Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

1. UNIA EUROPEJSKA FUNDUSZ SPÓJNOŚCI Wsparcie projektów realizowanych w ramach działania 2.1 POIiŚ - rekompensata za świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym Piotr Ruciński Warszawa, 14 czerwca 2012 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2. Pomoc publiczna w działaniu 2.1 POIiŚ Czy jest to pomoc publiczna? Art. 107 ust. 1 TFUE (dawny art. 87 ust. 1 TWE) Wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

3. Pomoc publiczna w działaniu 2.1 POIiŚ Czy jest to pomoc publiczna? - TAK Usługa unieszkodliwiania odpadów świadczona przez przedsiębiorstwa Kontrola państwa nad przyznawaniem wsparcia Korzyść (dotacja) Selektywność Rynek konkurencyjny Możliwy jest wpływ na handel między państwami członkowskimi. Transport odpadów do innych państw, choć podlega ograniczeniom, jest możliwy i występuje w praktyce. Dodatkowo może wystąpić wpływ na rynek surowców wtórnych, energii elektrycznej lub mediów energetycznych.

4. Pomoc publiczna w działaniu 2.1 POIiŚ Dopuszczalność pomocy Art. 106 ust. 2 TFUE (dawny art. 86 ust. 2 TWE) Przedsiębiorstwa zobowiązane do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym lub mające charakter monopolu skarbowego podlegają normom Traktatów, zwłaszcza regułom konkurencji, w granicach, w jakich ich stosowanie nie stanowi prawnej lub faktycznej przeszkody w wykonywaniu poszczególnych zadań im powierzonych. Rozwój handlu nie może być naruszony w sposób pozostający w sprzeczności z interesem Unii.

5. Pomoc publiczna w działaniu 2.1 POIiŚ Szczegółowe warunki zgodności pomocy w formie rekompensaty z art. 106 ust. 2 TFUE i zwolnienia jej z obowiązku notyfikacji określa: Decyzja Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (Dz. Urz. UE L 7 z 11.1.2012 r.) Decyzja ta zastępujedecyzję Komisji z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie stosowania art. 86 ust. 2 Traktatu WE do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym (Dz. Urz. UE L 312 z 29.11.2005 r.) Wytyczne MRR w zakresie reguł dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług publicznych w ramach zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w gospodarce odpadami doprecyzowują zasady określone w Decyzji KE, z uwzględnieniem specyfiki działania 2.1 POIiŚ.

6. Rekompensata - warunki Rekompensata może zostać przyznana (i wykorzystana) jedynie w celu zapewnienia świadczenia usług stanowiących UOIG Operator musi zostać specjalnie zobowiązany przez organ publiczny do wykonywania UOIG Określenie warunków szczegółowych wyliczenia i sprawdzenia kwot rekompensaty

7. Rekompensata - warunki Wysokość rekompensaty nie może przekroczyć kwoty niezbędnej do pokrycia kosztów poniesionych w związku ze świadczeniem powierzonych UOIG (z uwzględnieniem odpowiednich wpływów i rozsądnego zysku Kwota rekompensaty obejmuje wszystkie korzyści przyznane przez państwo lub z zasobów państwowych w dowolnej formie Zwolnienie z obowiązku notyfikacji, gdy rekompensata roczna z tytułu UOIG nie przekracza 15 mln EUR

8. Spółka komunalna Szczegóły zobowiązania Zobowiązanie Rekompensata Uchwała o utworzeniu spółki Umowa wykonawcza Uchwała powierzająca UOIG (opcjonalnie) Regulamin usług Cennik Umowa spółki

9. Spółka komunalnaZobowiązanie do świadczenia UOIG uchwałę o utworzeniu spółki podejmuje rada gminy uchwała powinna zawierać stwierdzenie, że celem działania spółki jest wykonywanie zadania własnego gminy z zakresu zagospodarowania odpadów komunalnych (zapis taki powinien się również znaleźć w umowie spółki) czas trwania spółki: nieograniczony lub ograniczony, lecz nie krótszy niż okres zobowiązania

10. Spółka komunalnaZobowiązanie do świadczenia UOIG W przypadku gdy spółka ma przyjmować odpady z wielu gmin: przystąpienie wszystkich gmin do spółki, lub zawarcie porozumień międzygminnych pomiędzy gminą „wiodącą” (właścicielem spółki) a pozostałymi gminami w sprawie przekazania zadania własnego z zakresu zagospodarowania odpadów komunalnych Uwaga! Stroną porozumienia międzygminnego nie może być związek międzygminny Porozumienia nie powinny kolidować z funkcjonującymi związkami międzygminnymi Jeśli przewiduje się przyjmowanie odpadów z gmin bez przekazania ich zadań własnych, to konieczna rozdzielność rachunkowa i uzasadnione wyższe ceny dla odpadów z tych gmin

11. Spółka komunalnaRegulamin odbiorcy usług rodzaje przyjmowanych odpadów zasady przyjmowania odpadów zasady odpłatności (cennik usług powinien być zatwierdzany przez gminę – odrębny dokument) kwestie techniczne i organizacyjne

12. Spółka komunalnaUmowa wykonawcza wskazanie aktów na podstawie których nałożono obowiązek świadczenia UOIG (źródłem zobowiązania nie jest umowa wykonawcza) okres zobowiązania (powinien on pokrywać się z okresem prognozy przyjętym do wyliczenia luki finansowej) zakres obowiązku świadczenia UOIG zasięg terytorialny (gminy udziałowcy, także gminy włączone do systemu na podstawie porozumień międzygminnych) sposób ustalania opłat za świadczone UOIG wskazane zapewnienie, że w całym okresie zobowiązania świadczenie powierzonych UOIG pozostanie podstawową działalnością spółki

13. Spółka komunalnaUmowa wykonawcza zasadność rekompensaty (spółka może otrzymać rekompensatę na pokrycie kosztów, z uwzględnieniem przychodów i rozsądnego zysku) wszystkie elementy składowe rekompensaty (najczęściej: dotacja UE, pożyczka preferencyjna, poręczenie gminy, dokapitalizowanie, dodatkowa dotacja gminy) wraz z określeniem wartości (EDB); Jeśli nie można oszacować wartości jakiejś składowej (np. dodatkowa dotacja gminy), to należy opisać sposób jej obliczania. wskazane zapisanie postanowienia, że średnioroczna wartość rekompensaty nie przekroczy 15 mln EUR (konieczne, gdy jedna ze składowych nie ma z góry określonej wartości)

14. Spółka komunalnaUmowa wykonawcza coroczna weryfikacja przez gminę (zlecającego) czy rekompensata nie jest nadmierna postanowienia dotyczące zwrotu nadwyżki zasady kontroli jakości usług, sankcje

15. Spółka komunalnaUmowa wykonawcza Opis metody weryfikacji czy rekompensata nie jest nadmierna ma być zawarty w aktualizowanych obecnie Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie reguł dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług publicznych w ramach zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w gospodarce odpadami Właściwy wskaźnik: wewnętrzna stopa zwrotu (IRR, z ang. internal rate of return) kapitału zainwestownego przez spółkę

16. Spółka komunalnaUmowa wykonawcza Wpływy i wydatki do obliczania IRR (projekt): Wpływy: wszystkie przychody związane ze świadczeniem UOIG wartość rezydualna majątku wytworzonego w ramach projektu wartość rezydualna wkładu majątkowego spółki Wydatki: wydatki ze środków własnych spółki na pokrycie nakładów inwestycyjnych projektu wkład majątkowy spółki wydatki na odtworzenie majątku spłata kapitału pożyczek i kredytów inwestycyjnych koszty eksploatacyjne (tj. bez amortyzacji) ponoszone w związku ze świadczeniem UOIG koszty finansowe podatek dochodowy w części przypadającej na świadczone UOIG

17. Spółka komunalnaUmowa wykonawcza Przychody wg faktycznych/przewidywanych stawek opłat (bez ograniczania ich wartości z uwagi na dostępność cenową) W każdym przypadku do obliczeń IRR przyjmuje się jedynie dane związane ze świadczeniem usług publicznych w ramach zadań własnych gminy w zakresie gospodarki odpadami, wyodrębniane zgodnie z wymaganiami wskazanymi w Wytycznych. IRR nie powinien przekroczyć 6,03% (dla umów wykonawczych zawieranych w 2012 r.)

18. Wniosek o dofinansowanie, pkt G.1 Jeśli dofinansowanie stanowi pomoc publiczną, należy zaznaczyć „TAK” W tabeli należy podać jako „całkowitą kwotę przyznanej pomocy państwa” wartość łącznej przewidywanej pomocy publicznej w formie rekompensaty „Całkowity koszt projektu inwestycyjnego” powinien być równy kwocie podanej w pkt H.1 wniosku (kolumna A, wiersz 12)

19. Dziękuję za uwagę Piotr Ruciński Doradca w Zespole ds. Pomocy Publicznej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej