Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

1. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlama ve Stratejik Plan Hazırlama Süreci Sürdürülebilir Orman Yönetimi, Stratejik Planlama, Standart Dosya Planı ve Resmi yazışma Kuralları Hizmet İçi Eğitim Semineri 6-7 Ekim 2009 Antalya-Belek Alper Tolga ARSLAN Stratejik Planlama ve Araştırma Şube Müdürü Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

2. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Sunum Planı Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim 1 Kamuda Reform Süreci ve Stratejik Planlama 2 Kamu İdarelerinde Stratejik Planın Önemi 3 Kamuda Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi 4 Kamuda Stratejik Plan Hazırlama Süreci 5 Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

3. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim Tarihsel Gelişim Dünyadaki Gelişimi Stratejik planlamanın kökeni askeri organizasyonların strateji geliştirme süreçlerine dayanır. Savaşta düşmana karşı avantaj sağlayabilmek için zayıflık ve üstünlüklerin belirlenmesi ve bu doğrultuda stratejiler geliştirilmesi son derece önemlidir. Özel sektör kuruluşlarında stratejik planlama uygulamaları 1950’li yıllarda ortaya çıkmıştır. II. Dünya Savaşı sonrasında büyüyen ekonomiler ve görece öngörülebilir hale gelen iş ortamı, firmaların planlı çalışma ve gelecek öngörülerinde bulunma isteğini artırmıştır. 1960 ve 1970’li yıllarda stratejik planlamanın kullanımı giderek artmış, stratejik planlama örgüt yönetiminin neredeyse vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir. 1980’li yıllar stratejik planlamanın eleştirildiği yıllar olmuş, toplam kalite yönetimi, dengeli kartlar yöntemi gibi modeller geliştirilerek stratejik planlama modelinin alternatifleri geliştirilmiş olmakla birlikte stratejik planlama en yaygın yönetim modeli Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

4. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim Tarihsel Gelişim Dünyadaki Gelişimi olmayı sürdürmeyi başarmıştır. Stratejik planlamanın 1980’ler ve sonrasında kamu ve kar amacı gütmeyen kuruluşlarda da yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. Stratejik planlamanın ilk teorik temellerini Drucker’in 1954 tarihli “Yönetim ratikleri” adlı kitabında yer alan “Amaçlarla Yönetim” yaklaşımının oluşturduğu söylenebilir. 1974 yılında kullanılmaya başlanılan stratejik yönetim kavramı ise, stratejik planlamaya göre daha yeni bir kavramdır. Stratejik yönetim, örgütü hedeflerine ulaştırabilmek için verilen kararların formülasyonu, uygulanması ve değerlendirilmesi bilimi ve sanatı olarak tanımlanabilir. Stratejik planlama, stratejik yönetimin ilk aşaması olan formülasyon safasıdır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

5. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim Tarihsel Gelişim Dünyadaki Gelişimi Günümüzde stratejik yönetim ve stratejik planlama kavramları, özellikle uygulamada eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Bunun nedeni, stratejik planlamanın uygulama ve kontrole dair planlamayı da içermesidir. Diğer yandan bazı araştırmacılar stratejik yönetimi stratejik planlamanın gelişmiş bir şekli olarak ele almaktadırlar. Ülkemizde ise akademik çevrede stratejik yönetim daha yaygın bir terim olarak kullanılırken kamu kesiminde stratejik planlama daha fazla kabul görmektedir. Bunun bir nedeni de son kamu yönetimi reformu sürecinde stratejik planlama kavramının kullanılmasıdır. Gerek yasal düzenlemelerde gerekse uygulanmada kullanılan terim stratejik planlamadır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

6. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim Tarihsel Gelişim Ülkemizdeki Gelişimi Osmanlı İmparatorluğunun çöküş sürecine girmesinden bu yana karşılaşılan güçlüklerin ve görülen aksaklıkların en önde gelen nedeninin yönetim yapısından veya yöneticilerden kaynaklandığı varsayımından hareket edilerek yönetim yapısında sürekli bir düzenleme yapma eğilimi olduğu görülmektedir. Yönetimin iyileştirilmesi konusunda Cumhuriyetten önceki dönemlerde tanzimat, ıslahat gibi kavramların, 1960’lar dan sonra ise idari reform, idarenin yeniden düzenlenmesi, kamu yönetiminin iyileştirilmesi, kamu yönetimi reformu gibi kavramların kullanıldığı görülür. Kamu yönetimi reformu çerçevesinde kapsamlı ve sistemli ilk çalışma; 1962-1963 yıllarında DPT ve TODAİE işbirliği ile hazırlanan “Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (MEHTAP)”tır. (Proje; sadece Merkezi Teşkilatı kapsamakta olup, taşra teşkilatı proje kapsamı dışı tutulmuştur.) Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

7. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim Tarihsel Gelişim Ülkemizdeki Gelişimi Reform çalışmalarında ikinci ve en kapsamlı çalışma; 1988 yılında TODAİE tarafından hazırlanan ve 1983’te kurulan Hükümetin kamu yönetiminde yatığı değişikliklerin sonuçlarını incelemek ve değerlendirmek üzere hazırlanan “Kamu Yönetimi Araştırma (KAYA) Projesidir. Projenin amacı: kamu yönetimini “etkili, süratli, ekonomik, verimli ve nitelikli hizmet görecek bir düzene kavuşturmak; kamu yönetiminin gelişen çağdaş koşullara uyumunu sağlamak; kamu yönetiminde var olan aksaklıkları, bozuklukları ve eksikleri saptamak ve sorunlara yönelik çözüm önerileri sunmak olarak belirlenmiştir. Proje kapsamında taşra teşkilatı da vardır. 1990 sonrası gelişmeleri ise; “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı” kapsamında değerlendirmek uygun olacaktır. 2004 yılı Temmuz ayında TBMM tarafından Kanunun adı “Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun” şeklinde değiştirilerek kabul edilmiştir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

8. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim Tarihsel Gelişim Ülkemizdeki Gelişimi Ancak, Kanun Cumhurbaşkanı tarafından imzalanmayarak yeniden görüşülmek üzere TBMM’ye iade edilmiştir. Kanun bu güne kadar TBMM de tekrar görüşülmemiş buna karşın Kanunda yer alan düzenlemelerin parça parça başka kanunlarla hayata geçirilme sürecine girilmiştir. Bu çerçevede; 5018Sayılı Kamu Mali yönetimi ve Kontrol Kanununa5436sayılı Kanunla strateji birimleri eklenmiştir. 5216Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5302sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve 5393sayılı Belediye Kanunu ile il özel idareleri ve nüfusu 50.000 den fazla belediyelere stratejik plan yapma zorunluluğu getirilmiştir. Ayrıca, Sayıştay’ın denetim yetkisi genişletilmiş, performans denetimi yapması öngörülmüştür. Saydamlığa ve hesap verme sorumluluğuna zemin oluşturmak açısından4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çıkarılmıştır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

9. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Stratejik Planlama ile Stratejik Yönetim Arasındaki Farklar (Stratejik Yönetimin Stratejik Planlama Kavramına Eklediği Unsurlar) Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

10. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kamuda Reform Süreci ve Stratejik Planlama Kamu Yönetiminde Yeni Arayışlara Yol Açan Nedenler Ekonomik ve Mali Etkenler II. Dünya savaşı sonrasında ortaya çıkan sosyal devlet anlayışı, devletin üstlendiği rollerin artmasına ve dolayısıyla kamu yönetiminin genişlemesine yol açmıştır. Devletin geleneksel işlevlerine eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi yeni alanlar eklenmiştir. Sosyal devlet anlayışının ekonomiye getirdiği yükler kamu harcamalarının daha fazla sorgulanmasına yol açmıştır. Sosyal etkenler Toplumların yaşadığı sosyal değişimler kamu yönetimi alanında reform ihtiyacını ortaya çıkartan diğer önemli bir nedendir.Toplumun bilinçlenme düzeyindeki artışa paralel olarak kamu hizmetlerinden beklentileri de artmaya başlamıştır. Üretilen hizmet miktarı yanı sıra hizmet arzında hız ve kaliteye de daha fazla önem verilmeye başlanmıştır. Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde kamunun üstlendiği rolün artması beraberinde Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

11. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kamuda Reform Süreci ve Stratejik Planlama Kamu Yönetiminde Yeni Arayışlara Yol Açan Nedenler Sosyal etkenler Bütçe açığını da getirmiştir. Bütçe açığının artması kamunun yeterli etkenlikte çalışmadığı algısını güçlendirmiş yani performans açığına neden olmuştur. Kamu açıklarının nedenlerinden bazılarının kamu yöneticilerinin keyfi uygulamalarından kaynaklanması güven açığını ortaya çıkarmış ve bu durum yeni arayışlara neden olmuştur. Siyasal Etkenler Küreselleşme olgusu ile birlikte, ülkelerin kamu politikaları uluslararası gelişmelerden daha fazla etkilenmeye başlamıştır. Dünya Bankası, IMF gibi kuruluşlar reform hareketlerini desteklemişlerdir. Ayrıca, halkın ve sivil toplum örgütlerinin kararlara daha fazla katılma isteği kamu yönetimindeki değişim arayışlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

12. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kamuda Reform Süreci ve Stratejik Planlama Kamu Yönetiminde Yeni Arayışlara Yol Açan Nedenler Teknolojik etkenler Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler özel sektör kuruluşlarında olduğu kadar kamu kuruluşlarında da değişim ihtiyacını ortaya çıkartmıştır. Hızlı hizmet sunumu, ağ örgütler, sanal örgütler bürokratik örgütlenmeye alternatif olarak görülmeye başlamış bu gelişmeler de kamu yönetiminde reformlara zorlayıcı bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Kuramsal Gelişmelerin Etkisi Kamu Tercihi Teorisi:Ekonomi biliminde olduğu gibi politika süreçlerinde yer alan bütün bireylerin kendi faydalarını maksimize etmeye çalıştıklarını öne sürer.Yani seçmen, bürokrat, politikacı ve diğer aktörler karar alma süreçlerinde kamu çıkarlarından önce bireysel rasyonellerini dikkate alırlar. Vekalet Teorisi:Yönetici aynı zamanda firmanın sahibi değilse, firmanın yönetimi ile elde ettiği gücü belli oranda kendi çıkarları Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

13. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kamuda Reform Süreci ve Stratejik Planlama Kamu Yönetiminde Yeni Arayışlara Yol Açan Nedenler Kuramsal Gelişmelerin Etkisi Vekalet Teorisi: için kullanabilir. Sonuçta sahiplilik ile yönetimin ayrılmasından ortaya çıkan maliyet (yöneticiye yüksek maaş, denetleme giderleri, yöneticinin firma sahibi gibi karar vermemesinden ortaya çıkan kayıplar gibi..) vekalet maliyeti olarak karşımıza çıkar. Kamu kuruluşlarında asil-vekil ayrımı özel sektör kuruluşlarından daha belirgin bir sorundur. Kamu yöneticilerinin kendi çıkarlarını gözetmesi devletin kaynaklarını etkin kullanmasının önünde bir engel oluşturur. Kamu kesimi de kamu yöneticilerinin devletin amaçları doğrultusunda çalıştırılabilmesi için vekalet maliyetine katlanmak durumunda kalır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

14. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kamuda Reform Süreci ve Stratejik Planlama • Yeni Kamu Yönetimi Reformu İlkeleri ve Stratejik Planlama • Katılımcılık(ilgili mevzuatı gereği stratejik planın katılımcı yöntemlerle hazırlanmak zorunluluğu vardır.) • Saydamlık(Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, Performans programı ve faaliyet raporlarının kamu oyuna açıklanması) • Hesap verme sorumluluğu(stratejik planlama hesap verme sorumluluğu açısından önemli bir araç olmakla birlikte tek başına yeterli değildir çünkü kamu yönetiminde hesap vermenin siyasal, yönetsel ve hukuki olmak üzere birden fazla boyutu vardır.) • Esneklik(yöneticilerin yönetmesine müsaade etmek karşılığında yöneticilerin kuruluşun performansından sorumlu tutulması) • Etkenlik(stratejik planlama sonuç odaklı bir yaklaşımdır. Salt verimlilik artışı değil yönetsel etkiliği de kapsar.) • Yetki devri-Yerelleşme(Stratejik plan bir taraftan görev yetki ve sorumluluk alanlarının netleşmesine diğer taraftan da kurumsal kapasitenin güçlendirilmesine katkıda bulunarak yetki devrine uygun bir zemin hazırlar) • Öngörülebilirlik(stratejik plan, kamu ile paylaşıldığından ilgili kuruluşun etkileşenleri açısından öngörülebilirliği arttıracaktır. Belirsizlikler bir nebze ortadan kalkacaktır.) Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

15. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Yeni Kamu Yönetiminin Geleneksel Kamu Yönetimi İle Karşılaştırılması Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

16. Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamanın Önemi • Kamu yönetimi ve kamu mali yönetimi reformları çerçevesinde, makro düzeyde bütçe hazırlama ve uygulama sürecinde; • Mali disiplini sağlamak, • Kaynakları stratejik önceliklere göre dağıtmak, • Bu kaynakların etkin kullanılıp kullanılmadığını izlemek, • Hesap verme sorumluluğunu geliştirmek, • Stratejik planlamadan beklenen en önemli hususlar olarak karşımıza çıkmaktadır. • Kamu idarelerinin faaliyetlerini planlı bir şekilde yerine • getirmelerinin, kaynakların rasyonel kullanımı açısından ne • kadar önemli olduğu, kamu kesiminin mali ve idari sorunları • dikkate alındığında apaçık görülmektir. • Stratejik planlama; bir yandan kamu mali yönetimine etkinlik kazandırırken, diğer yandan kurumsal kültür ve kimliğin gelişimine ve güçlendirilmesine de destek olmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

17. Kamuda Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi Kamu Mali Yönetimi; Kamu Mali Yönetimi; kamu kaynaklarının yönetimi ile ilgili kurumları ve süreçleri kapsar. Kamu mali yönetimin anayasası niteliğindeki kanun değişmiştir. 10.12.2003 Tarihinde Kabul Edilen 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununu yürürlükten kaldırmıştır. MEVZUAT 5018 1050 Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

18. Kamuda Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi • A) Bütçe, Stratejik Plana Dayalı Olmak Zorundadır. • Kamu idareleri bütçelerini, stratejik planlarına dayalı olarak hazırlarlar. • (5018 sayılı Kanun madde 9/2-4) • B) Harcamalar, Stratejik Plana Uygun Olmak Zorundadır. • Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının stratejik plana, bütçe ilke ve esaslarına, mevzuata uygun olmasından sorumludurlar. • (5018 sayılı Kanun madde 32/2, 13/c-d) • C) Stratejik Planla ilgili Faaliyet Raporu Verme Zorunludur. • Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlanır. • Rapor kamuoyuna açıklanır, birer örneği Sayıştay ve Maliye Bakanlığına gönderilir. • (5018 sayılı Kanun madde 41/1-5) Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

19. Kamuda Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi D) İç Denetim • Harcamaların, Mali İşlemlere İlişkin Karar ve Tasarrufların Stratejik Plana Uygunluğu İç Denetime tabidir. • E) Dış Denetim • Mali faaliyet, karar ve işlemler Stratejik Plana Uygunluk Yönünden Sayıştay Denetimine Tabidir. • (5018 sayılı Kanun madde 68/1) • F) Hesap Verme Sorumluluğu (5018 md.8) • Görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

20. Kamuda Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi Stratejik Plan Sorumluluğu İta amiri, sayman, tahakkuk memuru unvanları kaldırılmış, siyasi ve idari yetki ve sorumluluklar ayrılmıştır. • BAKAN • Hükümet politikalarının uygulanmasından • Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasından • Diğer bakanlıklarla koordinasyon ve işbirliğinden • Kaynakların kullanımından • Kamuoyunun bilgilendirilmesinden Başbakan’a ve TBMM karşı sorumludur. • Bakan (5018 sayılı Kanun madde 10) • Üst Yönetici (Müsteşar, Genel Müdür) (5018 sayılı Kanun madde 10) • ÜST YÖNETİCİLER • İdarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin hazırlanması ve uygulanmasından • Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan • Mali yönetim ve kontrol sisteminin isleyişinin gözetilmesi ve izlenmesinden Bakana karsı, sorumludurlar. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

