МУИС-ИЙН БАКАЛАВРЫН СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨРИЙН ШИНЖИЛГЭЭ

1. МУИС-ИЙН БАКАЛАВРЫН СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨРИЙН ШИНЖИЛГЭЭ “ДЭЭД БОЛОВСРОЛЫН БОДЛОГЫН СУДАЛГАА: АСУУДАЛ БА ШИЙДЭЛ” СЭДЭВТ ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, 2013.03.13, МУИС

2. Төслийн нэр: Сургалтын хөтөлбөрийн шинжилгээ • Төслийн захиалагч: БСА, МУИС • Төсөл гүйцэтгэх хугацаа: 2013.01.15-03.01  • Төслийн удирдагч: д-р, Б.Очирхуяг /ХХИС/ • Гүйцэтгэгчид: д-р, Ц.Болормаа /ЭЗС/ • д-р, Ч.Батцэцэг /ББС/ • Ж.Баярмаа /ГХСС/ • д-р, Б.Мөнхжаргал /ХХИС/ • Ж.Байгалмаа /БСА/ • Б.Болортуяа /ГХХАХ/

3. Агуулга • ОРШИЛ • ЮНЕСКО-ийн боловсролын олон улсын стандарт ангилал • Монгол улсын их их дээд, сургуульд бэлтгэж байгаа мэргэжлийн индекс • МУИС-ИЙН СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨРИЙН ШИНЖИЛГЭЭ • Хөтөлбөрийн шинжилгээний агуулга, аргачлал • Байгалийн ухааны сургуулиуд • Нийгмийн ухааны сургуулиуд • Улаанбаатар сургууль, Худалдааны сургууль • СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨРИЙН ШИНЭЧЛЭЛТ • Сургалтын хөтөлбөрийг сайжруулах бүтэц, зохион байгуулалт, үйл ажиллагааны санал

4. Оршил ЮНЕСКО-ЫН БОЛОВСРОЛЫН ОЛОН УЛСЫН СТАНДАРТ АНГИЛАЛ 2011 ISCED UNESCO – INTERNATIONAL STANDARD CLASSIFICATION OF EDUCATION 2011 ISCED нь боловсролын хөтөлбөрийг боловсролын түвшин, салбараар төрөлжүүлэн бүлэглэсэн ангилал юм. Энэхүү ангилал боловсролын хөтөлбөрүүдийг боловсролын түвшин (levels of education) ба салбар (fields of education) гэсэн 2 үндсэн үзүүлэлтийг ашиглан бүлэглэсэн байдаг. ISCED ангилал анх 1970-аад оны үед ЮНЕСКО-ийн санаачлагаар боловсруулагдаж улмаар 1997 онд дахин шинэчлэх ажил хийгдэж байжээ. Үүнээс хойш зарчмын томоохон өөрчлөлт хийгдээгүй бөгөөд 2011 онд боловсролын төрөл, ангиллын тодорхойлолтыг улам сайжруулах, хэрэглээг тодорхой болгох үүднээс шинэчилж, ЮНЕСКО-ийн 36-р ерөнхий чуулганаар 2011 оны 11-р сард баталсан.

5. Оршил ЮНЕСКО-ЫН БОЛОВСРОЛЫН ОЛОН УЛСЫН СТАНДАРТ АНГИЛАЛ 2011 Боловсролын түвшингээр ангилсан ангилал /1-9 түвшинтэй/ 

6. Оршил А. BACHELOR’S OR EQUIVALENT LEVEL – БАКАЛАВР ЭСВЭЛ ТҮҮНТЭЙ АДИЛТГАХ ТҮВШИН (ISCED 6) Энэ түвшний хөтөлбөр нь суралцагчид боловсролын анхны зэрэг (first degree) буюу түүнтэй адилтгах мэргэшил (equivalent qualification) эзэмшихэд чиглэсэн дунд түвшний (intermediate) академик (academic) ба/эсвэл мэргэжлийн (professional) мэдлэг (knowledge), ур чадвар (skills), хандлага (attitude)-д суурилсан цогц чадамж (competence)-ыг олгодог. Энэ түвшний хөтөлбөрүүд ихэвчлэн онолд суурилагдсан байдаг ч мэргэжлийн практик үйл ажиллагаа, судалгааны арга барилд сургах дадлагын бүрэлдэхүүнтэй байж болно.

7. Оршил • Бакалаврын түвшний сургалтын гол шалгуур: • ISCED ангиллын 3 ба/эсвэл 4-р түвшнийг амжилттай дүүргэсэн байх; • Суралцах доод хугацаа 3-4 жил (гэхдээ 3 жил хангалтгүй), өдөр (full-time)-ийн хэлбэртэй байх; • Хичээл заах багш нарISCED ангиллын 7 болон 8-р түвшнийг дүүргэсэн зэрэгтэй хүмүүс байх; • Хоёр дах зэрэг авахаар суралцах тохиолдолд нэмэлт 1-2 жил шаардлагатай болох; • Төгсөгчдөд олгох зэрэг “Бакалавр” • Бакалаврын хөтөлбөрийн чиглэл (Program orientation): • Академик (academic) Bachelor of Science in…. • Мэргэжлийн (professional)Bachelor of Art in….

8. Оршил ЮНЕСКО-ЫН БОЛОВСРОЛЫН ОЛОН УЛСЫН СТАНДАРТ АНГИЛАЛ 2011 Салбараар ангилсан ангилал /9 бүлэг, 25 салбар/ 

14. Мэргэжлийн индексийг тогтоох: • It is recommended that inter- or multi-disciplinary programs should be classified according to a majority rule, i.e. in the field of education in which the students spend most of their time. /ISCED-2011, Annex, 286./

15. Disciplinary programs? : 1. Бүлэг, салбар, дэд салбар хоорондын сургалтын хөтөлбөр. Жиш: математикийн багш /science-education,46-14/, санхүү эдийн засаг /finance-economic,34-31/, худалдааны менежмент /sales-management,34-34/. 2. Нэг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд хэд хэдэн шинжлэх ухааны салбарууд нийлж хэрэгжүүлэх. Жиш: экологи, биотехнологи, нанотехнологи, хэрэглээний математик, олон улсын харилцаа, тогтвортой хөгжил г.м. Field classification criteria: ∗ Theoretical content, which is by far the most important criteria. ∗ Purpose of learning, ∗ Objects of interest, ∗ Methods and techniques, ∗ Tools and equipment.

16. Interdisciplinary programs :

17. Interdisciplinary programs :

18. МОНГОЛ УЛС: • Монгол улсад мэргэжлийн сургуулиудаар бэлтгэж байгаа мэргэжлийн индексийг анх 1996 онд боловсруулж мөрдүүлж эхэлсэн бөгөөд ЮНЕСКО-с 1997 онд боловсруулж баталсан боловсролын олон улсын стандарт ангилалын дагуу 2005 онд шинэчлэн баталсан. Мэргэжлийн чиглэл нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор 2010 онд БСШУ-ны сайдын 235 тоот тушаалаар 840 мэргэжлийн чиглэлтэйгээр шинэчлэн батлаж мөрдөж байна. Доорх салбаруудад хувааж ангилсан: • Боловсрол судлалын ухаан, • Хүмүүнлэгийн ухаан, урлагийн ухаан, • Нийгмийн ухаан, бизнес, хууль зүйн ухаан, • Шинжлэх ухаан, • Бүх төрлийн инженер, инженерийн алба, • Хөдөө аж ахуй, ой, загасны аж ахуй, • Эрүүл мэнд, • Үйлчилгээний хүрээ.

19. Салбар дундын болон гадаадтай хамтарсан хөтөлбөрийн үйл ажиллагааг зохицуулах эрхзүйн баримт батлагдаагүй байна. Зарим нэг дотоодын их сургуулиудын хувьд тухайн сургуулийн захирлын тушаалаар зохицуулалт хийж байна. /ШУТИС, МУБИС/ • БШУЯ-наас баталсан мэргэжлийн чиглэл, индексийн хувьд ЮНЕСКО-ийн индексээс зөрүүтэй мэргэжлүүд байгаа. Жиш: түүх, гүн ухаан, шашин судлал, археологиийг 31-р индекслэсэн нь ЮНЕСКО-н ангилалаар 22 байна. /Төслийн тайланд дэлгэрэнгүйгээр оруулав./ • Сургалтын байгууллагын мэдэлд үлдээх, мэргэжлийн чиглэл, индексүүдийн хувьд давхцаж буй чиглэлүүд олон байна. Жиш: биофизик мэргэжлийг “биологи” мэргэжлийн хүрээнд биофизик-D420209, “биологи, хэрэглээ” мэргэжлийн хүрээнд биофизик-D420404, “физик” мэргэжлийн хүрээнд биофизик-D441004 гэж гурван өөр индексээр нэг мэргэжлийг тодорхойлсон байна. /Төслийн тайланд дэлгэрэнгүйгээр оруулав./

20. МУИС-ИЙН СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨРИЙН ШИНЖИЛГЭЭ

