เงินและสถาบันการเงิน

1. เงินและสถาบันการเงิน Money and Financial Institutions

2. ความหมายของเงิน เงิน หมายถึง “สิ่งที่ใช้เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน และเป็นที่ยอมรับในการชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย เงินประกอบด้วย เหรียญกษาปณ์ ธนบัตร เงินฝากกระแสรายวัน ซึ่งสามารถสั่งจ่ายด้วยเช็ค และบัตรเครดิต เป็นบัตรที่สามารถนำไปซื้อสินค้าและบริการได้สะดวก”

3. ประวัติความเป็นมาของเงิน • เงินได้พัฒนามาหลายรูปแบบ • ตั้งแต่เงินเป็นสินค้า (commodity money ) • เงินที่เป็นเหรียญ (Coins) • ธนบัตร (papermoney) • เงินฝากกระแสรายวัน (demand deposit) • ะบัตรเครดิต (credit card)

4. อาณาจักรสุโขทัย • เรียกว่า เงินพดด้วง(bullet coins) • หมาย เป็นเงินกระดาษทำด้วยกระดาษปอนด์สีขาว • บัตรธนาคาร มีลักษณะเป็นตั๋วสัญญาใช้เงินของธนาคารพาณิชย์ซึ่งนำออกใช้เมื่อได้รับอนุญาตจากรัฐบาลแล้ว • ธนบัตร มีบทบาทในระบบการเงินของไทยตามพระราชบัญญัติสยาม

5. ชนิดของเงิน • ชนิดของเงินที่เริ่มมีใช้ในโลก แบ่งออกเป็น 5 ประเภท คือ • เงินที่เป็นสินค้า(commoditymoney) • เหรียญ(coins) เป็นวิวัฒนาการจากการใช้โลหะเป็นเงิน • ธนบัตร (paper money) เป็นรูปแบบของเงินที่ใช้กันแพร่หลายในปัจจุบัน • เงินฝากกระแสรายวัน (demand deposit) เป็นบัญชีเงินฝากที่สามารถเขียน “เช็ค” สั่งจ่ายได้ • บัตรเครดิต (credit card) ได้กำเนิดเมื่อ พ.ศ. 2463

6. หน้าที่ของเงิน • เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน(mediumof exchang) • เป็นเครื่องวัดมูลค่า(standardof value) • เป็นมาตรฐานในการชำระหนี้ภายหน้า(standard of deferred payments) • เป็นเครื่องรักษามูลค่า(store of value)

7. แหล่งที่มาของเงินทุน (Sources of Funds) • แหล่งเงินทุนภายใน(Internal Sources) • แหล่งเงินทุนภายนอก(ExternalSources)

8. ความหมายของสถาบันการเงินความหมายของสถาบันการเงิน สถาบันการเงินอาจมีความหมายได้หลากหลายดังต่อไปนี้ สถาบันการเงิน (Financial Institutions) หมายถึง “องค์การทางการเงินที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการอำนวยความสะดวก (Financial Intermediaries) ในเรื่องการเคลื่อนไหวของเงินสถาบันการเงินเป็นผู้ที่ทำหน้าที่ในการรับฝากเงิน การให้กู้ยืม การซื้อขายหลักทรัพย์ และการรวบรวมเงินออมจากผู้ออมไปยังผู้ลงทุน”

9. หน้าที่ของสถาบันการเงิน • (The Functions of Financial Institutions) • เป็นแหล่งกลางทางการเงินที่ผู้กู้และผู้ให้กู้สามารถสนองความต้องการต่อกันได้โดยไม่ต้องรู้จักกันมาก่อน • ให้ความปลอดภัยได้ดีกว่าแก่เงินของผู้ออม • จัดให้มีเงินกู้ลักษณะต่างๆ ตามที่ผู้ให้กู้และผู้กู้ต้องการ • เคลื่อนย้ายเงินทุนไปยังที่ต่างๆ • จัดหาสภาพคล่องให้แก่เครื่องมือเครดิต

10. ประเภทของสถาบันการเงิน สถาบันการเงินสามารถจำแนกตามขอบเขตการดำเนินงานออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ดังนี้ คือ 1. สถาบันการเงินระหว่างประเทศ 2. สถาบันการเงินในประเทศ

11. ทั้งสถาบันการเงินระหว่างประเทศ และสถาบันการเงินในประเทศ ยังแบ่งเป็น - สถาบันการเงินที่เป็นธนาคาร (Bank Financial Institutions) - สถาบันการเงินที่มิใช่ธนาคาร (Non-Bank Financial Institutions)

