به نام خدا

1. به نام خدا

2. جلال الدین شاهبازی عضو اتحادیه جهانی پزشکی ارتفاع فیزیولوژی ارتفاع و بیماریهای مناطق مرتفع

3. تعریف ارتفاع : 1-بلندي ها، ا وج ها. آن چه از سطح زمين برتر و بلندتر است ، تپه ها، كوه ها. 2ـ محصول و دانه ها و غله هاي برداشت شده از زمين • - بالا تر از 1500 متر • - حدود 1000 متر از محل زندگی دائمی مرتفع تر باشد • - هر مکان مرتفع تر از ارتفاع مناطق برفگیر در ارتفاعات آلپ

4. تقسیم بندی ارتفاع : • ارتفاع متوسط (1500 تا 2500 متر) • تغییرات فیزیولوژیک ناشی از هایپوکسی محسوس بوده اما میزان اشباع اکسیژن خون شریانی بالاتر از 90% باقی میماند • ارتفاع بلند: 2500 تا 3500 متر • ارتفاع گرفتگی در صورت انجام صعود سرعتی • ارتفاع بسیار بلند (3500 تا 5800 متر) • میزان اشباع خون شریانی از اکسیژن، به زیر 90 درصد سقوط میکند. • ارتفاع گرفتگی شایع بوده و کاهش بارز اکسیژن خون در حین ورزش، میتواند ایجاد گردد. • حد نهایی ارتفاع (بیش از 5800 متر) • تطابق موثر قابل حصول نبوده • پسرفت پیشرونده فیزیولوژیک • عدم امکان ادامه حیات به طور دائم و ایجاد هایپوکسی در حالت استراحت

5. نمودار هرمی ارتفاع هیمالیا نوردی کوهنوردی تپه نوردی گل گشت

6. نمودار تغییرات اشباع اکسیژن خون شریانی با ارتفاع :

7. تغییرات فشار محیط با ارتفاع : فشار سهمی اکسیژن در قله سبلان = 1/2 فشار در سطح دریاست فشار سهمی اکسیژن در قله اورست = 1/3 فشار در سطح دریا برای یک ارتفاع مشخص، فشار بارومتریک در استوا بیشتر از قطب ها و در تابستان بیشتر از زمستان است .

8. واژه شناسی : • هایپوکسی ، هایپوکسمی • فشار سهمی • ارتفاع جغرافیایی • ارتفاع فیزیولوژیک • پس رفت ارتفاع بالا • ارتباط واژه های زیر با تقسیم بندی فیزیولوژیک ارتفاع : • ترکینگ (گل گشت) • تپه نوردی • کوه نوردی ( قله نوردی ، یخ نوردی ، سنگ نوردی ، ترکیبی ) • هیمالیا نوردی ( اکسپدیشین )

9. هم هوایی ، تطابق با ارتفاع : فرایندی است که افراد به وسیله آن خود را به تدریج با شرائط کم اکسیژنی ارتفاع تطبیق میدهند این تطابقات میتواند در یک دوره چند ساعته تا چند ماهه ایجاد گردد پروسه های هم هوایی : تسهیل در تحویل اکسیژن بیشتر به سلول ها و ایجاد کارایی استفاده از اکسیژن مکانیسم کوتاه مدتافزایش تهویه ریوی (سرعت تنفس، عمق تنفس ) معایب : کاهش دی اکسید کربن خون آلکالوز تنفسی سردرد محدود شدن افزایش تهویه ریوی مکانیسم بلند مدت ترشح اریتروپویتین تحریک استخوانها برای تولیدگلبولهای قرمز خون افزایش هماتوکریت و هموگلوبین معایب : پلی سیتمی (افزایش غلظت خون) افزایش ویسکوزیته خون خطرات مرتبط با آن

10. آیا : تطابق همان آمادگی است؟ آیا: افراد از نظر سرعت تطابق با همدیگر متفاوتند ؟ آیا: افرادی پیدا میشود که قادر به تطابق با ارتفاع نیستند؟ آیا: ایجاد شرایط هایپوکسیک در سطح دریا میتواند فرد را در آمادگی فیزیولوژیک ارتفاع بالا یاری کند؟ آیا: تطابق حاصله از ارتفاع بالا پس از برگشت ، دائمی است؟ آیا: نقطه پایانی در تطابق با ارتفاع وجود دارد؟

11. آمادگی ها و ارتباط آن با ارتفاع: الف) آمادگی جسمی ب) آمادگی ذهنی و روانی ج) آمادگی فیزیولوژیکی البته : د) آمادگی تجهیزاتی ه) آمادگی فنی یادتان نرود و) آمادگی گروهی

12. بیماریهای ارتفاع : • بیماریهای ارتفاع توصیف کننده آن دسته از بیماریهای طبی است که مستقیماً به کاهش اکسیژن ناشی از کاهش فشار جو مربوط میشود • 1) کوه گرفتگی حاد ( (AMS، ارتفاع گرفتگی ، بیماری ارتفاع • 2) ادم ریوی ناشی از ارتفاع (HAPE)، خیز ریوی ، آب آوردگی ریه • 3) ادم مغزی ناشی از ارتفاع (HACE) ، خیز مغزی ، آب آوردگی مغز • 4) خونریزی شبکیه ،ادم عمومی یا سیستمیک ، خواب و تنفسهای دوره ای، سرفه ، اضطراب و ...