21. Kamuda Stratejik Plan Hazırlama Süreci Tanımlar Strateji: Belirlenmiş hedeflere ulaşmak için izlenen yol. Stratejik Yönetim: Bir organizasyonun ne yaptığını, varlık nedenini ve gelecekte ulaşmak istediği hedefleri ortaya koyan bir yönetim tekniği. Stratejik Planlama: Belirlenen hedeflere hangi sürelerde, hangi kaynaklarla ve nasıl erişilebileceğinin ortaya konması. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

22. Kamuda Stratejik Yönetim 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Kamu yönetiminde kuruluş düzeyinde stratejik planlamaya geçilmiştir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

23. Kamuda Stratejik Yönetim Stratejik Planlama ve Toplam Kalite Planlaması Program Değerlendirme Sürekli İyileştirme Döngüsü Kaynak (İnsan, Sermaye, Bilgi Teknolojileri) Planlaması Performans İzleme ve Raporlama Program Uygulama Bütçeleme Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

24. Kamuda Stratejik Yönetim ve Kalite Yönetimi • Kalite Yönetimi ve Stratejik Planlamanın Ortak Temel Unsurları: • Paydaş odaklı hizmet ve ürünlerin geliştirilmesi, • Takım ruhu ve personel katılımının vurgulanması, • Sonuçlara yönelik performans ölçümlerinin kullanılması, • Verilerin toplanması ve yorumlanmasına yönelik olma, • Etkin ve etkili kaynak yönetim ve dağılımını içerme. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

25. Stratejik Yönetimde İşleyiş Performans Programı Stratejik Plan İdare Bütçesi • Öncelikler • Performans hedefleri • Faaliyet/projeler • Kaynak ihtiyacı • Performans Göstergeleri • Misyon • Vizyon • Stratejik amaçlar • Stratejik hedefler Faaliyet/Proje • Harcama birimleri • Kaynak tahsisi • Performans göstergeleri UYGULAMA Faaliyet Raporu Denetim ve Değerlendirme TBMM • Faaliyet/proje sonuçları • Performans hedef ve gerçekleşmeleri • Sapma ve nedenleri • Öneriler • Hesap verme sorumluluğu • İç Denetim • Dış Denetim Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

26. Kamuda Stratejik Planlama Stratejik Plan Stratejik Plan; kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu tarif eder. • Kamu idarelerinin; • orta ve uzun vadeli amaçlarını, • temel ilke ve politikalarını, • hedef ve önceliklerini, • performans ölçütlerini, • bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemleri ve • kaynak dağılımlarını içeren plandır. • (5018 sayılı Kanun madde 3/n) 10/12/2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan stratejik planlamaya ilişkin hükümler 01/01/2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5018 sayılı kanunda; kamu idarelerine kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

27. Stratejik Planlama Nedir ? • Sonuçların planlanmasıdır. • Değişimin planlanmasıdır. • Gerçekçidir. • Kaliteli yönetimin aracıdır. • Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur. • Katılımcı bir yaklaşımdır. • Günü kurtarmaya yönelik değildir. • Bir şablon değildir. • Salt bir belge değildir. • Sadece bütçeye dönük değildir. • Bütçenin planı değil, planın bütçeyi yönlendirmesi gerekir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

28. Stratejik Planlamadan Beklenen Nedir ? • Mevcut kaynakları (para, insan, zaman) etkin kullanmak, • Nitelikli kamu hizmeti sunmak, • Kamu mali yönetiminde etkinliği artırmak, • Kurumsal kültür ve kimliği geliştirmek, • Toplumsal beklentileri karşılamak, • Yaşam kalitesini arttırmak, • Saydam ve hesap verebilir bir yönetim geliştirmektir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