12. สถาบันการเงินระหว่างประเทศสถาบันการเงินระหว่างประเทศ • ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้า(Export – Import Bank : Exim Bank) • ธนาคารโลกหรือธนาคารเพื่อการบูรณะและพัฒนา (World Bank or International Bank for Reconstruction and Development : IBRD)

13. (3) ธนาคารพัฒนาเอเชีย(Asian Development Bank) • ธนาคารเพื่อการชำระเงินระหว่างประเทศ (Bank for International Settlement: BIS)

14. สถาบันการเงินระหว่างประเทศที่มิใช่ธนาคาร • กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (International Monetary Fund: IMF) • สถาบันค้ำประกันการกู้ยืมเงินต่างประเทศ(The Foreign Credit Insurance Association: FCIA) • บรรษัทการเงินระหว่างประเทศ (International Finance Corporation: IFC)

15. สถาบันการเงินในประเทศสถาบันการเงินในประเทศ • สถาบันการเงินที่เป็นธนาคาร • ธนาคารพาณิชย์ (Commercial Bank) • ธนาคารออมสิน (Government Saving Bank) • ธนาคารอาคารสงเคราะห์(GovernmentHousingBank) • ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร(Bank for Agriculture and AgriculturalCooperatives–BAAC)

16. ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้า(Export-Import Bank of Thailand : Exim Bank) • ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย(Small and Medium Enterprise Development Bank of Thailand : SME Bank) • ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย (Islamic Bank of Thailand)

17. ธนาคารพาณิชย์ (Commercial Bank) หน้าที่สำคัญของธนาคารพาณิชย์ ธนาคารพาณิชย์ ประกอบธุรกิจใหญ่ๆ 3 ประเภท คือ 1. การรับฝากเงิน 2. การให้กู้ยืมและการลงทุน 3. การซื้อขายเงินตราต่างประเทศ

18. ประชาชนนิยมนำเงินไปฝากธนาคาร มากกว่าสถาบันการเงินอื่นๆ มีสาเหตุเนื่องมาจาก (ก) ธนาคารให้ความสะดวกแก่ผู้ฝากเงินในการสั่งจ่ายเงินโดยใช้เช็คสั่งจ่ายเงินได้ (ข) ความปลอดภัย จากการที่เงินจะสูญหายมีมาก เพราะธนาคารมีที่เก็บเงินที่มั่นคงและแข็งแรงกว่าที่บ้าน (ค) ผลประโยชน์ที่เกิดจากการฝากเงิน คือผู้ฝากจะได้รับดอกเบี้ย (ง) ผู้ฝากเงินมีสิทธิกู้เงินหรือรับเครดิตจากธนาคาร โดยธนาคารจะใช้เงินฝากนั้นเป็นหลักประกัน

19. ธนาคารออมสิน (Government Saving Bank) • เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงการคลัง • วัตถุประสงค์ของธนาคารออมสิน จัดตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมการออมทรัพย์ของประชาชน เป็นแหล่งเงินกู้ภายในประเทศของรัฐบาล เพื่อนำเงินออมไปใช้ในการสร้างสาธารณูปโภคและการพัฒนาประเทศด้านอื่นๆ

20. ธนาคารอาคารสงเคราะห์(GovernmentHousingBank) • เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงการคลัง • วัตถุประสงค์ของธนาคารอาคารสงเคราะห์ เพื่อทำหน้าที่ช่วยเหลือทางการเงินให้แก่ผู้มีรายได้น้อย และปานกลางได้มีที่อยู่อาศัยของตนเอง

21. ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร(Bank for Agriculture and AgriculturalCooperatives–BAAC) • เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงการคลัง • วัตถุประสงค์ของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ให้เงินกู้แก่เกษตรกร กลุ่มเกษตรกร และสหกรณ์การเกษตร

22. ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้า(Export-Import Bank of Thailand : Exim Bank) • เป็นสถาบันการเงินชำนาญพิเศษ และเป็นสถาบันการเงินเฉพาะด้านประเภทหนึ่ง • รัฐจัดตั้งขึ้นเพื่อให้การสนับสนุนด้านการเงิน การค้ำประกันและการรับประกันแก่ธุรกิจการส่งออก

23. ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย(Small and Medium Enterprise Development Bank of Thailand : SME Bank) • สนับสนุนการเงินแก่ SMEs ในรูปการเข้าร่วมลงทุน (Equity Financing) • ให้คำแนะนำทางด้านธุรกิจและการจัดการแก่ SMEs • ให้ความช่วยเหลือแก่ SMEs ที่ประสบปัญหาทางการเงิน

24. ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย (Islamic Bank of Thailand) • เป็นธนาคารเฉพาะกิจที่ตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย • ให้บริการทางการเงินตามหลักศาสนาอิสลามอย่างครบวงจรแก่ผู้ลงทุน ผู้ประกอบการและประชาชนทั่วไป • สินเชื่อของธนาคารอิสลามฯ ไม่มีการคิดดอกเบี้ย แต่จะเป็นการบวกกำไร (Mark up) เข้าไปแทน เป็นลักษณะการซื้อขาย

25. สถาบันการเงินที่มิใช่ธนาคารสถาบันการเงินที่มิใช่ธนาคาร • บริษัทเงินทุน (Finance Company) • บริษัทเครดิตฟองซิเอร์ (Credit Foncier Company) • บริษัทประกันชีวิต(Life Insurance Company) • สหกรณ์ออมทรัพย์ (Saving Cooperatives) • สหกรณ์การเกษตร (Agricultural Cooperatives)

26. (7) กองทุนรวม (Mutual Fund) (8)ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย(Stock Exchange of Thailand) (9) กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (Provident Fund)

27. บริษัทเงินทุน (Finance Company) • กิจการเงินทุนเพื่อการพาณิชย์(Commercial Finance Business) • กิจการเงินทุนเพื่อการพัฒนา(Development Finance Business) • กิจการเงินทุนเพื่อการจำหน่ายและการบริโภค(Sales and Consumer Finance Business)

28. กิจการเงินทุนเพื่อการเคหะ(Housing Finance Business) • กิจการเงินทุนอื่นตามที่กำหนดในกฎกระทรวง

29. บริษัทเครดิตฟองซิเอร์ (Credit Foncier Company) • จัดหาเงินทุนหรือระดมเงินออมโดยการกู้ยืมจากประชาชน • ให้ความช่วยเหลือทางการเงิน ตลอดจนคำแนะนำปรึกษา • ให้ความช่วยเหลือทางการเงินระยะยาวแก่ผู้ประสงค์จะซื้อที่ดินและบ้านเพื่ออยู่อาศัย • ให้คำแนะนำปรึกษาแก่โครงการเกี่ยวกับการพัฒนาเทคนิคการสร้างบ้าน

30. บริษัทประกันชีวิต(Life Insurance Company) • มีหน้าที่เก็บเบี้ยประกัน และรับผิดชอบการจ่ายเงินผลประโยชน์ตามที่กรมธรรม์ระบุไว้ • การให้ความคุ้มครองต่อครอบครัว • ประโยชน์ทางด้านการออมทรัพย์ • ประโยชน์ในด้านการลงทุน • ประโยชน์ในด้านความมั่นคงของรายได้

31. สหกรณ์ออมทรัพย์ (Saving Cooperatives) 1. ส่งเสริมให้สมาชิกมีการออมทรัพย์ 2. รับฝากเงินจากสมาชิกทั้งประเภทออมทรัพย์และปกติ 3. จัดให้มีเงินกู้สำหรับสมาชิกตามความจำเป็น โดยคิดดอกเบี้ยในอัตราที่ต่ำ 4. จัดบริการอย่างอื่นสำหรับสมาชิก

32. สหกรณ์การเกษตร (Agricultural Cooperatives) 1. จัดหาทุนให้สมาชิกกู้ยืม โดยดอกเบี้ยในอัตราต่ำ 2. ส่งเสริมให้สมาชิกรู้จักการออมทรัพย์ 3. ช่วยเหลือสมาชิกในด้านการจัดหาวัสดุและอุปกรณ์การเกษตร 4. ช่วยเหลือสมาชิกในด้านการจำหน่ายผลิตผลของสมาชิกให้ได้ราคาดี ไม่ถูก 5. ส่งเสริมและเผยแพร่วิชาการเกษตรแผนใหม่แก่สมาชิก

33. โรงรับจำนำ (Pawn Shop)

34. กองทุนรวม (Mutual Fund) ประเภทของกองทุนรวม กองทุนรวมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. กองทุนแบบปิด (Closed-end Fund) 2. กองทุนแบบเปิด (Open-end Fund)

35. ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (Stock Exchange of Thailand) ตลาดหลักทรัพย์แบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ 1. ตลาดแรกหรือตลาดหลักทรัพย์ออกใหม่ (Primary orNewIssued Market) 2. ตลาดรองหรือตลาดค้าหลักทรัพย์ (Secondary or Trading Market)

36. กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (Provident Fund) • เพื่อเป็นหลักประกันแก่ลูกจ้างในกรณีที่ลูกจ้างเสียชีวิต ลาออกจากกองทุนหรือลาออกจากงาน กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ บางครั้งอาจเรียกว่า กองทุนเงินสะสม (Provident Fund)