอ่อน (W) - ภัยคุกคาม (T) -
Strengths มีความเป็นธรรมชาติ S S1 ผลผลิตทางการเกษตรมากมายหลายชนิด S2 เส้นทางผ่านและคมนาคมสะดวก S3 องค์กรประชาชนเข้มแข็ง สามัคคี S4
Weakness W1 W ขาดการทำงานเป็นทีม W2 มีการประชุมพูดคุยกันน้อย W3 ไม่มีข้อมูลเป็นปัจจุบัน รายงานช้า W4 ขาดความรู้ในเรื่องเทคโนโลยีใหม่ ๆ
Oputunities O1 กฎหมายการกระจายอำนาจเอื้อประโยชน์ O O2 การมีหน่วยงานทางการศึกษาให้ความช่วยเหลือ การขยายตัวในภาคธุรกิจขนาดใหญ่ O3
Threats T1 T กระบวนการติดตามประเมินผลมีขั้นรายละเอียดเพิ่มขึ้น T2 กระแสความไม่ไว้วางใจในเรื่องทุจริต คอรัปชั่น T3 การขยายตัวทางธุรกิจขนาดใหญ่
ให้น้ำหนัก
SWOT ANALYSIS การสำรวจสภาพแวดล้อม ปัจจัยภายในองค์กร ปัจจัยภายนอกองค์กร จุดแข็ง โอกาส ภัยคุกคาม จุดอ่อน SWOT/TOWS Matrix กำหนดตำแหน่งทางยุทธศาสตร์ขององค์กร
Boston Model Or Boston Consulting Model
โอกาส Opportunity ? จุดอ่อน Weakness จุดแข็ง Strength ภัยคุกคาม Threat
สถานการณ์แบบ Stars (ดารา/ดาวรุ่ง) คะแนนรวมของโอกาส (Opportunity) Stars คะแนนรวมของ จุดอ่อน (Weakness) คะแนนรวมของ จุดแข็ง (Strength) คะแนนรวมของภัยคุกคาม (Threat)
สถานการณ์แบบ Cash cows (แม่วัวพันธุ์นม) คะแนนรวมของโอกาส (Opportunity) คะแนนรวมของ จุดอ่อน (Weakness) คะแนนรวมของ จุดแข็ง (Strength) Cash cows คะแนนรวมของภัยคุกคาม (Threat)
สถานการณ์แบบ Question marks (ศิราณี) คะแนนรวมของโอกาส (Opportunity) Question marks ? คะแนนรวมของ จุดอ่อน (Weakness) คะแนนรวมของ จุดแข็ง (Strength) คะแนนรวมของภัยคุกคาม (Threat)
สถานการณ์แบบ Dogs (สุนัขจนตรอก) คะแนนรวมของโอกาส (Opportunity) คะแนนรวมของ จุดอ่อน (Weakness) คะแนนรวมของ จุดแข็ง (Strength) Dogs คะแนนรวมของภัยคุกคาม (Threat)
สรุปสถานการณ์แบบต่าง ๆ คะแนนรวมของโอกาส (Opportunity) Question marks Stars ? คะแนนรวมของ จุดอ่อน (Weakness) คะแนนรวมของ จุดแข็ง (Strength) Dogs Cash cows คะแนนรวมของภัยคุกคาม (Threat)
คะแนนรวมของโอกาส (Opportunity) Question marks Stars จังหวัดหนองบัวลำภู คะแนนรวมของ จุดอ่อน (Weakness) คะแนนรวมของ จุดแข็ง (Strength) Dogs Cash cows คะแนนรวมของภัยคุกคาม (Threat)
4 รูปแบบพื้นฐานของการวางยุทธศาสตร์ ?