29. Stratejik Planlama Süreci Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

30. Stratejik Planlama Süreci Mevzuat Analizi Üst Yöneticinin Desteğinin sağlanması 1 İlke ve Değerler Misyon Vizyon Stratejik Plan Ekibinin Oluşturulması Başarı Faktörleri Stratejik Konular Takım Bilincinin Oluşturulması Çalışma Normlarının Belirlenmesi Stratejik Amaçlar İş Takviminin Oluşturulması 3 Hedefler Performans Kriterleri Durum Analizi 5 Stratejiler Paydaş Belirleme Faaliyet ve Projeler 4 Paydaş Analizi Paydaş Görüşmeleri Görüşlerin Alınması GZFT ve Öneriler UYGULAMA 2 Nihai Stratejik Plan Performans Planı Stratejik Konular

31. Stratejik Planlama-Makro Planlama İlişkisi MAKRO DÜZEY PLANLAR PROGRAMLAR KURULUŞ DÜZEYİ STRATEJİK PLANLAMA BÜTÇELEME DEĞERLENDİRME UYGULAMA Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

32. Stratejik Planlama Ekibi • Planlama Ekibinin Oluşturulması Aşamasındaki Sorular: • Planlama ekibinde kuruluşun temel birimleri temsil ediliyor mu? • Ekip üyeleri stratejik planlama sürecinin gerektirdiği bilgi ve becerileri taşıyor mu? • Ekip üyeleri kuruluş hakkında yeterli bilgiye sahip mi? • Ekip üyeleri kuruluşun hedef kitlesi veya müşterilerini yeterince tanıyor mu? • Ekip üyeleri stratejik planlama çalışmalarına yeterli zaman ve enerji ayırabilecek durumda mı? • Planlama süreci boyunca ekipte süreklilik sağlanabilecek mi? Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

33. Stratejik Planda Yer Alması Gereken Temel Unsurlar • Durum Analizi (Özet) • Katılımcılığın Nasıl Sağlandığına İlişkin Açıklama • Misyon, Vizyon, Temel Değerler • Stratejik Amaçlar • Stratejik Hedefler • Ölçüm Kriterleri • Stratejiler • Beş Yıllık Tahmini Maliyet Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

34. Stratejik Planlama ve Durum Analizi • Durum Analizi Kapsamında Genel Olarak Aşağıdaki Değerlendirmeler Yapılır: • Tarihi gelişim • Kuruluşun yasal yükümlülükleri ve mevzuat analizi • Kuruluşun faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerinin belirlenmesi • Paydaş analizi (kuruluşun hedef kitlesi ve kuruluş faaliyetlerinden olumlu/olumsuz yönde etkilenenlerin, ilgili tarafların analizi) • Kuruluş içi analiz (kuruluşun yapısının, insan kaynaklarının, mali kaynaklarının, kurumsal kültürünün, teknolojik düzeyinin, vb. analizi). • Çevre analizi (kuruluşun faaliyet gösterdiği ortamın ve dış koşulların analizi). Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

35. Stratejik Planlama ve Durum Analizi Temel Yöntem: GZFT (SWOT) Analizi Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

36. Stratejik Planlama ve Durum Analizi Kuruluş İçi Durum Analizinde Dikkate Alınacak Hususlar • 1- Kuruluşun Yapısı • Kuruluşun örgüt yapısı • Aynı yada benzer görev yapan birimler ve yetki çakışmaları • Son dönemde kuruluş yapısında ve görev alanında yapılan önemli değişiklikler • Kuruluş yapısında ve görev alanında yapılması gündemde olan önemli değişiklikler • İzleme ve değerlendirme sistemi • 2- Beşeri Kaynaklar • Kuruluş personelinin sayısı ve dağılımı • Personelin eğitim düzeyi, yetkinliği ve deneyimi Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

37. Stratejik Planlama ve Durum Analizi Kuruluş İçi Durum Analizinde Dikkate Alınacak Hususlar • 3- Kurum Kültürü • İletişim süreçleri • Karar alma süreçleri • Gelenekler ve değerler • 4- Teknoloji • Kuruluşun teknolojik alt yapısı • Teknolojiyi kullanma düzeyi • 5- Mali Durum • Mali kaynaklar • Bütçe büyüklüğü • Kuruluşun araç, bina envanteri ve diğer varlıkları Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

