JUDAISM

1. JUDAISM Mr. A. Hardie

2. What Is Shabbat? • Dydi’r mwyafrif o Iddewon ddim yn dewis bod yn Iddewig – cael eu geni i deilu Iddewig y maen nhw. • Mae nhw’n ystyried eu bod a pherthynas arbennig ag Iddewon eraill.

3. Beth ydy ysgruthurau’r Iddewiaeth? • Y Tenak neu Feibl yr Iddewon ydy’r enw syn cael ei roi ar lyfrau bendigaid yr Iddewon. • Yn wreiddiol roedd y Tenakh wedi ysgrifennu ar femrwn mewn sgroliau.

4. Sut mae’r sgrol wedi’ i ysgrifennu? • Mae pob sgrol yn cael ei chopio a llaw gan gopiwr neu ysgrifennydd a rhaid iddi fod yn berffaith.

5. Y Torah • Y Torah yw pum llyfr cyntaf y Beibl – Genesis, Exodus, Lefiticus, Deuteronomium a Numeri. • Mae nhw’n cynnwys y ddeddf Iddewig.

6. Sut mae’r Iddewon yn darllen y Torah? • Mae’r Iddewon yn darllen y Torah gyda theclyn o’r enw y Yad, mae’n cael ei ddefnyddio rhag dinistrio y Torah.

7. Addoldy Iddewig Mae addoldy Iddewig yn cael ei alw’n Synagog. Cliciwch ar y drws i weld tu fewn y Synagog

9. Tu fewn y Synagog • Yng nghanol y Synagog mae yna blatfform a elwir yn bimah. • Darllenir y Torah o’r platfform yma.

10. Yr Arch • Yn ffrynt y Synagog ble byddai’r Man Sanctaidd wedi sefyll yn y Deml,mae yna gwpwrdd mawr wedi orchuddio a sgrin. • Gelwir hwn yn Arch. • Dyna be mae’r Torah yn cael ei gadw.

11. Y Deg Gorchymyn • Uwchben Yr Arch mae’r Deg Gorchymyn. • Maent wedi cael ei cerfio ar ddwy garreg.

12. Ner Tamid • Uwchben yr Arch mae’r Ner Tamid ‘y golau parhaaol’. • Nid yw byth yn cael ei ddiffodd.

13. Menorah • Mae’n cynrychioli’r lamp Menorah olew y Deml. • Roedd i’r Menorah saith wic, a chadwyd un ohonyn nhw’n llosgi’n barhaol.

14. Arweinydd y Synagog • Y Rabbi sy’n arwain y gwasanaeth.

15. Gwisg Iddewig • Yn ystod gweddiau’r bore, mae dynion Iddewig yn gwisgor tallit. • Mae’r tallit yn sgwar o liain a phedair cornel iddo.

16. Mae Iddewon yn gorchuddio’i pen fel arwydd o barch i Dduw. • Mae’n gwisgo cap bychan a elwir yn Kippa.

17. Y Tefillin • Dau flwch lledr bychan ydy’r rhain yn cael eu clymu, un am y fraich a’r llall ar y taclen. • Ynddyn nhw mae rhannau pwysig o’r ysgrythurau wedi’u hysgrifennu ar femrwn.

18. Bar Mitzvah Fe gaiff seremoni Bar Mitzvah ei chynnal fel arfer ar y Sabath cyntaf wedi i fachgen gael ei dair ar ddeg oed.

19. Y Fendith Dyma’r eiriau’r fendith syn cael ei defnyddic ynmhob Bar Mitzvah. ‘Bydded i’r Arglwydd dy fendithio a’th gadw. Bydded i’r Arglwydd lewyrchu ei wyneb arnat,a bod yn drugarog wrthyt; bydded i’r Arglwydd fod yn drugarog wrthyt a rhoi I ti heddwch.’

20. Diweddglo