การกำหนดวิสัยทัศน์ VISION
การกำหนดวิสัยทัศน์ Vision : ข้อความกว้าง ๆ ที่แสดงให้เห็นถึงเป้าหมายที่ต้องการจะไปให้ถึง หรือ อาจจะระบุกระบวนการพอสังเขป เมืองน่าอยู่ เคียงคู่รู้ค่าธรรมชาติ ประชาชนชาญฉลาดทำกิน ในดินแดนสันติสุข
วิสัยทัศน์ที่ดี • สร้างแรงบันดาลใจ กระตุ้นความสามารถขององค์กร • พิจารณาสถานการณ์ของตนเอง (SWOT) • มีความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ • ระบุประเด็นย่อย ๆ ที่จะไปถึงได้ • สามารถนำไปสู่การวัดและประเมินได้
โอกาส (Opportunity) Question marks Stars จุดแข็ง (Strength) จุดอ่อน (Weakness) VISION VISION Cash cows Dogs ภัยคุกคาม (Threat)
วิสัยทัศน์จังหวัดอุดรธานีวิสัยทัศน์จังหวัดอุดรธานี “เมืองน่าอยู่ ศูนย์กลางการค้า แหล่งอุตสาหกรรมการเกษตร พัฒนาระบบนิเวศและธรรมชาติเพื่อการท่องเที่ยว” วิสัยทัศน์จังหวัดเลย “เมืองน่าอยู่ เมืองแห่งการท่องเที่ยวและลงทุน ภายใต้การพัฒนาที่ยั่งยืน” วิสัยทัศน์จังหวัดหนองคาย “เมืองน่าอยู่ ควบคู่การศึกษา วัฒนธรรมล้ำค่า เกษตรอุตสาหกรรมหลากหลาย ขยายเศรษฐกิจการค้าสู่อินโดจีน พัฒนาการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน” วิสัยทัศน์จังหวัดหนองบัวลำภู “เมืองน่าอยู่ เคียงคู่รู้ค่าธรรมชาติ ประชาชนชาญฉลาดทำกินในดินแดนสันติสุข”
TOT มุ่งสู่การเป็นผู้ให้บริการสื่อสารโทรคมนาคมแห่งชาติ ที่สนองตอบต่อความต้องการของลูกค้าและสาธารณชนอย่างใกล้ชิดทั้งด้านเศรษฐกิจและสังคม กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม เป็นองค์กรหลักในการนำภูมิปัญญา นวัตกรรม องค์ความรู้ เพื่อการพัฒนาธุรกิจอุตสาหกรรมไทย ให้มั่นคง และพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน กรมสรรพากร ระบบงานมาตรฐานสากล เพื่อบริการประชาชน และเก็บภาษีทั่วถึง เป็นธรรม
การกำหนดประเด็นยุทธศาสตร์การกำหนดประเด็นยุทธศาสตร์ การนำเอาวิสัยทัศน์มาพิจารณารายละเอียดประเด็นย่อย ๆ ที่จะทำให้ความฝันเป็นจริง เพื่อสะดวกต่อการนำไปสู่การปฏิบัติต่อไป วิสัยทัศน์ 1. วางแผนปฏิบัติ ประเด็นยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ 2. 3. โครงการ โครงการ โครงการ โครงการ 4.
ประเด็นยุทธศาสตร์ เมืองน่าอยู่ เคียงคู่รู้ค่าธรรมชาติ ประชาชนชาญฉลาดทำกิน ในดินแดนสันติสุข 1. การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต 2. การเสริมสร้างการบริหารจัดการบ้านเมืองทีดี และ พัฒนาคุณภาพการบริการภาครัฐ 3. การอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 4. การเสริมสร้างเศรษฐกิจให้เข้มแข็ง 5. การรักษาความมั่นคง ความสงบเรียบร้อย และสมานฉันท์ในสังคม
การกำหนดกลยุทธ์ การอธิบายถึงวิธีการอันแยบยลที่จะใช้ในกระบวนการปฏิบัติ
การกำหนดเป้าหมายและ เกณฑ์ชี้วัดความสำเร็จ คือการกำหนดขอบเขต วิธีการ และเกณฑ์ความสำเร็จของแผนและโครงการ เกณฑ์/ค่าเป้าหมาย ประเด็นยุทธศาสตร์ เป้าหมายและตัวชี้วัดวัด เมืองน่าอยู่ การย้ายถิ่นออกนอกเขตพื้นลดลง ร้อยละ 20 ประชาชนพอใจกับบริการภาครัฐ ร้อยละ 80 คดีอาชญากรรม 3 กลุ่ม ลดลง ร้อยละ 50
