Download
1 / 45
450 likes | 697 Views
Heilsufrøðiliga starvsstovan. Reinføri í samband við fletting. Skrá. Lóggáva Matvørutrygd Flettingarrúm Hjallurin Rakstur og á rættini Flettingin Turkingin. Matvørulógin (Løgtingslóg nr 58 frá 26. mai 2010 um matvørur v.m.).
E N D
Heilsufrøðiliga starvsstovan Reinføri í samband við fletting Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Skrá • Lóggáva • Matvørutrygd • Flettingarrúm • Hjallurin • Rakstur og á rættini • Flettingin • Turkingin Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Matvørulógin (Løgtingslóg nr 58 frá 26. mai 2010 um matvørur v.m.) § 4: Forboð er fyri sølu av matvørum, um tær, nýttar á vanligan hátt, kunnu ætlast at bera ella verða atvold til sjúku ella kunna hava eitran sum fylgju, ella um matvørurnar vegna sjúkligar broytingar, spillu, dálkingarevni, skeiva virking ella av aðrari orsøkkunnu ætlast at vera óegnaðar til fólkamat. Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Løggilding(Kunngerð nr. 128 frá 28. desembur 2010 um løggilding og skráseting av mavøruvirkjum) • Øll virkir, sum handfara mat skulu løggildast ella skrásetast av Heilsufrøðiligu starvsstovuni Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Matvørutrygd • Eingin mateitran • Eingin sjúk/deyð fólk orsaka av matvørum • Tryggar og frískar matvørur Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Matvørueitran • Botulisma t.d frá turrum kjøti • Salmonella • Campylobacter • E. Coli • Staphylococcar • Listeria monocytogenes Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Orsøkin til matvørueitran • Vánaligt reinføri í framleiðslu • Rávøra kann verða dálka og krossdálkar lidna vøru • Krossdálkan frá øðrum matvørum t.d grønmeti • Matur skeivt virkaður/viðgjørdur • Maturin ikki goymdur, nýttur á rættan hátt Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Bakteriur • Gagnligar bakteriur • Osti, mjólk, sodning o.ø • Rotbakteriur • Fáa matvørurnar at spillast og rotna, lukta • Sjúkuelvandi bakteriur • Kunnu gerða fólk sjúk Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Sjúkuelvandi bakteriur • Lukta ikki og hava ongan smakk. • Eru til staðar í primeru framleiðsluni • Matvøra skal virkast við skinsemi • Sporar og toxinir Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Nøring Dømi: Nøring av bakterium við 37°C KL. 12.00 1 KL. 13.30 32 KL. 15.00 1.024 KL. 16.30 32.768 KL. 18.00 1.048.576 Uppá 6 tímar kann 1 bakteria blíva til 1.048.576 Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Vakstrarkurva • Allarflestu bakteriur sum elva til sjúku hjá menniskjum vaksa best við hita millum 5 - 37 °C Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Flettingarrúmið • Reint og lætt at halda reint • Gott arbeiðsflow • Einki órudd skal verða • Rein flettingaramboð • Rein arbeiðsklæðir Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Gott arbeiðsflow Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Lætt at halda reint Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Reinir knívar Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Rein arbeiðsklæðir Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Persónligt reinføri • Vaska hendurnar ofta • Starvsfólkini skulu vera í hóskandi arbeiðsbúna • Ikki hava smykkur o.a • Ikki verða sjúk Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Búkilska • Diarré, so kunnu vit smitta kjøtið við tarmbakterium, kann verða: • E. Coli • Salmonella • Campylobaktar Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Staphylococcus aureus • Er ein húðbakteria og finnst í stórum mongdum í nøs, hálsi og húð • Staph. aureus ger toksinir, sum ikki kunnu kókast burtur • Bakterian veksur ikki væl í kapping við aðrar og er tað oftast tann lidna matvøran sum verður dálka/smitta • Forkølilsi og sár eru oftast orsøk til dálkan Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Óneyðugir lutir • Alt órudd skal út úr flettingarrúminum Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Klútar • Er tað neyðugt at nýta klútar, skulu teir bert nýtast eina ferð! • Skera dálkað kjøt burtur Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Hjallurin • Rimar á minst 2 síðum Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Hjallurin Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Hjallur 3 Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Hjallur innan • Verjast móti skaðadjórum • Haldast reinur • Ikki aðrar matvørur enn krov Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Rakstur og á rættini • Ikki overva seyðin • Handfarast djóraverndarliga rætt • Ansa eftir stoytum • Ikki binda seyðin niður • Beinbrot ella annar skaði, so avlíva beinanvegin Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Ikki er loyvt at binda seyð niður Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Turra og reina ull • Turr og rein ull stóran týdning fyri at fáa eitt reint krov • Er seyðurin vátur, bíða so til hann er turrur Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Doyving • “Tann, sum ætlar at avlíva eitt dýr, skal vissa sær, at dýrið verður dripið so skjótt og pínuleyst sum gjørligt”. Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Dálking av gori, mjólk og øðrum • Verður kjøtið dálkað, er best at skera tað dálkaða økið burtur. • Roynir tú at vaska, kanst tú smyrja skittin yvir eitt størri øki! Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Møgulig dálking Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Skinn, vembur og bein • Best er at beina skinn, høvd og bein út úr flettingarrúminum so hvørt. • Vembur: Verða tær vaskaðar í sláturrúminum, skal tað ikki gerast fyrr enn aftaná at kjøtið er farið í hjallin. Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Køling • Innvølir til matna kølast til 3ºC beinanvegin • Krovið skal út í hjallin beinanvegin Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Sjúkur seyður • Seyður sum er sjúkur skal ikki flettast • Ert tú í iva, tosa við djóralækna • Sær kjøt ella innvølir øðrvísi út enn vanligt, eigur tað at vera beint burtur Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Botulisma • 3 fólk av botulismu í turrum kjøti í 2007 • Bakterian finst í náttúruni í mold, støvinum í seyðarúminum, skinninum Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Clostridium botulinum • Er ein jørðbakteria, men finst eisini í havbotninum • Ger sporar og framleiðir toxin • Toksin sera giftugt og lítil nøgd kann verða deyðiligt, 75 nano g. Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Clostridium botulinum • Nørist í hita millum 10 og 45 °C, best millum 22-30 stig, men kann nørðast við 3 °C • Toksin tolir ikki kóking, men sporar tola kóking • Veksur uttan ilt Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Clostridium botulinum • av tí at bakterina livir uttan ilt kann hon nørðast í skerpikjøti, sum verður: - hongt upp í hita og vánaligum kjøtterra - verður goymt í luftøttum posum ella vakum Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Hvat kunnu vit gera • Ikki dálka kjøtið undir fletting • Hanga kjøtið kalt beinanvegin • Ikki hanga at turka, tá ið veðrið er ov lýtt. Hjallurin skal verða minni enn 7 ° C • Gott luftskifti í hjallinum • Ikki goyma kjøt í plastposum Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Løggilt føroyskt kjøt Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Reinføri undir mjólking • Kýrnar skulu verða reinar • Júgurið skal vaskast áðrenn mjólking • Gott um básurin er reinur • Sóping og annað arbeiði, sum kann dálka luftina í fjósinum, skal ikki gerast beint undan mjólking. • Klútarnir skulu vaskast í vaskimaskinu við kókivask eftir mjólking. Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Reingerð • Vatn, sum verður nýtt at reingerða mjólkiútbúnað o.a. við, skal hava drekkivatnsgóðsku. • Reinhaldsreglugerð til mjólkiútbúnað, mjólkimaskinur o.a., sum hevur við mjólkingina at gera, skal hanga á einum sjónligum staði. • Mjólkiútbúnaður og mjólkarrúm skulu til eina og hvørja tíð vera sjónliga rein. • Slanga skal vera at spula mjólkarrúm við. Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Mjólkartangin • Mjólkin skal kølast niður beint eftir mjólking • Mjólkartangin skal spulast stutt aftaná, at hann er tømdur. • Hitin í mjólkartangum skal vera <2-3°C. • Mjólk skal ikki goymast meiri enn 3 dagar í tangum. Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Krøv til mjólkina • Kyknutøl < 400.000 pr. ml • Bakteriutal < 100 .000 pr. ml Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
Takk fyri okkum! Elspa Petersen og Ingibjørg Egholm, februar 2011