21. Сургалтын хөтөлбөрийн шинжилгээ • ХӨТӨЛБӨРИЙН ШИНЖИЛГЭЭНИЙ АГУУЛГА, АРГАЧЛАЛ: • Бакалаврын түвшний сургалтын хөтөлбөрийн танилцуулга /индекс, сургалт эхэлсэн он, сүүлийн 5 жилийн элсэлт, төгсөлтийн харьцаа/ • Сургалтын явуулж буй хөтөлбөрийн чиглэл олон улсын болон дотоодын ангилалд нийцэж буй эсэх /ЮНЕСКО болон БШУЯ-ны хөтөлбөрийн индексийн харьцуулалт/ • Бүрэлдэхүүн сургууль доторх сургалтын хөтөлбөрүүдийн хоорондын ялгааг тодорхойлох /кредитийн болон хичээлийн ялгаа, мэргэжлийн болон мэргэшүүлэх хичээлийн эзлэх хувийг харьцуулах, / • Сургалтын хөтөлбөр, сургалтын зорилгод нийцэж буй эсэхийг тодорхойлох /сургалт эрхлэх зөвшөөрлийн индекс, талбар, олгож буй төгсөлтийн зэргийн зөрүүг тодорхойлох/ • Бүрэлдэхүүн сургуулийн хөтөлбөрүүдийн шинжилгээгээр хөтөлбөрүүдийг дан, салбар дундын /2 салбар, бүлэг хоорондын хөтөлбөр/, салбар дамнасан /хоёроос дээш салбар, бүлгийн хоорондын/, хос мэргэжлийн /double degree/ болон бусад сургалтын /level 7 or 8/ гэсэн ангилалуудад ялган тодорхойлох.

22. Алгебрийн тэнхим • Магадлалын онол, Математик статистикийн тэнхим • Математик анализын тэнхим • Математикийн дидактик, геометрийн тэнхим • Математик загварчлалын тэнхим • Мэдээллийн системийн тэнхим • Программ хангамжийн тэнхим • Хэрэглээний математикийн тэнхим Сургуулийн нэр: Математик компьютерийн сургууль нь 8 тэнхимтэй.

23. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МКС Төгсөлтийн хувь графикаар (дундаж)

24. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МКС

25. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МКС МКС –ийн хөтөлбөрүүдийн хичээлийн ялгааны дундаж 68.3 байна.

26. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МКС

27. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МКС Дан хөтөлбөр

28. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МКС • Салбар дунд хөтөлбөр

29. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МКС • Салбар дамнасан хөтөлбөр

30. Физик боловсролын тэнхим • Хэрэглээний физикийн тэнхим • Цөмийн физик технологийн тэнхим • Геофизикийн тэнхим • Ерөнхий физикийн тэнхим • Онолын физикийн тэнхим Сургуулийн нэр: Физик электроникийн сургууль нь 6 тэнхимтэй.

31. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС Төгсөлтийн хувь графикаар (дундаж)

32. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС

33. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС

34. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС ФЭС нь бакалаврын түвшинд 9, магистрт 7, докторт 4 хөтөлбөрөөр тус тус сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрөлөө авсан байна.

35. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС Дан хөтөлбөр

36. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС • Салбар дунд хөтөлбөр

37. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС • Салбар дамнасан хөтөлбөр

38. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ФЭС • Бусад хөтөлбөр

39. Амьтан судлалын тэнхим • Биофизик, биоинформатикийн тэнхим • Биохими-биоорганик химийн тэнхим • Генетик молекул биологийн тэнхим • Микробиологийн тэнхим • Ой судлалын тэнхим • Ургамал судлалын тэнхим • Экологийн тэнхим Сургуулийн нэр: Биологи, биотехнологийн сургууль нь 8 тэнхимтэй.

40. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС Төгсөлтийн хувь графикаар (дундаж)

41. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС

42. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС

43. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС Сургууль доторх хөтөлбөрүүдийн давхцал

44. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС

45. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС Дан хөтөлбөр Биологийн биофизик, биохими нь ихэнх гадаадын их дээд сургуулиудад салбар дундын хөтөлбөр байна.

46. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС • Салбар дунд хөтөлбөр

47. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС • Салбар дамнасан хөтөлбөр

48. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-ББС • Ахисан түвшинд орох саналтай

49. Компьютер, мэдээллийн технологийн тэнхим • Холбооны технологийн тэнхим • Электроникийн тэнхим Сургуулийн нэр: Мэдээлэл технологийн сургууль нь 3 тэнхимтэй.

50. БАЙГАЛИЙН УХААНЫ СУРГУУЛЬ-МТС Төгсөлтийн хувь графикаар (дундаж)