13. عوامل مستعد کننده جهت ایجاد کوه گرفتگی حادAMS): ) • آمادگی های قبلیبسته به ارتفاع کدامیک ازآمادگی های سه گانه • اولویت داشته باشند ! • - ارتفاع صعود شده بخصوص ارتفاع محل خوابیدن • سرعت صعود • میزان فعالیت بدنی و وزن بار حمل شده • سوابق بیماری یا تاریخچه پزشکی • سن و جنس ؟ • رفلکس گگ (گیج شدن بیش از حد در حین افزایش تهویه ریوی )، یا کوتاه بودن نگهداری نفس مستعد بودن برای AMS علایم و نشانه ها

14. سر درد گیجگاهی و دوطرفه ، در صبح شدیدتر و با مانور والسالوا تشدید میشود تب وجود ندارد ، کراکل ها ؟ فشار خون در حد طبیعی خود باقی میماند مکانیسم : آلکالوز تنفسی تغییر تعادل مایع و الکترولیت احتباس مایع و افزایش مایع خارج سلولی ادم محیطی و ادم مغزی بروز AMS پیشگیری : 1)صعود مرحله ای الف) صعود تدریجی در بیش از 3000 متری ب) صعود بطور متوسط300 متر در روز ج) در نظرگیری یک روز استراحت به ازای هر 1000 متر یا سه روز فعالیت 2) پیشگیری دارویی استازولامید، 250 میلی گرم دو بار یا 500 میلی گرم یک بار از فرآورده کندرهش از حداقل یک روز قبل از صعود، بصورت خوراکی

15. درمان : - توقف افزایش ارتفاع - کاستن از ارتفاع در صورتی که بهبودی ایجاد نگردد و یا اینکه بیماری تشدید گردد - کاستن سریع از ارتفاع در صورتی که علائم یا نشانه های خیز مغزی یا ریوی وجود داشته باشد. - علامت درمانی - اکسیژن درمانی - استفاده از گاموبگ یا محفظه پر فشار نکته: - آیا داروهای دیگر هم در درمان ارتفاع گرفتگی موثر هستند؟ - سر درد و تقسیم بندی های آن؟

16. خیز ریوی ناشی از ارتفاعات بلند : متعاقب صعود ناگهانی فرد غیر تطابق یافته به ارتفاعات بالاتر با فاصله زمانی 2 تا 4 روز اول ایجاد میشود، یا کوهنوردان تطابق یافته با یک ارتفاع که ناگهان و سریع به ارتفاعی بالاتر صعود میکنند 7000متر 5000 متر • این بیماری در مردان شایعتر از زنان میباشد و برخی افراد مستعد پیدایش بیماری هستند • علایم و نشانه ها : • تنگی نفس • کاهش تحمل پذیری ورزش • سرفه خشک • خلط خونی رنگ • کراکل در سمع ریه

17. مکانیسم ایجاد ادم ریوی ناشی از ارتفاع : فشار بسیار بالای شریان ریوی همراه با ادم با محتوای پروتئین بالا ناشی از هایپوکسی آسیب دیواره عروق به ویژه مویرگها درمان: کاستن از ارتفاع کاستن از ارتفاع کاستن از ارتفاع بیمار در آن ارتفاع فاقد علائم کوه گرفتگی بوده است تقلای بیمار به حد اقل کاهش داده شود تا جایی که • اکسیژن درمانی ، محفظه پر فشار: • گرم و نیمه قائم نگه داشتن بیمار • دارو درمانی

18. خیز مغزی ناشی از ارتفاعات (HACE) • این بیماری نادر اما تهدید کننده حیات در بین بیماری های ناشی از ارتفاع میباشد • اشخاص دچار HACE معمولاً دارای AMS نیز بوده اند • علایم و نشانه ها : • اغتشاش شعور • تحریک پذیر • از دست دادن ارتباط عادی با محیط • تغییر رفتار • توهم • کاهش سطح هوشیاری • کما • آتاکسی ، یکی از اولین نشانه های ظاهر شده میباشد تست راه رفتن با پاشنه پا یا انگشت پا • اولین نشانه ها معمولاً آخر از همه ناپدید میشوند

19. سبب شناسی : • افزایش مایع خارج سلولی افزایش جریان خون مغز برخی موارد ترومبوز مغزی و خونریزی هایی به شکل نقطه نقطه • درمان : • کاستن از ارتفاعیا مرگ !!!! • درمان حتماً همراه با کاهش ارتفاع باشد اگر خود با پای خود نیاید چندین نفر مجبور خواهند شد با تحمل سختی بیمار را پایین بیاورند باشگاه امدادگران ونجاتگران استان قم