38. Stratejik Planlama ve Durum Analizi Çevresel Durum Analizinde Temel Etkenler • Kuruluşun faaliyet alanında dünyadaki durum ve gelişmeler • Kuruluşun faaliyet alanında ülkemizdeki durum ve gelişmeler • Dünyada ve ülkemizdeki temel eğilimler ve sorunlar arasında kuruluşu yakından ilgilendiren kritik konular. Bu konuların kuruluşu nasıl ve ne yönde etkileyeceği • Kuruluşun faaliyetleri ve alanıyla ilgili kalkınma planı, sektörel ve bölgesel plan ve programlarda yer alan amaç, ilke ve politikalar ve bunlar arasındaki uyum • Kuruluşun faaliyetlerini yürütürken karşılaştığı temel riskler ve belirsizlikler Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

39. Stratejik Planlama ve Durum Analizi Paydaş Analizi (Hedef Kitle ve İlgili Taraflar Analizi) Hedef kitle veya müşteri: Bir kurumun, ürettiği hizmetleri ve/veya mallarını kullanan, alan ve yararlanan kişi ve gruplardır. İlgili taraflar: Bir kurumdan, doğrudan veya dolaylı, maddi veya manevi, olumlu veya olumsuz yönde etkilenen kişi veya gruplardır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

40. Stratejik Planlama ve Durum Analizi Paydaş Analizi (Hedef Kitle ve İlgili Taraflar Analizi) Katılımcılık stratejik planlamanın temel unsurlarından biridir. Kuruluşun etkileşim içinde olduğu tarafların görüşlerinin dikkate alınması stratejik planın sahiplenilmesini sağlayarak uygulama şansını artıracaktır. Diğer yandan, kamu hizmetlerinin yararlanıcı ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirilebilmesi için yararlanıcıların taleplerinin bilinmesi gerekir. Bu nedenle durum analizi kapsamında paydaş analizinin yapılması önem arz etmektedir. Paydaşlar, kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan doğrudan veya dolaylı, olumlu yada olumsuz yönde etkilenen veya kuruluşu etkileyen kişi, grup, veya kurumlardır. Paydaşlar, iç ve dış paydaşlar ile yararlanıcılar /müşteriler olarak sınıflandırılabilir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

41. Stratejik Planlama ve Durum Analizi Paydaş Analizi (Hedef Kitle ve İlgili Taraflar Analizi) • Temel Noktalar: • Faaliyetlerini sürdürmesi için kuruluşa girdi sağlayan kuruluş dışı birimler • Kuruluş faaliyetlerinin yürütülmesi sürecinde işbirliği yapılması gereken temel kurum ve kuruluşlar • Öncelik sırasına göre kuruluşun ilgili olduğu ve hizmet sunduğu kesimler ve bu kesimlerin kuruluş ile ilgili temel beklentileri • Hedef kitle ve diğer ilgililerden gelen görüş ve şikayetleri değerlendirme sistemi • Hedef kitle ve diğer ilgililerin kuruluş çalışmaları ile ilgili tatmin düzeylerinin nasıl ölçüldüğü/ölçülebileceği Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

42. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış • Misyon Bildirimi • Vizyon Bildirimi • Temel Değerler (İlkeler) Bildirimi • Stratejik Amaçlar • Stratejik Hedefler • Stratejiler • Maliyetlendirme • Faaliyet ve Projeler Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

43. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Misyon; Bir kuruluşun varlık sebebidir; kuruluşun ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığının açıkça ifade eder. Misyon Bildirimi • Misyon kuruluşun üst yönetimi tarafından planlama ekibi ile birlikte geliştirilir. • Kuruluşun sunduğu tüm hizmet ve faaliyetleri kapsayan bir şemsiye kavramdır. • Daha alt seviyedeki birimlerin misyon bildirimleri ise, birim yöneticileri ve diğer ilgili personel tarafından kuruluşun misyon bildirimine uyumlu bir şekilde geliştirilir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

44. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Misyon; Bir kuruluşun varlık sebebidir; kuruluşun ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığının açıkça ifade eder. • Misyon Bildiriminin Esasları: • Özlü, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir. • Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlar. • Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir. • Kuruluşun hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar belirtilir. • Kuruluşun sunduğu hizmet ve/veya ürünler tanımlanır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

45. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Misyon; Bir kuruluşun varlık sebebidir; kuruluşun ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığının açıkça ifade eder. • Misyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular: • Kuruluşun var olma nedeni nedir? • Kuruluş kimlere hizmet sunuyor? • Kuruluş hangi alanda çalışıyor? • Kuruluş hangi ihtiyaçları karşılıyor? • Kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu yasal görevler nelerdir? Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

46. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Vizyonkuruluşun ideal geleceğini sembolize eder. Kuruluşun uzun vadede neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Vizyon bir kuruluşun farklı birimleri arasında birleştirici bir unsurdur. Vizyon bildirimi kuruluşun ulaşmayı arzu ettiği geleceğin iddialı ve gerçekçi bir ifadesidir. Bu ifade bir yandan çalışanları ve karar alıcıları ilerlemeye teşvik etmeli, diğer yandan da ulaşılabilir olmalıdır. Vizyon bildirimi, misyon bildirimi ile birlikte kuruluş stratejik planının çatısını oluşturur. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

47. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Vizyon; kuruluşun ideal geleceğini sembolize eder. • Güçlü bir vizyon: • İdealisttir; yürekten gelmesi, hissedilmesi gerekir. • Özgündür; kuruluşa aidiyeti belirgindir. • Ayırt edicidir; kuruluşun vizyonunu diğerlerinden ayırt edici özelliğe sahiptir. • Çekicidir; kuruluş içinden olan ve olmayan kişilerin ilgisini çeker. • İyi ifade edilmiş bir vizyon: • Kısa ve akılda kalıcıdır. • İlham verici ve iddialıdır. • Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlayıcıdır. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

48. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Vizyon; kuruluşun ideal geleceğini sembolize eder. • Vizyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular: • Kuruluşun ideal geleceği nedir? • Kuruluş vatandaşlar, diğer kuruluşlar ve siyasi otorite tarafından nasıl algılanmak istiyor? • Kuruluşun bir vizyon ifadesi var mı? Varsa, yenilenmesi gerekiyor mu? Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

49. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Temel Değerler (İlkeler); kuruluşun kurumsal ilkeleri ve davranış kuralları ile yönetim biçimini ifade eder. • İlkeler, kuruluşun vizyonu ve misyonunun gerisinde yatan değer ve inançların temelidir. Bu ilkeler kuruluşun kararlarına, seçimlerine ve stratejilerinin belirlenmesine rehberlik eder. • İyi ifade edilmiş bir ilkeler bildirimi aşağıdaki gibi olmalıdır: • Temel değerleri ve inançları açık ve kesin bir dille ortaya koymalıdır. • Çalışanların işlerini en iyi şekilde yapacakları şartlara ilişkin temel düşünceyi belirtmelidir. • Kuruluşun vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayacak sistem ve süreçleri desteklemelidir. Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

50. Stratejik Planlama ve Geleceğe Bakış Temel Değerler (İlkeler); kuruluşun kurumsal ilkeleri ve davranış kuralları ile yönetim biçimini ifade eder. • İlkeler bildirimi üç temel alana ilişkindir: • Kişiler: Kuruluş çalışanlarına ve paydaşlarla ilişkilere yönelik değerler • Süreçler: Kuruluşun yönetim, karar alma ve hizmet üretimi sürecine ilişkin değerler • Performans: Kuruluşun ürettiği hizmet ve/veya ürünlerin kalitesine yönelik beklentiler • İlkeler Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular: • Kuruluşun çalışma felsefesi nedir? • Kuruluşun çalışmalarına temel teşkil eden değerler, standartlar ve idealler nelerdir? • Kuruluşun personeli tarafından benimsenen değerler ve inançlar nelerdir? Orman Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı