The sociology of organizations 1. BUREAUCRACY AND LEGITIMATE AUTHORITY

1. The sociology of organizations1. BUREAUCRACY AND LEGITIMATE AUTHORITY Max Weber Sarah Moonen 21-03-2006

2. 3 Types gezag • Rationele gronden  Wettelijke autoriteit - Rechten en wetten - Onpersoonlijk • Traditionele gronden Traditionele autoriteit - Tradities - Chef • Charismatische gronden Charismatische autoriteit - Leiderschap - Leider

3. Rationele wettelijke autoriteit kenmerken • Houding volgens bepaalde regels • Bevoegdheid: - Opsplitsing van werk, ieder ambtenaar afgebakende taak  TAYLOR - Ambt, positie  macht - Duidelijke voorwaarden omtrent gebruik van dwang • Hiërarchie: - Controle van hoger op lager

4. Vervolg • Normen en technische regels - Gespecialiseerde training - Ambtenaren • Duidelijke scheiding organisatie en privé-leven • Elke ambt bepaalde omschreven rechten en plichten Objectief en onafhankelijk karakter • Alles wordt schriftelijk bijgehouden : Archief • Verschillende toepassingen  bureaucratie

5. Bureaucratie ? = Welbepaalde organisatievorm die veel doeltreffender en efficiënter is dan andere organisatievormen. • Max Weber schrijft ook over bureaucratie ( bürokratischen herrschaft = gebureaucratiseerd gezag) in zijn werk: ‘Wirtschaft und Gesellschaft’

6. Bureaucratische administratieve staf • ‘Dominante’ chef • Aantal criteria: - Persoonlijk vrij - Onderworpen aan de autoriteit - Duidelijke hiërarchie - Duidelijke sfeer van bevoegdheid - Vrije contractuele relatie - Kandidaten geselecteerd (niet verkozen!)o.b.v. technische kwaliteiten of diploma’s - Ambt = 1ste bezorgdheid van de ambtenaar

7. Vervolg - Salaris is concrete geldsom (+ eventueel) pensioen en wordt bepaald a.d.h.v.: * Rank in de hiërarchie * Verantwoordelijkheid * Verbonden sociale status - Ambtenaar is vrij ontslag te nemen - Carrière maken: * Promotie * Aantal jaren in dienst - Onderworpen aan discipline en controle

8. Waar bureaucratie te vinden?OVERAL! • VB: - (Moderne) legers - Politieke partijen - Zowel profit als non-profit org. - Private hospitalen, religieuze,… - … • VOORWAARDEN: • Altijd principe van aanstelling en selectie a.d.h.v. technische kwaliteiten • Vrij ! • MAAR! Top is NIET bureaucratisch  Monarch

9. De niet-bureaucratische leider • Vb.: President of minister • Gespecialiseerde kennis ontwikkeld  Ervaring • Is niet onderworpen aan controle • Positie + macht

10. Bureaucratie • Gezag door kennis • Moderne organisaties worden als maar meer bureaucratisch. • Technische kennis (+ ervaring) is onmisbaar geworden.

11. Gevolgen van Bureaucratie • Meer en meer kennis en technische bekwaamheid wordt vereist • Er wordt langer gestudeerd • Onpersoonlijkheid: zonder persoonlijke aandacht

12. Bureaucratie: voordelen maar ook nadelen? • Technische superioriteit t.o.v. andere organisatievormen  Waarom? • Precisie, snelheid, kennis van zaken, ondubbelzinnig, discretie,… • Goedkoper • Specifieke individuele taken zijn toegewezen aan ambtenaren met gespecialiseerde voorafgaande opleiding en ervaring

13. Vervolg  Maar… • Zonder aandacht voor het individu • ‘Sine ira ac studio’ De heersende dominante geest van formele onpersoonlijkheid, zonder passie, haat, enthousiasme of affectie. • Alles volgens berekenbare regels • Taylors Scientific Management: - Geen persoonlijke aandacht - Specifieke taken - Snelheid, precisie, … zijn belangrijk

14. Sociale Verschillen • Massademocratie • Gelijke rechten voor de wet • Opletten voor: • Te grote groei van gesloten statusgroep ambtenaren • Universele toegankelijkheid van ambten • Gezag ambtenarij • Invloedsfeer ‘publieke opinie’ vergroten

15. BESLUIT : Bureaucratie?  Onpersoonlijk  Gespecialiseerde opleiding  Normen en technische regels  Technische kwaliteiten en kennis belangrijker  Snelheid en efficiëntie  Opsplitsing werk  Taak - Positie - rechten en plichten  Scheiding tussen privé en organisatie  Archief  Duidelijke hiërarchie  Discipline en controle