ประเด็นยุทธศาสตร์ เป้าหมายและตัวชี้วัดวัด เกณฑ์/ค่าเป้าหมาย พิทักษ์ธรรมชาติ มีแผนการป้องกันไฟป่า มี 5 ขั้นตอน ความสำเร็จของแผนป้องกันภัยธรรมชาติ มี 5 ขั้นตอน จำนวนอาสาสมัครพิทักษ์ป่าเพิ่มขึ้น จำนวน 200 คน ต่อปี จำนวนพื้นที่ป่าเพิ่มขึ้น 200 ไร่/ปี
ประเด็นยุทธศาสตร์ เป้าหมายและตัวชี้วัดวัด เกณฑ์/ค่าเป้าหมาย คุณภาพชีวิตที่ดี รายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือนต่อปี 150,000บาท จำนวนการเพิ่มของครัวเรือนที่มีที่อยู่อาศัยตามเกณฑ์มาตรฐาน 50 หลัง ร้อยละของครัวเรือนที่มีน้ำดื่มสะอาดใช้ 100% ร้อยละเฉลี่ยที่ลดลงของอัตราการเจ็บป่วยด้วยโรคติดต่อ 3 กลุ่ม 10%
ลักษณะของเกณฑ์ชี้วัด/ค่าเป้าหมายลักษณะของเกณฑ์ชี้วัด/ค่าเป้าหมาย 1. ร้อยละ 2. จำนวน 3. ขั้นตอน 4. ผสมผสาน • ค่าเป้าหมายที่ดีต้องสื่อถึงความสำเร็จที่วัดได้จริง • การกำหนดค่าเป้าหมายมักจะพิจารณาจากผลงานที่ผ่านมา โดยมีข้อมูลเดิมอ้างอิง (Baseline Data) ย้อนหลัง • ค่าเป้าหมายที่ดีต้องแสดงถึงพัฒนาการของการปฏิบัติงาน หรือความท้าทายของการปฏิบัติงาน • ควรระบุเงื่อนไขของความสำเร็จหรือโอกาสที่อาจจะไม่เป็นไปตามเป้าหมาย
วิสัยทัศน์ ประเด็นยุทธศาสตร์ เป้าหมาย/ วัตถุประสงค์ แผนงาน S W O T ความสอดคล้อง โครงการและงบประมาณผู้รับผิดชอบ การติดตามและประเมินผล
ผู้รับผิดชอบ ใครต้องการทำงานยกมือขึ้น
คำรับรองการปฏิบัติราชการคำรับรองการปฏิบัติราชการ
วิสัยทัศน์ ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 1 ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 ตัวชี้วัดที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 2 ตัวชี้วัดที่ 3 ตัวชี้วัดที่ 4 ตัวชี้วัดที่ 5 ตัวชี้วัดที่ 6 ตัวชี้วัดที่ 7 แผนปฏิบัติงาน โครงการที่ 1 โครงการที่ 2 โครงการที่ 3 แผนปฏิบัติงาน โครงการที่ 4 โครงการที่ 5 แผนปฏิบัติงาน โครงการที่ 6 โครงการที่ 7 โครงการที่ 8 ผู้รับผิดชอบแต่ละแผนโครงการ
วิสัยทัศน์ ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 1 ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 ตัวชี้วัดที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 2 ตัวชี้วัดที่ 3 ตัวชี้วัดที่ 4 ตัวชี้วัดที่ 5 ตัวชี้วัดที่ 6 ตัวชี้วัดที่ 7 แผนปฏิบัติงาน โครงการที่ 1 โครงการที่ 2 โครงการที่ 3 แผนปฏิบัติงาน โครงการที่ 4 โครงการที่ 5 แผนปฏิบัติงาน โครงการที่ 6 โครงการที่ 7 โครงการที่ 8 ผู้รับผิดชอบแต่ละแผนโครงการ
กระบวนการบริหารแผนยุทธศาสตร์การพัฒนากระบวนการบริหารแผนยุทธศาสตร์การพัฒนา การนำยุทธศาสตร์ไปปฏิบัติ การควบคุมเชิงยุทธศาสตร์ การวางแผนยุทธศาสตร์ • กำกับติดตาม • การวัดผล • การประเมินผล • การทบทวนสถานการณ์เพื่อปรับแต่งยุทธศาสตร์ • การวิเคราะห์ตนเอง • วิสัยทัศน์ • ประเด็นยุทธศาสตร์ • การกำหนดแผนงาน • กลยุทธ์ • เป้าประสงค์ • ตัวชี้วัด/ค่าเป้าหมาย • แผนที่ยุทธศาสตร์ • ผู้รับผิดชอบ • แผนปฏิบัติการ • โครงการ • กระบวนงาน • โครงสร้าง • งบประมาณ • เทคโนโลยี • คน
การพัฒนางาน การประเมินผล (Evaluation) การวัดผล (Measurement) การติดตามผล (Monitering)
